Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 9 lutego 2018 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2018 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z wniosku M. J. (1)

z udziałem M. J. (2)

o podział majątku wspólnego

postanawia:

1.  Dokonać podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni M. J. (1) i uczestnika postępowania M. J. (2) w skład którego wchodzi:

- lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, położony w G. przy ul. (...), oznaczony numerem 16, o powierzchni 48,34m2, zapisany w księdze wieczystej (...) wraz z udziałem wynoszącym (...) w elementach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem oznaczonym numerem geodezyjnym (...) zapisanej w księdze wieczystej (...) o wartości 140.000zł

- laptop wartości 1.000zł

- biurko wartości 300zł

- łóżko wartości 500zł

- krzesła wartości 200zł

- leżaki wartości 70zł

ogólnej wartości 142.070zł w ten sposób, że wnioskodawczyni M. J. (1) przyznać:

- lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, położony w G. przy ul. (...), oznaczony numerem 16, o powierzchni 48,34m2, zapisany w księdze wieczystej (...) wraz z udziałem wynoszącym (...) w elementach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem oznaczonym numerem geodezyjnym (...) zapisanej w księdze wieczystej (...) o wartości 140.000zł

- biurko wartości 300zł

- łóżko wartości 500zł

- krzesła wartości 200zł wartości 141.000zł, zaś uczestnikowi postępowania M. J. (2) przyznać;

- laptop wartości 1.000zł

- leżaki wartości 70zł ogólnej wartości 1070zł.

2.  Zobowiązać M. J. (2) do wydania wnioskodawczyni M. J. (1) lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego w G. przy ul. (...), oznaczonego numerem 16, o powierzchni 48,34m2, zapisanego w księdze wieczystej (...) wraz z udziałem wynoszącym (...) w elementach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem oznaczonej numerem geodezyjnym (...) zapisanej w księdze wieczystej (...), biurka, łóżka i krzeseł w terminie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia.

3.  Zasądzić od wnioskodawczyni M. J. (1) na rzec uczestnika M. J. (2) kwotę 38.164,59zł (trzydzieści osiem tysięcy sto sześćdziesiąt cztery złote 59/100) z tytułu spłaty udziału w majątku wspólnym płatną w terminie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

4.  Uznać iż strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

SSR Alina Kowalewska

Sygn. akt I Ns 246/17

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni M. J. (1) domagała się podziału majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie trwania małżeństwa z uczestnikiem postępowania M. J. (2) wyjaśniając, iż w skład tego majątku wchodzi lokal mieszkalny położony w G. przy ul. (...), zapisany w księdze wieczystej (...), o wartości 140.000,00 zł oraz ruchomości stanowiące wyposażenie mieszkania o łącznej wartości 12.100,00 zł.

Wnioskodawczyni domagała się podziału majątku poprzez przyznanie na jej własność lokalu mieszkalnego bez spłat na rzecz uczestnika bądź przyznanie tego lokalu na własność uczestnikowi bez spłat na rzecz wnioskodawczyni uzasadniając ten wniosek faktem obciążenia lokalu mieszkalnego zabezpieczeniem spłaty zobowiązań kredytowych wynikających z umowy zawartej z bankiem. Wnioskodawczyni wnosiła by obowiązek spłaty zobowiązań kredytowych obciążał osobę, która otrzyma lokal mieszkalny na własność.

W toku postępowania wnioskodawczyni zmodyfikowała swoje stanowisko domagając się przyznania lokalu mieszkalnego na jej własność i twierdząc, że uczestnik postępowania nie daje gwarancji terminowej spłaty zobowiązań kredytowych obciążających nieruchomość lokalową. Nadto wskazywała na swoją sytuację życiową, a przede wszystkim na fakt, że opiekuje się dzieckiem, jest w ciąży, mieszka w mieszkaniu matki zajmując jeden mały pokój i z uwagi na dochody oraz obciążenia kredytowe wynikające ze wspólnie zaciągniętej pożyczki na zakup mieszkania nie posiada zdolności kredytowej i nie będzie w stanie zapewnić sobie innego lokalu. Natomiast dalsze zamieszkiwanie wraz z matką po urodzeniu dziecka i realizacji planów związanych z kolejnym związkiem staje się niemożliwe.

