Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Małoletnia Z. S. zastępowana przez ojca P. S. (1) wniosła o podwyższenie alimentów należnych jej od matki K. S. (1) do kwoty po 500zł m-cznie ( k. 2 ).

K. S. (1) zażądała oddalenia powództwa argumentując przede wszystkim, że jej aktualne możliwości płatnicze nie pozwalają na większą finansową partycypację w bieżących kosztach utrzymania córki ( k. 24 ).

Sąd ustalił co następuje:

Wyrokiem z dnia 9 stycznia 2012r. w sprawie IC 82/11 SO Kalisz rozwiązał małżeństwo rodziców małoletniej Z. z winy obu stron. Władzę rodzicielską nad dziewczynką powierzono wtedy ojcu, zastrzegając dla matki prawo współdecydowania w istotnych sprawach życiowych córki oraz utrzymywania z nią osobistych kontaktów w sposób określony w wyroku rozwodowym.

dowód – akta IC 82/11 – k. 194 wyrok

Małoletnia Z. mieszkała wtedy z ojcem u jego rodziców w ich domu jednorodzinnym. Wszyscy domownicy prowadzili wspólne gospodarstwo.

P. S. pracował wtedy w Związku (...) „Czyste Miasto, C. Gmina” w O. k/C.. Zarabiał tam netto po ok. 2400zł m-cznie.

dowód – akta IC 82/11 – k. 56 zeznania P. S., k. 79, 81 wywiad kuratora

Matka dziecka zamieszkiwała wówczas ze swoim ojcem i dwiema siostrami.

Była zatrudniona jako pracownik fizyczny w (...) SA w K.. Otrzymywała wynagrodzenie w kwocie po ok. 1500zł netto m-cznie.

dowód – akta IC 82/11 – k. 9 zaświadczenie, k. 53 zeznania K. S., k. 74

wywiad kuratora, k. 90 opinia RODK, k. 181 zaświadczenie

Rodzice małoletniej sami ustalili w trakcie sprawy rozwodowej ( poprzez swoich pełnomocników ), że matka będzie płacić na córkę alimenty po 150zł m-cznie.

dowód – akta IC 82/11 – k. 183-184 protokół

Aktualnie Z. mieszka z macochą i ojcem, pozostając dalej na jego utrzymaniu. Chodzi do III klasy szkoły podstawowej.

Cała rodzina korzysta z mieszkania, zakupionego niedawno na kredyt hipoteczny ( kwota 217,358zł, rata 1200zł m-cznie ).

P. S. pracuje w dalszym ciągu we wspomnianym wcześniej związku. Zarabia netto po ok. 3300zł m-cznie. Poza wskazanym już kredytem hipotecznym, spłaca on jeszcze kredyt na sprzęt AGD ( kwota ok. 7500zł, rata 105zł m-cznie ). Kończy też za 2 m-ce obsługę kolejnej pożyczki. Jest właścicielem samochodu O. (...), rocznik 1999.

Jego żona otrzymuje wynagrodzenie w kwocie po ok. 2900zł netto m-cznie. Pod koniec maja urodzi ojcu Z. ich wspólne dziecko. Korzysta z własnego samochodu R. (...).

dowód – akta IIIRC 655/17 – k. 7 asc, k. 10-11 zaświadczenie, k. 12-15 faktura, paragony,

k. 16 zestawienie, k. 41-42 regulamin, k. 44 czynsz, k. 45-46 rata kredytu,

k. 47-48 opłaty, k. 49 kredyt, k. 50 ubezpieczenie, k. 51-54 paragony, k. 55

faktura, k. 56 opłata, k. 57 ubezpieczenie, k. 58-60 informacja, k. 86-87

zeznania P. S.

K. S. mieszka tak jak poprzednio ze swoim ojcem i jedną z sióstr ( druga wyprowadziła się w międzyczasie ).

Ojciec w/w jest rencistą, otrzymuje świadczenie w kwocie po ok. 900zł m-cznie. Siostra zaś pracuje zawodowo. Matka małoletniej nie zna jednak wysokości jej zarobków.

Sama K. S. z powodu schizofrenii paranoidalnej została uznana za osobę całkowicie niezdolną do jakiejkolwiek pracy zawodowej do dnia 31 marca 2023r. Jedynym źródłem jej utrzymania pozostaje renta w kwocie po ok. 973zł netto m-cznie.

