Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 30 maja 2017 r.

Pozwem złożonym w dniu 26 stycznia 2017 r. ( data prezentaty biura podawczego Sądu) powódka Wyższa Szkoła (...) w W. domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanego M. P. kwoty 2.085,88 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości 14% w stosunku rocznym od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż strony procesu łączyła umowa o usługi edukacyjne zawarta w dniu 08 września 2008 r. na podstawie, której pozwany zobowiązał się do terminowego wnoszenia opłat z tytułu czesnego w wysokości zgodnej z zarządzeniem rektora, do 10 dnia każdego miesiąca, przez 10 miesięcy w roku akademickim oraz do tego, że dokona zapłaty wszystkich opłat za studia naliczonych od daty skreślenia z listy studentów lub rezygnacji ze studiów. Powódka wskazała, że pozwany z dniem 31 maja 2015 r. został skreślony z listy studentów, wskutek czego wypowiedziany został stosunek umowny. Powódka podała, iż na dochodzoną pozwem kwotę składają się: nieopłacone opłaty z tytułu czesnego wynoszącego po 425,00 zł - na łączną kwotę 1.700,00 zł, oraz skapitalizowane odsetki umowne w kwocie 385,88 zł.

( pozew – k. 1-2v).

W odpowiedzi na pozew pozwany M. P. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, iż łączyła go z powódką umowa o usługi edukacyjne zawarta w dniu 08 września 2008 r. Podniósł, że w 2013 r. uzyskał absolutorium, zaliczając wszystkie przedmioty z programu przewidzianego dla studiowanego kierunku i ukończył studia wyższe bez uzyskania dyplomu. Od tej pory, na podstawie § 22 ust. 2 pkt 1 regulaminu, pozwany składał powódce pisemne wnioski o warunkową rejestrację i możliwość kontynuowania pisania pracy w kolejnym okresie zaliczeniowym (semestrze). Taki wniosek, jako ostatni, pozwany złożył w 2014 r., który dotyczył semestru zimowego. Pozwany zarzucił, iż wszelkie należności z tytułu czesnego należnego powódce uiścił w całości. W przekonaniu pozwanego powódka miała obowiązek niezwłocznego wykreślenia go z listy studentów wobec niezłożenia przez pozwanego wniosku o kolejną warunkową rejestrację w semestrze letnim 2015 r. Z tej racji pozwany uważał, że nałożenie na niego obowiązku zapłaty czesnego za okres wskazany w pozwie (semestr letni 2015 r.) jest całkowicie bezzasadne. Ze swojego obowiązku wykreślenia pozwanego z listy studentów powódka wywiązała się dopiero w dniu 11 czerwca 2015 r. Pozwany podniósł również, że wytoczenie powództwa o zapłatę w niniejszej sprawie godzi w zasady współżycia społecznego, a nadto wywodził, że zapis § 10 pkt 7 umowy zawartej z powódką stanowi niedozwoloną klauzulę, gdyż przewiduje uprawnienie powódki do jednostronnego podwyższenia wynagrodzenia, bez przyznania pozwanemu prawa do odstąpienia od umowy na nowych warunkach.

(odpowiedź na pozew – k. 26-29).

Do zamknięcia rozprawy w dniu 30 maja 2017 r. stanowiska stron procesu nie uległy zmianom.

( replika powódki na odpowiedź na pozew – k. 47-47v; protokół rozprawy z dnia 30.05.2017 r. – k. 75-76 wraz z nagraniem na płycie DVD – k. 78).

Sąd ustalił, co następuje:

Wyższa Szkoła (...) w W. (dalej zwana jako: (...) w W.”) jest uczelnią niepubliczną utworzoną i działającą na podstawie zezwolenia z dnia 24 lipca 1995 r. o nr (...) 3- (...)-184/2/AM/95, wpisaną do Rejestru uczelni niepublicznych i związków uczelni niepublicznych prowadzonego przez Ministra Nauk i Szkolnictwa Wyższego pod nr 62.

( dowód : odpis z rejestru uczelni niepublicznych i związków uczelni niepublicznych - k. 4-13).

W dniu 08 września 2008 r. (...) w W. zawarła z M. P. (dalej zwany jako: „pozwany”) umowę o warunkach odpłatności za studia, które pozwany miał podjąć na studiach pierwszego stopnia na kierunku zarządzania, prowadzonych jako studia niestacjonarne.

( dowód : umowa stron z dnia 08.09.2008 r. - k. 18).

Na podstawie ww. umowy pozwany, jako kandydat na studenta, zobowiązał się do zapłacenia opłaty rekrutacyjnej w kwocie 100,00 zł oraz wpisowego w kwocie 1,00 zł w dniu podpisania umowy (§ 3 umowy). Wymienione wyżej kwoty zostały uiszczone przez pozwanego w dniu podpisania umowy.

