Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 1 grudnia 2016 roku w sprawie z powództwa Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko E. B., Sąd Rejonowy w Łowiczu utrzymał w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejonowy w Łowiczu dnia 21 kwietnia 2016 roku w sprawie sygn. akt: I Nc 604/16 oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.800 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 6 k.c. oraz przepisów postępowania, tj. art. 232 k.p.c., art. 245 k.p.c. i art. 253 k.p.c., polegające na uznaniu, iż powód udowodnił wysokość swojego roszczenia, podczas gdy wbrew swoim obowiązkom procesowym i zasadzie ciężaru dowodu powód nie wykazał w sposób wyczerpujący, w jakiej konkretnie kwocie przysługuje mu roszczenie wobec strony pozwanej, co czyni całe to roszczenie niemożliwym do uwzględnienia;

2.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 6 k.c., art. 61 § 1 k.c., art. 78 k.c. i 104 k.c. oraz przepisów postępowania, tj. art. 232 k.p.c., art. 245 k.p.c. i art. 253 k.p.c., polegające na uznaniu, iż powód udowodnił wymagalność swojego roszczenia, podczas gdy wbrew swoim obowiązkom procesowym i zasadzie ciężaru dowodu powód nie wykazał w sposób wyczerpujący, aby wypełnił wszelkie wymagane umową oraz obowiązującymi przepisami prawa przesłanki do wypowiedzenia stronie pozwanej umowy kredytu, a także naruszenie przepisu art. 5 k.c. polegające na uznaniu, że działanie banku związane z wypowiedzeniem umowy kredytu nie naruszało zasad współżycia społecznego, podczas gdy działanie to było oczywistym nadużyciem przez bank prawa do wypowiedzenia przedmiotowej umowy;

3.  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 207 § 6 k.p.c. oraz art. 217 § 2 k.p.c., polegające na uwzględnieniu przez Sąd I instancji przy orzekaniu spóźnionych twierdzeń i dowodów przedłożonych przez powoda w postaci pism procesowych z dnia 08.04.2016 r. i 27.10.2016 r. oraz załączonych do tych pism dokumentów, podczas gdy powód nie wykazał w żadnym stopniu, aby nie miał możliwości przedstawienia tych twierdzeń i dowodów już w treści pozwu, przy czym tak późne przedstawienie tych twierdzeń i dowodów z pewnością rzutowało na terminowość rozpoznania niniejszej sprawy, w związku z czym Sąd I instancji powinien był te twierdzenia i dowody pominąć jako spóźnione.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy w Łowiczu dnia 21.04.2016 r. w sprawie sygn. akt I Nc 604/16 i oddalenie powództwa w całości, a także zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów postępowania w obu instancjach wraz z kosztami zastępstwa procesowego w wysokości czterokrotności stawki minimalnej wynikającej z norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Na wstępie podkreślić należy, że Sąd Okręgowy w pełni podziela przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, tym samym akceptuje poczynione w oparciu o tę analizę ustalenia faktyczne, uznając je za własne, bez konieczności ich ponownego przytaczania.

Przechodząc do zarzutów apelacji w pierwszej kolejności konieczne jest odniesienie się do sformułowanych przez skarżącą zarzutów naruszenia przepisów postępowania. Wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują bowiem rozważania co do zarzutów dotyczących zastosowania prawa materialnego, ponieważ jego właściwe zastosowanie jest możliwe jedynie na podstawie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego.

