Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2018 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSR Zofia Pawelczyk

Ławnicy: Jadwiga Pawlik

Jolanta Sobczak

Protokolant: protokolant sądowy Aleksandra Łaszuk

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2018 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. R. (1)

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.

o przywrócenie do pracy i ustalenie zatrudnienia na czas nieokreślony

I. oddala powództwo;

II. zasądza od M. R. (1) na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Jadwiga Pawlik SSR Zofia Pawelczyk Jolanta Sobczak

Sygn. akt VI P 364/16

UZASADNIENIE

W dniu 23 sierpnia 2017r. M. R. (1) wniósł pozew przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. o przywrócenie go do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 16 sierpnia 2017r. otrzymał od pozwanego pismo rozwiązujące z nim umowę o pracę z dnia 20 czerwca 2016r. z upływem jednotygodniowego terminu wypowiedzenia z dniem 27 sierpnia 2016r. Powód wskazał, że pozwany wypowiedział z nim umowę nie wskazując przyczyny rozwiązania umowy o pracę pozostawiając powoda bez pracy w wieku 61 lat.

Pismem z dnia 13 października 2016r. (k. 46-49) powód wniósł o uznanie wypowiedzenia z nim umowy za bezskuteczne i przywrócenie go do pracy na dotychczasowym warunkach pracy i płacy oraz o ustalenie, że począwszy od 20 czerwca 2016r. powód pozostawał zatrudniony u pozwanego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku przedstawiciel firmy w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w wysokości 2.600 zł brutto oraz premią w wysokości 10 % w/w wynagrodzenia brutto ze stopniem zaszeregowania nr 3.Według powoda umowa z dnia 20 czerwca 2016r. była trzecią z kolei umową czasową, której zawarcie skutkowało przekształceniem umowy czasowej w umowę na czas nieokreślony. Zawarcie kolejnej umowy nie skutkowało ponadto zmianą zakresu obowiązków powoda.

W piśmie procesowym z dnia 29 maja 2017r. tym zakwestionowano długość terminu wypowiedzenia umowy z dnia 20 czerwca 2016r. Powód zakwestionował także przyczynę rozwiązania umowy o pracę (rzeczywistą przyczyną było złożenia przez powoda wniosku o urlop, którego złożenie stanowiło prawdziwą przyczynę wypowiedzenia). Ponadto według powoda osoba podpisująca wypowiedzenie nie była upoważniona do reprezentowania pozwanej spółki.

Na rozprawie w dniu 29 stycznia 2018r. pełnomocnik powoda wniósł o nieobciążanie go kosztami postępowania na podstawie art. 102 k.p.c. z uwagi na sytuację majątkową jak i osobistą powoda. Uzasadniając wniosek wyjaśnił, że powód nie ma stałej pracy, ma do spłaty kredyt, utrzymuje się z doraźnej pracy z umowy zlecenia. Ponadto wytaczając powództwo czuł się pokrzywdzony.

(pozew k.1-2; pismo z dnia 13 października 2016r. k. 46-49; pismo z dnia 29 maja 2017r. - k. 82-88; protokół rozprawy z dnia 29 stycznia 2018r. k.138)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania. Pozwany wskazał, że umowa, która uległa rozwiązaniu była umową na okres próbny, a powód zajmował stanowisko przedstawiciela firmy. Pracodawca przy wypowiadaniu umowy zawartej na okres próbny nie ma obowiązku wskazywania przyczyny wypowiedzenia uzasadniającej rozwiązanie umowy. Wskazując obowiązujące przepisy pozwany zakwestionował twierdzenie powoda, że w dniu składania wypowiedzenia powód pozostawał pod ochroną art. 39 kp. Ponadto nawet gdyby przyjąć, że rozwiązanie umowy z powodem nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu umów zawartych na okres próbny, powodowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie (art. 50 k.p.).

W odpowiedzi na powyższe pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko. W piśmie z dnia 9 listopada 2016r., w odpowiedzi na zmianę powództwa, pozwany potwierdził zawarcia z powodem dwóch umów: z dnia 29 grudnia 2015r. oraz 31 marca 2016r., ale obie te umowy obejmowały pracę świadczoną przez powoda przed otwarciem hali, kiedy powód zajmował stanowisko reprezentanta firmy. Od 20 czerwca 2016r. powód otrzymał zakres obowiązków przedstawiciela firmy, obejmujący pracę na terenie nowo otwartej hali; zakres obowiązków powoda przed otwarciem hali i po otwarciu hali był inny. Pozwany zakwestionował również żądanie powoda o ustalenie, że umowa z dnia 20 czerwca 2016r. była umową na czas nieokreślony.