Uczestnik postępowania M. J. (2) zgodził się na podział majątku potwierdzając, iż w jego skład wchodzi lokal mieszkalny a ponadto laptop, łóżko, komplet garnków i leżaki o wartości około 2.000,00 zł. Uczestnik podniósł także, że ruchomości wymienione we wniosku nie należą do majątku wspólnego, ponieważ zostały zakupione przez uczestnika postępowania przed zawarciem małżeństwa.

Uczestnik postępowania domagał się by lokal mieszkalny przyznać na jego rzecz bez spłat na rzecz wnioskodawczyni. Wyjaśnił, że mając mieszkanie w G. będzie mógł częściej spotykać się z synem bowiem dotychczasowe spotkania z uwagi na zamieszkiwanie w mieszkaniu matki w K. są utrudnione. Nadto uczestnik wniósł o rozliczenie nakładów jakie poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny poprzez spłatę od lutego 2014 r. do września 2017 r. zaciągniętego przez strony kredytu mieszkaniowego na zakup lokalu mieszkalnego w łącznej kwocie 20.000,00 zł. oraz utrzymanie wspólnego mieszkania.

Sąd ustalił, co następuje:

Strony zawarły związek małżeński 25.06.2010 r. W trakcie małżeństwa nie zawierały umów majątkowych małżeńskich. Wspólność majątkowa małżeńska ustała w wyniku rozwiązania małżeństwa przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 27.01.2014r. w sprawie VI RC 1397/13, który uprawomocnił się 18.02.2014r. (dowód: kserokopia wyroku w sprawie VI RC 1397/13 k.19).

W dniu 12.01.2013 r. strony kupiły lokal mieszkalny, położony przy ul. (...) w G., będący odrębną nieruchomością, dla którego Sąd Rejonowy w Giżycku prowadzi księgę wieczystą (...). Cena zakupu lokalu wynosiła 122.000,00 zł i obejmowała także udział wynoszący (...) w elementach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem oznaczonej numerem geodezyjnym (...), zapisanej w księdze wieczystej (...). Aktualna wartość tej nieruchomości wynosi 140.000,00 zł. Zakup nieruchomości lokalowej strony sfinansowały ze środków kredytowych.

W dniu 03.01.2013 r. strony zawarły umowę preferencyjnego kredytu mieszkaniowego z dopłatami do oprocentowania w Banku (...) Spółka Akcyjna w W., na podstawie której uzyskały preferencyjny kredyt mieszkaniowy w kwocie 121.000,00 zł na zakup lokalu mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego w G. przy ul. konarskiego 16/16 (dowód: wypis aktu notarialnego zawierającego umowę sprzedaży k. 20-21, kserokopia odpisu zupełnego księgi wieczystej (...) k. 23-33, kserokopia umowy preferencyjnego kredytu mieszkaniowego k. 34-55, protokół rozprawy z dnia 13.12.2017r. k.210).

Nieruchomość lokalowa obciążona jest hipoteką umowną w wysokości 242.000,00zł na rzecz Banku (...) Oddział w G.. Kwota zadłużenia z tytułu kapitału i odsetek na dzień ustania wspólności majątkowej małżeńskiej wynosiła 117.922.30zł a na dzień 03.01.2018r. wynosi 105.213,52zł. Za styczeń 2018r. uczestnik uiścił ratę w wysokości 414zł. Od ustania wspólności uczestnik wpłacił na poczet tych zobowiązań 19.878,21zł.

Na zakup nieruchomości strony zaciągnęły także w tym samym banku umowę pożyczki na kwotę 25.000zł. Pożyczka została spłacona przez uczestnika- po ustaniu wspólności kwotą 25.443,19zł (dowód: informacja Banku (...) Oddział w G. z dnia 03.01.2018r. k. 303,przesłuchanie uczestnika w charakterze strony k.306).

