Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 września 2017r.

Sąd Rejonowy w Nowym Sączu Wydział I Cywilny
w składzie:

Przewodniczący: SSR Grażyna Poręba

Protokolant: prot. sąd. Paulina Polecka

po rozpoznaniu w dniu 22 września 2017 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

sprawy z powództwa W. R.

przeciwko A. C.

o zapłatę

I.  umarza postępowanie co do kwoty 58.714 zł (pięćdziesiąt osiem tysięcy siedemset czternaście złotych),

II.  w pozostałej części powództwo oddala,

III.  koszty procesu między stronami wzajemnie znosi.

Z./

-(...)

- (...)

Dnia 22 września 2017r. Sędzia:

Sygn. akt I C 1333/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 22 września 2017 r.

Powód W. R., reprezentowany przez kuratora – A. R., zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika, w pozwie skierowanym przeciwko Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Nowym Sączu – A. C., domagał się zasądzenia na jego rzecz kwoty 58.713,98 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 14 października 2016 r. do dnia zapłaty, a także zasądzenia kosztów procesu na jego rzecz (k. 1-2, 5 i 12-17).

W uzasadnieniu wskazał, że Komornik nie wypłaciła na rzecz kuratora kwoty wyegzekwowanej w toku prowadzonego na jego wniosek postępowania egzekucyjnego przeciwko J. C., a przekazała kwotę 58.713,98 zł na rachunek depozytowy Ministra Finansów, wskazując że upoważnienie pełnomocnika wierzyciela do odbioru przedmiotowej kwoty należy postrzegać jako czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu, a jej dokonanie wiąże się z przedłożeniem zezwolenia wydanego przez Sąd Opiekuńczy.

Pozwana Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Nowym Sączu – A. C., w odpowiedzi na pozew z dnia 30.01.2017 r. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych (k. 53-58).

W uzasadnieniu podniosła, że powództwo jest przedwczesne, gdyż obecnie w toku (orzeczenie Sądu I instancji nie jest prawomocne) jest sprawa w przedmiocie skargi na czynność komornika, która została wniesiona przez pełnomocnika powoda do tut. Sądu. Skoro powód jest uprawniony do wniesienia środka zaskarżenia od niekorzystnego dla niego orzeczenia Sądu, to wnosząc powództwo w niniejszej sprawie niepotrzebnie dubluje ponoszone przez siebie koszty. Niezależnie od powyższego, w ocenie Komornika, odbiór tak znacznej kwoty, jaka została wyegzekwowana w toku postępowania egzekucyjnego, jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu oraz wymaga zezwolenia Sądu Opiekuńczego. Ponadto, organ egzekucyjny nie dokonał zatrzymania kwoty wyegzekwowanej, bowiem wpłata na konto sum depozytowych Ministra Finansów jest równoznaczna ze spełnieniem świadczenia na rzecz wierzyciela.

W piśmie z dnia 18.05.2017 r., powód cofnął pozew, w zakresie kwoty należności głównej i wniósł o zasądzenie na jego rzecz odsetek w kwocie 2.070,09 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, a także zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych (k. 123-124). W uzasadnieniu wskazał, że Komornik w dniu 5.05.2017 r. przelała na jego rzecz kwotę 58.873,41 zł, w związku z czym, powodowi należą się odsetki od kwoty wierzytelności od dnia 19.10.2016 r. do dnia 5.05.2017 r. w wysokości 2.229,52 zł, pomniejszone o część wpłaconej przez pozwaną kwoty powyżej należności głównej, tj. 159,43 zł.

W odpowiedzi na powyższe, Komornik wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasadzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych (k. 127-128).

W uzasadnieniu wskazała, że spełnienie przez nią świadczenia spowodowane było treścią postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 29.03.2017 r., sygn. III CZP 130/17, w którym uchylił czynność podjętą przez pozwaną (polegającą na przekazaniu wyegzekwowanej kwoty pieniężnej na rachunek depozytowy Ministra Finansów) i nakazał Komornikowi wypłacenie wierzycielowi należnej kwoty, zgodnie z wnioskiem. Powyższe potwierdza, że wytoczenie niniejszego powództwa było przedwczesne i nieuzasadnione.

Zarządzeniem z dnia 05.07.2017 r. Sąd zawiadomił o toczącym się procesie (...) S.A. w W. (k. 137/2).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Nowym Sączu A. C. prowadziła postępowanie egzekucyjne z wniosku W. R., reprezentowanego przez kuratora A. R., przeciwko J. C., w toku którego wyegzekwowano całą należność dla wierzyciela.

Postanowieniem z dnia 18.10.2016 r. Komornik zakończyła postępowanie egzekucyjne, ustaliła jego koszty oraz przekazała wyegzekwowaną w toku egzekucji kwotę w wysokości 58.713,98 zł na rachunek depozytowy Ministra Finansów, do czasu uzyskania zezwolenia Sądu Opiekuńczego, wskazując że upoważnienie pełnomocnika kuratora do odbioru kwoty w wysokości 58.713,98 zł należnej wierzycielowi W. R. – częściowo ubezwłasnowolnionemu, należy postrzegać jako czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu, a jej dokonanie wiąże się z przedłożeniem zezwolenia wydanego przez Sąd Opiekuńczy.

niesporne

W. R., reprezentowany przez kuratora A. R., wezwał Komornika A. C. do zapłaty kwoty wyegzekwowanej w toku postępowania egzekucyjnego wraz z odsetkami – najpóźniej do dnia 15.10.2016 r., bezskutecznie, bowiem Komornik wskazała, że w jej ocenie upoważnienie wierzyciela do przekazania kwoty 58.713,98 zł na rachunek bankowy pełnomocnika kuratora wymaga nie tylko potwierdzenia tej czynności przez kuratora ubezwłasnowolnionego częściowo wierzyciela, lecz także zezwolenia Sądu Opiekuńczego.

Dowody: wezwanie do zapłaty – k. 31, pisma Komornika z dnia 20.10.2016 r. – k. 36, z dnia 26.10.2016 r. – k. 37

W dniu 07.11.2016 r. pełnomocnik powoda wniosła skargę na czynność komornika, polegającą na nieuprawnionej odmowie wypłaty wyegzekwowanego roszczenia pieniężnego i przekazanie jej na rachunek depozytowy Ministra Finansów. Skarga ta postanowieniem z dnia 08.12.2016 r. została przez Sąd I instancji odrzucona, a następnie postanowieniem z dnia 09.01.2017 r. Sąd ten uchylił swoje postanowienie o odrzuceniu skargi i oddalił skargę wierzyciela W. R..

Postanowieniem z dnia 29.03.2017 r., sygn. III Cz 130/17 (wydanym na skutek zażalenia wierzyciela), Sąd Okręgowy w Nowym Sączu III Wydział Cywilny Odwoławczy, uchylił czynność Komornika, polegającą na przekazaniu wyegzekwowanej kwoty pieniężnej na rachunek depozytowy Ministra Finansów i nakazał Komornikowi wypłacenie wierzycielowi należnej kwoty, zgodnie z wnioskiem.

Na skutek powyższego, Komornik w dniu 08.05.2017 r. przekazała na rzecz kuratora wierzyciela kwotę wyegzekwowaną w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko J. C. wraz z odsetkami od tej kwoty zgromadzonymi na oprocentowanym koncie sum depozytowych w łącznej wysokości 58.873,41 zł.

Dowody: skarga na czynność komornika – k. 64-72, postanowienie z dnia 08.12.2016 r. – k. 73-74, postanowienie z dnia 09.01.2017 r. – k. 84-87, niesporne

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów przedłożonych przez strony postępowania, które nie były kwestionowane w żadnym zakresie, gdyż spór dotyczył wyłącznie kwestii prawnych.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawę prawną roszczenia powoda stanowi art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o Komornikach Sądowych i egzekucji (Dz. U. 2011 Nr 231, poz. 1376 j.t.), zgodnie z którym komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności. Odpowiedzialność odszkodowawcza komornika uregulowana w komentowanym przepisie jest odpowiedzialnością deliktową, której przesłanką jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem, bez względu na zawinienie komornika (por. wyrok SN z dnia 10.02.2010 r., V CSK 279/09, LEX nr 585901).

Dla przypisania komornikowi odpowiedzialności odszkodowawczej miarodajne są ogólne przesłanki odpowiedzialności deliktowej, o której mowa w art. 415 k.c. Warunkiem koniecznym odpowiedzialności komornika będzie zatem łączne spełnienie następujących przesłanek: powstanie szkody, zaistnienie zdarzenia wyrządzającego szkodę i adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą, a zdarzeniem ją powodującym.

W konsekwencji uznać należy, że przesłanka bezprawności oznacza naruszenie przez komornika przepisów prawa, przy czym nie każde naruszenie prawa będzie stanowiło podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej, ale jedynie takie, które stanowiło warunek konieczny powstania szkody i którego normalnym następstwem w danych okolicznościach jest powstanie szkody (por. wyrok SN z dnia 07.05.2010 r., III CSK 243/09, LEX nr 852665, wyrok SA w Poznaniu z dnia 30.12.2010 r., I ACa 925/10, LEX nr 898665).

W niniejszym stanie faktycznym, Sąd doszedł do przekonania, że dokonana przez Komornika wpłata kwoty wyegzekwowanej w toku postępowania egzekucyjnego na konto depozytowe Ministra Finansów i odmowa wypłaty tej kwoty kuratorowi wierzyciela nie miały charakteru działania niezgodnego z prawem. Komornik powoływała się na uzasadnione wątpliwości, co do charakteru czynności, polegającej na przekazaniu kwoty wyegzekwowanej przez Komornika, na rzecz kuratora częściowo ubezwłasnowolnionego wierzyciela, gdyż miała obawy czy nie jest to czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu (Komornik powoływała się na przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego w tym zakresie). Bezsprzecznym jest, że do zadań komornika należy dbanie, by kwota wyegzekwowana w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, trafiła do uprawnionej osoby. Nie można więc przypisać winy Komornikowi za to, że chciała mieć pewność, czy kurator częściowo ubezwłasnowolnionego powoda jest umocowany do odbioru kwoty wyegzekwowanej na jego rzecz, gdyż szkoda powstałaby w momencie, gdyby komornik wypłaciła te pieniądze osobie nieuprawnionej. Należało więc uznać, że działanie komornika nie było bezprawne. Wskazać należy, że w uzasadnieniu orzeczenia Sądu Okręgowego do sprawy III Cz 130/17 (w którym rozpoznano zażalenie na skargę na czynność komornika w sprawie KM 737/16) również nie ma mowy o rzekomej bezprawności Komornika, gdyż zwrócono w nim przede wszystkim uwagę na fakt, iż pełnomocnictwo do odbioru przedmiotowej kwoty zostało udzielone przez W. R. jeszcze przed orzeczeniem częściowego ubezwłasnowolnienia go.

Podsumowując, tylko w sytuacji gdyby zostało stwierdzone, że działanie komornika było niezgodne z prawem, można by mówić o jego odpowiedzialności.

Powód powoływał się na treść art. 22 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, zgodnie z którego treścią komornik ma obowiązek w terminie 4 dni przekazać uprawnionemu wyegzekwowane należności, a jeżeli dopuści do opóźnienia, jest obowiązany zapłacić uprawnionemu odsetki ustawowe za opóźnienie od kwot otrzymanych i nierozliczonych w terminie. W przedmiotowej sprawie Komornik nie zatrzymała wyegzekwowanej kwoty na swoim koncie bankowym, a przekazała ją na rachunek depozytowy Ministra Finansów, gdyż miała wątpliwości, co do prawidłowej reprezentacji wierzyciela. Po uzyskaniu orzeczenia Sądu Okręgowego, Komornik niezwłocznie przekazała wyegzekwowaną kwotę wraz z odsetkami, które zostały naliczone od tej kwoty, za czas złożenia jej w depozycie, na rzecz pełnomocnika wierzyciela. Nie można więc uznać, że pozostawała ona w zwłoce w stosunku do wierzyciela. Sąd zgadza się również z twierdzeniem pozwanej, że niniejsze powództwo było przedwczesne.

W związku z powyższym w punkcie I wyroku, Sąd umorzył postępowanie w zakresie w jakim zostało ono cofnięte (co do należności głównej) – na podstawie art. 355 k.p.c., natomiast w punkcie II wyroku Sąd oddalił powództwo w zakresie żądanych odsetek.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. (punkt III wyroku). Należy zwrócić uwagę po pierwsze, że wprawdzie roszczenie zostało zaspokojone w głównej części w trakcie procesu jednakże dopiero po tym, gdy sąd prawomocnie rozpoznał skargę na czynność komornika, trudno więc uznać pozwaną za stronę przegrywającą proces. Z drugiej strony sąd w niniejszej sprawie oddalił dalej idące żądanie zasądzenia skapitalizowanych odsetek z argumentacją przedstawioną wyżej, która także odnosiłaby się do żądania głównego z chwili wniesienia pozwu czyli jeszcze przed rozpoznaniem skargi. Mając powyższe na uwadze zasadne było zniesienie wzajemne kosztów procesu.

Sędzia

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)

Sędzia