Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10.05.017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. , po rozpoznaniu wniosku z dnia 17.03.2017r., odmówił A. W. prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy podał, że zgodnie z art.4 ustawy z dnia 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych prawo do emerytury przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,

2. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,

3. osiągnął wiek wynoszący dla mężczyzn co najmniej 60 lat,

4. ma okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący dla mężczyzn co najmniej 25 lat,

5. przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.l i 3 niniejszej ustawy lub art.32 i art.33 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej ustawa emerytalna),

6. po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub pracę o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.l i 3 niniejszej ustawy,

7. nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Następnie Zakład wyjaśnił, że odmawia wnioskodawcy przyznania emerytury, ponieważ: wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat, przed dniem 1.01.1999r. wnioskodawca nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust.l i 3 niniejszej ustawy lub art.32 i art.33 ustawy emerytalnej, wnioskodawca nie udowodnił rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą.

W dalszej części uzasadnienia ZUS podał, że do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych został uwzględniony okres pracy od 1.06.2015r. do 30.06.2015r., natomiast do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych nie został zaliczony okres pracy w od 1.09.1975r. do 31.08.1990r. oraz od 1.02.199lr. do 31.10.2002r., gdyż pracodawca w świadectwie pracy nie wymienił charakteru wykonywanej pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 7.02.1983r.

Jednocześnie Zakład poinformował wnioskodawcę, że okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do zarządzenia resortowego lub w świadectwie pracy, a także, że zakład pracy wystawiając świadectwa pracy w szczególnych warunkach na podstawie posiadanej dokumentacji, ma obowiązek określić rodzaj wykonywanej pracy, ściśle według wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r, oraz podać stanowisko pracy zgodnie z wykazem, działem, pozycją i punktem zarządzenia resortowego lub uchwały lub powinien powołać się na wykaz stanowisk stanowiący załącznik nr 1 lub nr 2 do ustawy z dnia 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych.

Organ rentowy wskazał, że uchyla decyzję wydaną w dniu 12.04.2017r.

ZUS podał, że na podstawie dowodów dołączonych do wniosku - uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania Zakład przyjął za udowodnione okresy nieskładkowe w ilości 8 miesięcy i 9 dni, okresy składkowe w ilości 40 lat, 7 miesięcy i 8 dni, a staż sumaryczny wyniósł 41 lat, 3 miesiące i 17 dni, natomiast staż pracy w szczególnych warunkach lub charakterze wyniósł 1 miesiąc / decyzja k. 44 akt ZUS/.

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą A. W., będąc reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata, złożył od niej odwołanie, w którym wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie ubezpieczonemu, począwszy od dnia 21.03.2017 r. prawa do emerytury pomostowej wraz z ustawowymi odsetkami z tytułu nieterminowej wypłaty od dnia wymagalności poszczególnych świadczeń emerytury pomostowej do dnia zapłaty, ewentualnie zaś w sytuacji, gdyby Sad uznał, iż odwołanie wnioskodawcy powinno zostać oddalone z powodu nie spełnienia przez wnioskodawcę przesłanek do nabycia emerytury pomostowej innych niż wykonywanie przez wnioskodawcę w spornych okresach pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy odwołujący na podstawie art. 189 k.p.c. wniósł o ustalenie przez Sąd, że wnioskodawca w okresie od 1.09.1975r. do 31.08.1990 r. i od 1.02.1991r. do 31.10.2002r. będąc zatrudnionym w Zakładach (...) (ostatnia nazwa zakładu (...) Sp. z o.o. w K.) wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operator urządzeń odlewniczych, wytapiacz metalu - zalewacz pracę uznaną za wykonywana w warunkach szkodliwych lub o szczególnym charakterze. Ponadto ubezpieczony wniósł o zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na rzecz A. W. kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zaskarżonej decyzji odwołujący zarzucił naruszenie prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. 2015 poz. 966) i odmowę przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej w sytuacji spełnienia przez wnioskodawcę przesłanek wskazanych w w/w ustawie, które uprawniają do przyznania A. W. emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu odwołujący stwierdził m.in., że przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał pracę w warunkach w szczególnych warunkach a także taką pracę wykonywał po dniu 31 grudnia 2008 r., tj. w okresie od 1.06.2015 r. do 30.06.2015 r., który to okres pracy został uznany przez ZUS jako praca w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych, należy uznać, iż wnioskodawca spełnia przesłanki, aby została mu przyznana emerytura pomostowa na zasadach ogólnych.

