Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni, Wydział I Cywilny

w składzie

Przewodniczący: SSR Adrianna Gołuńska - Łupina

Protokolant: sekr. sąd. Katarzyna Chachulska

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2018r. w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K.

przeciwko I. K.

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

I.  Oddala powództwo;

II.  Zasądza od powódki A. K. na rzecz pozwanej I. K. kwotę 1800 zł. ( jeden tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

Sygnatura akt: I C 1611/15

UZASADNIENIE

Stan faktyczny:

W latach 1999-2016 powódka A. K. była zatrudniona na stanowisku księgowej w Biurze (...) B. K. w G.. W 2015r. średnie miesięczne wynagrodzenie powódki wynosiło 1.286,16 zł netto. Powódka jest absolwentką studiów z rachunkowości i posiada uprawnienia zawodowe do prowadzenia pełnej księgowości.

(dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu k. 116, zeznania świadka B. K. płyta CD k. 205, przesłuchanie powódki A. K. płyta CD k. 275)

W ramach zawodowych obowiązków powódka prowadziła księgowość kilku firm. Latem 2014r. do biura rachunkowego, w którym pracowała powódka, zgłosił się P. S., ówczesny prezes zarządu spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. pytając o możliwość zawarcia umowy o świadczenie usług księgowych.

(dowód: zeznania świadka B. K. płyta CD k. 205, zeznania świadka P. S. płyta CD k. 266, przesłuchanie powódki A. K. płyta CD k. 275)

W dniu 23 września 2014r. powódka została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego jako udziałowiec i prezes zarządu spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w G.. Na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników w dniu 20 marca 2015r. została podjęta uchwała w przedmiocie odwołania powódki z funkcji prezesa zarządu. Na mocy umowy z dnia 20 marca 2015r. powódka sprzedała udziały w spółce (...). W dniu 31 lipca 2015r. powódka została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego jako udziałowiec i prezes zarządu ww. spółki.

(dowód: protokół z Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 20 marca 2015r. k. 100-101, umowa sprzedaży udziałów z dnia 20 marca 2015r. k. 102-104, odpis z KRS k. 169-171)

W dniu 29 września 2014r. powódka - jako prezes zarządu ww. spółki - podpisała umowę o świadczenie usług księgowych z Biurem (...) B. K. w G., a następnie B. K. zawarła z powódką umowę zlecenia na obsługę księgową ww. spółki. Umowa ze spółką (...) sp. z o.o. została rozwiązana w dniu 30 stycznia 2015r. m.in. z uwagi na brak zapłaty przez spółkę wynagrodzenia za świadczone usługi.

(dowód: zeznania świadka B. K. k. 205)

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. zajmowała się organizacją imprez masowych.

(dowód: zeznania świadka B. K. płyta CD k. 205, zeznania świadka P. S. płyta CD k. 266)

W dniu 15 października 2014r. pomiędzy spółką (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. reprezentowaną przez powódkę jako prezesa zarządu a T. D. P. doszło do zawarcia umowy o współorganizację imprezy w S. P. w dniu 11 kwietnia 2015r. Strony ustaliły, że podzielą się zyskami z wpływów od sponsorów w proporcji 50/50, a wpływami z biletów w proporcji 60/40. Na mocy przedmiotowej umowy spółka (...) sp. z o.o. była zobowiązana do przekazania drugiej stronie kwoty 550.000 zł netto z przeznaczeniem na realizację przedmiotu umowy jednorazowo lub w ratach do dnia 5 grudnia 2014r.

(dowód: umowa o współorganizację imprezy z dnia 15 października 2014r. k. 27-28)

W dniu 10 września 2014r. spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. reprezentowana przez powódkę jako prezesa zarządu zawarła z Bankiem (...) S.A. z siedzibą we W. umowę kredytu na działalność gospodarczą – (...) Ekspres (...), na mocy której bank udzielił spółce kredytu w wysokości 200.000 zł .