W trakcie trwania małżeństwa strony nabyły biurko wartości 300,00 zł, łóżko o wartości 500,00 zł, krzesła wartości 200,00 zł, leżaki wartości 70,00 zł oraz laptop wartości 1.000,00 zł. Pozostałe ruchomości stanowiące wyposażenie mieszkania strony nabyły przed zawarciem małżeństwa ( dowód: zgodne wyjaśnienia stron złożone na rozprawach w dniu 13.12.2017r. k.210 i w dniu 07.02.2018r. k.304).

Z majątku wspólnego korzysta uczestnik postępowania. Od października 2016r. do chwili obecnej wynajmuje on mieszkanie pobierając czynsz od listopada 2016r. Z tego tytułu osiąga dochód w kwocie 700zł. miesięcznie. Koszty utrzymania lokalu ponosi najemca. Przed zawarciem umowy najmu koszty utrzymania pokrywał uczestnik, zamieszkując w tym mieszkaniu. Od 18.02.2014r. do listopada 2016r.z tego tytułu uczestnik wydatkował kwotę 6.253,29zł bez należności za wodę i ścieki (dowód: kartoteki księgowe opłat za mieszkanie k.159-169).

Ponadto M. J. (2) po ustaniu wspólności ponosił koszty ubezpieczenia w związku z zawartą umową kredytu mieszkaniowego uiszczając z tego tytułu kwotę 1.453,02zł i opłacał podatki na kwotę 199zł (dowód: postanowienia umowy ubezpieczenia i dowody wpłaty k.191-202 oraz k.203-206).

W październiku 2016r. uczestnik wyjechał do Holandii a po powrocie zamieszkał w K. w mieszkaniu matki. Pracuje również w K. w zakładzie (...) zarabia około 1.800,00zł.

M. J. (1) mieszka w mieszkaniu matki i na koszty utrzymania przekazuje kwotę 500zł miesięcznie. Pracuje w G. w sklepie z biżuterią za najniższą płacę. Otrzymuje alimenty na dziecko w kwocie 400zł co miesiąc. Jest w ciąży i pozostaje w związku z K. G., który aktualnie pracuje za granicą i wspomaga wnioskodawczynię finansowo (dowód: przesłuchanie stron k.210 i 305-306, zeznania świadków G. S. k.277., K. G. i M. C. k.304-305).

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do art. 46 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do podziału majątku wspólnego zgromadzonego w trakcie trwania wspólności ustawowej małżonków stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i dziale spadku.

Art. 684 kodeksu postępowania cywilnego nakłada na sąd obowiązek ustalenia składu i wartości majątku wspólnego.

Art. 31 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że do majątku wspólnego należą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej, dochody z majątku wspólnego i osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na otwartym lub pracowniczym funduszu emerytalnym oraz kwoty składek zewidencjonowane na subkoncie, o którym mowa w art.40a ustawy z dnia 13.10. 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

M. J. (1) i M. J. (2) byli zgodni co do składu majątku wspólnego i jego wartości . W toku postępowania przed sądem zgodnie wskazali, że majątkiem nabytym w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, a więc po zawarciu małżeństwa, są ruchomości- biurko wartości 300,00 zł, łóżko o wartości 500,00 zł, krzesła wartości 200,00 zł, leżaki wartości 70,00 zł, laptop wartości 1.000,00 zł oraz lokal mieszkalny, położony przy ul. (...) w G., będący odrębną nieruchomością, dla którego Sąd Rejonowy w Giżycku prowadzi księgę wieczystą (...) wraz z udziałem (...) w elementach wspólnych budynku i działce gruntu pod budynkiem oznaczonej numerem geodezyjnym (...), zapisanej w księdze wieczystej (...) wartości 140.000,00 zł.

Pozostałe ruchomości stanowiące wyposażenie mieszkania strony nabyły przed zawarciem małżeństwa.