Za chybiony należy uznać zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 207 § 6 k.p.c. oraz art. 217 § 2 k.p.c. poprzez uwzględnienie twierdzeń i dowodów przedłożonych przez powoda w postaci pism procesowych z dnia 8 kwietnia 2016 roku oraz 27 października 2016 roku. Zgodnie ze wskazanym art. 207 § 6 k.p.c. sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w pozwie, odpowiedzi na pozew lub dalszym piśmie przygotowawczym bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. Zgodnie zaś z art. 217 § 2 k.p.c. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. W odniesieniu do pisma z dnia 8 kwietnia 2016 roku wskazać należy, że zawartych w nim twierdzeń oraz dowodów w żadnym razie nie można uznać za spóźnione, albowiem zostało ono złożone zaledwie dwa dni po nadaniu przez powoda pozwu, a zatem w oczywisty sposób ich uwzględnienie nie mogło spowodować jakiejkolwiek zwłoki w rozpoznaniu sprawy. Jeśli chodzi zaś o pismo z dnia 27 października 2016 roku to trzeba podkreślić, że zostało ono złożone w wykonaniu zarządzenia z dnia 7 października 2016 roku, wydanego na podstawie art. 207 § 3 k.p.c., zobowiązującego stronę powodową do złożenia odpowiedzi na zarzuty oraz do zgłoszenia wszelkich wniosków dowodowych w terminie 14 dni pod rygorem ich pominięcia. Przedmiotowe zarządzenie zostało doręczone powodowi w dniu 13 października 2016 roku (k. 103), a zatem powód wniósł pismo w zakreślonym terminie, zaś wynikające z niego twierdzenia i wnioski dowodowe prawidłowo zostały uwzględnione przez Sąd Rejonowy.

Kolejną grupę zarzutów skarżącej stanowią zarzuty naruszenia prawa materialnego w postaci art. 6 k.c., art. 61 § 1 k.c., art. 78 k.c. i 104 k.c. oraz przepisów postępowania, tj. art. 232 k.p.c., art. 245 k.p.c. i art. 253 k.p.c., polegające na uznaniu, iż powód udowodnił wymagalność swojego roszczenia. Zarzut ten zostanie omówiony wraz z zarzutem naruszenia prawa materialnego, tj. art. 6 k.c. oraz przepisów postępowania, tj. art. 232 k.p.c., art. 245 k.p.c. i art. 253 k.p.c., poprzez uznanie, iż powód udowodnił wysokość swojego roszczenia, ponieważ w świetle obszernych wywodów apelacji uznać należy, że dotyczą one w istocie tego samego zagadnienia, a mianowicie pojęcia ciężaru dowodu, jego rozkładu i skutków.

Zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Regułę tę uzupełnia art. 232 k.p.c., który nakłada na strony obowiązek wskazywania dowodów koniecznych dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą one skutki prawne. W konsekwencji więc strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. Natomiast Sąd zobowiązany jest wówczas wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów, przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów.

W niniejszej sprawie ciężar udowodnienia żądań pozwu spoczywał na powodzie, który w świetle przedstawionych dowodów, w szczególności umowy pożyczki z dnia 18 lutego 2013 roku, regulaminu, szczegółowego rozliczenia płatności, harmonogramu spłaty pożyczki, oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowej wraz z dowodem jego nadania oraz wyciągu z ksiąg bankowych, w pełni sprostał temu obowiązkowi. Powód odwołał się bowiem do łączącej strony umowy i przedstawił dowody, na podstawie których możliwe było właściwe ustalenie wysokości dochodzonego roszczenia.

W pierwszej kolejności skarżąca zakwestionowała fakt zawarcia z powodem umowy pożyczki oraz otrzymania przez nią środków pieniężnych z tego tytułu. Jednocześnie pozwana nie zakwestionowała w żaden sposób autentyczności swojego podpisu złożonego na umowie pożyczki z dnia 18 lutego 2013 roku, ani nie wykazała jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej w tym zakresie, w szczególności nie wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego. Z tego też powodu za nietrafny należy również uznać zarzut naruszenia art. 253 k.p.c., zgodnie z którym, jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenie osoby, która je podpisała, od niej nie pochodzi, obowiązana jest okoliczności te udowodnić. Z powyższego przepisu wynika bowiem, że obowiązek obalenia domniemania, że zawarte w tym dokumencie oświadczenie od niej pochodzi, spoczywa na stronie, która dokument prywatny podpisała ( zob. wyrok SN z dn. 13.01.2000 r., II CKN 668/98), natomiast pozwana w oczywisty sposób nie podołała temu obowiązkowi, a zatem nie było podstaw do zakwestionowania poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń w zakresie faktu zawarcia pomiędzy stronami umowy pożyczki oraz wypłaty środków z jej tytułu.