Spłaca z niej kredyt za telewizor ( rata po 100zł m-cznie ), gdyż poprzedni posuł się definitywnie przed kilkoma miesiącami. Dokłada też ojcu po 100zł m-cznie do opłat mieszkaniowych. Pozostałą część renty przeznacza na swoje utrzymanie ( w tym leczenie ).

dowód – k.19 orzeczenie, k. 20 przelew, k. 21 karta informacyjna, k. 73-75 faktury,

k. 84 orzeczenie, k. 87-88 zeznania K. S.

Rodzice małoletniej ustalili ze sobą, że z tytułu nakładów K. S. na wspólne mieszkanie u byłych teściów, nie będzie ona przez pewien czas płacić zasądzonych przy rozwodzie alimentów, aż do wyczerpania kwoty 10.000zł, co jednak już nastąpiło.

dowód – k. 89 protokół

Sąd uznał za wiarygodne zeznania stron w części, w jakiej były one zgodne z ustalonym stanem faktycznym niniejszej sprawy.

Zeznania te były bowiem stanowcze, konsekwentne w trakcie całego procesu, pozbawione wewnętrznych i wzajemnych sprzeczności. W odpowiednich fragmentach znajdowały one potwierdzenie w treści zaliczonych w poczet dowodów dokumentów. Ich wiarygodność nie została też skutecznie podważona przez stronę przeciwną. Ponadto zeznania jak wyżej dotyczyły aktualnych ( por. art.316§1kpc ) okoliczności, istotnych dla prawidłowego merytorycznego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ( szczegółowo zobacz dalej w uzasadnieniu – rozważania prawne ). Nie budziły one wreszcie uzasadnionych wątpliwości co do swojej rzetelności z punktu widzenia zasad doświadczenia życiowego Sądu oraz przesłanek określonych w art.233§1kpc.

Pozostałe zeznania stron, jako nie spełniające łącznie wszystkich w/w kryteriów, Sąd pominął.

W szczególności Sąd nie uznał za miarodajne twierdzeń P. S., jakoby obecne koszty utrzymania Z. wynosiły średnio po ok. 1500zł m-cznie, a jego własne po ok. 1200-1300zł m-cznie ( z wyłączeniem obsługi kredytów jak wyżej ). Wiarygodność stałego, przeciętnego wydatkowania wymienionych sum, ani poszczególnych ich składników rodzajowych ( por. k. 86 ), nie wynikała w żaden sposób z przedłożonych przez ojca dziewczynki na tę okoliczność paragnów, rachunków, faktur etc ( zob. k. 12-15, k. 51-57 ). Tymczasem rzeczą powoda było ( w sytuacji zakwestionowania wysokości omawianych wydatków przez stronę pozwaną ) bezsporne udowodnienie ich zgodności z prawdą, stosownie do reguł wynikających z art.6kc i art.232kpc.

W taki sam sposób i z identycznych przyczyn Sąd odrzucił jako niewiarygodne zeznania pozwanej, że na swoje własne utrzymanie wydaje ona łącznie po ok. 1500zł m-cznie, w tym na poszczególne potrzeby wskazywane przez siebie kwoty ( por. k. 87 ). Suma 1500zł m-cznie prawie dwukrotnie przekraczała wysokość ustalonych dochodów wyżej wymienionej ( renta po ok. 973zł m-cznie ). Sama K. S., działając z profesjonalnym pełnomocnikiem z wyboru, nie wspomniała przy tym wcale, z jakich źródeł i w jaki sposób miałaby finansować znaczną różnicę między swoimi udowodnionymi dochodami jak wyżej, a sugerowanymi wydatkami po 1500zł m-cznie. Ich stałego, comiesięcznego ponoszenia przez pozwaną, nie potwierdzały też przedłożone przez jej pełnomocnika dowody materialne ( zob. k. 73-75 ).

Uznania Sądu nie zyskało także zapewnienie pełnomocnika pozwanej, że wspomniana wcześniej w tym uzasadnieniu ugoda w przedmiocie zaliczania bieżących alimentów dla Z. na poczet spłaty za nakłady na wspólne mieszkanie stron, opiewała na kwotę 20.000zł, a nie na 10.0000zł ( k. 89 ). Ojciec małoletniej przyznał sam fakt zawarcia takiej ugody. Stwierdził jednak kategorycznie, że dotyczyła ona kwoty 10.000zł, która została już wyczerpana ( k. 89 ). w tej sytuacji, obowiązkiem strony pozwanej było udowodnienie ( art.6kc, art.232kpc ), iż wskazana ugoda dotyczyła kwoty 20.000zł, czego jednak nie uczyniono w trakcie całego procesu.