( okoliczności bezsporne ).

W umowie z dnia 08 września 2008 r. pozwany zobowiązał się do dokonywania na rzecz (...) w W. terminowych płatności czesnego, należnego za każdy rok akademicki oraz wszelkich innych opłat związanych ze studiowaniem, w wysokości określonej zarządzeniem Rektora (...) w W., dotyczącym opłat obowiązujących na studiach w danym roku akademickim. Ponadto na podstawie tej umowy przyjęto, że czesne może być opłacane z góry za rok akademicki (w terminie do 10 października), w dwóch ratach semestralnych – płatnych w terminie do dnia 10 października i do dnia 10 marca za 6 miesięcy i do 10 marca, albo w 10 ratach miesięcznych – płatnych od października do lipca włącznie, do 10 dnia każdego miesiąca (§ 4 umowy).

Zgodnie z umową w przypadku niedotrzymania terminów płatności, pozwany zobowiązał się do zapłacenia odsetek za opóźnienie, naliczonych od dnia następnego po dacie wymagalności do dnia zapłaty, w wysokości określonej w obowiązującym zarządzeniu Rektora (...) w W. w sprawie opłat obowiązujących na studiach w danym roku akademickim (§ 5 umowy).

W przypadku rezygnacji ze studiów pozwany zobowiązany był do bezzwłocznego złożenia pisemnego oświadczenia o rezygnacji u Dziekana właściwego wydziału tj. wydziału zarządzania (§ 6 umowy).

W przypadku zwłoki w płatnościach dwóch opłat z tytułu czesnego lub naruszenia warunków niniejszej umowy, pozwany mógł zostać skreślony z listy studentów (§ 10 pkt. 3 umowy). Decyzja o skreśleniu z listy studentów wywierała skutek wypowiedzenia umowy (§ 10 pkt. 11 umowy).

Natomiast w przypadku złożenia oświadczenia o rezygnacji ze studiów lub w przypadku skreślenia z listy studentów umowa przestawała obowiązywać w ostatnim dniu miesiąca, w którym oświadczenie zostało złożone lub nastąpiło skreślenie (§ 10 pkt. 6 umowy).

Regulamin studiów, zarządzenie Rektora w sprawie opłat obowiązujących na studiach w roku akademickim zostały udostępnione pozwanemu, który zapoznał się z nimi przed zawarciem umowy (§ 11 umowy). Regulamin studiów, zarządzenie Rektora w sprawie opłat obowiązujących na studiach oraz podanie o przyjęcie na studia stanowią integralną część umowy i zostały przekazane pozwanemu (§ 12 umowy).

( dowody : umowa stron z dnia 08.09.2008 r. - k. 18; Regulamin – k. 34-42).

Zgodnie z § 22 ust. 1 – 2 i ust. 4 Regulaminu Studiów (...) w W. warunkiem zaliczenia semestru przez pozwanego było uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich egzaminów i zaliczeń objętych planem studiów, w tym również praktyk, seminarium dyplomowego oraz konsultacji i realizacji pracy dyplomowej, w wyniku których pozwany uzyskał co najmniej 30 punktów (...) (ust. 1). W przypadku nieuzyskania przez pozwanego pozytywnych ocen z egzaminów i zaliczeń w wyznaczonych terminach, włączając egzaminy poprawkowe, Dziekan kierunku Zarządzenia w (...) w W. mógł: 1) na pisemny wniosek pozwanego dokonać rejestracji warunkowej na kolejny semestr w wypadku braku zaliczenia części przedmiotów, 2) zezwolić pozwanemu na powtórzenie semestru, 3) skreślić pozwanego z listy studentów (ust. 2). Termin składania wniosków o rejestrację warunkową upływał 28-tego dnia po zakończeniu sesji poprawkowej.

Ponadto stosownie do § 24 ust. 1 pkt. 2 Regulaminu Studiów (...) w W. Dziekan wydziału (...) w (...) w W. miał obowiązek skreślić pozwanego, w wypadku gdy ten złożył pisemną rezygnację ze studiów, z kolei na podstawie § 24 ust. 2 pkt. 2 i 3 przedmiotowego Regulaminu, Dziekan wydziału (...) w (...) w W. mógł skreślić pozwanego z listy studentów w wypadkach nieuzyskania przez pozwanego zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie bądź niewniesienia przez niego opłat związanych z odbywaniem studiów.

( dowód: Regulamin – k. 34-42).

