Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu XI Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2018 r. w Toruniu

na rozprawie

sprawy z wniosku B. L.

z udziałem M. M., P. M., H. M.

o stwierdzenie nabycia spadku po K. M.

na skutek skargi B. L. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2015 r. w sprawie XI Ns 631/15

postanawia:

1.  oddalić skargę;

2.  ustalić, że każdy z uczestników postępowania ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt XI Ns 1921/17

UZASADNIENIE

B. L. złożyła skargę o wznowienie postępowania w sprawie XI Ns 631/15 zakończonego prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku po K. M. zmarłym z dnia 11 czerwca 2014 r. w T.. Powołała się na art. 524 § 2 k.p.c. twierdząc, że jest spadkobierczynią ustawową spadkodawcy a pomimo to nie była uczestnikiem postępowania.

Postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Toruniu w sprawie XI Ns 631/15 stwierdził, że spadek po K. M. zmarłym dnia 11 czerwca 2014 r. w T. ostatnio stale zamieszkałym w T. na podstawie testamentu notarialnego z dnia 11 czerwca 2014 r., otwartego i ogłoszonego w Sądzie Rejonowym w Toruniu w dniu 20 kwietnia 2015 r. nabyła w całości żona H. M. (córka S. i F.). Z akt sprawy wynika, że B. L. nie była uczestniczką tego postępowania.

Z aktu urodzenia B. L. wynika, że jest ona córką K. M. (k. 6 akt) a tym samym należy do kręgu spadkobierców ustawowych. Okoliczności tej nie kwestionował żaden z uczestników postępowania.

W pierwszej kolejności należało ocenić dopuszczalność wznowienia w świetle art. 524 k.p.c. i art. 679 § 1 k.p.c. W myśl pierwszego z przepisów wznowienie postępowania prowadzonego w trybie nieprocesowym jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy brak przepisu szczególnego wprowadzającego możliwość zmiany lub uchylenia prawomocnego postanowienia co do istoty sprawy (§ 1), a zainteresowany, który nie był uczestnikiem postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, może żądać wznowienia postępowania, jeżeli postanowienie to narusza jego prawa. W takim wypadku stosuje się przepisy o wznowieniu postępowania z powodu pozbawienia możności działania (§ 2).

Drugi z powołanych przepisów wprowadza regułę, zgodnie z którą dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku.

Przesądzenie dopuszczalności niniejszej skargi sprowadza się do określenia wzajemnej zależności tych przepisów. Sąd Rejonowy podziela pogląd, zaaprobowany w judykaturze w tym w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego, iż tryb przewidziany w art. 679 k.p.c. nie pochłania podstaw wznowienia określonych w art. 524 k.p.c. Przepis art. 679 k.p.c. ma bowiem ograniczony zakres stosowania, umożliwia uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku jedynie w dwóch sytuacjach: gdy zamiarem wnioskodawcy jest wykazanie, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, spadkobiercą nie jest lub gdy jej udział w sprawie jest inny niż stwierdzony. Przepis ten jako wyjątkowy podlega ścisłej interpretacji i nie można rozszerzać jego stosowania na sytuacje, w których wnioskodawca nie formułuje żadnego z przytoczonych w nim żądań. W konsekwencji uznać należy, że wznowienie postępowania, z powołaniem się na art. 399 k.p.c. i następne (w tym pozbawienie możności działania – art. 401 pkt 2 k.p.c.) odmienne niż wskazane w art. 679 § 1 k.p.c. okoliczności, jest dopuszczalne. Takie stanowisko wsparcie w judykaturze, w tym w poglądzie Sądu Najwyższego, który można sprowadzić do tezy, że art. 679 k.p.c. wyłącznie w zakresie objętym jego dyspozycją zastępuje instytucję wznowienia postępowania (np. postanowienia SN z dnia 29 kwietnia 2016 r., I CSK 298/15, Lex nr 2043732, z dnia 22 listopada 2012 r., II CSK 697/11, Lex nr 1293732, z dnia 17 lutego 2011 r., III CZ 6/11, Lex nr 1102868, z dnia 26 listopada 2003 r., III CK 144/02, Lex nr 488994).

Zestawiając powyższe ze wskazaną przez B. L. podstawą skargi Sąd stwierdził, że niniejsze postępowanie mogło się toczyć wyłącznie w trybie art. 524 § 2 k.p.c., odsyłającym do ogólnych przepisów o postępowaniu wznowieniowym.

W myśl art. 412 § 1 k.p.c. sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia. Stosownie do art. 412 § 2 k.p.c. po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd stosownie do okoliczności bądź oddala skargę o wznowienie, bądź uwzględniając ją zmienia zaskarżone orzeczenie albo je uchyla i w razie potrzeby pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

B. L. nie przedstawiła nowych dowodów, nie zanegowała dowodów zawartych w aktach sprawy objętych skargą o wznowienie postępowania ani nie wzbudziły one wątpliwości Sądu, co w szczególności odnosi się do ważności testamentu notarialnego spadkodawcy z dnia 11 czerwca 2014 r.

Z tego względu podstawą orzekania stał się dotychczas przedstawiony materiał dowodowy, którego analiza mogła doprowadzić wyłącznie do oceny, iż postanowienie z dnia 20 kwietnia 2015r. wydane w sprawie XI Ns 631/15 było prawidłowe. Obligowało to do oddalenia skargi. Dlatego też na podstawie wskazanych przepisów prawa orzeczono jak w punkcie pierwszym sentencji. O kosztach postępowania Sąd postanowił w punkcie drugim sentencji zgodnie z art. 520 § 1 k.p.c., uznając, że brak podstaw do odejścia od generalnej reguły orzekania o kosztach postępowania nieprocesowego.