Argumentował, że podanie w świadectwie pracy stanowiska niezgodnego z wykazem resortowym nie ma znaczenia dla stwierdzenia, że wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych bowiem zgodnie z utrwalonym od lat orzecznictwem „dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Uzasadniając zgłoszone żądanie ewentualne oparte na art. 189 k.p.c. o ustalenie przez Sąd wnioskodawca wyjaśnił, że w okresie od dnia 1.09.1975 r. do dnia 31.08.1990 r. i od dnia 1.02.1991 r. do dnia 31.10.2002 r. będąc zatrudnionym w Zakładach (...) (ostatnia nazwa zakładu (...) Sp. z o.o. w K.) wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku wytapiacz metalu, zalewacz (operator urządzeń odlewniczych) pracę uznaną za wykonywaną w warunkach szkodliwych lub o szczególnym charakterze, dodając, że świadectwo pracy za okres zatrudnienia od 1.09.1975 r. do 31.10.2002 r. w Zakładach (...) (ostatnia nazwa zakładu (...) Sp. z o.o. w K.), datowane na dzień 31.10.2002 r., wystawił Syndyk Masy Upadłości. W świadectwie nie zostało stwierdzone, że wnioskodawca pracował w w/w okresie w warunkach szczególnych lub wykonywał pracę o szczególnym charakterze. W obecnej chwili pracodawca, u którego był zatrudniony wnioskodawca nie istnieje. Odwołujący stwierdził, że wobec tego posiada interes prawny, aby dochodzić w niniejszym postępowaniu ustalenia, iż wykonywał pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w celu uzyskania prawa do emerytury pomostowej. Zaznaczył, że złożył wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie emerytury pomostowej, a na skutek wydania przez ZUS decyzji odmownej w niniejszym postępowaniu dochodzi ustalenia, iż w spornym okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych w celu dalszego kontynuowania postępowania o uzyskanie emerytury pomostowej, wobec czego wnioskodawca posiada interes prawny w dochodzeniu ustalenia przez Sąd, iż w spornym okresie zanegowanym przez ZUS wykonywał pracę w warunkach szczególnych / odwołanie k. 2-7/.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie podtrzymując w całości dotychczasowe stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji / odpowiedź na odwołanie k. 10/.

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

A. W. urodził się w dniu (...)

/okoliczność bezsporna, a nadto wniosek o emeryturę pomostową k. 1 akt ZUS/

W dniu 17 marca 2017 roku wnioskodawca wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej. Wnioskodawca oświadczył, że pozostaje w stosunku pracy.

/bezsporne, a nadto wniosek k. 1-5 akt ZUS /

Wnioskodawca legitymuje się stażem pracy w łącznym wymiarze 41 lat, 3 miesiące i 17 dni, w tym 8 miesięcy i 9 dni okresów nieskładkowych oraz 40 lat, 7 miesięcy i 8 dni okresów składkowych.

/bezsporne/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył wnioskodawcy do stażu pracy w warunkach szczególnych okresy zatrudnienia: od dnia 1 czerwca 2015 r. do dnia 30 czerwca 2015 roku i ustalił staż pracy w szczególnych warunkach lub charakterze w ilości 1 miesiąca.

/b ezsporne, a nadto decyzja k. 44 akt ZUS/

A. W. od 1.09.1975r. pracował w Odlewni (...) (poprzednie nazwy Zakłady (...), A., C.), gdzie był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku wytapiacza metalu a konkretnie żeliwa i zalewacza form odlewniczych.

Odwołujący rozpoczął pracę w w/w odlewni już po ukończeniu szkoły zawodowej, gdzie zdobył zawód ślusarz - mechanik.

