Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

7 lutego 2018 roku

Sąd Rejonowy w Pułtusku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu 7 lutego 2018 roku na rozprawie w Pułtusku

sprawy z powództwa (...) Banku (...) S.A. we W.

przeciwko D. K.

o zapłatę

orzeka

1.  zasądza od pozwanego D. K. na rzecz powoda (...) Banku (...) S.A. we W. 26943,69 złotych (dwadzieścia sześć tysięcy dziewięćset czterdzieści trzy i sześćdziesiąt dziewięć setnych) złotych z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego, ale nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, za okres od 16 lutego 2017 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda 383,38 (trzysta osiemdziesiąt trzy i trzydzieści osiem setnych) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Pułtusku 1496,86 (tysiąc czterysta dziewięćdziesiąt sześć i osiemdziesiąt sześć setnych) złotych tytułem zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sygnatura akt I C 843/19

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank (...) S.A. we W. wystąpił z powództwem przeciwko D. K. o zapłatę 27286,18 złotych z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego od 1 października 2014 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów sądowych. W uzasadnieniu wskazano, że powód przyznał pozwanemu pożyczkę w rachunku prowadzonym w ramach konta ustalając limit pożyczki na 19000 złotych, a pozwany zobowiązał się do dokonywania comiesięcznych wpłat po 3000 złotych, z czego się jednak przestał wywiązywać doprowadzając do zadłużenia dochodzonego pozwem.

W sprawie został wydany nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym (k 4v), od którego sprzeciw wniósł pozwany domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych (k 12-13). W uzasadnieniu pozwany wskazał, że dochodzone roszczenie jest nieprawidłowe, ponieważ nie zawierał żadnej umowy kredytowej na taką kwotę, jaka jest dochodzona pozwem. Podniósł także zarzut przedawnienia roszczeń banku.

Pomimo wniesienia sprzeciwu powód podtrzymał powództwo. Wobec częściowego wyegzekwowania od pozwanego należności w postępowaniu egzekucyjnym cofnął pozew w części dotyczącej żądania zasądzenia od pozwanego 4977,35 złotych i zrzekł się roszczenia w tej części. W pozostałym zakresie wniósł o zasądzenie od pozwanego 26943,69 złotych wraz z odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego, ale nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, za okres od 16 lutego 2017 roku do dnia zapłaty (k 211)

W związku z częściowym cofnięciem pozwu i zrzeczeniem się roszczenia Sąd postanowieniem z 14 lipca 2017 roku umorzył postępowanie w części dotyczącej żądania zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda 342,49 (trzysta czterdzieści dwa i czterdzieści dziewięć setnych) złotych tytułem roszczenia głównego oraz żądania zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego, ale nie więcej niż odsetki maksymalne za opóźnienie, od kwoty 27286,18 złotych za okres od 1 października 2014 roku do 15 lutego 2017 roku

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 kwietnia 2005 roku została zawarta pomiędzy (...) Bank S.A. we W. i pozwanym D. K. umowa o pożyczki w rachunku bieżącym o numerze (...). Na jej podstawie udzielono pozwanemu pożyczki w łącznej wysokości 19000 złotych, za co pobrano 70 złotych prowizji z rachunku bieżącego. Pozwany zobowiązał się wobec tego do comiesięcznego zasilania rachunku bieżącego kwotą nie mniejszą niż 3000 złotych. Oprocentowanie pożyczki miało być zmienne i w dniu zawarcia umowy wynosiło 14,80% w stosunku rocznym. Oprocentowanie pożyczki i związane z nią opłaty i prowizje były określone w tabeli oprocentowania konta dla osób fizycznych oraz w tabeli opłat i prowizji obowiązujących w (...) Banku. Zasady zmian oprocentowania pożyczki określał regulamin konta dla osób fizycznych w L. Banku. Umowa została zawarta na okres do 26 kwietnia 2006 roku, przy czym po upływie tego okresu Bank zobowiązał się do automatycznego przedłużenia umowy na kolejny okres dwunastomiesięczny zachowując aktualną wysokość przyznanego limitu pożyczki. Każdorazowe przedłużenie umowy nie wymagało podpisania aneksu do umowy. Bank zastrzegł jednak prawo do nie przedłużenia umowy w przypadku, gdyby pozwany naruszył istotne postanowienia umowy lub zawiadomił Bank o rezygnacji z pożyczki najpóźniej w ostatnim dniu obowiązywania umowy. O fakcie nieprzedłużenia umowy Bank zobowiązał się poinformować pozwanego na piśmie, skutkiem czego pozwany miał obowiązek spłacenia całości wykorzystanej pożyczki wraz z odsetkami najpóźniej w ostatnim dniu obowiązywania umowy. Bank zastrzegł sobie prawo do wypowiedzenia umowy w przypadkach i trybie wskazanych w art. 75 ustawy z 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe (umowy – k 46, 223, tabele oprocentowania, regulaminy – k 130-142, 224-234).

