Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant st. sekr. sądowy Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania M. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 17 października 2016 r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

V U 1116/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 października 2016 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy M. N. prawa do ponownego przeliczenia podstawy emerytury wskazując, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest równy aktualnie obowiązującemu liczonemu z 20 lat, który po przeliczeniu nie uległ zmianie.

W odwołaniu z dnia 8 listopada 2016 roku, M. N. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i dokonanie ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem w wymiarze świadczenia okresów zatrudnienia i zarobków:

- z okresu od dnia 16 grudnia 1973 roku do dnia 15 października 1974 roku na podstawie dokumentów, tj. legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy oraz zaświadczenia RP-7, jakie ubezpieczony złożył w dniu 28.09.2016 roku;

- z okresu zatrudnienia w (...) w R. w okresie od dnia 15 lutego 1980 roku do dnia 30 czerwca 1982 roku na stanowisku inspektora nadzoru,

- z okresu od dnia 1 lipca 1975 roku do dnia 31 grudnia 1975 roku w (...) w R. na stanowisku samodzielnego inspektora nadzoru.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wskazując, że do stażu ubezpieczeniowego nie został zaliczony okres od dnia 3 listopada 1981 roku do dnia 30 czerwca 1982 roku w (...) w R., ponieważ złożone do akt emerytalnych świadectwo pracy nie zawiera podstawowych informacji, takich jak: podstawa prawna zatrudnienia, wymiar czasu pracy, zajmowane stanowisko, zaś okres od dnia 1 lipca 1975 roku do dnia 31 grudnia 1975 roku w całości został zaliczony do stażu ubezpieczeniowego skarżącego.

Na rozprawie w dniu 22 listopada 2017 roku pełnomocnik wnioskodawcy cofnął wniosek o przeliczenie emerytury ubezpieczonego za okres od dnia 16 grudnia 1973 roku do dnia 15 października 1974 roku, z uwagi na jego zaliczenie przez ZUS.

Na rozprawie w dniu 17 stycznia 2018 roku pełnomocnik ubezpieczonego ostatecznie sprecyzował zakres odwołania wnosząc o ponowne przeliczenie przez ZUS emerytury M. N. z uwzględnieniem okresu zatrudnienia i zarobków uzyskiwanych w (...) ”od dnia 15 lutego 1980 roku do dnia 30 czerwca 1982 roku.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

M. N., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 28 września 2016 roku wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego. Z dniem 1 stycznia 2015 roku wnioskodawca nabył prawo do emerytury na podstawie art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (dowód: wniosek, k. 44 - 45 akt emerytalnych, decyzja z dnia 30 stycznia 2015 roku, k. 11 akt emerytalnych II).

Decyzją z dnia 17 października 2016 roku organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do ponownego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury. ZUS podniósł, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury wynosi 50,98 %. Natomiast wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przeliczenie świadczenia wynosi 32,46 %. Po przeliczeniu podstawy wymiaru z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi 76,08% i jest równy aktualnie obowiązującemu liczonemu z lat 20 (to jest od dnia 1 stycznia 1975 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku), który po przeliczeniu nie uległ zmianie ( dowód: decyzja z dnia 17 października 2016 roku, k. 47 akt emerytalnych II).

Organ rentowy nie zaliczył do stażu pracy wnioskodawcy okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w R. w okresie od dnia 15 lutego 1980 roku do dnia 30 czerwca 1982 roku na stanowisku inspektora nadzoru (dowód: pismo procesowe organu rentowego z dnia 13 grudnia 2017 roku, k. 33 akt sprawy).

W okresie od dnia 16 października 1974 roku do dnia 2 listopada 1981 roku M. N. był zatrudniony w (...) w R. na stanowisku inspektora ds. budownictwa w (...) (dowód: świadectwo pracy z dnia 2 listopada 1981 roku, k. 7 akt emerytalnych I).