W Odlewni (...) wnioskodawca zgodnie z angażem z 1.09.1975r. pracował początkowo jako stażysta – operator urządzeń odlewniczych, a następnie otrzymał angaż z 23.12.1975r. na podstawie którego powierzono mu od 1.12.1975r. stanowisko operatora maszyn odlewniczych, później zaś angaż z 1.12.1975r. z którego wynika, że pracował na stanowisku operatora urządzeń odpylających, potem angaż z 15.03.1977r. i z 12.08.1978r. i z 28.10.1978r., z których wynika, że pracował jako operator urządzeń odlewniczych od 1.03.1977r., a następnie angaż z z 1.10.1978r. i 16.05.1979r. z których wynika, że powierzono mu obowiązki wytapiacza od 1.11.1978r.

W początkowym okresie zatrudnienia przez 3 lata odwołujący wykonywał pracę jako pomocnik wytapiacza, pomagał sprzątać na odlewni i uczył się na czym polega praca na odlewni. W tym czasie wnioskodawca nie uczęszczałem już do żadnej szkoły.

Odlewnia, w której pracował wnioskodawca była jedną wielką halą produkcyjną P1 o ok. 70 m długości i 50 m szerokości, w której znajdowały się pododdziały, a mianowicie: oddziały formierni, topialni, zalewania, przerobu mas i rdzeniarnia. W późniejszym okresie na hali znajdowały się piece elektryczne, a ponadto ciągi linii formierskich. W hali odlewni nie było wydzielonych poszczególnych stanowisk a wszystkie pododdziały znajdowały się na otwartej przestrzeni. Na hali odlewni było gorąco, ponieważ płynny metal osiągał średnią temperaturę 1400 stopni C. Było też duże zapylenie, które pochodziło z mas formierskich, z ich przerzutu po wypaleniu, a także z wytopu płynnego żeliwa w piecach tzw. żeliwiakach oraz z załadunku materiałów wsadowych w postaci koksu i z parowania metalu. Ponadto na odlewni panował duży hałas, wywoływany przez suwnice, linie formierskie, które napędzane były siłownikami hydraulicznymi, pneumatycznymi, a ponadto piec elektryczny, który przy załączeniu dudnił. Przy kratach wstrząsowych dochodziło do ponad 90 decybeli. Na tych kratach masa zlatywała z odlewu. Kraty wstrząsowe były w zasięgu wzorku od pieców, w których topił się metal. Praca na odlewni odbywała się w narażaniu na promieniowanie elektromagnetyczne.

Od początku 1978 r. wnioskodawca wykonywał jedynie pracę jako samodzielny wytapiacz. Wówczas w/w zakład pracy zakupił nową linię i w formie angażu, stanowiącego dla wnioskodawcy awans, nastąpiła zmiana stanowiska pracy odwołującego na stanowisko zalewacza. Wnioskodawca zalewał formy, dolewał metal do zalewarki, ściągał żużel z kadzi lejniczej, brał próbki na spektrometr, obijał kadź z pozostałości żużla. Pracował z ciekłym metalem, który osiągał temperaturę od 1300 do 1470 stopni C. Na tym stanowisku występowało zapylenie, powstające z odgazowywania form oraz ze stacji przerobu mas. Masa wypalona wydzielała opary pyły, dymu. Oprócz obowiązków zalewacza do obowiązków wnioskodawcy należała obsługa pieca elektrycznego. (...) pieca odlewniczego, którą wykonywał wnioskodawca polegała na obiorze metalu dostarczonego w kadziach. Wnioskodawca zbierał z powierzchni metalu żużel, metal wlewał do pieca i podawał w porcjach do zalewarek na linię produkcyjną. Częścią pieca odlewniczego były rynny transportowe, które wnioskodawca obijał ponieważ powstawały na nich skrzepy, które trzeba było rozbić.

Zgodnie z angażami z 1.07.1980r., z 1.08.1979r., z 1.08.1982r., z 1.02.1983r., z 1.02.1990r., z 1.07.1991r., z 1.12.1992r. wnioskodawca pracował na stanowisku wytapiacz metali. Natomiast z angażu z 25.01.1982r. wynika, że odwołujący wykonywał pracę jako zalewacz.

