Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

(...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie nakazem zapłaty od (...) spółka jawna A. K. (1), A. K. (2) z siedzibą w P., A. K. (1) i A. K. (2) na swoją rzecz 172’510,31 zł z ustawowymi odsetkami od 19 stycznia 2016 roku oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 7’200,00 zł.

Zarządzeniem z 25 maja 2016 roku sprawa została skierowana do rozpoznania w postępowaniu zwykłym.

Oświadczeniem złożonym na rozprawie 6 października 2016 roku w obecności pozwanych, powód ograniczył powództwo do kwoty 172’110,31 zł cofając pozew co do kwoty 400,00 zł wpłaconej przez pozwanych we wrześniu 2016 roku, ze zrzeczeniem się roszczenia w tym zakresie.

Pozwani nie uznali powództwa wnosząc o jego oddalenie. Nie kwestionując faktu zawarcia umowy kredytu odnawialnego, na podstawie której powód dochodził swojego roszczenia, ani legitymacji powoda do jego dochodzenia, pozwani zakwestionowali wysokość żądania oświadczając, że w związku z wieloma wpłatami dokonanymi na poczet zadłużenia nie są w stanie określić jego wysokości.

Pismem złożonym na rozprawie 14 listopada 2016 roku powód rozszerzył powództwo do kwoty 172’510,31 zł prostując jednocześnie treść pisma przed jego doręczeniem pozwanym w ten sposób, że rozszerza pozew do kwoty 172’410,31 zł.

Pismem z 27 lutego 2017 roku, sprostowanym w piśmie złożonym na rozprawie 13 marca 2017 roku powód rozszerzył powództwo o kwotę 78’653,87 bez odsetek, co miało stanowić tzw. część balonową obejmującą 25% ostatecznej kwoty zadłużenia. Jednocześnie, w tym ostatnim piśmie powód wskazał, że z pierwotnego roszczenia dochodzi ponownie 172’510,31 zł. Podczas rozprawy z 13 marca 2017 roku powód oświadczył, że na wypadek nie uwzględnienia żądania rozszerzonego w ostatnich pismach, zgłasza roszczenie ewentualne o zapłatę 48’454,54 zł, tzn. kwotę stanowiącą 25% kapitału kredytu dochodzonego pozwem.

Kolejnym pismem złożonym 21 marca 2017 roku powód wniósł ostatecznie o zasądzenie od pozwanych solidarnie 250’764,18 zł z ustawowymi odsetkami od całej tej kwoty liczonymi od 19 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu według norm.

Na rozprawie 22 lutego 2018 roku pozwani uznali powództwo do kwoty zadłużenia wskazanej w opinii biegłego R. P. sporządzonej na zlecenie Sądu, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w pozostałej części.

Stan faktyczny:

19 września 2011 roku utworzono (...) S.A. w W., który wstąpił w prawa i obowiązki (...) S.A. Oddział w Polsce na podstawie art. 42 a ustawy prawo bankowe. 31 grudnia 2012 roku (...) Bank (...) S.A. w W. jako spółka przejmująca połączył się z (...) S.A. w W. w trybie art. 492 § 1 pkt 1 ksh, wstępując w prawa wierzyciela wierzytelności przypadających spółce przejmowanej.

/ k 22-25 – odpis krs, k 31 – odpis postanowienia z 23 września 2011 roku, k 35-48 odpis krs /

28 kwietnia 2007 roku została zawarta umowa limitu firmowego Plan nr (...) na podstawie której (...) S.A. Oddział w Polsce udzielił A. K. (1) i A. K. (2) kredytu w wysokości 200’000,00 zł na okres od 28 kwietnia 2007 roku do 28 kwietnia 2008 roku z możliwością jego automatycznego odnowienia na kolejne 12 miesięcy pod warunkiem prawidłowego wywiązywania się przez kredytobiorców z umowy. Prowizja od udzielonego kredytu, liczona od jego kwoty, należna z dniem zawarcia umowy, pobierana nie później niż w dniu uruchomienia kredytu wyniosła 3’000,000 zł. Odsetki od wykorzystanego kredytu naliczane były każdego dnia od dnia uruchomienia kwoty kredytu wg zmiennej stopy procentowej opartej o zmienną stawkę bazową Banku oraz stałą marżę w wysokości 0,5 punktu procentowego; przy naliczaniu odsetek przyjęto, że miesiąc ma rzeczywistą liczbę dni, zaś rok 365 dni. Odsetki naliczone były od kwoty wykorzystanego kredytu i płatne w miesięcznych okresach, licząc od dnia uruchomienia kredytu — na 20 dzień kalendarzowy.