To samo spotkało twierdzenia pozwanej o posiadaniu zadłużeń wobec stomatologa i ciotki ( k. 88 ). Także tutaj nie powołano nawet w charakterze świadków rzekomych wierzycieli pozwanej. Nie przedłożono także jakichkolwiek dowodów materialnych potwierdzających istnienie spornych długów.

Sąd pominął wreszcie wywody ojca powódki na temat możliwości podjęcia przez jej matkę pracy zawodowej. Szczegółowe wyjaśnienie stanowiska Sądu w tej materii znajduje się poniżej, w dalszej części tego uzasadnienia ( por. rozważania prawne ).

Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania treści zaliczonych w poczet dowodów dokumentów. Dotyczyły one okoliczności istotnych dla merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy. Zostały przy tym sporządzone przez uprawnione do ich wystawienia podmioty, w zakresie przypisanych im prawem kompetencji. Wreszcie obie strony procesu nie zgłaszały jakichkolwiek uwag, czy zastrzeżeń w przedmiocie wiarygodności tych dokumentów.

Sąd zważył co następuje:

Stosownie do art.138kro w zw. z art.133§1 i 135§1kro, w razie zmiany stosunków można m.in. żądać podwyższenia skonkretyzowanych wyrokiem Sądu alimentów na rzecz dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, w zakresie odpowiadającym jego aktualnym usprawiedliwionym potrzebom oraz bieżącym możliwościom płatniczym zobowiązanego rodzica.

Z powyższego wynika wprost, że podniesienie wysokości dotychczasowych alimentów na dziecko, zależy nie tylko od stwierdzenia wzrostu jego uzasadnionych potrzeb, ale także od ustalenia realnej możliwości większej partycypacji w zaspokojeniu tych potrzeb przez zobowiązanego do płacenia świadczeń alimentacyjnych rodzica.

Stosownie do art.6kc i art.232kpc ciężar procesowego udowodnienia zaistnienia obu tych przesłanek w konkretnej sprawie, spoczywa zawsze na stronie powodowej.

Pozwana w toku procesu twierdziła konsekwentnie i stanowczo, że nie jest w stanie płacić na córkę większych niż ustalone przy rozwodzie alimentów po 150zł m-cznie ( por. k. 24 ). Co więcej, podnosiła w ślad za tym, że nie stać jej nawet obecnie na pełną terminową obsługę bieżących świadczeń alimentacyjnych ( zob. k. 88 na dole ).

Powyższe, zgodnie z przywołanymi wcześniej regułami postępowania cywilnego, rodziło po stronie powodowej obowiązek procesowego wykazania, iż K. S. może zapłacić dziecku alimenty w kwocie dochodzonej pozwem.

Analizując zgromadzony w tej materii, w tym zwłaszcza z inicjatywy ojca małoletniej materiał dowodowy sprawy Sąd doszedł do przekonania, że nie wynikało z niego dostatecznie i bezspornie, aby obecne możliwości płatnicze pozwanej w rozumieniu art.138kro w zw. z art.135§1kro, pozwalały jej na większą niż do tej pory finansową partycypację w kosztach utrzymania Z..

Pozwana jest osobą niepełnosprawną i całkowicie niezdolną do pracy z powodu stwierdzonej u niej schizofrenii paranoidalnej. Jedynym źródłem jej utrzymania jest renta w kwocie 973zł m-cznie, którą w całości przeznacza na własne utrzymanie oraz spłatę posiadanych przez siebie zadłużeń ( zob. wcześniej stan faktyczny ). Strona powodowa nie podnosiła przy tym nawet zarzutu, aby kupno przez pozwaną telewizora i telefonu na raty, było nieuzasadnione jej osobistymi potrzebami oraz stanem zdrowia.

Sąd zwrócił przy tym uwagę, że P. S. nie zakwestionował skutecznie w toku procesu twierdzeń pozwanej odnośnie w/w okoliczności, ani przedłożonych przez nią na ich potwierdzenie dokumentów.

Ojciec małoletniej sugerował wprawdzie, opierając się na informacjach otrzymanych z ZUS, że matka dziewczynki mogłaby podjąć pracę zarobkową,. Powołując się na tę informację

( k. 31 i 36 ), a także na dane o ofertach pracy z PUP ( k. 31a, 32 oraz 61-63 ), przeoczył on jednak zupełnie, że należałoby je odnieść do konkretnego przypadku jego byłej żony. Jej pełnomocnik trafnie zwrócił w tej mierze uwagę ( k. 71 ), iż każdy wypadek schizofrenii jest zupełnie inny, także w wymiarze realnej możliwości podjęcia przez chorą osobę pracy zawodowej.