Po zawarciu umowy pozwany korzystał ze środków pieniężnych udostępnionych mu przez Bank. Dokonywał również wpłat na rachunek bieżący, choć nie zawsze w kwotach po 3000 złotych w każdym miesiącu obowiązywania umowy. Wysokość jego zobowiązań wynikających z umowy pożyczki na 15 lutego 2017 roku wynosiła 27120,79 złotych (zestawienie transakcji – k 47-129, 152-179, 221-222, 235, wyciągi – k 183-192, opinia biegłej – k 240-255).

30 listopada 2013 roku powód sporządził wezwanie do zapłaty wskazując wysokość zobowiązania powoda z tytułu udzielonej mu pożyczki na 24669,34 złotych, które zostało pozwanemu doręczone 23 grudnia 2013 roku. Wezwanie nie zawierało oświadczenia o wypowiedzeniu umowy pożyczki (wezwanie – k 143, potwierdzenie odbioru – k 144).

Umowa została rozwiązana 27 kwietnia 2014 roku, ponieważ nie została przedłużona przez pożyczkodawcę na kolejny dwunastomiesięczny okres. Wcześniej nie została przez powoda wypowiedziana (umowa – k 46, okoliczność przyznana – k 149v).

Przeciwko pozwanemu było prowadzone postępowanie egzekucyjne na podstawie nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym, które doprowadziło, pomimo późniejszego uchylenia nakazu zapłaty, do wyegzekwowania od pozwanego i przekazania powodowi 4977,35 złotych. Kwota ta została zaliczona przez powoda na poczet naliczonych odsetek od udzielonej pozwanemu pożyczki (postanowienie – k 193, okoliczność przyznana - 201).

(...) Bank S.A. zmienił nazwę na (...) Bank (...) S.A. we W. (okoliczność przyznana).

Sąd zważył, co następuje:

Sąd nie miał jakichkolwiek zastrzeżeń odnośnie materiału dowodowego zebranego w sprawie. Za wiarygodny w całości należało uznać materiał dowodowy przedstawiony przez powoda, który w istocie ograniczał się do dokumentów oraz wydruków z systemów komputerowych powoda. Wprawdzie pozwany zakwestionował wiarygodność tychże wydruków, jednakże należy mieć na uwadze, że wydruki z systemu komputerowego działającej legalnie instytucji finansowej, zajmującej się prowadzeniem działalności bankowej na podstawie przepisów ustawy Prawo bankowe i podlegającej stałemu nadzorowi odpowiednich instytucji, stanowią nośnik informacji, który na użytek niniejszego postępowania może zostać użyty jako środek dowodowy w rozumieniu art. 309 kpc, który podlega swobodnej ocenie Sądu. W następstwie tego może samodzielnie i wystarczająco przesądzić o wyniku sprawy. Poza tym powód złożył oprócz wyciągów z konta karty także wypisy z ksiąg rachunkowych, które pokrywały się w zakresie do ich treści, co dodatkowo potwierdza ich wiarygodność. Pozwany nie wykazał przy tym, aby wydruki komputerowe dołączone do pozwu wywołały wątpliwości co do ich merytorycznej wartości i przydatności tego dowodu, w szczególności nie przedstawił żadnego dowodu pozwalającego na ustalenie, że suma należności dochodzonych od pozwanej jest nieprawidłowa. Nie przedstawił żadnych dowodów wpłat, z których wynikałoby, że dokonał spłat na poczet udzielonej pożyczki w innej wysokości czy w innych terminach (poza wyegzekwowanymi przez komornika, co zostało uwzględnione przez powoda i skutkowało cofnięciem w tej części pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia, a w konsekwencji umorzeniem w tej części postępowania). Nie wskazał także konkretnie jakie jego wpłaty zostały nieprawidłowo przez powoda ustalone. Weryfikacji w tym względzie dokonała jedynie biegła, jednakże należy mieć na uwadze, że dokonane przez biegłą wyliczenia niemalże pokrywały się wyliczeniami dokonanymi przez powoda, a wręcz kwota zobowiązania zweryfikowana przez biegłą była nieco wyższa niż ostatecznie dochodzona. Należy także podzielić stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 19 grudnia 2014 roku wydanym w sprawie I ACa 637/14 (LEX nr 1602874), zgodnie z którym wydruki komputerowe stanowią „inny środek dowodowy”, o którym mowa w art. 308 kpc i art. 309 kpc, gdyż wymieniony tam katalog ma charakter otwarty. Ich moc dowodową należy oceniać zgodnie z zasadami określonymi w art. 233§1 kpc. Zgodnie z tym ostatnim przepisem Sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Uwzględniając zatem treść opinii biegłej, to jest w szczególności dokonane przez nią wyliczenia na podstawie przedstawionych przez powoda wydruków z systemu komputerowego, a także umów, regulaminów, tabel opłat i prowizji, i niemalże pokrywanie się jej wyliczeń z wyliczeniami powoda wynikającymi z tych dowodów, należało uznać je za wiarygodne.