Należy natomiast zgodzić się z apelującą, że wyciąg z ksiąg banku w przypadku zakwestionowania przez stronę pozwaną jego treści, sam w sobie nie może stanowić wystarczającego dowodu na okoliczność wysokości roszczeń powoda. Jako dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c. wyciąg ten jest aktualnie dowodem wyłącznie na to, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w jego treści i podlega ocenie na równi z pozostałymi dowodami. Na podstawie tego dokumentu nie można zatem sformułować domniemania, że stwierdzone w nim okoliczności są zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy. Oznacza to, że dokument ten stanowi jedynie dowód złożenia oświadczenia przez stronę powodową, że służy jej wierzytelność wobec pozwanego i jest traktowany jako dokument prywatny (art. 245 k.p.c.). Dokument taki podlega jednak ocenie, jak każdy inny dowód w postępowaniu cywilnym, według reguł wskazanych w art. 233 § 1 k.p.c. ( tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 6 czerwca 2013 r., III AUa 1237/12, LEX nr 1324656). Nie przeszkadza to jednak w tym, aby Sąd na zasadach ogólnych przyznał wiarygodność treści dokumentu prywatnego i włączył tak dokonane ustalenia faktyczne do podstawy wyrokowania. W rozpoznawanej sprawie ocena wiarygodności załączonego przez stronę powodową dowodu w postaci wyciągu z ksiąg banku i poczynienie w oparciu o jego treść wiążących ustaleń faktycznych, było możliwe ze względu na przedstawienie przez powoda innych dowodów, z którymi możliwe było skonfrontowanie jego treści. Przede wszystkim powód prawidłowo wykazał wysokość pierwotnie przysługującego mu względem pozwanej roszczenia, natomiast z przedłożonego rozliczenia płatności (k. 121-122) szczegółowo wynikała wysokość oraz terminy dokonywania poszczególnych wpłat przez pozwaną, ze wskazaniem na poczet jakich należności były zaliczane przez bank (kapitał, odsetki, opłata operacyjna, opłaty windykacyjne). Powyższe umożliwiło ustalenie sposobu naliczenia odsetek, tj. od jakiej kwoty i w jakim okresie były naliczane. Po wtóre, mechanizm rozliczania poszczególnych miesięcznych wpłat, w szczególności kolejność zaliczania na dane świadczenia (opłaty, odsetki, kapitał) znajduje odzwierciedlenie w § 3 ust. 18 umowy pożyczki.

Jeśli chodzi zaś o udowodnienie przez powoda wymagalności dochodzonego świadczenia, Sąd Okręgowy w całości podziela ocenę dokonaną przez Sąd Rejonowy, że powód w należyty sposób wykazał, iż z powodu opóźnień w płatności poszczególnych rat pożyczki, pismem z dnia 26 stycznia 2016 roku skutecznie wypowiedział pozwanej umowę pożyczki, z zachowaniem trzydziestodniowego okresu wypowiedzenia. Zgodnie bowiem z § 3 ust. 26 umowy pożyczki, w przypadku niedotrzymania przez pożyczkobiorcę warunków udzielania pożyczki bank był uprawniony do wypowiedzenia umowy pożyczki z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia, zaś według § 3 ust. 27 umowy, cała kwota pożyczki powiększona o należne odsetki i opłaty stawała się wymagalna w razie braku spłaty zobowiązań w terminie wskazanym w wypowiedzeniu. Zarzut nieudowodnienia skutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki jest natomiast całkowicie nieuzasadniony w świetle przedłożonej przez powoda poświadczonej kserokopii książki nadawczej listów poleconych, potwierdzającej wysłanie korespondencji przez powoda do pozwanej w dniu 26 stycznia 2016 roku. Co przy tym istotne, w toku postępowania przed Sądem I instancji pozwana nie zakwestionowała prawdziwości przedstawionego dokumentu, a zatem należało uznać, że powód sprostał wynikającemu z art. 6 k.c. ciężarowi udowodnienia faktów, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki prawnej.