Podzielając w pełni ten pogląd Sąd uwzględnił, iż nawet w treści otrzymanej przez P. S. informacji ZUS podano wprost i jednoznacznie, że o tym, czy osoba ze stwierdzoną całkowitą niezdolnością do pracy ( a więc taką jak pozwana ), mogłaby w ogóle podjąć jakiekolwiek zatrudnienie w czasie pobierania renty, musi każdorazowo wypowiedzieć się ( i to w formie stosownego odrębnego od decyzji o niepełnosprawności orzeczenia ) właściwy lekarz medycyny pracy.

Tymczasem ojciec małoletniej powódki nie przedstawił Sądowi takiego orzeczenia. Co więcej, nie złożył nawet żadnego formalnego wniosku dowodowego o ew. powołanie przez Sąd biegłego sądowego ze specjalności medycyny pracy, celem stwierdzenia przez niego, czy pomimo posiadania orzeczenia o całkowitej niezdolności do jakiejkolwiek pracy zarobkowej, pozwana mogłaby podjąć jakieś zatrudnienie, w jeśli tak, jakie i w jakich warunkach.

Za koniecznością dokonania ( na stosowny wniosek procesowy strony powodowej ) oceny jak wyżej przemawiała też treść zeznań pozwanej, która wyjaśniła, że próbowała wcześniej bezskutecznie pracować przy krawiectwie i sprzątaniu ( k. 88 na dole i 89 na górze ), że odmówiono jej także zatrudnienia przy rozkładaniu towarów w marketach ( k. 88 ).

W związku z powyższym, pozwana zarzuciła byłemu mężowi, że przedłożone przez niego Sądowi oferty pracy dotyczą czynności, których nigdy nie potrafiła i nie umie wcale obecnie wykonywać ( k.31a ). Ponadto podniosła trafnie, iż nie wynika w ogóle z tych ofert, czy dotyczą zatrudnienia osoby chorej na schizofrenię paranoidalną, ze stwierdzoną całkowitą niezdolnością do pracy ( k. 61-63 ). W końcu, odpowiadając na pytanie P. S. pozwana podała, że nie zapisała się na kurs przysposobienia zawodowego, gdyż znana jej osoba chora na schizofrenię, która tak zrobiła, straciła prawo do renty ( k. 89 ).

W ślad za tym uwadze Sądu nie uszło, że z ustalonych na podstawie wiarygodnych dowodów faktów wynikało bezspornie, że nominalne dochody pozwanej w porównaniu z czasem sprawy rozwodowej zmniejszyły się z kwoty po ok. 1500zł m-cznie do sumy po ok. 973zł m-cznie, zaś jej usprawiedliwione potrzeby zwiększyły się co najmniej o wydatki dotyczące jej choroby ( por. uprzednio stan faktyczny ).

Oceniając zatem wszystkie wyżej wymienione dowody i okoliczności w świetle reguł wynikających z art.230 i 233kpc w zw. z art.232kpc i art.6kc Sąd uznał, że strona powodowa nie wykazała procesowo w niniejszym postępowaniu, aby pozwana mogła realnie podjąć konkretną pracę zarobkową, pozwalającą jej uzyskać określone dochody, których część pozwoliłaby jej na większą niż do tej pory alimentację córki. W szczególności zaś strona powodowa nie podważyła według Sądu urzędowej mocy dowodowej ( art. 244kpc ) przedłożonych przez pozwaną dokumentów lekarskich, w tym zwłaszcza orzeczenia o jej całkowitej niezdolności do jakiejkolwiek pracy do dnia 31 marca 2023r. ( k. 84 ).

Dlatego też, uwzględniając przy tym wiarygodną zdaniem Sądu część twierdzeń pozwanej w przedmiocie sposobu wydatkowania i przeznaczania dochodów z tytułu renty ( zob. wcześniej w uzasadnieniu ), powództwo o podwyższenie dotychczasowych alimentów na rzecz małoletniej Z. należało oddalić ze względu na brak odpowiednich możliwości płatniczych po stronie K. S. ( punkt 1 wyroku ).

O kosztach sądowych i radcowskich w sprawie rozstrzygnięto na podstawie art.113ust.1 i 4 Ustawy z 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. 167, poz. 1398 ze zm. ) oraz art. 102kpc. Sąd uwzględnił przy tym, że powódka jest osobą małoletnią, nie posiada żądnych własnych dochodów, z których mogłaby pokryć koszty zastępstwa procesowego na rzecz strony pozwanej.