(odpowiedź na pozew k.32-36; pismo procesowe k. 51-53; pismo procesowe pozwanego k. 96-100)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. R. (1) został zatrudniony w pozwanej spółce w dniu 29 grudnia 2015r. a na stanowisku reprezentanta firmy na okres próbny od 4 stycznia 2016r. do 31 marca 2016r., po czym w dniu 30 marca 2016r. strony zawarły umowę na czas określony od 1 kwietnia 2016r. do 19 czerwca 2016r. również na stanowisku reprezentanta firmy. W okresie w/w zatrudnienia do zakresu jego czynności należało w szczególności pozyskiwanie klientów dla nowej hali (rejestrowanie klientów w celu dokonywania przez nich zakupów w nowej hali), tworzenie dobrego wizerunku firmy w stosunku do jej klientów oraz prezentacja oferty zgodnie ze standardami firmy. Powód świadczył pracę za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 2.000 zł brutto.

(umowa o pracę z dnia 29 grudnia 2015r. i 30 marca 2016r. k. 7 i 5)

Jako reprezentant firmy powód miał za zadanie wyszukiwać klientów z zarejestrowaną działalnością gospodarczą. Każdy z reprezentantów miał swój teren, w którym poruszali się w trzyosobowych grupach. Każda grupa miała lidera. Reprezentanci odwiedzali firmy rejestrując je, tj. wypełniali formularz zgłoszeniowy; po rejestracji klient dostawał kartę. Klient rejestrował się w celu dokonywania zakupów w budowanej hali. Po otwarciu hali klienci mogli rejestrować się na miejscu w hali. Przed otwarciem hali pozwany miał kilkudziesięciu reprezentantów.

( Zeznania świadka W. O.- protokół rozprawy z dnia 15 maja 2017r. 00:13:55-00:40:19; zeznania świadka M. R. (2)- protokół rozprawy z dnia 15 maja 2017r. 00:42:12-01:01:21; zeznania świadka K. K.- protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 01:18:16-01:32:52)

W dniu 26 czerwca 2016r. została otwarta w/w hala. Po jej otwarciu stanowisko reprezentanta przestało funkcjonować. Pozwany zatrudniał wyłącznie przedstawicieli handlowych (bezsporne).

W dniu 20 czerwca 2016r. powód został zatrudniony na podstawie umowy o pracę na okres próbny na stanowisku przedstawiciela handlowego. Do zakresu obowiązków powoda należała w szczególności opieka nad klientami, utrzymywanie z nim kontaktów. Przedstawiciel był zobowiązany utrzymywać kontakty z klientami, czego zakres obowiązków reprezentanta już nie obejmował. Przedstawiciel miał szerszy zakres obowiązków niż reprezentant, ponieważ musiał biznesowo współpracować z klientami. Był zatrudniony w dziale obsługi klienta. Miał określoną grupę klientów, spotykał się z nimi, dawał rabaty.

Powód świadczył pracę za wynagrodzeniem miesięcznym w wysokości 2.860 zł.

(umowa o pracę z dnia 20 czerwca 2016r.k. 4; zeznania świadka W. O.- protokół rozprawy z dnia 15 maja 2017r. 00:13:55-00:40:19; zeznania świadka M. R. (2)- protokół rozprawy z dnia 15 maja 2017r. 00:42:12-01:01:21; z eznania świadka K. K.- protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 01:18:16-01:32:52; zeznania świadka M. P.- protokół rozprawy z dnia 29 stycznia 2018r. 00:44:43-00:58:54; Zeznania świadka A. P.- protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 00:09:05-00:18:44; zeznania świadka T. H.- protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 00:20:44-00:35:48; zeznania świadka T. P.- protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 00:37:11-01:00:23; zeznania świadka H. S.- protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 01:01:55-01:16:31; zaświadczenie o wynagrodzeniu k.42)

Podobny sposób oraz kolejność zawierania umów pozwany zastosował w przypadku K. K., który początkowo został zatrudniony jako reprezentant firmy (dwie pierwsze umowy), a następnie jako przedstawiciel (trzecia umowa).

