Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt: I Ca 181/17

POSTANOWIENIE

Dnia 9 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy we Włocławku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Mariusz Nazdrowicz (spraw.)

Sędziowie:

SO Lucyna Samolińska

SR (del. do SO) Konrad Mosakowski

Protokolant:

st. sekr. sądowy Małgorzata Dybowska-Pyrek

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2017 r. we Włocławku

na rozprawie

sprawy z wniosku K. K.

z udziałem (...) S.A. w G.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Lipnie

z dnia 24 maja 2017 roku, sygn. akt I Ns 303/13

p o s t a n a w i a:

1. oddalić apelację;

2. zasądzić od wnioskodawcy K. K. na rzecz uczestnika postępowania (...) S.A. w G. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania za drugą instancję.

SSO Lucyna Samolińska SSO Mariusz Nazdrowicz (SR (del. do SO) Konrad Mosakowski

I Ca 181/17

UZASADNIENIE

W apelacji nie zostały zgłoszone zarzuty związane z ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez Sąd Rejonowy, a Sąd II instancji ustaleń tych nie zmienił jak również nie przeprowadził postępowania dowodowego. Uzasadnienie Sądu odwoławczego ograniczać się więc będzie do elementów wskazanych w art.
387 § 2¹ kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc.

Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy ma kwestia związania Sądu orzekającego postanowieniem Sądu Okręgowego we Włocławku z 15 grudnia 2016r. sygn. akt I Ca 245/16, który – uwzględniając apelację K. K. – oddalił wniosek (...)S.A.
w G. o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu uznając, że przedsiębiorca przesyłowy dysponuje już tytułem prawnym do korzystania z nieruchomości wnioskodawcy w postaci służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu. Sąd Rejonowy w Lipnie podzielił to zapatrywanie wskazując na treść przepisu art.
365 § 1 kpc. Zarzut obrazy tego przepisu pozbawiony był uzasadnionych podstaw.
W orzecznictwie za ugruntowany należy przyjąć pogląd, że przewidziana w art. 365 § 1 kpc moc wiążąca prawomocnego orzeczenia (prawomocność materialna) przejawia się min. w tym, że w każdym kolejnym postępowaniu Sąd ma obowiązek przyjąć, że istotna z punktu widzenia zasadności żądania kwestia kształtuje się tak, jak zostało to ustalone w prawomocnym wyroku. Konsekwencją mocy wiążącej jest tym samym niedopuszczalność ponownej oceny prawnej co do okoliczności objętych prawomocnym wcześniejszym rozstrzygnięciem (z bogatego orzecznictwa przykładowo: uchwała Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2009 r. III CZP 97/09 OSNC 2010/6/88, postanowienie Sądu Najwyższego z 21 października 1989
I CKN 169/98 OSNC 2000/5/86, wyroki Sądu Najwyższego: z 26 marca 2006 r.
IV CSK 89/05 OSNC 2007/1/15, z 23 czerwca 2009 II PK 302/08 OSNP 2011/3-4/34, z 11 lutego 2011 I CSK 249/10 OSN – ZD 2012/1/6, z 23 stycznia 2014 r. II CSK 239/13 nie publ. LEX nr 1441473 i z 23 stycznia 2015 r. V CSK 192/14 nie publ., LEX nr 1663143. Instytucja związana polega na niemożności kwestionowania poczynionych ustaleń, choćby wydawały się one niewłaściwe i dotyczą prawomocnego orzeczenia wydanego w innym postępowaniu (postanowienie Sądu Najwyższego z 21 października 2005 r. III CK 125/05 nie publ., LEX nr 371483). Inaczej mówiąc niedopuszczalna jest w innej sprawie o innym przedmiocie dokonanie ustaleń i ocen prawnych sprzecznych z prawomocnie osądzoną sprawą. Sądy rozpoznające między tymi samymi stronami inny spór muszą przyjmować, iż dana kwestia prawna kształtuje się tak jak przyjęto to we wcześniejszym, prawomocnym wyroku. W kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się ta sama kwestia nie może ona już być ponownie badana. Związanie orzeczeniem oznacza więc zakaz dokonania ustaleń sprzecznych z uprzednio już osądzoną kwestią, a nawet niedopuszczalność prowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego (wyroki Sądu Najwyższego z 15 lutego 2007 II CSK 452/06 OSNC – ZD 2008/1/20 i z 16 maja 2013 r. IV CSK 624/12 nie publ., LEX nr 1353259, przywołana uchwała (7) Sądu Najwyższego z 17 listopada 2008 r. III CZP 72/08 OSNC 2009/2/20, wyrok Sądu Apelacyjnego
w Krakowie z 12 listopada 2014 r. I A Ca 854/14 nie publ., LEX nr 1630592).