Za wiarygodną w całości należało uznać opinię biegłej, która została sporządzona w sposób profesjonalny i bardzo szczegółowy z przedstawieniem sposobu dokonania wyliczeń. Biegła dokonała wnikliwej analizy dokumentów przedłożonych przez powoda, dokonała szczegółowego rozliczenia wypłat oraz wpłat dokonanych przez pozwanego przy uwzględnieniu umowy, która została przez strony zawarta, a także stanowiących integralną część umowy regulaminów i tabel prowizji i opłat. Należy również zauważyć, że biegła porównywała informacje zawarte w dokumentach złożonych przez powoda przed sporządzeniem przez nią opinii z wyciągami z ksiąg rachunkowych nadesłanymi przez powoda. Nadto opinia biegłej nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania.

W ocenie Sądu do stosunku prawnego łączącego powoda z pozwanym należało stosować przepisy ustawy obowiązującej w czasie związania pozwanego umową, która rozwiązała się dopiero 27 kwietnia 2014 roku wobec jej nieprzedłużenia na dalszy okres. Jak wynika bowiem z zawartej przez strony umowy została ona zawarta na okres do 26 kwietnia 2006 roku, przy czym po upływie tego okresu Bank zobowiązał się do automatycznego przedłużenia umowy na kolejny okres dwunastomiesięczny zachowując aktualną wysokość przyznanego limitu pożyczki. Każdorazowe przedłużenie umowy nie wymagało podpisania aneksu do umowy. Bank zastrzegł jednak prawo do nie przedłużenia umowy w przypadku, gdyby pozwany naruszył istotne postanowienia umowy lub zawiadomił Bank o rezygnacji z pożyczki najpóźniej w ostatnim dniu obowiązywania umowy. O fakcie nieprzedłużenia umowy Bank zobowiązał się poinformować pozwanego na piśmie, skutkiem czego pozwany miał obowiązek spłacenia całości wykorzystanej pożyczki wraz z odsetkami najpóźniej w ostatnim dniu obowiązywania umowy. Zdaniem Sądu umowa rozwiązała się dopiero 27 kwietnia 2014 roku, ponieważ ostatnia wpłata środków pieniężnych na rachunek została dokonana przez pozwanego 9 marca 2012 roku. Pomimo tego bank nie rozwiązał umowy, nie poinformował powoda o nieprzedłużeniu umowy na następny dwunastomiesięczny okres, czyli od 27 kwietnia 2012 roku do 26 kwietnia 2013. W ocenie Sądu dopiero wezwanie do zapłaty, które zostało doręczone pozwanemu 23 grudnia 2013 roku należało uznać za oświadczenie powoda o nieprzedłużaniu umowy. W tej sytuacji umowa nie przedłużyła się na kolejny dwunastomiesięczny okres, a więc na okres od 27 kwietnia 2013 roku do 26 kwietnia 2014 roku. Skutkiem tego pozwany był zgodnie z umową zobowiązany do zwrotu udzielonej mu pożyczki oraz pokrycia wszelkich pozostałych należności związanych z pożyczką, a wynikających z umowy, regulaminów oraz tabeli opłat i prowizji. To również oznacza, że dochodzone roszczenie nie jest przedawnione, ponieważ przedawniłoby się dopiero 27 kwietnia 2016 roku, a pozew w niniejszej sprawie wpłynął do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie 30 września 2014 roku, a więc przed upływem terminu przedawnienia, co spowodowało jego przerwanie zgodnie z treścią art. 123§1 pkt 1 kc. Terminu przedawnienia roszczeń nie można było liczyć od zaprzestania wykonywania zobowiązania przez powoda co do spłat, ponieważ pozwany był związany obowiązującą umową i dopiero jej rozwiązanie implikowało konieczność spłaty wszystkich zobowiązań z niej wynikających. Nawet jednak gdyby uznać, że decydujące znaczenie miałaby mieć data ostatniej wpłaty dokonanej przez pozwanego to również roszczenie nie byłoby przedawnione, ponieważ ostatniej wpłaty na rachunek pozwany dokonał 9 marca 2012 roku, a pozew został wniesiony 30 września 2014 roku. Tymczasem roszczenia z umowy pożyczki udzielanej przez bank jako roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się z upływem 3 lat zgodnie z art. 118 kc. Jak wynika z tego przepisu jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednocześnie zgodnie z art. 723 kc jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę. Tymczasem jak wynika z umowy pożyczki w razie nieprzedłużenia umowy pożyczki pozwany miał obowiązek spłaty całości wykorzystanej pożyczki wraz z odsetkami najpóźniej w ostatnim dniu obowiązywania umowy. Przedmiotowa umowa przestała obowiązywać 26 kwietnia 2014 roku.