( Zeznania świadka K. K.- protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 01:18:16-01:32:52)

Powód, jak każdy przedstawiciel, miał za zadanie odbywać 9 skutecznych wizyt biznesowych, których nie wykonywał. Wracał wcześniej do biura firmy. Każdy przedstawiciel musiał rozliczać się z każdego dnia. Przełożeni zwracali powodowi uwagę na niedostateczną liczbę wizyt biznesowych u klientów. Powód w dniu 1 sierpnia 2016 roku miał zaplanowanych 14 wizyt, odbył zaś 5 wizyt, żadna z nich nie była skuteczna. Dnia 4 sierpnia 2015 roku miał on zaplanowanych 12 wizyt, odbył 11, z czego 3 skuteczne. Pierwotnie pięć wizyt było zaznaczonych jako skuteczne, ale ostatecznie dwie z nich zmieniono na wizyty oznaczone symbolem „N”, czyli wizyty bez sukcesu. Dnia 5 sierpnia 2016 roku powód miał zaplanowanych 16 wizyt, odbył 15, z czego 4 wizyty były wizytami skutecznymi. Dnia 8 sierpnia 2016 roku powód miał zaplanowanych 9 wizyt, odbył je wszystkie, ale tylko 2 były skuteczne. Dnia 9 sierpnia 2016 roku powód miał zaplanowane 11 wizyt. Dnia 10 sierpnia 2016 roku miał on zaplanowane 13 wizyt, odbył 8, z czego 4 wizyty były skuteczne. Łącznie w okresie od 1 sierpnia 2016 roku do 10 sierpnia 2016 roku powód odbył 48 wizyt, z czego 13 to wizyty skuteczne.

(zeznania W. O., karty pracy za okres od dnia 01.08.2016r. do 10.08.2016 – k. 89-94; z eznania świadka M. K.- protokół rozprawy z dnia 29 stycznia 2018r. 00:12:28-00:42:59; zeznania świadka J. B. - protokół rozprawy z dnia 15 maja 2017r. 01:03:49-01:17:41, wydruki systemowe k. 102 – 110)

Powód wykorzystał w okresie zatrudnienia w pozwanej spółce 3 dni urlopu, otrzymał on również ekwiwalent za pozostałe 15 dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego.

(dowód: świadectwo pracy k. 8 cz. C a/o powoda)

W dniu 16 sierpnia 2016r. pozwany, w którego imieniu działał W. O. – dyrektor hali pozwanego, złożył powodowi wypowiedzenie umowy o pracę za jednotygodniowym okresem wypowiedzenia ze skutkiem na dzień 27 sierpnia 2016r.

(wypowiedzenie k.9 ; Zeznania świadka W. O.- protokół rozprawy z dnia 15 maja 2017r. 00:13:55-00:40:19; pełnomocnictwo udzielone W. O. przez pozwanego – k. 101).

Powyższe ustalenia dokonano na podstawie okoliczności niekwestionowanych, a także na podstawie zeznań przesłuchanych świadków, których zeznania były ze sobą spójne, a w szczególności każdy ze świadków potwierdził różnicę w zatrudnieniu na stanowisku reprezentanta oraz przedstawiciela, co w kontekście zgłoszonych roszczeń stanowiło okoliczność istotną dla rozstrzygnięcia sprawy.

Zakres obowiązków przedstawiciela handlowego, jakim był powód, wskazany przez w/w świadków: W. O. (protokół rozprawy z dnia 15 maja 2017r. 00:13:55-00:40:19), M. R. (2) ( protokół rozprawy z dnia 15 maja 2017r. 00:42:12-01:01:21) i J. B. ( protokół rozprawy z dnia 15 maja 2017r. 01:03:49-01:17:41) potwierdzili pozostali świadkowie przesłuchani w sprawie: A. P. ( protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 00:09:05-00:18:44), T. H. ( protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 00:20:44-00:35:48), T. P. ( protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 00:37:11-01:00:23), H. S. (protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 01:01:55-01:16:31), K. K. (protokół rozprawy z dnia 27 września 2017r. 01:18:16-01:32:52); M. P. ( protokół rozprawy z dnia 29 stycznia 2018r. 00:44:43-00:58:54) oraz M. K. ( protokół rozprawy z dnia 29 stycznia 2018r. 00:12:28-00:42:59).