Za całkowicie chybione należało uznać również zarzuty naruszenia art. 61 § 1 k.c., art. 78 k.c. i 104 k.c. Niewątpliwie w niniejszej sprawie powód nadał przedmiotowe oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki na adres zamieszkania wskazany przez pozwaną, w dniu sporządzenia przedmiotowego pisma, tj. 26 stycznia 2016 roku. Pozwana poza gołosłownym zaprzeczeniem temu faktowi nie wykazała żadnej inicjatywy dowodowej, a także nie zdołała należycie podważyć ewentualnego umocowania osoby podpisanej pod pismem z dnia 26 stycznia 2016 roku do działania w imieniu powoda. W konsekwencji Sąd Rejonowy prawidłowo stwierdził, że nie było podstaw do zakwestionowania skuteczności wypowiedzenia przedmiotowej umowy pożyczki.

Podsumowując powyższe zarzuty Sąd Rejonowy trafnie uznał, że powód w należyty sposób wykazał swoje roszczenie zarówno co do zasady, jak i jego wysokości. Wskazać bowiem należy, że rozkład ciężaru dowodu określony w art. 6 k.c. i w art. 232 k.p.c. nie może być rozumiany w ten sposób, że ciężar dowodu zawsze spoczywa na powodzie. W razie sprostania przez powoda ciążącym na nim obowiązkom dowodowym, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji (zarzutu procesowego) i faktów uzasadniających oddalenie powództwa ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 2013r. sygn. akt II PK 304/12, LEX 1341274). Jeżeli więc powód wykazał wystąpienie faktów istotnych z punktu widzenia zastosowania konkretnej normy prawa materialnego, a więc faktów przemawiających za słusznością dochodzonych pretensji, wówczas to pozwanego obarcza ciężar udowodnienia okoliczności niweczących żądanie ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982r., sygn. I CR 79/82, niepublikowany, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2011r., sygn. I PK 228/10, LEX 896458). W konsekwencji strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał, a Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013r., sygn. I ACa 613/12, LEX 1294695). Wypada w tym kontekście przypomnieć również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006r. sygn. IV CSK 299/06 LEX nr 233051 stanowiący, że ciężar dowodu w postępowaniu cywilnym nie zawsze spoczywa na powodzie; ten kto odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. Podstawy takiego rozumowania wywodzą się z prawa rzymskiego. Znana mu była zasada „ ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat”. Towarzyszy temu reguła „ excipiendo reus fit actor” (pozwany, który podnosi zarzuty, staje się powodem); w zakresie zarzutów podnoszonych przez pozwanego zajmuje on rolę powoda i na nim spoczywa ciężar dowodu. ( por. K. Piasecki teza 6 komentarza do art. 6 kodeksu cywilnego [w:] K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze, 2003, por. także wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9.07.2009r. sygn. III CSK 341/08 LEX 584753 oraz z dnia 20.04.1982r. sygn. I CR 79/82 LEX 8416).

Ustawodawca pozostawił wprawdzie sądowi prawo do przeprowadzenia z urzędu dowodów niewskazanych przez stronę (art. 232 zdanie drugie k.p.c.), jednak ta aktywność ma charakter uzupełniający i nie może prowadzić do naruszenia zasady „równości broni” stron. W ocenie Sądu Okręgowego w toku niniejszej sprawy nie wystąpiły jednak żadne szczególne okoliczności, które uzasadniałyby wyżej opisaną ingerencję ze strony Sądu Rejonowego w zaoferowany przez uczestników procesu materiał dowodowy, tym bardziej, że zarówno powód, jak i pozwana korzystali z pomocy profesjonalnych pełnomocników. Konstatując powyższe rozważania, skoro pozwana zaciągnęła wobec powoda zobowiązanie z tytułu umowy pożyczki, to pozwana powinna była wykazać, że je zaspokoiła, tym samym obalając udowodnione szczegółowym rozliczeniem płatności twierdzenia powoda o wysokości dokonanych przez nią wpłat. Tego pozwana jednak nie uczyniła, wobec czego wypada uznać, że przedstawiona przez powoda wysokość roszczenia została udowodniona.