Do stosunku prawnego łączącego powoda z pozwanym należało zastosować przepisy ustawy z 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe, a konkretnie jej przepis art. 69 w brzmieniu obowiązującym na dzień rozwiązania się umowy. Jak wynika z jego treści przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Wobec powyższego należało uznać, że powód wypełnił swoje zobowiązanie wynikające z zawartej umowy, natomiast pozwany nie zwrócił powodowi zarówno kwoty pożyczki, jak i należnych odsetek i prowizji, które wynosiły 27120,79 złotych. Była to kwota wyższa niż żądana przez powoda w niniejszej sprawie (po częściowym cofnięciu pozwu – k 211, 213), co skutkowało koniecznością zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda 26943,69 złotych z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej Narodowego Banku Polskiego, ale nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, za okres od 16 lutego 2017 roku do dnia zapłaty, o czym Sąd orzekł w punkcie 1 sentencji.

W tym miejscu należy wskazać, że nie można było podzielić twierdzeń pozwanego, że udzielono mu pożyczki w kwocie 3000 złotych, ponieważ co innego wynika z treści umowy. Pożyczka wynosiła bowiem 19000 złotych i w takiej wysokości środki pieniężne zostały mu udostępnione, potwierdzeniem czego są również wyciągi z rachunku pozwanego i wydruki z systemu komputerowego powoda potwierdzone co do sposobu rozliczeń przez biegłą z zakresu rachunkowości. To samo dotyczy twierdzeń pozwanego co do braku możliwości naliczania odsetek od zaległych odsetek, ponieważ zgodnie z art. 482§1 kpc od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Zatem powód był uprawniony do żądania także odsetek od zaległych odsetek od dnia wytoczenia o nie powództwa. Powództwo w niniejszej sprawie zostało wytoczone 30 września 2014 roku, a powód domagał się odsetek od zaległych odsetek od dnia następnego. Co do zasadności żądania przez powoda odsetek w ogóle to również twierdzenia pozwanego, jakoby nie była określona wysokość odsetek, które mógł naliczać powód, nie były zasadne. Jak wynika z umowy pożyczki wysokość oprocentowania pożyczki zostało określona w umowie na 14,80% rocznie, przy czym oprocentowanie to było zmienne, a zasady ustalania oprocentowania były określone w tabelach, które stanowiły integralną część umowy i na obowiązywanie których pozwany się zgodził podpisując umowę. Umowa także określała, że zmiana oprocentowania pożyczki nie stanowiła zmiany umowy pożyczki i nie wymagała aneksowania umowy, co wynikało z obowiązujących i zaakceptowanych przez pozwanego regulaminów. To samo dotyczy wysokości oprocentowania tzw. karnego i kolejności spłaty zobowiązań, które to kwestie zostały określone w regulaminie.

Zgodnie z art. 98§1 i 3 kpc strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Wobec uwzględnienia powództwa w całości należało obciążyć pozwanego całością kosztów procesu. Na koszty zasądzone od pozwanego na rzecz powoda złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 342 złote (k 2), kwota 34 złotych uiszczona przez powoda tytułem opłaty skarbowej od złożonego dokumentu pełnomocnictwa (k 145), kwota 7,38 złotych tytułem opłaty za poświadczenie notarialne pełnomocnictwa (k 39-40). Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie 2. sentencji.

Wobec przegrania sprawy przez pozwanego i dopuszczenia dowodu z opinii biegłej z urzędu, Sąd na podstawie art. 83 ust. 1 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych stosowanym odpowiednio, zasądził w punkcie 3 sentencji wyroku od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Pułtusku 1496,86 złotych tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa z tytułu wynagrodzenia wypłaconego biegłej za sporządzenie opinii.