(...) w R. wystawiło wnioskodawcy „świadectwo pracy”, w którym wskazało, że w okresie od dnia 15 lutego 1980 roku do dnia 30 czerwca 1982 roku zajmował on stanowisko inspektora nadzoru. Pracodawca wskazał, że stosunek pracy został rozwiązany za porozumieniem stron. Ponadto w dokumencie (...) wskazało, że w okresie od dnia 15 stycznia 1980 roku do dnia 2 listopada 1981 wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie miesięczne w kwocie 1.850,00 zł. oraz premię uznaniową w wysokości tj. 277,50 zł. Natomiast w okresie od dnia 3 listopada 1981 roku do dnia 30 czerwca 1982 roku otrzymywał wynagrodzenie miesięczne 2.450 złotych oraz premię uznaniowa w wysokości 15 %, to jest 367,50 zł. Powyższe pismo nie wskazuje wymiaru czasu pracy ubezpieczonego (dowód: świadectwo pracy z dnia 30 czerwca 1982 roku, k. 10 akt emerytalnych I, wpis w legitymacji ubezpieczeniowej, k. 19, 25 akt sprawy, zeznania wnioskodawcy, nagranie od minuty 15:57 do minuty 20:46, protokół z rozprawy z dnia 16 października 2017 roku, k. 26v akt sprawy)

(...) nie figuruje w ewidencji płatników składek (dowód: pismo z dnia 13 grudnia 2017 roku, k. 33 akt sprawy).

Sąd Okręgo wy zważył, co następuje:

odwołanie podlega oddaleniu.

Stosownie do art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.) wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury albo o ponowne ustalenie emerytury z uwzględnieniem art. 176,

3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury.

Wydając rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, Sąd uwzględnił ostateczne stanowisko pełnomocnika ubezpieczonego, który n a rozprawie w dniu 17 stycznia 2018 roku wniósł o ponowne przeliczenie przez ZUS emerytury M. N. z uwzględnieniem okresu zatrudnienia i zarobków uzyskiwanych w (...) od dnia 15 lutego 1980 roku do dnia 30 czerwca 1982 roku.