(dowód: umowa o kredyt na działalność gospodarczą – (...) Ekspres (...) z dnia 10 września 2014r. k. 29-38, przesłuchanie powódki A. K. płyta CD k. 275)

Ponadto, w czasie sprawowania funkcji prezesa zarządu spółki, powódka zaciągnęła następujące zobowiązania osobiste:

- umowę pożyczki z dnia 5 listopada 2014r. z (...) Bankiem (...) S.A. z siedzibą w W. na kwotę 38.322,89 zł; przedmiotowa umowa została wypowiedziana przez bank pismem z dnia 24 lipca 2015r;

- umowę pożyczki z dnia 24 października 2014r. z (...) Bankiem (...) S.A. z siedzibą w W. na kwotę 17.385,85 zł;

- umowę o kredyt gotówkowy z dnia 8 grudnia 2014r. z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. na kwotę 79.993,53 zł;

- umowę kredytu gotówkowego z dnia 7 listopada 2014r. z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w G. na kwotę 114.836,93 zł; przedmiotowa umowa została wypowiedziana przez bank pismem z dnia 12 czerwca 2015r;

- umowę kredytu gotówkowego z dnia 7 listopada 2014r. z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w W. na kwotę 21.739,13 zł; przedmiotowa umowa została wypowiedziana przez bank pismem z dnia 8 czerwca 2015r;

(dowód: umowa pożyczki z dnia 5 listopada 2014r. k. 39-43, umowa pożyczki z dnia 24 października 2014r. k. 44-49, umowa o kredyt gotówkowy z dnia 8 grudnia 2014r. k. 50-51, umowa kredytu gotówkowego z dnia 7 listopada 2014r. k. 52-54, umowa kredytu gotówkowego z dnia 7 listopada 2014r. k. 55-59, wypowiedzenie umowy z dnia 24 lipca 2015r. k. 61, wypowiedzenie umowy z dnia 12 czerwca 2015r. k. 64-65, wypowiedzenie umowy z dnia 8 czerwca 2015r. k. 66-67, przesłuchanie powódki A. K. płyta CD k. 275)

W dniu 5 grudnia 2014r. przed notariuszem J. K. prowadzącą kancelarię notarialną w P. M. W. i powódka A. K. zawarli umowę pożyczki i przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie (rep. A 9699/2014). Zgodnie z treścią § 1 umowy M. W. zobowiązał się pożyczyć A. K. kwotę 200.000 zł, a powódka zobowiązała się pożyczkę zwrócić najpóźniej do dnia 5 marca 2015r. Pożyczkobiorca potwierdził, że kwota pożyczki została mu wydana w dniu podpisania aktu notarialnego. Wedle § 4 umowy powódka przeniosła na M. W. prawo własności stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w G. przy ul. II Morskiego Pułku S. nr 18, objętego księgą wieczystą (...), wraz z pomieszczeniem przynależnym oraz ze związanym z tym prawem własności udziałem w nieruchomości wspólnej, na zabezpieczenie wierzytelności wynikającej z umowy pożyczki, a M. W. na ww. przeniesienia wyraził zgodę. W myśl § 5 umowy M. W. zobowiązał się przenieść zwrotnie prawo własności nieruchomości lokalowej, objętej księgą wieczystą (...), na A. K., w terminie 7 dni od dnia zwrotu przez nią pożyczki, a także M. W. oświadczył, że zobowiązanie zaciąga pod warunkiem rozwiązującym niezwrócenia przez A. K. ww. pożyczki w terminie w terminie określonym w § 1.

(dowód: umowa pożyczki i przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie z dnia 5 grudnia 2014r. k. 71-75)

Przedmiotowa pożyczka została udzielona w celu sfinansowania kosztów związanych z organizacją przez spółkę (...) sp. z o.o. imprez masowych m.in. S. w Z.. Pożyczkodawca wręczył kwotę ponad 100.000 zł, nadto na poczet ww. pożyczki zostały zaliczone wcześniejsze, niespłacone pożyczki.

(dowód: zeznania świadka M. W. płyta CD k. 205, zeznania świadka P. S. płyta CD k. 266)

Ostatecznie, spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. nie zorganizowała imprezy w Z., gdyż w przetargu została wybrana oferta innego przedsiębiorcy.