Wnioskodawca był brygadzistą od 1 stycznia 1988r. do 31 sierpnia 1990r. Jako brygadzista wnioskodawca nadal wykonywał pracę zalewacza razem z pozostałymi pracownikami na odlewni z uwagi na małą ilość robotników, a oprócz tego przydzielał podległym mu pracownikom prace do wykonania. Wnioskodawca pracował na odcinku zalewania form odlewniczych. Naprawiał wlewy, przelewy. Nie było odrębnego pomieszczenia na odlewni, w którym wnioskodawca mógłby wykonywać obowiązki brygadzisty.

Od 1.09.1990r. do 31.01.1991r. odwołujący korzystał z urlopu bezpłatnego na wyjazd do pracy zagranicę.

Od 1marca 1995 r. do 30 września 1996 r. wnioskodawca pracował jako mistrz topialni. Do jego obowiązków należało wykonywanie nadzoru nad pracą żeliwiaków, które wytapiały metal na potrzeby całej odlewni. Pracując na odlewni na stanowisku mistrza topialni wnioskodawca przez cały czas w pełnym wymiarze czasu pracy wytapiał na topialni, a oprócz tego decydował o organizacji pracy podległych mu pracowników topialni. Następnie wnioskodawca pracował jako wytapiacz żeliwiaków. Żeliwiaki były rozpalane koksem, co powodowało duże zanieczyszczenie i duże zadymienie hali. Wyciąganie żużla także powodowało zapylenie. Masy formierskie to piasek, olej i grafit. W momencie wypalania powstawały kłęby pary i dymu. Jeżeli zamarzł metal wówczas wnioskodawca musiał go na gorąco przepalać tlenowo.

W całym badanym okresie wnioskodawca niezależnie od nazwy jego stanowiska, tj. brygadzista lub mistrz topialni, przez cały czas pracował razem z podległymi mu pracownikami na hali odlewni.

Od 1.10.1996r. wnioskodawca pracował na stanowisku wytapiacza, a od 1.01.1997r. uzyskał tytuł I wytapiacza żeliwiaków.

W spornym okresie zatrudnienia wnioskodawca miał wypłacany dodatek za pracę w warunkach szczególnych przez cały okres zatrudnienia w Odlewni aż do końca 2002 r. W badanym okresie zdarzały się przestoje, w czasie których wnioskodawca wykonywał pracę w kanałach pod liniami formierskimi, gdzie spadała masa. Do zadań wnioskodawcy należało wtedy załadowanie pyłu na przenośniki. Wnioskodawca po 2008r. wykonywał pracę polegającą na obróbce wykańczającej odlewy.

/zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 16.01.2018r.: 00:02:09-00:24:00 w zw. z 01:07:15 – 01:08:57, zeznania świadka Z. B. e-protokół rozprawy z 16.01.2018r.: 00:32:45 – 00:45:20, zeznania świadka M. C. e-protokół rozprawy z 16.01.2018r.: 00:46:40 – 00:59:50, kartoteka wynagrodzenia k. 23-43, karty wynagrodzeń k. 44-45, świadectwo pracy k. 47,50, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 48, zaświadczenie k.49, karta zasiłkowe k. 51, kwestionariusz k. 52, podanie k. 53, podanie k. 54, życiorys k. 55, zaświadczenie k. 56, umowa przedwstępna k. 57, umowa k. 58, protokół i wniosek k. 59-59v., zaświadczenie i angaż k. 60, protokół k. 61, angaże k. 62, protokół k. 63, angaże k. 64, protokół k. 65, wniosek k. 66, angaże k. 67, karta obiegowa zmiany k. 68, angaże k. 69, zaświadczenie kwalifikacyjne k. 70, angaże k. 71-72, karta obiegowa zmiany k. 73, karta księgi służb k. 74-78, wypowiedzenie warunków umowy o pracę k. 79, karta obiegowa zmiany k. 80, angaż k. 81, pismo z 2.01.1997r. k. 82, angaże k. 83-87, karta obiegowa zmiany k. 88, kwestionariusz osobowo-płacowy k. 89-90, program wstępnego stażu pracy k. 91, angaże k. 92, , karta obiegowa zmiany k. 93,angaże k. 94-97 /