Sąd Okręgowy nie podziela również zasadności zarzutu naruszeniu przez Sąd Rejonowy art. 5 k.c. przez jego niezastosowanie w sprawie i uznanie, że działanie powoda związane z wypowiedzeniem umowy kredytu nie naruszało zasad współżycia społecznego. Wobec tak skonstruowanego i uzasadnionego zarzutu należy zauważyć, że instytucja odmowy udzielenia uprawnionemu ochrony z uwagi na zasady współżycia społecznego lub korzystanie z prawa w sposób sprzeczny z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem stanowi odstępstwo od zasady ochrony praw podmiotowych. Dlatego też stosowanie tej konstrukcji ograniczone powinno być jedynie do przypadków szczególnych i nietypowych, w których nie istnieje inna możliwość obrony przed uprawnieniem, a uwzględnienie żądania prowadziłoby do poważnie niesprawiedliwych skutków ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2013 r., I PK 29/13, LEX nr 1511012 czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2013 r., II CSK 438/12, LEX nr 1341662). Klauzula generalna zawarta w art. 5 k.c. nie może być rozumiana jako pozostawienie sądowi orzekającemu dowolności w udzieleniu stronie powodowej ochrony prawnej lub odmowy takiej ochrony (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 1998 r., I CKN 459/97,Lex nr 78424). Zarazem orzecznictwo podkreśla, że korzystanie przez określoną osobę z przysługującego jej prawa podmiotowego objęte jest domniemaniem zgodności z zasadami współżycia społecznego, dlatego też domniemanie to musi zostać obalone poprzez wykazanie szczególnych, konkretnych okoliczności przemawiających za sprzecznością postępowania tej osoby z dobrymi obyczajami (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2002 r., I CKN 305/01, LEX nr 53924; z dnia 22 listopada 2000 r., II CKN 1354/00, LEX nr 51966 czy z dnia 7 grudnia 1965 r., III CR 278/65, LEX nr 372). Wynika stąd wniosek, że - zgodnie z art. 6 k.c.- ciężar udowodnienia okoliczności uzasadniających tezę o nadużyciu spoczywa na stronie, która domaga się stosowania przez sąd art. 5 k.c. Na stronie tej ciąży wykazanie faktów, z których można wnosić o naruszeniu przez przeciwnika reguł wskazanych w art. 5 k.c.

W rozpoznawanej sprawie wskazany obowiązek obciążał pozwaną. Pozwana przed sądem pierwszej instancji nie zarzucała wprost naruszenia przez powoda przepisu art. 5 k.c. Choć Sąd stosuje z urzędu właściwe prawo materialne, to strona powinna już przed Sądem pierwszej instancji uzasadnić i wykazać od strony faktycznej potrzebę zastosowania przywołanej normy, a zatem wskazywanie szerzej takich okoliczności dopiero na etapie postępowania odwoławczego jest spóźnione. Co przy tym istotne, zachowania powodowego banku polegającego na wypowiedzeniu umowy pożyczki w żadnym razie nie można zakwalifikować jako sprzecznego z zasadami współżycia społecznego, albowiem stanowiło ono jedynie wyraz skorzystania z przysługującego mu na podstawie § 3 ust. 26 umowy pożyczki uprawnienia. Pozwana w oczywisty sposób nie dotrzymywała postanowień zawartej umowy, opóźniając się w płatnościach poszczególnych rat niemal od samego początku spłaty kredytu. Co więcej, po złożeniu oświadczenia o wypowiedzeniu pozwanej przysługiwał jeszcze trzydziestodniowy okres na spłatę wszystkich wymagalnych zobowiązań. Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy nie podzielił w konsekwencji zarzutu naruszenia art. 5 k.c. przez Sąd Rejonowy, poprzez pominięcie wskazanej regulacji prawnej przy ocenie roszczenia powoda. W ten sposób Sąd uznał, że powodowy bank nie wypowiedział pozwanej umowy pożyczki w sposób niezgodny z zasadami współżycia społecznego, co dalej oznacza, że nie nadużył też prawa wnosząc następnie przeciwko niej pozew o zapłatę wymagalnych należności.

Wszystkie zarzuty skarżącej okazały się niezasadne, a zatem nie mogły skutkować zmianą rozstrzygnięcia Sądu I instancji. W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nieuzasadnioną.

Zważywszy na wynik kontroli instancyjnej o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy w punkcie 2. wyroku orzekł na podstawie na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty poniesione przez powoda w tym postępowaniu złożyło się wynagrodzenie jego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 pkt 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).