(dowód: zeznania świadka P. S. płyta CD k. 266, przesłuchanie powódki A. K. płyta CD k. 275)

Przed zawarciem ww. umowy, M. W. kilkukrotnie udzielał pożyczek P. S..

(dowód: zeznania świadka M. W. płyta CD k. 205, zeznania świadka P. S. płyta CD k. 266)

W dniu 10 września 2014r. z rachunku spółki na rachunek bankowy M. W. została przelana kwota 48.500 zł.

(dowód: potwierdzenie przelewu k. 107)

W dniu 7 stycznia 2015r. – na podstawie wniosku z dnia 11 grudnia 2014r. – w dziale II księgi wieczystej (...) powód został wpisany jako właściciel nieruchomości, zaś w dziale III. zostało ujawnione warunkowe roszczenie powódki o przeniesienie prawa własności.

(dowód: zawiadomienie o wpisie k. 40 akt księgi wieczystej nr (...))

Przedmiotowa pożyczka z dnia 5 grudnia 2014r. nie została zwrócona w całości do dnia 5 marca 2015r.

(dowód: zeznania świadka M. W. płyta CD k. 205, przesłuchanie powódki A. K. płyta CD k. 275)

Na mocy umowy z dnia 26 marca 2015r. zawartej przed notariusz J. K. (rep. A 2821/2015) M. W. sprzedał ww. nieruchomość lokalową I. K. za cenę 200.000 zł.

(dowód: umowa sprzedaży z dnia 26 marca 2015r. k. 165-166)

M. W. prowadził z pozwaną I. K. wspólnie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Przed dokonaniem zakupu mieszkania pozwana uzyskała od M. W. wiedzę o treści aktu notarialnego z dnia 5 grudnia 2014r., a także o tym, że lokal jest zamieszkany.

(dowód: zeznania świadka M. W. płyta CD k. 205, zeznania pozwanej I. K. płyta CD k. 275)

Pismem z dnia 18 listopada 2015r. A. K. złożyła M. W. oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli z dnia 5 grudnia 2014r. o zawarciu umowy pożyczki oraz przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości położonej w G. przy ul. II Morskiego Pułku (...)/40, wskazując, że umowę zawarła pod wpływem błędu. Oświadczenie zostało doręczone M. W. w dniu 24 listopada 2015r.

(dowód: pismo powódki z dnia 18 listopada 2015r. k. 111-112 wraz z dowodem doręczenia k. 115)

Postanowieniem z dnia 9 marca 2015r. prokurator Prokuratury Rejonowej w Gdyni umorzył postępowanie karne w sprawie doprowadzenia A. K. w okresie od 5 listopada do 8 grudnia 2014r. w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci środków finansowych uzyskanych m.in. z pożyczki z dnia 5 grudnia 2014r. przekazanych przez powódkę na poczet inwestycji prowadzonych (...) sp. z o.o. poprzez wprowadzenie jej w błąd co do spłaty ww. zobowiązań z kwoty zaliczek mających zostać przekazanych spółce na poczet organizacji koncertów w P. i koncertu sylwestrowego (...) w Z., tj. o czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk wobec stwierdzenia, iż brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia przestępstwa.

(dowód: postanowienie o umorzeniu postępowania k. 371-373 akt postępowania Prokuratury Rejonowej w Gdyni o sygnaturze 2Ds 513/15)

Ocena dowodów:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, dowodów z zeznań świadków B. K., M. W., P. S. oraz dowodu z przesłuchania stron.

Oceniając zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, iż dowody z dokumentów prywatnych w postaci umów kredytowych i pożyczek, korespondencji stron są wiarygodne, albowiem żadna ze stron nie kwestionowała w trybie art. 253 k.p.c. autentyczności tych dokumentów, ani też nie zaprzeczyła, iż osoby podpisane pod tymi pismami nie złożyły oświadczeń w nich zawartych. Za w pełni wiarygodne Sąd uznał również dokumenty w postaci aktów notarialnych, postanowienia o umorzeniu postępowania karnego. Dokumenty te mają bowiem walor dokumentów urzędowych i w związku z tym korzystają z domniemania autentyczności i zgodności z prawdą wyrażonych w nich oświadczeń, których w toku niniejszego postępowania żadna ze stron nie kwestionowała w trybie art. 252 k.p.c. Dokumenty te nie budziły także żadnych zastrzeżeń Sądu.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka B. K.. W ocenie Sądu zeznania świadka były szczere, wewnętrznie spójne i nie budziły żadnych wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania. Nadto, świadek nie miała żadnego interesu, aby zeznawać na korzyść którejkolwiek ze stron.

W znacznej części za wiarygodne należało uznać zeznania pozostałych świadków M. W. i P. S.. Podkreślić bowiem, że w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, w szczególności co do okoliczności zawarcia umowy z dnia 5 grudnia 2014r. zeznania te ze sobą korelowały. Nadto, należy mieć na uwadze, że w toku niniejszego postępowania powódka nie zdołała wykazać, że pożyczkodawca działał w porozumieniu z P. S. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej kosztem majątku powódki. Okoliczności tej nie potwierdziło także prowadzone przez Prokuraturę Rejonową w Gdyni postępowanie karne. P. Sąd nie dopatrzył się podstaw do kwestionowania zeznań pozwanej I. K. co do okoliczności nabycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Pozwana przyznała bowiem, że znała wcześniej M. W., prowadziła z nim wspólnie interesy, miała wiedzę o treści umowy pożyczki.

Natomiast w znacznej części za gołosłowne należało uznać zeznania powódki co do okoliczności zawarcia umowy z dnia 5 grudnia 2014r., w szczególności wykorzystania powódki przez P. S. i M. W.. Na powyższe okoliczności powódka nie przedłożyła żadnych wiarygodnych dowodów. Nadto, wątpliwości budzi fakt, że osoba wykształcona, biegła w sprawach księgowości, a więc co do zasady kierująca się w swoim postępowaniu zasadami logiki, jedynie z chęci niesienia bezinteresownej pomocy osobie, której wcześniej nie znała, zgodziła się na objęcie udziałów, a także funkcji prezesa zarządu spółki kapitałowej, mimo że w ogóle nie znała się na organizacji imprez masowych. Przytoczone przez powódkę motywy działania są wątpliwie w świetle zasad doświadczenia życiowego. Nadto, z zeznań pozwanej wynika, że już po sprzedaży mieszkania powódka uciekała się do niestandardowych metod perswazji (vide: wizyta nieustalonych mężczyzn celem wymuszenia zawarcia porozumienia z powódką).

Kwalifikacja prawna:

W niniejszej sprawie A. K. domagała się usunięcia niezgodności pomiędzy stanem prawnym nieruchomości położonej w G. przy ul. II Morskiego Pułku (...)/40, dla której Sąd Rejonowy w Gdyni prowadzi księgę wieczystą nr (...) a rzeczywistym stanem prawnym poprzez wpisanie powódki w dziale II. tej księgi wieczystej jako właścicielki lokalu w miejsce pozwanej I. K.. Podstawę normatywną powództwa stanowił przepis art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jednolity Dz.U.2017.1007), zgodnie z którym w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.

W pozwie powódka powołała się na dwie odrębne podstawy niezgodności pomiędzy stanem ujawnionym w księdze wieczystej a stanem rzeczywistym. Przede wszystkim powódka

wywodziła, iż umowa pożyczki i przewłaszczenia na zabezpieczenie zawarta w dniu 5 grudnia 2014r. pomiędzy nią a M. W. jest nieważna z uwagi na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Zdaniem powódki – wskutek nieważnej umowy – M. W. nie nabył prawa własności tej nieruchomości i – zgodnie z zasadą nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet – nie mógł przenieść prawa własności na rzecz pozwanej I. K.. Jak wywodziła powódka umowa z dnia 5 grudnia 2014r. została zawarta w wyniku manipulacji i nieuczciwego działania P. S. oraz M. W., jest sprzeczna z zasadami uczciwości, lojalności, słuszności oraz uczciwego obrotu. Opisując okoliczności zawarcia umowy, powódka podniosła, iż jeden z klientów biura rachunkowego, w którym wówczas pracowała, P. S. przekonał ją do objęcia funkcji prezesa zarządu spółki (...) sp. z o.o. zajmującej się organizacją imprez masowych, która miała trudności finansowe spółki. Powódka kierowana chęcią udzielenia bezinteresownej pomocy, przystała na propozycję. Zdaniem powódki, mimo, że formalnie powódka była prezesem zarządu, to P. S. nadal miał zajmować się realizacją zleceń. Dalej, powódka wywodziła, że za namową P. S. zawarła szereg umów kredytowych i umów pożyczek (zarówno na rzecz spółki jak i osobiście) w celu sfinansowania planowanych przedsięwzięć finansowych i umożliwienia spółce dalszego działania. Kwoty uzyskane z kredytów miały – wedle powódki – zostać przekazane P. S.. Mimo przekazania środków finansowych, wedle deklaracji P. S. spółka nadal nie mogła należycie funkcjonować, w związku z czym za jego namową powódka zgodziła się na zawarcie umowy pożyczki ze znajomym P. M. W.. Zabezpieczeniem spłaty tego zobowiązania było przewłaszczenie nieruchomości, będącej własnością powódki. Według twierdzeń powódki, forma zabezpieczenia spłaty pożyczki nie podlegała negocjacjom, a cała kwota pożyczki została przekazana P. S., który osobiście zobowiązał się do jej spłaty. Zdaniem powódki M. W. wiedział w jakich okolicznościach doszło do zawarcia umowy, w tym miał wiedzę, że beneficjentem pożyczki jest P. S., który zobowiązał się do jej spłaty. Jak podnosiła powódka P. S. i M. W. wykorzystali łatwowierność powódki, która kierowała się troską o los firmy i doprowadzili do utraty przez nią jedynego wartościowego składnika majątkowego. Jako podstawę nieważności umowy z dnia 5 grudnia 2014r. powódka wskazała przepis art. 58 § 2 k.c., zgodnie z którym nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Jak wskazuje się w judykaturze sprzeczność czynności prawnej z zasadami współżycia społecznego występuje dopiero wtedy, gdy umowa nie respektuje określonego zakazu znajdującego głębokie uzasadnienie aksjologiczne - moralne, tj. zawiera treść lub cel moralnie zakazany, oraz gdy nie zawiera treści wynikającej z normy o charakterze moralnym, np. narusza wolność człowieka, swobodę działalności gospodarczej, równość stron, wolną konkurencję, godzi w rodzinę lub dobro dziecka. Korzystanie z zasad współżycia społecznego jako podstawy uznania czynności prawnej za nieważną wymaga zachowania szczególnej ostrożności. Sąd przyjmując taką sprzeczność, powinien ustalić na czym polega ta sprzeczność (jaka konkretnie zasada została naruszona), przez kogo, w jaki sposób i na czym samo naruszenie polega i z jakich przyczyn. Odwołanie się ogólnie do klauzul generalnych czy wartości przez nie chronionych może prowadzić do niedopuszczalnej arbitralności w stosowaniu prawa i w rezultacie spowodować naruszenie zasady pewności obrotu, która w gospodarce rynkowej ma zasadnicze znaczenie. Sąd powinien dokonać własnych ustaleń w przedmiocie okoliczności istotnych dla stosowania art. 58 § 2 KC, następnie dokonać wykładni istotnych z tego punktu widzenia postanowień umowy i dopiero do tak ustalonego ich sensu rozważyć możliwość zastosowania normy wynikającej z tego przepisu (por. wyrok SN z dnia 12 października 2017r., IV CSK 660/16, L.). Ze względu na to, że nieważność czynności prawnej sprzecznej z zasadami współżycia społecznego występuje ab initio, miarodajny dla ustalenia sankcji nieważności jest stan rzeczy istniejący w chwili dokonywania tej czynności, natomiast okoliczności, które wystąpiły po jej dokonaniu, mogą mieć jedynie znaczenie retrospektywne. Zgodność czynności prawnej z zasadami współżycia społecznego jest zawsze zagadnieniem kontekstu faktycznego, tj. okoliczności danego wypadku, zasady współżycia społecznego są bowiem pojęciem pozostającym w nierozłącznym związku z konkretnymi okolicznościami faktycznymi. O uznaniu czynności prawnej za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego może świadczyć treść tej czynności, jej cel oraz przewidywane skutki. Za oceną nieważności czynności prawnej ze względu na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego muszą przemawiać szczególne okoliczności. Przy dokonywaniu tej oceny trzeba mieć na uwadze jej podwójny aspekt, z jednej strony bowiem wynik tej analizy może powodować pewną nieprzewidywalność funkcjonowania systemu prawnego, z drugiej natomiast prowadzi do rekompensującego ją, sprawiedliwego rezultatu stosowania prawa. Z konieczności zachowania równowagi między tymi elementami wynika postulat stosowania klauzuli generalnej zasad współżycia społecznego w przypadkach wyjątkowych, w których ma ono mocne uzasadnienie aksjologiczne (por. wyrok SN z dnia 14 września 2016r., III CSK 339/15, L.).

W ocenie Sądu w toku niniejszego postępowania powódka nie zdołała wykazać, że przedmiotowa umowa z dnia 5 grudnia 2014r. jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Przede wszystkim powódka nie udowodniła, że M. W. wspólnie z P. S. wykorzystali naiwność i łatwowierność powódki w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Poza gołosłownymi zeznaniami powódki, przedstawione przez nią okoliczności zawarcia umowy nie znalazły potwierdzenia w żadnych innych dowodach, a nadto budzą wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego. Po pierwsze, należy zauważyć, że z zeznań M. W. wynika, że zajmował się on m.in. udzielaniem pożyczek. Jednym z jego klientów był P. S., który kilkukrotnie pożyczał od niego pieniądze na pokrycie kosztów organizacji koncertów, które organizował w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Nie przedłożono jednak żadnych dowodów, które świadczyłyby o tym, że relacje P. S. i M. W. wykraczały poza powyższe kontakty związane z zawieraniem umów pożyczek, w szczególności, aby celowo, rozmyślnie i w porozumieniu mieli doprowadzić powódkę do niekorzystnego rozporządzenia jej mieniem. Powódka nie wykazała także, aby umowa została ukształtowana w taki sposób, aby uniemożliwić jej faktyczną spłatę zobowiązania. Zawarte w pozwie twierdzenia powódki co do tego, że jedynym możliwym sposobem zabezpieczenia było przewłaszczenie nieruchomości nie znajdują żadnego oparcia w dowodach. M. W. zaprzeczył, aby nalegał na taką formę zabezpieczenia. Nie ma także żadnych dowodów na to, aby M. W. wpływał na zastrzeżenie krótkiego terminu zwrotu pożyczki. Jak zeznał, zazwyczaj godzi się na roczny termin zwrotu zobowiązania. W ocenie Sądu nie ma także żadnych podstaw do stwierdzenia, że cel umowy był sprzeczny z powszechnie aprobowanymi normami moralnymi. Zobowiązanie zostało zaciągnięte w celu pokrycia kosztów organizacji imprezy masowej przez spółkę kapitałową, której powódka była prezesem zarządu. Zważywszy choćby na to, że jako prezes zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na mocy art. 299 ksh powódka odpowiadała subsydiarnie za zobowiązania spółki, a jako wspólnikowi przysługiwało jej prawo do partycypowania w zyskach nie można uznać, aby cel umowy naruszał zasady współżycia społecznego. Powódka mogła bowiem uzyskać korzyści w razie powodzenia zamierzonego przedsięwzięcia gospodarczego. Nie ma również podstaw do stwierdzenia, że zachodziła rażąca dysproporcja pomiędzy wysokością zabezpieczonej wierzytelności a wartością przedmiotu zabezpieczenia. Z treści aktu notarialnego wynika, że kwota pożyczki wynosiła 200.000 zł. Co prawda, z zeznań pożyczkodawcy wynika, że przy zawarciu umowy wręczył powódce kwotę ponad 100.000 zł, niemniej na poczet pożyczki zaliczono także wcześniejsze, niespłacone zobowiązania zaciągnięte przez spółkę, której powódka była prezesem zarządu. Nadto w treści aktu notarialnego powódka potwierdziła przekazanie pożyczki. Nie było kwestionowane, że pożyczka nie została w całości spłacona.

Nie ma także żadnych podstaw do stwierdzenia nieważności umowy sprzedaży zawartej pomiędzy M. W. a pozwaną. Przede wszystkim całkowicie gołosłowne pozostają twierdzenia powódki o tym, że pozwana wiedziała, że umowa z dnia 5 grudnia 2014r. jest nieważna. Skoro Sąd nie dopatrzył się nieważności tej umowy, dysponując całym materiałem dowodowym, to trudno uznać, że pozwana mogła być przeświadczona o nieważności umowy. Nieudowodnione pozostają też twierdzenia powódki, że zawarcie umowy stanowiło czyn zabroniony stypizowany w art. 291 kk. Zbywca nieruchomości był ujawniony w księdze wieczystej jako właściciel nieruchomości, nadto upłynął termin do zwrotu pożyczki, a niekwestionowane było, że do dnia 5 marca 2015r. pożyczka nie została zwrócona w całości. Bezzasadne są też zarzuty powódki, że własność nieruchomości została na pozwaną przeniesiona w celu dalszej sprzedaży mieszkania. Mimo że od zawarcia umowy do dnia wniesienia pozwu minął okres dziewięciu miesięcy pozwana nie zbyła przedmiotowej nieruchomości.

W świetle zebranego materiału dowodowego trudno także podzielić twierdzenia powódki o jej naiwności i łatwowierności. Zważyć bowiem należy, że powódka jest osobą wykształconą, wykonuje zawód księgowej, który wymaga nie tylko wiedzy teoretycznej z zakresu podatków czy rachunkowości, ale także logicznego myślenia oraz staranności i skrupulatności. Były pracodawca wystawił powódce bardzo dobrą opinię zawodową, wskazując, że sumiennie wykonywała obowiązki i nie było zarzutów do jej pracy zarówno ze strony klientów, jak też organów skarbowych. Ponadto, jak wynika z zeznań B. K. powódka posiada uprawnienia do prowadzenia pełnej księgowości firm. Bez wątpienia osoba pracująca w zawodzie księgowej powinna kierować się rozsądkiem i logiką. W tych okolicznościach trudno przyjąć, aby powódka nie zdawała sobie sprawy z konsekwencji wejścia do zarządu spółki kapitałowej, jak też skutków zaciągnięcia licznych zobowiązań finansowych, w tym spornej pożyczki. Jako prezes zarządu spółki i osoba wykonująca obsługę księgową spółki powódka miała pełny dostęp do dokumentów księgowych i mogła ocenić sytuację finansową spółki, ocenić ryzyko związane z zaangażowaniem się w działalność spółki. Nadto, na ocenę wiarygodności zeznań powódki muszą mieć wpływ okoliczności mające miejsce już po sprzedaży mieszkania. Jak bowiem wynika z zeznań pozwanej zgłosiły się do niej osoby trzecie podające się za znajomych brata powódki, które próbowały wpłynąć na pozwaną. Nie można także tracić z pola widzenia, że postępowania karne w sprawie doprowadzenia A. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci środków finansowych uzyskanych m.in. z pożyczki z dnia 5 grudnia 2014r. zostało umorzone i nie potwierdziło podnoszonych przez nią okoliczności.

Poza nieważnością kolejnych umów przenoszących własność nieruchomości, powódka powołała się na wady swojego oświadczenia woli z dnia 5 grudnia 2014r. o zawarciu umowy pożyczki oraz przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości położonej w G. przy ul. II Morskiego Pułku (...)/40, wskazując, że umowę zawarła pod wpływem podstępu. Jednocześnie, powódka wskazała, że pismem z dnia 18 listopada 2015r. (doręczonym M. W. w dniu 24 listopada 2015r.) uchyliła się od skutków prawnych tego oświadczenia. Zgodnie z treścią art. 86 § 1 k.c. jeżeli błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej. Z kolei w myśl art. 86 § 2 k.c. podstęp osoby trzeciej jest jednoznaczny z podstępem strony, jeżeli ta o podstępie wiedziała i nie zawiadomiła o nim drugiej strony albo jeżeli czynność prawna była nieodpłatna. Zważyć należy, iż Kodeks cywilny nie zawiera definicji podstępu, o którym mowa w art. 86 kc. Zarówno w literaturze, jak i w orzecznictwie przyjmuje się, że działanie podstępne polega na świadomym wywołaniu u drugiej osoby mylnego wyobrażenia o rzeczywistym stanie rzeczy w celu skłonienia jej do złożenia określonego oświadczenia woli. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2004 r., II CK 498/03). W wypadku błędu wywołanego podstępnie (art. 86 kc) strona może uchylić się od skutków prawnych złożonego oświadczenia nawet wtedy, gdy błąd nie był istotny albo nie dotyczył treści czynności prawnej, lecz tylko okoliczności spoza niej. Dlatego w sprawach, w których może mieć zastosowanie art. 86 § 1 kc, sąd - w celu dokonania właściwej oceny - powinien poddać szczegółowej analizie cały proces negocjacyjny, który doprowadził strony do zawarcia umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2014r., II CSK 419/13). Na podstawie zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego nie można w żaden sposób stwierdzić, że M. W. celowo i świadomie w porozumieniu z P. S. zamierzał wyzuć powódkę z własności spornej nieruchomości. Niepoparte żadnymi wiarygodnymi dowodami są twierdzenia powódki, że pozostawała ona w błędnym przekonaniu, że zawarcie umowy z dnia 5 grudnia 2014r. jest konieczne ze względu na zapewnienie funkcjonowania i dalszego bytu spółki. Jak już bowiem wskazano powyżej – jako prezes zarządu spółki i osoba zajmująca się obsługą księgową tej spółki – powódka miała pełen wgląd do dokumentacji księgowej i na tej podstawie mogła ocenić kondycję spółki. Ponadto, powódka dobrowolnie nabyła udziały w spółce i objęła stanowisko prezesa zarządu tej spółki. Z okoliczności sprawy nie wynika, aby do spółki powódka weszła pod wpływem groźby, przymusu etc. Powódka nie wykazała także, że była zapewniana przez M. W., że zobowiązanym do zwrotu pożyczki jest P. S.. Okoliczności tych nie potwierdzili przesłuchani w niniejszej sprawie świadkowie. Powyższym twierdzeniom powódki przeczy też treść umowy pożyczki, gdzie to pozwana została wskazana jako pożyczkobiorca. Jednocześnie, w świetle zasad doświadczenia życiowego mało prawdopodobne jest, aby osoba o wykształceniu i doświadczeniu zawodowym powódki zgodziła się na taki kształt umowy w przypadku, gdyby zgodnie z ustaleniami do zwrotu pożyczki była zobowiązana inna osoba. Zwrócić przy tym należy uwagę, że nawet, gdyby rzeczywiście P. S. dopuścił się względem powódki podstępu, to w takim przypadku należałoby zastosować normę prawną wyrażoną w przepisie art. 86 § 2 k.c. Tymczasem, w niniejszej sprawie nie ma żadnych dowodów, poza gołosłownymi zeznaniami powódki, która rzecz jasna ma interes w rozstrzygnięciu sprawy na jej korzyść, że M. W. wiedział o podstępie osoby trzeciej tj. P. S.. W konsekwencji nawet, jeśli P. S. podstępnie wprowadził powódkę w błąd lub ją oszukał, to okoliczności te pozostają bez znaczenia dla oceny stosunku prawnego pomiędzy powódką a M. W., skoro pożyczkodawca nie miał żadnej wiedzy w tym przedmiocie. Powyższe okoliczności mogą mieć jedynie znaczenie w sporze pomiędzy powódką a P. S.. W tym stanie rzeczy złożone przez powódkę oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych swojego oświadczenia woli z dnia 5 grudnia 2014r. należało uznać za bezskuteczne.

Mając zatem na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności, na mocy art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece w zw. z art. 58 § 2 k.c. w zw. z art. 86 k.c. a contrario powództwo podlegało oddaleniu.

Koszty procesu:

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 k.p.c. w zw. z § 8 pkt. 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku o opłatach za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U.2013.490) i zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1.800 zł, którą stanowi opłata za czynności fachowego pełnomocnika pozwanego – radcy prawnego.