Nie budzi wątpliwości, że powód pracując jako reprezentant przed otwarciem hali wykonywał inne obowiązki niż jako przedstawiciel handlowy po otwarciu hali. Otwarcie hali zatem skutkowało tym, że dotychczas zajmowane przez powoda stanowisko reprezentanta straciło rację bytu. Po otwarciu hali pozwany zatrudnił kilku przedstawicieli handlowych, w tym powoda. Nadto w świetle zeznań świadków powód zajmując stanowisko przedstawiciela handlowego nie wykonywał swoich obowiązków w sposób należyty, tj. nie odbywał tylu spotkań biznesowych, ile było przewidzianych dla każdego przedstawiciela handlowego. Ponadto materiał dowodowy nie dostarczył dowodów potwierdzających wskazaną jako rzeczywista przyczyna rozwiązania umowy z powodem, to jest fakt skorzystania przez powoda z urlopu wypoczynkowego w okresie zatrudnienia. Sąd nie dał w tym zakresie wiary zeznaniom powoda. Twierdzeniu powoda, że przed wypowiedzeniem wnioskował o urlop wypoczynkowy stanowczo zaprzeczył świadek M. K.. Ponadto zeznania powoda były niespójne; powód przekonywał, że po złożeniu wniosku urlopowego otrzymał wypowiedzenie o pracę, co oznaczałoby, że wypowiedzenie umowy o pracę otrzymał w czerwcu 2017 roku, albowiem wówczas doszło do otwarcia hali. Pozostaje to w sprzeczności z treścią wypowiedziana umowy o pracę z sierpnia 2017 roku. Mając na uwadze, że świadek ten zeznawał wiarygodnie w odniesieniu do innych istotnych okoliczności sprawy, Sąd uznał, że zeznanie świadka również w tym zakresie zasługiwało na wiarę. Ponadto Sąd nie uznał za wiarygodne zeznań powoda co do tego, że nikt go nie informował o niewłaściwym wykonywaniu obowiązków przedstawiciela. Powód został zatrudniony na tym stanowisku w celu weryfikacji jego przydatności, wobec czego w interesie pracodawcy leżało, aby przedstawicielem firmy był docelowo przygotowany do pełnienia tego stanowiska pracownik.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda w zakresie, w jakim twierdzi, że składał wniosek urlopowy tuż przed wręczeniem mu wypowiedzenia umowy o pracę, Sąd miał bowiem na uwadze sprzeczności w zeznaniach powoda, który twierdzi, że wniosek o urlop składał po otwarciu hali, czyli pod koniec czerwca, albo na początku lipca 2016 roku, podczas gdy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę zostało mu wręczone dnia 16 sierpnia 2016 roku. Powód zaś wskazał, że wypowiedzenie to miało mu być wręczone tuż po złożeniu przez niego wniosku urlopowego, jeszcze tego samego dnia. Ponadto Sąd miał na uwadze, że świadek P. K. nie potwierdza złożenia takiego wniosku przez powoda. Również w aktach osobowych powoda brak takiego wniosku, nie ma również żadnego planu urlopowego powoda. Ponadto Sąd oceniając cały materiał dowodowy uznał, że nie ma żadnej przesłanki przemawiającej za tym, aby powodem, dla którego powód został zwolniony miało być wypełnienie przez niego wniosku urlopowego. Sąd miał bowiem na uwadze, że w przypadku wzięcia urlopu przez powoda pracodawca nie mógłby korzystać z jego usług przez dwa tygodnie, zaś przypadku jego zwolnienia pracodawca definitywnie pozbawiał się usług powoda. Ponadto pracodawca sam skierował powoda na urlop w okresie wypowiedzenia (tydzień). Biorąc więc pod uwagę powyższe w ocenie Sądu nie zasługują na wiarę zeznania powoda, w zakresie, w jakim twierdzi, że przyczyną rozwiązania z nim umowy o prace była chęć wykorzystania przez niego zaplanowanego urlopu.