Art. 1035 kc stanowi, że do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Stosownie do art. 211 i 212 kc zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej (podział fizyczny) , przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłat pozostałych bądź przez sprzedaż rzeczy wspólnej (podział cywilny). Podział fizyczny jest podstawowym sposobem zniesienia współwłasności preferowanym przez kodeks cywilny. Art. 212§2 kc stanowi, że jeżeli rzecz nie daje się podzielić może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Tak więc jeśli nie ma uzasadnionych okoliczności przemawiających za przyznaniem rzeczy jednemu ze współwłaścicieli, rzecz powinna być podzielona w naturze.

Przenosząc te zasady na grunt sprawy o podział majątku wspólnego stwierdzić należy , iż majątek wspólny powinien być przede wszystkim podzielony między współwłaścicielami w naturze.

Wchodzący w skład majątku lokal mieszkalny, zważywszy na swoją wielkość, nie podlega podziałowi stąd też uzasadnione jest przyznanie go na własność jednemu ze współwłaścicieli.

Decydując się na przyznanie lokalu wnioskodawczyni sąd wziął pod uwagę przede wszystkim sytuację życiową M. J. (1). Wnioskodawczyni wyprowadziła się ze wspólnego lokalu gdy między małżonkami doszło do rozkładu pożycia małżeńskiego. W procesie o rozwód, rozstrzygając o władzy rodzicielskiej, sąd ustalił miejsce pobytu dziecka stron przy matce. Wraz z dziewięcioletnim synem wnioskodawczyni przebywa w dwupokojowym mieszkaniu swojej matki zajmując jeden mały pokój. Wnioskodawczyni jest w ciąży. Jej życiowy partner mieszka i pracuje za granicą. Po urodzeniu dziecka dalsze przebywanie w mieszkaniu matki stanie się bardzo uciążliwe dla wszystkich osób przebywających w tym lokalu. Z uwagi na wysokość dochodów i obciążający ją kredyt mieszkaniowy na lokal przy ul. (...) wnioskodawczyni nie posiada zdolności kredytowej i nie może ubiegać się o kolejny kredyt z przeznaczeniem na zakup innego mieszkania. Nie powiodła się próba zmiany umowy kredytowej, która skutkowałaby przejęciem zobowiązań wobec banku przez uczestnika i zwolnienie z tych zobowiązań wnioskodawczyni, co dałoby jej możliwość starań o kredyt na własny lokal.

Uczestnik postępowania, poza wspólnym mieszkaniem, nie dysponuje także żadnym innym lokalem. Mieszka w mieszkaniu swojej matki zaś wspólne mieszkanie wynajmuje przeznaczając dochód na spłatę kredytu. Aktualnie nie ma zdolności kredytowej by uzyskać kredyt na zakup innego lokalu. Jednakże, w ocenie sądu, jego sytuacja życiowa jest mniej skomplikowana. Nie sprawuje on bezpośredniej opieki nad dzieckiem, jest osobą samotną, ma więc wygodniejszą sytuację do wynajęcia na swoje potrzeby lokalu gdyby dalsze zamieszkiwanie w domu matki okazało się niemożliwe. Także z tych samych powodów, a ponadto z uwagi na posiadane kwalifikacje i doświadczenie zawodowe (uczestnik pracował za granicą , prowadził własną działalność gospodarczą, był pracownikiem wojska, obecnie pracuje w zakładzie (...)) jego sytuacja na rynku pracy jest korzystniejsza i daje lepsze możliwości zatrudnienia i zarobku.

Powyższe okoliczności, zdaniem sądu, przemawiają za przyznaniem wspólnego lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...) na własność wnioskodawczyni.

Co do ruchomości stanowiących wyposażenie tego mieszkania- biurko, łóżko i krzesła uzasadnione jest pozostawienie ich osobie, która otrzymuje prawo do mieszkania. Pozostałe ruchomości –laptop i leżaki otrzymuje na własność uczestnik.

Stosownie do art.43§1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Wartość składników majątkowych przyznanych wnioskodawczyni wynosi 141.000,00zł zaś uczestnikowi 1070,00zł. Zgodnie z art.212§1 kodeksu cywilnego wartość udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne.