Wprawdzie co do zasady mocą wiążącą (i powagą rzeczy osądzonej) objęta jest jedynie sentencja wyroku, a nie jej uzasadnienie jednakże nie sposób pominąć motywów wyroku – zwłaszcza w orzeczeniach oddalających powództwa – w takich granicach, w jakich stanowią one koniczne uzupełnienie rozstrzygnięcia, niezbędne do określenia jego zakresu (wyroki Sądu Najwyższego: z 15 marca 2002 r. II CKN 1415/00 nie publ., LEX nr 53284, z 29 marca 2006 r. II PK 163/05 OSNP 2007/5-6/71 nie publ., LEX nr 232587 i z 27 czerwca 2014 r. V CSK 433/13 nie publ., LEX
nr 1514746).

Powyższe uwagi – z modyfikacjami wynikającymi z charakteru postępowania nieprocesowego – mają także zastosowanie w odniesieniu do postanowień rozstrzygających co do istoty sprawy. W przypadku postanowień oddalających wniosek o zasiedzenie nieruchomości (jak wyjaśnił Sąd Najwyższy przykładowo w postanowieniach z 2 kwietnia 2008r. III CSK 313/07 nie publ., LEX
nr 627210 i z 11 grudnia 2015r. III CSK 2015r. nie publ., LEX nr 1963384) powaga rzeczy osądzonej obejmuje rozstrzygnięcie oddalające z powodu przysługiwania wnioskodawcy prawa własności z innego tytułu. Będące tego następstwem związanie na podstawie art. 365 § 1 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc oznacza, że – o ile naturalnie nie dojdzie do zmiany okoliczności faktycznych np. utraty tego innego tytułu prawnego – każdy Sąd musi przyjąć, iż wnioskodawcy przysługuje prawo własności na innej podstawie prawnej. Ten sam mechanizm ma również zastosowanie w sytuacji, gdy oddalając wniosek o stwierdzenie zasiedzenia służebności (służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu) Sąd stwierdzi, iż osoba ubiegająca się
o zasiedzenie dysponuje tytułem prawnym do korzystania w odpowiednim zakresie
z nieruchomości mającej być obciążoną. To przecież jest wówczas podstawą zastosowania normy materialnoprawnej decydującej o oddaleniu wniosku.
Przenosząc powyższe uwagi na grunt przedmiotowej sprawy należy więc stwierdzić, że zarówno Sąd Rejonowy w Lipnie jak i Sąd II instancji rozpoznający apelację związane były ustaleniem Sądu Okręgowego we Włocławku, że poprzednik prawny uczestnika postępowania uzyskał – na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 1991r. Nr 2, p.6 z późn. zm.) – służebność gruntową odpowiadającą treścią służebności przesyłu, obciążającą nieruchomość (której obecnym właścicielem jest K. K.), dla której w Sądzie Rejonowych w Lipnie prowadzona jest księga wieczysta (...). Tym samym automatycznie nie istniały podstawy do uwzględnienia wniosku, co trafnie przyjął Sąd a quo.

Bezzasadność powyższego zarzutu sprawia, że bezprzedmiotowe jest odnoszenie się do pozostałych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy we Włocławku na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc oddalił apelację.
O kosztach postępowania apelacyjnego rozstrzygnięto na podstawie art. 520 § 2 kpc. W sprawach o ustanowienie służebności interesy uczestników postępowania są niewątpliwie sprzeczne. Skoro uczestnik postępowania wygrał sprawę
w postępowaniu apelacyjnym to należał mu się zwrot wszystkich poniesionych kosztów, sprowadzających się do wynagrodzenia reprezentującego go radcy prawnego (240 zł § 5 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych –
Dz. U. 2015.1804 ze zm.).

SSO Lucyna Samolińska SSO Mariusz Nazdrowicz SSR (del. do SO)Konrad Mosakowski

I Ca 181/17

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE