Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Szczytnie w II Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Andrzej Janowski

Protokolant: sekr. sąd. Katarzyna Strzelec

w obecności As. Prok. Prokuratury Rejonowej w Szczytnie Anny Szelugi-Skłodowskiej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 07 czerwca 2018 r. sprawy:

S. B., s. E. i A. z d. G., ur. (...) w S.

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1)  Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 12 października 2017 r. w sprawie II K 55/17 za przestępstwa z art. 224 §2 k.k. i in., zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie VII Ka 1224/17, na karę łączną 7 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 trzech lat tytułem próby;

2)  Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie II K 569/16 za przestępstwo z art. 207 §1 k.k. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby;

I. na podstawie art. 569 §1 k.p.k., art. 85 §1, §2 k.k., art. 86 §1 k.k. i art. 89a §3 k.k. w zw. z art. 69 §1, §2 k.k. i art. 70 §2 k.k. łączy karę łączną pozbawienia wolności i karę pozbawienia wolności orzeczone w sprawach II K 55/17 i II K 569/16 i w ich miejsce wymierza skazanemu S. B. karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesza na okres 4 (czterech) lat tytułem próby;

II. na podstawie art. 89a §3 k.k. i art. 72 §1 pkt 5 i 7a k.k. zobowiązuje skazanego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu oraz do powstrzymywania się od kontaktowania z żoną I. B. oraz dziećmi T., P., G., A. i Z. B. w sposób wyrażający agresję fizyczną i słowną;

III. podstawie art. 576 §1 k.p.k. w pozostałym zakresie łączone wyroki pozostawia do odrębnego wykonania;

IV. na podstawie art. 624 §1 k.p.k. zwalnia skazanego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

S. B. skazany został prawomocnymi wyrokami:

1) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 12 października 2017 r. w sprawie II K 55/17 za przestępstwa z art. 224 §2 k.k. i in., zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie VII Ka 1224/17, na karę łączną 7 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 trzech lat tytułem próby;

2) Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie II K 569/16 za przestępstwo z art. 207 §1 k.k. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby;

(dowody: odpisy wyroków k.4-6,10-11, dane o karalności k.8—8v, informacja kuratora k.19, kopie dokumentacji dozoru k.22-29)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 569 §1 k.p.k. Sąd wydaje wyrok łączny jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby, którą prawomocnie skazano lub wobec której orzeczono karę łączną wyrokami różnych sądów.

Z kolei zgodnie z treścią art. 85 §1 i §2 k.k. Sąd orzeka karę łączną jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, zaś podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za te przestępstwa. Z kolei z §3 tego artykułu wynika, że jeżeli po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania kary lub kary łącznej sprawca popełnił przestępstwo, za które orzeczono karę tego samego rodzaju lub inną podlegającą łączeniu, orzeczona kara nie podlega łączeniu z karą odbywaną w czasie popełnienia czynu. Postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego w sytuacji spełnienia warunków, o których mowa powyżej, ma charakter merytoryczny i wiąże się z ukształtowaniem na nowo kary z wyroków podlegających połączeniu, a zatem na nowo kreuje prawomocne skazanie.

Przepis art. 89 §1 k.k. przewiduje, że w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem i bez warunkowego zawieszenia ich wykonania Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary łącznej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia każdego z tych przestępstw nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające do osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Zgodnie z dyrektywą zawartą w art. 89 §1 k.k. tym bardziej możliwe jest zatem warunkowe zawieszenie wykonania kary łącznej jeśli obie zbiegające się kary orzeczone zostały z warunkowym zawieszeniem przy zaistnieniu przesłanek określonych w art. 69 k.k.

Przedstawiona na wstępie konfiguracja wyroków oraz zasada łączenia kar określona powyżej pozwalała na orzeczenie w niniejszej sprawie kary łącznej. W obu sprawach za przestępstwa będące przedmiotem postępowania wymierzono kary tego samego rodzaju, ponadto obie kary nie zostały dotąd wykonane, ich wykonanie warunkowo zawieszono - skazany popełnił przestępstwa w sytuacji kiedy nie doszło do rozpoczęcia wykonywania kar.

Z uwagi na fakt, iż kara łączna stanowi odrębną karę zastępującą wszystkie wymierzone kary jednostkowe i łączne za pozostające w zbiegu przestępstwa, konieczne jest ustawowe określenie granic wymiaru tej kary. Przy orzekaniu kary łącznej mogą mieć zastosowanie różne systemy łączenia kar jednostkowych. Są nimi: system kumulacji - polegający na zsumowaniu wszystkich wymierzonych kar jednostkowych, a następnie wykonaniu jednej skumulowanej kary; system absorpcji - polegający na przyjęciu, że najsurowsza kara wymierzona za pozostające w zbiegu realnym przestępstwa pochłania kary łagodniejsze, co sprawia iż tylko ta kara podlega wykonaniu oraz system asperacji - polegający na przyjęciu za podstawę najsurowszej kary orzeczonej za pozostające w zbiegu przestępstwa, podlegającej odpowiedniemu obostrzeniu w sposób przewidziany w ustawie karnej. Obowiązujący Kodeks karny z 1997 r. opiera się co do zasady na systemie mieszanym, nazywanym także systemem kary łącznej. Należy jednak podkreślić, że regulacje zawarte w przepisach art. 85 i n. k.k. nie wskazują w sposób jednoznaczny modelu (zasady, dyrektywy), który stanowić powinien podstawę wymiaru kary łącznej. Zgodnie bowiem z art. 86 k.k. Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak ustalonych w tym przepisie granic danego rodzaju kary.

W orzecznictwie panuje pogląd, iż wybór sposobu wymiaru kary łącznej uzależniony jest od oceny okoliczności konkretnego wypadku, w tym w szczególności więzi o charakterze przedmiotowym i podmiotowym pomiędzy poszczególnymi przestępstwami, za które wymierzono kary jednostkowe (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2002r., II KK 270/02, LEX nr 55547). Należy także nadmienić, iż wymierzając jedną karę za całość czynów przestępnych Sąd powinien kierować się ogólnymi dyrektywami wymiaru kary, w szczególności względami szczególnoprewencyjnymi, zważywszy na całokształt popełnionych przestępstw.

W przedmiotowej sprawie pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami popełnionymi przez skazanego, za które wymierzono kary w sprawach II K 569/16 i II K 55/17 brak jest związku przedmiotowego, bowiem były to przestępstwa przeciwko różnym dobrom chronionym prawem. Zachodził natomiast pomiędzy nimi bliski związek czasowy, przestępstw tych dopuścił się on bowiem na przestrzeni 5 miesięcy.

Orzekając karę łączną, Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W ten sposób ustawodawca wskazuje na prewencję indywidualną jako jeden z podstawowych elementów decydujących o surowości represji. Sens zapobiegawczego oddziaływania kary sprowadza się do odstraszenia sprawcy od ponownego wejścia na drogę przestępstwa. Wychowawcze cele kary realizowane są przez kształtowanie postawy sprawcy, do której istoty należy krytyczny stosunek do własnego czynu oraz przestępstwa w ogóle. W konsekwencji chodzi o wychowanie sprawcy na pełnowartościowego członka społeczeństwa. Wskazując natomiast na potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa ustawodawca wskazuje na prewencję generalną jako jedną z ogólnych dyrektyw sądowego wymiaru kary. Chodzi o to, aby fakt wymierzenia kary oddziaływał nie tylko na sprawcę, ale także na innych potencjalnych sprawców przestępstw, których wymierzanie kar (ich wysokość i rodzaj) powinno z jednej strony odstraszyć, z drugiej zaś – kształtować postawy społecznie akceptowane.

W niniejszej sprawie Sąd, mając możliwość wymierzenia kary od 10 miesięcy do 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności, uznał że nie zachodzi potrzeba orzeczenia maksymalnie długiej kary i stosując zasadę asperacji oraz dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 kk i nast., na podstawie art. 85 §1, §2 k.k., art. 86 §1 k.k. i art. 89a §3 k.k. w zw. z art. 69 §1, §2 k.k. i art. 70 §2 k.k. wymierzył skazanemu S. B. karę łączną 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres 4 lat tytułem próby.

Sąd uznał, że nie ma aktualnie potrzeby poddania skazanego resocjalizacji w warunkach izolacji penitencjarnej. Wprawdzie zarzucono skazanemu nowe przestępstwo (k.19), ale po pierwsze, w sprawie tej nie zapadł jeszcze prawomocny wyrok uznający winę skazanego, a po drugie zarzucony mu czyn nie jest czynem o szczególnie dużym ciężarze gatunkowym (art. 244 k.k. i art. 180a k.k.). S. B., mimo problemów w kontaktach z kuratorem, używaniem alkoholu (k.22-29), nie jest typem niebezpiecznego przestępcy dopuszczającego się ciężkich przestępstw kryminalnych, którego należałoby bezwzględnie izolować od społeczeństwa, aby uchronić go przed czynami skazanego. Sąd uznał, że w stosunku do skazanego, który nie wykazuje cech głębokiej demoralizacji, wychowawczy efekt da dalsze poddanie go próbie, natomiast izolacja w zakładzie karnym byłaby w tym przypadku niecelowa, a nawet szkodliwa.

Sąd uznaje, że tak orzeczona kara łączna pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania uwzględnia wszystkie wskazane okoliczności, jest zgodna z zasadą trafnej reakcji karnej i w sposób właściwy zrealizuje swoje funkcje wychowawcze i zapobiegawcze wobec skazanego dając sposobność do jego dalszej resocjalizacji w warunkach wolnościowych, w których pozostaje pod dozorem kuratora.

Stosownie do treści art. 89a §3 k.k. i art. 72 §1 pkt 5 i 7a k.k. Sąd zobowiązał skazanego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu oraz do powstrzymywania się od kontaktowania z żoną I. B. oraz dziećmi T., P., G., A. i Z. B. w sposób wyrażający agresję fizyczną i słowną.

Sąd nie orzekał odrębnie o dozorze kuratora oraz środkach zabezpieczających, albowiem przepis art. 90 §1 k.k. nie obliguje do wydania w wyroku łącznym odrębnego rozstrzygnięcia w przedmiocie środka zabezpieczającego lub dozoru, które zostały orzeczone co do któregokolwiek ze zbiegających się przestępstw. Przepis ten posługuje się pojęciem "stosuje się", a nie "orzeka", co zastrzeżone jest (orzekanie) w takim wypadku do kompetencji sądu skazującego (zob. P. Hofmański : komentarz do art. 90 k.k., LEX, wyrok SN z 31 października 2008 r., II KK 113/08, Biul. PK 2008, nr 13, s. 10).

Na podstawie art. 576 §1 k.p.k. w pozostałym zakresie łączone wyroki Sąd pozostawił do odrębnego wykonania.

O kosztach orzeczono jak w pkt IV wyroku, zwalniając skazanego od ich poniesienia z uwagi na jego trudną sytuację materialną.