Sąd oddalił, jako spóźnione, wnioski dowodowe strony powodowej złożone na rozprawie w dniu 29 stycznia 2018 roku, obejmujące zobowiązanie pozwanego do złożenia wszystkich raportów odnośnie zatrudnienia powoda, jak również o odbytych przez niego szkoleniach z zakresu kontaktów z klientami, jak również do złożenia dokumentacji odnośnie przeprowadzonych szkoleń. Zgłoszone wnioski dowodowe są spóźnione w rozumieniu art. 217 § 2 k.p.c. i ich uwzględnienie spowodowałoby zwłokę w rozpoznaniu sprawy. Strona powodowa nie uprawdopodobniła jednocześnie, aby niezgłoszenie w/w wniosków na wcześniejszym etapie postępowania było usprawiedliwione. Należy zauważyć, że strona pozwana załączyła do pisma procesowego z dnia 13 czerwca 2017r.(k.96-110) - raporty o odbytych wizytach, a po ich otrzymaniu strona powodowa nie kwestionowała ich i nie wnosiła o wszystkie raporty. Podobnie odnośnie szkoleń, w toku postępowania świadkowie zeznawali na okoliczność szkoleń zarówno dla stanowiska reprezentanta jak i przedstawiciela, strona powodowa mogła wcześniej zgłaszać tego rodzaju wniosek.

Sąd zważył, co następuje:

Powód M. R. (1) domagał się uznania wypowiedzenia umowy o pracę łączącej go z pozwanym za bezskuteczną i przywrócenia do pracy. Ponadto domagał się ustalenia, że zawarcie umowy o pracę w dniu 20 czerwca 2016r. skutkowało zatrudnieniem go w pozwanej spółce na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Roszczenie swoje powód oparł na przepisie art. 189 k.p.c., który stanowi, że powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Interes prawny (...) wyraża się istnieniem obiektywnej, a więc rzeczywiście istniejącej potrzeby ochrony prawnej. Ten ukształtowany w judykaturze pogląd sformułowany został przez Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z dnia 2 lutego 2006 r., II CK 395/05, zgodnie z którym nie można zakwestionować interesu prawnego w żądaniu ustalenia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma ono znaczenie zarówno dla obecnych jak i przyszłych możliwych, ale obiektywnie prawdopodobnych stosunków prawnych i praw, czy sytuacji prawnej podmiotu występującego z żądaniem. O braku interesu prawnego w ustaleniu można mówić wówczas, gdy powód nie ma jakiejkolwiek potrzeby ustalenia prawa lub stosunku prawnego, lecz także wówczas, gdy może osiągnąć w pełni ochronę swych praw w sposób prostszy i łatwiejszy np. w procesie o świadczenie albo ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2002 r., IV CKN 1529/00 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie II CSK 33/09).

W przedmiotowym postępowaniu powód wykazał, że ma interes w ustaleniu, że umowa z 20 czerwca 2016r. skutkowała przekształceniem umowy terminowej w umowę o pracę na czas nieokreślony. Bez takiego ustalenia, żądanie przywrócenia do pracy należałoby uznać za pozbawione jakichkolwiek podstaw prawnych. Żądanie przywrócenia do pracy (uznania bezskuteczności wypowiedzenia) przysługuje wyłącznie pracownikowi, którego z pracodawcą łączyła umowa zawarta na czas nieokreślony.

Żądanie ustalenia, że umowa z 20 czerwca 2016r. skutkowała przekształceniem umowy terminowej w umowę o pracę na czas nieokreślony podlegało oddaleniu z następujących przyczyn:

Na podstawie art. 25 k.p. umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy (§2). Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy (§ 3 pkt 1). W niniejszym postępowaniu Sąd ustalił, że pierwsza umowa na okres próbny z dnia 29 grudnia 2015r. była zawarta na stanowisku reprezentanta, a kolejna umowa na okres próbny z dnia 20 czerwca 2016r. na stanowisku przedstawiciela. Postępowanie dowodowe wykazało, że zakresy obowiązków tych stanowisk były różne, mimo, że w zakresie obowiązków przedstawiciela wchodziły niektóre czynności reprezentanta. Z tych względów należy uznać, że pracodawca mógł zawrzeć z powodem drugą umowę na okres próbny, ponieważ pracownik był zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy.

Analizę powyższych przepisów Sąd dokonał przez pryzmat poglądu wyrażonego w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2014r. w sprawie II PK 358/12. Sąd Najwyższy uznał za dopuszczalne zawarcie między tymi samymi stronami kolejnej umowy o pracę na okres próbny na innym stanowisku pracy (przy pracach różnych rodzajów). Ponadto umowa na okres próbny ma sprawdzać przygotowanie pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju. Cechą charakterystyczną umowy na okres próbny jest jej "usługowy" charakter wobec pozostałych umów. Bezpośrednim celem tej umowy nie jest bowiem osiągnięcie gospodarczego celu zatrudnienia w sposób właściwy dla każdej z umów wymienionych w art. 25 § 1 k.p., ale "wypróbowanie" pracownika przed nawiązaniem właściwego zatrudnienia, tzn. sprawdzenie jego przydatności na zajmowanym stanowisku i zapewnienie niekłopotliwego (automatycznego) rozwiązania umowy w razie niepomyślnego wyniku próby. Dlatego umowa na okres próbny, jeżeli strony decydują się na jej zawarcie, z reguły poprzedza umowę innego rodzaju, którą nawiązuje się w razie pomyślnego wyniku próby.

Nie budzi wątpliwości w świetle zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, że powód pracował początkowo jako reprezentant, to jest do 19 czerwca 2016r. przed otwarciem hali. Podobnie pracowało kilkudziesięciu reprezentantów zatrudnionych przez pozwanego. Następnie, otwarcie hali skutkowało zmianą zakresu czynności i tym samym zatrudnieniem powoda na podstawie nowej umowy na okres próbny, na stanowisku przedstawiciela handlowego. Powyższe odpowiada treści art. 25 § 3 pkt 1 k.p.

W myśl art. 25 ¹ k.p., obowiązującego w dniu 20 czerwca 2016r., okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech (§ 1). Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż okres, o którym mowa w § 1, lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż liczba umów określona w tym przepisie, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu, o którym mowa w § 1, lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (§ 3).

Umowy na okres próbny nie są więc brane pod uwagę przy ustalaniu limitów umów na czas określony, zaś jedyną umową o pracę na czas określony, jaka łączyła powoda z pozwanym, była umowa z dnia 30 marca 2016r. zawarta na okres niecałych 3 miesięcy. Była to również jedyna umowa na czas określony łącząca strony.

Tak więc, zawarcie umowy w dniu 20 czerwca 2016r. nie skutkowało nawiązaniem z powodem umowy o pracę na czas nieokreślony w trybie art. 25 ¹ k.p. W dacie wypowiedzenia umowy powodowi, strony łączyła umowa o pracę na okres próbny na stanowisku przedstawiciela. Powoda nie łączyła z pozwanym umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony, wobec czego wywodzone z istnienia takiej umowy żądanie uznania bezskuteczności wypowiedzenia lub przywrócenia do pracy, o których mowa w art. 45 k.p., także podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 50 § 1 k.p. jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na okres próbny nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać. Dlatego żądanie uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, jak również przywrócenia do pracy podlegało oddaleniu.

Powód nie wystąpił z żądaniem alternatywnym o odszkodowanie. Nawet jednak gdyby z takim roszczeniem wystąpił, to roszczenie to również podlegałoby oddaleniu. W tej kwestii w wyroku z dnia 1 grudnia 2016r. w sprawie II PK 241/15, Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że w sytuacji, gdy pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, a dochodzi on jedynie roszczenia o przywrócenie do pracy, to nie jest możliwe zasądzenie odszkodowania przy zastosowaniu art. 477 ¹ k.p.c., gdyż nie są to w tym przypadku roszczenia alternatywne.

Zasadność roszczenia odszkodowawczego uwarunkowana jest wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej na okres próbny z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów. Skoro powód nie wnosił o odszkodowanie, rozważania w tym zakresie można uznać za bezprzedmiotowe. Niemniej jednak wskazać należy, że w myśl art. 34 pkt 2 i 3 k.p. okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny wynosi 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie lub 2 tygodnie, jeżeli okres próby wynosi 3 miesiące. Dlatego okres wypowiedzenia umowy z powodem wyniósł 1 tydzień i z upływem tygodnia od dnia wypowiedzenia umowy, umowa uległa rozwiązaniu. Nadto pozwany wykazał, że W. O., który złożył powodowi oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę, był umocowany do składania oświadczeń woli w imieniu pozwanego (pełnomocnictwo – k. 101).