A. W. otrzymał świadectwo pracy z 31.12.2002r. wystawione przez Syndyka masy upadłości, w którym poświadczono, że był zatrudniony w Odlewni (...) Sp. z o.o. w K. Oddział w K. od 1.09.1975r. do 31.10.2002r. w pełnym wymiarze czasu pracy i że w tym okresie wykonywał pracę jako operator urządzeń odlewniczych, wytapiacz (od 1.01.1988r. do 31.08.1990r. brygadzista), od 1.04.1993r. do 28.02.1995r. wytapiacz, od 1.03.1995r. do 30.09.1996r. jako mistrz topialni, od 1.10.1996r. do 31.10.2002r. jako wytapiacz żeliwiaków, do którego to świadectwa pracy wydano wnioskodawcy także świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z tego samego dnia, w którym potwierdzono, że A. W. był zatrudniony od 1.09.1975r. do31.10.2002r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonując prace produkcyjne i dozorowe na wydziale produkcyjnym: od 1.09.1975r. do 31.10.1978r. na stanowisku operator urządzeń odlewniczych wymienione w wykazie A Dział III poz. 22 pkt 5, od 1.11.1978r. do 31.08.1990r. na stanowisku wytapiacz wymienionym w wykazie A Dział III poz. 22 pkt 20, od 1.02.1991r. do 28.02.1995r. na stanowisku wytapiacz wymienionym w wykazie A Dział III poz. 22 pkt 20, od 1.03.1995r. do 30.09.1996r. na stanowisku mistrz topielni wymienionym w wykazie A Dział XIV poz. 24, pkt 1, od 1.10.1996r. do 31.10.2002r. na stanowisku I wytapiacz wymienionym w wykazie A Dział III poz. 22 pkt 20, wykazu stanowiącego załącznik do Zarządzenia Nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30.03.1985r. w sprawie stanowisk pracy , na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy i resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz.Urz. (...) nr 1-3, poz. 1).

/ świadectwo pracy k. 47, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 48/

A. W. nie rozwiązał stosunku pracy i nadal jest zatrudniony w Odlewni (...) spółce z o.o.

/b ezsporne, a nadto zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z dnia 16.01.2018r. 00:24:00 w zw. z 01:08:05 /

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów pochodzących ze spornego okresu zatrudnienia, a także na podstawie zeznań wnioskodawcy i świadków, którzy w tym samym czasie pracowali razem z wnioskodawcą, a zatem mieli wiedzę na temat zarówno charakteru pracy wnioskodawcy, jak i warunków pracy w jakich wykonywał odwołujący pracę. Dowody te tworzą spójną całość i wobec tego zasługują na obdarzenie ich walorem wiarygodności, tym bardziej, że żadna ze stron nie kwestionowała wartości tych dowodów, a i Sąd nie znalazł powodu by czynić to z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Warunki nabywania prawa do emerytury pomostowej określa ustawa z dnia
19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 664 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

Podkreślić należy, że ustawa o emeryturach pomostowych zastąpiła przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS określające zasady przyznawania emerytur w niższym wieku pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze nowymi regulacjami określającymi zasady nabywania wcześniejszych emerytur z tytułu tego rodzaju pracy. Najogólniej rzecz ujmując celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach, na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone. Ustawa ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999 r. (art. 4 pkt 5 ustawy). Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny emerytura pomostowa ma być „pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem” (uzasadnienie wyroku z dnia 16 marca 2010 r., K 17/09, (...) 2010 nr 3, poz. 21). Wskazany wyżej cel ustawy realizują w najbardziej widoczny sposób jej przepisy określające przesłanki nabycia emerytury pomostowej.