14 lipca 2009 roku umowa kredytu została objęta porozumieniem o restrukturyzacji zadłużenia. Zgodnie z jego treścią zadłużenie na dzień 15 czerwca 2009 r. wynosiło łącznie 198’165,15 zł, z czego kapitał kredytu stanowił 195’323,84 zł, wymagalne odsetki 2’806,31 zł oraz prowizje, opłaty i inne w kwocie 35,00 zł. Takie zadłużenie zostało uznane przez kredytobiorcę. Zgodnie z tym porozumieniem zadłużenie ustalone na dzień 15 czerwca 2009 roku podlegało następującym zasadom:

- okres spłaty ostatecznej kwoty restrukturyzacji wraz z odsetkami ustalono na 120 miesięcy od dnia wejścia porozumienia w życie,

- odsetki naliczane są od ostatecznej kwoty restrukturyzacji wg zmiennej stopy procentowej opartej o zmienną stawkę bazową banku i stałą marżę banku w wysokości 0,50 punktu procentowego; na dzień zawarcia porozumienia oprocentowanie wynosiło 12,25%

- kwota restrukturyzacji wraz z odsetkami naliczonymi zgodnie z porozumieniem miała zostać spłacona w równych ratach kapitałowo — odsetkowych lub równych ratach odsetkowych w okresie karencji w spłacie kredytu,

- raty lub odsetki płatne miały być w okresach miesięcznych, każdego 3 dnia kolejnego miesiąca, po miesiącu, w którym zawiera się dzień wejścia w życie porozumienia.

W dalszej kolejności porozumienie o restrukturyzacji zadłużenia zostało zmienione aneksem z 24 sierpnia 2010 r. i następnie aneksem z 25 października 2011 r.. W pierwszym z aneksów ustalono wysokość zadłużenia kredytobiorców na dzień 12 sierpnia 2010 r. na łączną kwotę 200’654,46 zł, w tym: kapitał kredytu 193’826,16 zł, wymagalne odsetki 6’528,30 zł, prowizje, opłaty i inne w wysokości 300,00 zł. Tak określona wysokość zadłużenia został uznana przez kredytobiorców. Strony ustaliły, że ostateczna kwota restrukturyzacji zostanie podzielona na dwie części, z czego:

- pierwsza część zwana częścią główną wyniesie 75% ostatecznej kwoty restrukturyzacji, tj. 155’601,80 zł,

- druga część zwana częścią balonową wyniesie 25% ostatecznej kwoty restrukturyzacji, tj. kwota w wysokości 51’867,26 zł.

Ponadto w aneksie ustalono m. in., że:

- okres spłaty ostatecznej kwoty restrukturyzacji wraz z odsetkami wynosi 109 miesięcy od dnia wejścia w życie porozumienia z 14 lipca 2009 roku,

- bank udzielił kredytobiorcy karencji w spłacie kwoty restrukturyzacji dla pierwszych 23 rat płatnych począwszy od wejścia w życie porozumienia, gdzie w tym czasie zawieszona jest spłata rat kapitałowych od części głównej oraz rat kapitałowo—odsetkowych od części balonowej; z kolei w okresie karencji kredytobiorca zobowiązany jest do spłaty wyłącznie rat odsetkowych od części głównej ostatecznej kwoty restrukturyzacji,

- odsetki naliczane są od niespłaconej kwoty restrukturyzacji — zarówno części głównej jak i części balonowej, wg zmiennej stopy procentowej opartej o zmienną stawkę bazową banku oraz stałą marżę w wysokości 0,50 punktu procentowego, która na dzień zawarcia porozumienia wynosiła 12,25%,

- część główna spłacana jest w okresie karencji w ratach odsetkowych naliczonych od części głównej, a po upływie tego okresu w ratach kapitałowo-odsetkowych naliczanych od części głównej; część balonowa w okresie karencji nie jest spłacana, a naliczone za ten okres odsetki są w ostatnim dniu karencji kapitalizowane i doliczane do pierwotnie ustalonej kwoty części balonowej; tak powiększona część balonowa jest spłacana w ratach odsetkowych do końca września 2019 roku,

- raty płatne są w miesięcznych okresach 3-ego dnia miesiąca kalendarzowego.

W aneksie z 25 października 2011 roku złożono oświadczenie o wstąpieniu (...) S.A. w W. w prawa dotychczasowego wierzyciela. Ponadto, w związku z przekształceniem formy działalności gospodarczej wierzycieli w spółkę jawną (...) i wstąpieniem nowo utworzonego podmiotu w prawa i obowiązki A. K. (1) i A. K. (2) w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, zastąpiono dotychczasowych kredytobiorców – osoby fizyczne tą spółką jawną, natomiast A. K. (1) i A. K. (2) udzielili poręczenia za zobowiązania kredytobiorcy.

/ k 50-52 – umowa, k 54-59 – porozumienie wraz z załącznikami, k 60-66 – aneks z 24 sierpnia 2010 roku, k 67-69 – aneks z 25 października 2011 roku, k 71-74 – umowy poręczenia /

Zadłużenie pozwanej spółki z tytułu kapitału i odsetek wynikających z umowy kredytu zawartej 28 kwietnia 2007 roku, zrestrukturyzowanego późniejszym porozumieniem, z uwzględnieniem wpłat dokonanych przez dłużników na dzień 6 kwietnia 2016 roku wyniosło 98’764,22 złote.