Wobec powoda nie znalazłaby również zastosowania ochrona z art. 39 k.p., albowiem zakaz wypowiedzenia z art. 39 k.p. dotyczy pracownika zatrudnionego na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony, jak również określony (wyrok Sądu Najwyższego z 18.12.2014 r. w sprawie II PK 50/14). Umowa na okres próbny jest natomiast innego rodzaju umową niż wyżej wskazane.

Zgodnie z art. 30 § 3 i 5 k.p. oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, a w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę lub jej rozwiązaniu bez wypowiedzenia powinno być zawarte pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania do sądu pracy. Przedstawione powodowi wypowiedzenie spełniało wskazane wymogi formalne – zostało złożone w formie pisemnej, z prawidłowym okresem wypowiedzenia oraz zawierało pouczenie o przysługującym mu prawie wniesienia odwołania do sądu.

Zgodnie z art. 30 § 4 k.p. przyczyny uzasadniającej wymaga wypowiedzenie umowy zawartej na czas nieokreślony lub rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, zatem pozwana nie musiała podawać przyczyny ani szukać powodów dla rozwiązania umowy z powodem. Nie można zatem mówić o jakimkolwiek naruszeniu prawa przez stronę pozwaną dotyczącym rozwiązania z powodem umowy o pracę za wypowiedzeniem.

Na koniec należy dodać, że wypowiedzenie umowy o pracę na okres próbny z powodem nie pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2012r. w sprawie II PK 245/11). Pozwany wykazał, że powód nie sprawdził się na stanowisku przedstawiciela klienta, którego obowiązki wykonywał w okresie umowy o pracę zawartej na okres próbny.

Mając na uwadze powyższe orzeczono o oddaleniu powództwa.

O kosztach postępowania, na które złożyło się wynagrodzenie reprezentującego stronę pozwaną radcy prawnego w wysokości 360 zł orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wynikającą z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu pierwotnym (Dz. U. 2015.1804 z dnia 5 listopada 2015r.).

Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych, z zastrzeżeniem art. 35. Według tego przepisu w sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodność z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 zł, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową. W przypadku pozwu wynosi ona 5% wartości przedmiotu sporu (art. 13 cyt. ustawy). Z powołanych przepisów wynika więc, że w sprawach z zakresu prawa pracy pracownik korzysta jedynie z częściowego i warunkowego zwolnienia od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. W sprawach bowiem o roszczenia ponad 50.000 zł zarówno pracownik, jak i pracodawca ponoszą opłaty według ogólnych zasad obowiązujących w sprawach cywilnych. Równocześnie możliwe jest ubieganie się przez strony procesu o zwolnienie od kosztów sądowych. Zgodnie z przepisem art. 100 ust. 2 cyt. ustawy Sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w całości. Osoba fizyczna może domagać się zwolnienia od kosztów sądowych, jeśli złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny – art. 102 ust. 1 powołanej ustawy. Przy czym zwolnienie od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych stanowi wyjątek od zasady ich ponoszenia. Oceny przesłanek zastosowania powołanego art. 102 ust. 1 nie można dokonywać w oderwaniu od celu tego przepisu. Ma on, w interesie społecznym, umożliwić ubogiej stronie obronę jej słusznych praw i stanowi w istocie formę pomocy socjalnej udzielanej przez Skarb Państwa. Nie może ujść uwagi Sądu, że powód był reprezentowany w toku postępowania przez profesjonalnego pełnomocnika. Natomiast na rozprawie w dniu 29 stycznia 2018r. wyjaśnił, że dorywczo wykonuje audyty naprawcze, za jeden audyt otrzymuje 48 złotych na rękę. Średnio w miesiącu ma około 40 audytów, co powoduje, ze może otrzymać 1920 złotych miesięcznie. Sytuacja majątkowa powoda w ocenie Sądu nie uzasadnia zwolnienia go od poniesienia kosztów zastępstwa procesowego strony przeciwnej. Tym bardziej, że strona przygotowując się do procesu sądowego powinna być świadoma wydatków związanych z tym przedsięwzięciem, stąd powinna się do niego przygotować przez poczynienie oszczędności i ograniczenie innych wydatków, które nie są niezbędne. W przedmiocie nieuiszczonych kosztów sądowych orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c.