W myśl art. 6 ust. 2 pkt 1 a ww. ustawy za okresy składkowe uważa się przypadające przed dniem 15 listopada 1991 roku okresy zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia na obszarze Państwa Polskiego w wymiarze nie niższym niż połowa wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego. W przedmiotowej sprawie ZUS podnosił, że pracodawca ubezpieczonego nie figuruje w ewidencji płatników składek, zatem pracodawca ten nie odprowadzał składek na ubezpieczenie społeczne. Okoliczność ta nie ma oczywiście zasadniczego znaczenia w niniejszej sprawie, albowiem, zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą, przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości, okresy składkowe uwzględnia się jako okresy ubezpieczenia bez względu na to, czy płatnik niebędący ubezpieczonym opłacił należne za niego składki, ponieważ przy weryfikacji okresów uwzględnianych do ustalenia prawa i wysokości emerytury lub renty nie uwzględnia się okresów, za które nie zostały opłacone składki, tylko gdy płatnik składek zobowiązany do opłacania składek na własne ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność (płatnikami takich składek) nie opłacił składek na takie ubezpieczenia społeczne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2017 roku, sygn. akt III UK 84/16). W konsekwencji w przedmiotowym postępowaniu zaliczenie spornego okresu do stażu pracy wnioskodawcy było uzależnione od wykazania przez niego, że pracował w wymiarze nie niższym niż połowa wymiaru czasu pracy. Ubezpieczony reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie sprostał temu obowiązkowi. Jedynym dokumentem, jakim dysponował Sąd na okoliczność świadczenia przez skarżącego pracy w spornym okresie było „świadectwo pracy”, w którym jego pracodawca wskazał jedynie zajmowane stanowisko, uzyskiwane wynagrodzenie oraz przyczynę rozwiązania stosunku zatrudnienia. Nie wskazano natomiast w nim wymiaru czasu pracy, ani też podstawy zatrudnienia. Tymczasem zgodnie z treścią art. 97 k.p w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie tj. w latach: 1980-1982 w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy zakład pracy był obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy, w którym był zobowiązany podać dane dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, wysokości i składników wynagrodzenia, uzyskanych w zakładzie kwalifikacji, trybu rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy oraz okoliczności, o których mowa w art. 36 § 5. Zgodnie zaś z treścią § 7 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie świadectw pracy i opinii z dnia 20 listopada 1974 r. (Dz.U. Nr 45, poz. 269) w świadectwie pracy, oprócz danych określonych w art. 97 § 2 Kodeksu pracy, powinny być zamieszczone następujące informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracownika w nowym zakładzie pracy: 1) okres korzystania z urlopu bezpłatnego i podstawa prawna jego udzielenia, 2) okres korzystania z urlopu wychowawczego, a w wypadku likwidacji zakładu pracy - okres tego urlopu przypadający po likwidacji zakładu, 3) wykorzystanie zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 188 Kodeksu pracy, 4) okres odbywania służby wojskowej oraz zasadniczej służby w obronie cywilnej lub służby zastępczej, przypadający w czasie zatrudnienia w zakładzie pracy, który wydaje pracownikowi świadectwo pracy, 5) okres, za który przyznano pracownikowi odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy o pracę (art. 36 ¹Kodeksu pracy), 6) termin zdarzenia uzasadniającego, na podstawie odrębnych przepisów, obniżenie pracownikowi zasiłku z ubezpieczenia społecznego. Przedłożone przez skarżącego „ świadectwo pracy” nie spełnia powyższych warunków, co oczywiście nie wyklucza możliwości dowodzenia przez ubezpieczonego podnoszonych przez siebie okoliczności. W tym miejscu wskazać należy, iż zgodnie z § 22-25 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno — rentowe (Dz.U. Nr 237, poz. 1412), jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:1) legitymacji ubezpieczeniowej; 2) legitymacji służbowej, legitymacji związku zawodowego, umowy o pracę, wpisu w dowodzie osobistym oraz pisma kierowanego przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia. Jeżeli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy nieskładkowe jest zaświadczenie płatnika składek lub inny dokument właściwego organu. Dla celów udowodnienia okresów, o których mowa w art. 7 pkt 5-7 ustawy, środkiem dowodowym są dokumenty, z tym że dla celów udowodnienia sprawowania opieki nad daną osobą środkiem dowodowym jest oświadczenie zainteresowanego złożone w formie pisemnej lub ustnej do protokołu. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy, mogą być zeznania świadków. W tym przypadku przepisu § 25 ust. 3 nie stosuje się. Świadek może złożyć zeznania w formie pisemnej lub ustnie do protokołu w organie rentowym. Zeznania powinny zawierać:1) imię i nazwisko, datę urodzenia oraz adres zamieszkania świadka;2) stwierdzenie, czy i jaki stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa łączy świadka z zainteresowanym; 3) dane dotyczące okresów zatrudnienia zainteresowanego; 4) numer świadczenia oraz wskazanie organu, który to świadczenie ustalił, o ile świadek ma ustalone prawo do świadczenia; 5) podpis świadka; 6) podpis i pieczątkę osoby spisującej zeznania lub potwierdzającej podpis świadka. Wraz z zeznaniami świadków zainteresowany przedkłada oświadczenie w formie pisemnej lub ustnie do protokołu o braku dokumentów stanowiących środki dowodowe oraz o przyczynach ich braku. Zgodnie zaś z treścią § 28 wskazanego powyżej rozporządzenia środkiem dowodowym w postępowaniu przed organem rentowym mogą być również poświadczone za zgodność z oryginałem kopie dokumentów stwierdzających stan zdrowia oraz dotyczących okresów składkowych i nieskładkowych, a także wysokości wynagrodzenia, przychodu, dochodu i uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń, wydawane przez jednostki upoważnione do przechowywania dokumentacji zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy. Środkiem dowodowym w postępowaniu przed organem rentowym mogą być również kopie dokumentów, o których mowa w § 27, poświadczone za zgodność z oryginałem przez właściwe instytucje ubezpieczeniowe państw, z którymi Rzeczpospolitą Polską łączą umowy międzynarodowe w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, lub przekazane przez zagraniczną instytucję ubezpieczeniową w formie elektronicznej z wykorzystaniem systemu zapewniającego bezpieczeństwo danych. W razie powzięcia wątpliwości co do autentyczności lub prawidłowości danych otrzymanych w tej formie, organ rentowy może wystąpić do zagranicznej instytucji ubezpieczeniowej w celu przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w tym zakresie. Ubezpieczony nie skorzystał z powyższych możliwości w toku postępowania przed organem rentowym, nie złożył także żadnych nowych wniosków dowodowych przed sądem. Wszak pamiętać zaś należy, iż postepowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych pomimo pewnych złagodzeń proceduralnych jest nadal postepowaniem kontradyktoryjnym, który wymaga, aby strony wskazywały dowody dla wykazania swoich twierdzeń. Wszak rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.), tym bardziej, jeżeli strona reprezentowana jest przez profesjonalnego pełnomocnika. Por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76, z glosą A. Z., Palestra 1998, nr 1-2, s. 204; wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113; uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97, OSNAPiUS 1998, nr 21, poz. 643; wyrok SN z dnia 15 grudnia 1998 r., I CKN 944/97, Prok. i Pr.-wkł. 1999, nr 11-12, poz. 38; wyrok SN z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 417/98, Prok. i Pr.-wkł. 1999, nr 11-12, poz. 35; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 lipca 1999 r., I CKN 415/99, LEX nr 83805; wyrok SN z dnia 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662; postanowienie SN z dnia 28 września 1999 r., II CKN 269/99, Prok. i Pr.-wkł. 2000, nr 2, poz. 27; uzasadnienie wyroku SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00, OSNP 2002, nr 10, poz. 251).