Zgodnie z art. 4 ustawy prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,

2. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,

3. osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn,

4. ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn,

5. przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS,

6. po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3,

7. nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Z art. 4 wynika, że jakkolwiek w świetle art. 4 pkt 2 i 5 w związku z art. 3 ust. 7 ustawy, do wymaganego przez ustawę stażu przypadającego przed dniem jej wejścia w życie, tj. przed 1 stycznia 2009 r., wlicza się okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to właściwego ograniczenia do zamierzonego przez ustawodawcę kręgu osób uprawnionych do emerytury pomostowej dokonuje konieczność spełnienia przesłanki z art. 4 pkt 6. Wymaganie to spełnia zasadniczą funkcję eliminacyjną, ograniczając ostatecznie prawo do emerytury pomostowej do kręgu osób wykonujących pracę kwalifikowaną jako szczególną w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej przez osoby niespełniające warunku z art. 4 pkt 6 przewiduje art. 49 ustawy według którego prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2. spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3. w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o rozważane świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

Należy podkreślić, iż jedynie łączne spełnienie wszystkich przesłanek uprawnia do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, III AUa 1664/12). Innymi słowy nie spełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 cytowanej ustawy pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W niniejszym postępowaniu niesporne było, iż wnioskodawca, który wiek 60 lat osiągnął w dniu 20 marca 2017 r. r. udowodnił 41 lat, 3 miesiące i 17 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca nie spełnił warunków określonych w art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ nie udowodnił okresu pracy w warunkach szczególnych wynoszącego, co najmniej 15 lat oraz nie rozwiązał stosunku pracy z pracodawcą. Organ rentowy uznał za udowodniony łącznie okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 1 miesiąca.

Niespornym jest, że wnioskodawca nadal pozostaje w stosunku pracy w Odlewni (...) spółce z o.o. Tym samym już tylko z tego powodu nie mógł uzyskać prawa do emerytury pomostowej. Zgodnie bowiem z regulacją przywołanego na wstępie przepisu art. 4 pkt 7 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r., jednym z koniecznych warunków nabycia prawa do emerytury pomostowej jest rozwiązanie stosunku pracy. Z uwagi na brak spełnienia przesłanki z art. 4 pkt 7 odwołanie nie mogło zostać uwzględnione. Jak już wskazano wyżej, jedynie łączne spełnienie wszystkich przesłanek określonych w art. 4 lub 49 ustawy o emeryturach pomostowych warunkuje przyznanie świadczenia. Z uwagi na pozostawanie wnioskodawcy w zatrudnieniu brak było podstaw do zmiany decyzji organu rentowego.

W tej sytuacji zbędnym było badanie ziszczenia się pozostałych wymogów warunkujących nabycie prawa do spornego świadczenia, tj. okresu pracy w warunkach szczególnych wynoszącego co najmniej 15 lat.

Wobec powyższego Sąd oddalił wnioski dowodowe odwołującego zmierzające do wykazania okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych w postaci zeznań M. K. i A. T., a także o dołączenie akt rentowych Z. B. i M. C., albowiem w tej sytuacji dopuszczenie tych dowodów i co za tym idzie przedłużenie niniejszego postępowania oznaczałoby jedynie przewlekłość sprawy, która dojrzała do rozstrzygnięcia.

Choć Sąd zbadał okoliczności świadczące o tym, że w spornym okresie, poświadczonym świadectwem pracy wykonywania pracy w warunkach szczególnych przez wnioskodawcę w okresie od 01.09.1975 r. do 31.08.1990 r. oraz 01.02.1991 r. do 31.10.2002 r., które potwierdzają okoliczność na jaką powoływał się odwołujący, że zostały wymienione w wykazie prac stanowiącym załącznik do rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. 1983.8.43), tj. w wykazie A, Dziale III w poz. 22 w którym wskazano, iż do pracy w warunkach szkodliwych zaliczana jest obsługa żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych, to jednak dalsze rozważania na ten temat wobec jednoznacznego ustalenia, że wnioskodawca pozostaje w zatrudnieniu nie mogą skutkować zmianą skarżonej decyzji.

Dodać należy, że roszczenie ewentualne nie mogło zostać uwzględnione, ponieważ w niniejszym postępowania przedmiotem rozpoznania była jedynie prawidłowość skarżonej decyzji. Ta zaś z wyżej omówionych przyczyn jako prawidłowa musi się ostać.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy uznając odwołanie za nieuzasadnione, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

A.P.