/ k 311-327 – opinia biegłego /

We wrześniu 2016 roku dłużnicy dokonali wpłaty na poczet tego zadłużenia w wysokości 400,00 zł.

/ niesporne /

Rozważania prawne:

Odpowiedzialność pozwanej spółki jawnej wynika z faktu przejęcia przez nią długu za zgodą wierzyciela i dłużników wyrażoną w umowie zawartej w aneksie z 25 października 2011 roku – art. 519 kc. Sam dług wynikał z umowy kredytu odnawialnego z 28 kwietnia 2007 roku oraz porozumienia o jego restrukturyzacji, zawartego 14 lipca 2009 roku. Odpowiedzialność A. K. (1) oraz A. K. (2) wynikała natomiast z poręczeń udzielonych przy umowie o przejęcie długu – art. 876 kc i następne, czego pozwane osoby fizyczne nie kwestionowały.

Zasadność roszczenia nie była kwestionowana przez stronę pozwaną, natomiast przedmiotem sporu była jego wysokość. Ostatecznie wątpliwości w tym względzie rozwiała opinia biegłego, której żadna ze stron nie kwestionowała. Jedyne zastrzeżenie zostało zgłoszone przez powoda, który podniósł, że do wyliczonej przez biegłego kwoty kapitału winna zostać doliczona tzw. część balonowa wynikająca z zawartego przez strony porozumienia. Sąd nie podzielił tego poglądu, ponieważ – jak wynika z lektury opinii biegły uwzględnił to postanowienie umowne w swoich wyliczeniach, zaś przedmiotem opinii było ustalenie całkowitego zadłużenia kredytobiorcy na określone daty.

Sąd oznaczył 6 kwietnia 2016 roku jako datę, na którą biegły miał wyliczyć stan zadłużenia pozwanych mając na względzie, że sam powód określał już w toku procesu wysokość długu w sposób niejednoznaczny, a nawet wzajemnie sprzeczny, co uzasadniało wątpliwości odnośnie prawidłowości dokonanych przez niego wyliczeń na jakąkolwiek datę. Taki sposób prezentowania swoich roszczeń przed Sądem przez podmiot zajmujący się profesjonalnie działalnością bankową, a nadto reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika pozbawiał wszelkiej wiarygodności dokument w postaci wyciągu z ksiąg banku, załączony na karcie 80 akt. W tej sytuacji Sąd uznał datę wpływu sprawy do tutejszego Sądu jako tę, na którą należy wyliczyć stan zadłużenia.

Wyliczone przez biegłego zadłużenie należało pomniejszyć o kwotę 400,00 zł wpłaty dokonanej we wrześniu 2016 roku, a więc już po wytoczeniu powództwa, który to fakt potwierdził powód w oświadczeniu złożonym na rozprawie z 6 października 2016 roku. Jednocześnie pełnomocnik powoda cofnął powództwo w zakresie tej kwoty ze zrzeczeniem się roszczenia, a oświadczenie to odniosło skutek, ponieważ zostało złożone w obecności pozwanych. Późniejsza zmiana stanowiska odnośnie zaliczenia wpłaty z września 2016 roku na poczet odsetek a nie kapitału, nie mogła tego skutku odwrócić, co oznacza, że od 6 października 2016 roku powód nie może skutecznie dochodzić przeciwko pozwanym zapłaty owych 400,00 zł. W tej sytuacji postępowanie w zakresie tej kwoty należało umorzyć na podstawie art. 355 § 1 kpc

Sąd nie uwzględnił natomiast pozostałych wpłat, na które powołują się pozwani w piśmie z 3 stycznia 2018 roku (k 342) uznając, że do czasu sporządzenia opinii przez biegłego strona pozwana miała dostatecznie dużo czasu do przedstawienia wszystkich dokumentów na okoliczność spłaty kredytu, a nadto istnieją wątpliwości odnośnie tego, czy spłaty udokumentowane przy tym piśmie dotyczą zadłużenia będącego przedmiotem sprawy.

Wobec uznania powództwa do kwoty wyliczonej przez biegłego Sąd nadał wyrokowi w części uwzględniającej roszczenie rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 1 punkt 3 kpc.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 kpc mając na względzie, że ostatecznie sprecyzowane roszczenie zostało uwzględnione w 39,4%. Na koszty podlegające rozliczeniu złożyły się wydatki poniesione przez stronę powodową na wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową – 7’217,00 zł oraz opłaty od pozwu oraz jego rozszerzeń – 12’539,00 zł.

O nieuiszczonych kosztach procesu, na które złożyło się wynagrodzenie biegłego Sąd orzekł na podstawie art. 113 uksc w zw. z art. 100 kpc.