W przedmiotowym postępowaniu ubezpieczony nie wskazał jakichkolwiek dowodów, na podstawie których, Sąd mógłby uznać, że w spornym okresie pracował w wymiarze nie niższym niż połowa wymiaru czasu pracy. M. N. na rozprawie w dniu 16 października 2017 roku zeznał, iż był zatrudniony w Spółdzielni na podstawie umowy o pracę i nie miał określonego czasu pracy, jednocześnie z jego zeznań u i zgromadzonej dokumentacji wynika, że w okresie od dnia 16 października 1974 roku do dnia 2 listopada 1981 roku skarżący był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w R. na stanowisku inspektora ds. budownictwa w (...). Okoliczność wyklucza możliwość ponownego zaliczenia okresu od dnia 15 lutego 1980 roku do dnia 2 listopada 1981 roku do stażu pracy skarżącego. Udowodnienie wysokości uzyskiwanych ewentualnie przez ubezpieczonego w tym czasie zarobków ( oczywiście przy nie budzącym wątpliwości fakcie zatrudnienia), mogłaby mieć wpływ na wysokość należnego ubezpieczonemu świadczenia.

Podsumowując, Sąd Okręgowy uznał, iż ubezpieczony nie udowodnił w sposób dostateczny faktu zatrudnienia, wymiaru swojej pracy oraz uzyskiwanego zarobku w okresie od dnia 15 lutego 1980 roku do dnia 2 listopada 1981 roku, tym bardziej, że jak ustalił organ rentowy, (...) nie figuruje w ewidencji płatników składek, co poddaje w wątpliwość istnienie powyższego podmiotu jako pracodawcy.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika ubezpieczonego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości, jako bezprzedmiotowy. Należy bowiem z całą mocą podkreślić, że dowód z opinii biegłego służy wyjaśnieniu kwestii wymagających wiadomości specjalnych, a nie poszukiwaniu materiału przydatnego dla potrzeb rozstrzygnięcia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2017 roku, sygn. akt I CSK 532/16).

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako niezasadne.