Ustalając wysokość dopłaty na rzecz uczestnika postępowania sąd wziął pod uwagę fakt, że lokal mieszkalny obciążony jest hipoteką. Zadłużenie z tytułu kapitału i odsetek na dzień orzekania wynosi 104.799,52zł ( z uwzględnieniem wpłaty przez uczestnika raty kredytu w kwocie 414zł za styczeń 2018r.). Stosownie do utrwalonej praktyki orzeczniczej mającej podstawę w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 26.09.2013r.IICSK 650/12 (Lex 1408410) obciążenie hipoteką wpływa w sposób oczywisty na wartość nieruchomości, a zatem przy jej ustalaniu w toku podziału majątku wspólnego sąd powinien uwzględnić to obciążenie. Wartość tego obciążenia odlicza się zarówno przy ustalaniu składników majątku wspólnego, jak i przy zaliczaniu wartości nieruchomości przyznanej jednemu z małżonków na poczet przysługującego mu udziału w majątku wspólnym. W tej sytuacji przy ustalaniu dopłaty wartość majątku decydująca o wysokości dopłaty wynosi 36.442,48zł ( wartość lokalu- 140.000zł pomniejszona o obciążenie- 105.213,52zł i wpłatę za miesiąc styczeń 2018r. oraz wartość ruchomości -2070zł) a wartość udziału 18.221,24zł. Uczestnik otrzymał ruchomości wartości 1070zł więc wysokość dopłaty powinna wynieść 17.151,24zł.

Stosownie do art.45 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swego majątku osobistego na majątek wspólny.

W sprawie poza sporem jest, że uczestnik postępowania przed zawarciem umowy najmu wspólnego lokalu pokrywał koszty jego utrzymania zamieszkując w tym mieszkaniu. Od 18.02.2014r. do listopada 2016r.z tego tytułu uczestnik wydatkował kwotę 6.253,29zł bez kosztów za wodę i ścieki, którymi powinien zostać obciążony uczestnik bowiem korzystał z tego lokalu. M. J. (2) po ustaniu wspólności poniósł także koszty ubezpieczenia w związku z zawartą umową kredytu mieszkaniowego uiszczając z tego tytułu kwotę 1.453,02zł i opłacił podatki na kwotę 199zł. Z tytułu zobowiązań kredytowych od ustania wspólności do chwili orzekania uczestnik spłacił kwotę 45.321,40zł (z mieszkaniowego kredytu hipotecznego kwotę 19.878,21zł i pożyczki ekspresowej kwotę 25.443,19zł). Wnioskodawczyni zobowiązana więc jest do zwrotu uczestnikowi połowy tych nakładów w łącznej kwocie 26.613,35zł.

Należną M. M. spłatę obejmującą dopłatę do wyrównania udziału w kwocie 17.151,24zł oraz zwrot nakładów w kwocie 26.613,35zł sąd pomniejszył o kwotę 5.600,00zł czyli połowę uzyskanego dochodu z wynajmu mieszkania wspólnego za okres od listopada 2016r. do lutego 2018r., który stosownie do art. 31§2 pkt 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi majątek wspólny a nie został wymieniony wśród składników majątkowych.

Zapłata na rzecz uczestnika należności w kwocie 38.164,59zł stanowi znaczne obciążenie finansowe wnioskodawczyni zważywszy na jej dochody. Jednakże sąd uznał, iż miesięczny termin liczony od uprawomocnienia się orzeczenia na spłatę tego zobowiązania jest wystarczający. Wnioskodawczyni bowiem domagając się przyznania na jej rzecz lokalu- najbardziej wartościowego składnika majątku, wiedziała iż wiąże się to ze spłatą i zapewne skalkulowała swoje możliwości w stosunku do wysokości zobowiązań. Nadto zarówno matka wnioskodawczyni jak i jej partner życiowy słuchani w charakterze świadków deklarowali na rzecz wnioskodawczyni pomoc finansową.

O powyższym sąd orzekł na podstawie cytowanych wyżej przepisów.

O kosztach sąd rozstrzygnął na postawie art. 520 § 1kpc.

SSR Alina Kowalewska