Zgodnie z § 1 pkt. 1 Zarządzenia nr (...) z dnia 17 kwietnia 2014 r. Prezydenta (...) w W., opłatę czesnego na poszczególnych kierunkach studiów można wnosić m.in. w 10 ratach miesięcznych płatnych do 10 dnia każdego miesiąca (od października 2014 r. do lipca 2015 r. włącznie). Zgodnie natomiast z § 1 pkt. 6 przedmiotowego Zarządzenia, wysokość miesięcznej raty opłaty czesnego na kierunku studiów (...), w trybie niestacjonarnym wynosiła w roku akademickim 2014/2015 kwotę 425,00 zł miesięcznie. W przypadku opóźnienia się z opłatami czesnego, pozwany miał płacić odsetki za każdy dzień zwłoki w wysokości 0,065 %. (§ 1 pkt. 9 przedmiotowego Zarządzenia).

W przypadku przedłużenia terminu złożenia pracy dyplomowej, po uzyskaniu wszystkich egzaminów i zaliczeń w regulaminowym terminie, pobierana miała być opłata czesnego w wysokości jednej raty miesięcznej za każdy kolejny rozpoczęty miesiąc przedłużenia tego terminu, w wysokości obowiązującej w danym semestrze (po semestrze letnim od października włącznie, natomiast po semestrze zimowym od maja włącznie). Czesne miało być naliczane za każdy miesiąc do dnia złożenia pracy dyplomowej, w wysokości obowiązującej w danym roku akademickim lub w obowiązującej na ostatnim roku studiów (określonej Zarządzeniem obowiązującym w ostatnim roku prowadzenia studiów), jeżeli dany kierunek nie jest prowadzony (§ 1 pkt. 7 przedmiotowego Zarządzenia). Na podstawie Zarządzenia nr (...) z dnia 17 sierpnia 2015 r. Prezydenta (...) w W. powyższy zapis uległ zmianie i uzyskał następujące brzmienie: W przypadku przedłużenia terminu złożenia pracy dyplomowej, po uzyskaniu wszystkich egzaminów i zaliczeń w regulaminowym terminie, pobierana miała być opłata czesnego w wysokości jednej raty miesięcznej za każdy kolejny rozpoczęty miesiąc przedłużenia tego terminu, w wysokości obowiązującej w danym semestrze (po semestrze letnim od listopada włącznie, natomiast po semestrze zimowym od maja włącznie). Czesne miało być naliczane za każdy miesiąc do dnia złożenia pracy dyplomowej, w wysokości obowiązującej w danym roku akademickim lub obowiązującej na ostatnim roku studiów (określonych Zarządzeniem obowiązującym w ostatnim roku prowadzenia studiów), jeżeli dany kierunek nie jest prowadzony.

( dowody : Zarządzenie nr (...) z dnia 17.04.2014 r. Prezydenta (...) w W. - k. 14-15; Zarządzenie nr (...) z dnia 17.08.2015 r. – k. 17).

W Zarządzeniu nr (...) z dnia 17 kwietnia 2014 r. Prezydenta (...) w W. powtórzono zapis umowny, zgodnie którym pozwany mógł zostać skreślony z listy studentów z uwagi na brak opłat rat czesnego za dwa miesiące lub innych opłat w wysokości nie mniejszej niż dwie raty czesnego (§ 1 pkt. 10 przedmiotowego Zarządzenia).

( dowód : Zarządzenie nr (...) z dnia 17.04.2014 r. Prezydenta (...) w W. - k. 14-15).

W podaniu złożonym dnia 11 października 2013 r. pozwany zwrócił się do Dziekana wydziału (...) w (...) w W. o wyrażenie zgody na przedłużenie 6. semestru w roku akademickim 2013/2014 do dnia 28 lutego 2014 r. Pozwany uzyskał zgodę na powyższe w dniu 22 października 2013 r. W piśmie złożonym w dniu 06 marca 2014 r. pozwany ponownie zwrócił się o wyrażenie zgody na przedłużenie 6 semestru w roku akademickim 2013/2014 do dnia 30 września 2014 r., na co również uzyskał zgodę w dniu 19 marca 2014 r. Ostatecznie, w podaniu złożonym w dniu 25 września 2014 r. pozwany zwrócił się do Dziekana wydziału (...) w (...) w W. o wyrażenie zgody na powtórzenie przez niego nauki w semestrze 6 w celu złożenia pracy dyplomowej. Na podstawie § 23 Regulaminu w dniu 29 października 2014 r. Dziekan wydziału (...) w (...) w W. wyraził zgodę na powtórzenie przez pozwanego semestru 6 w semestrze zimowym roku akademickiego 2014/2015 na kierunku (...). Jednocześnie poinformował pozwanego, iż jest on zobowiązany do zrealizowania różnicy programowej z przedmiotu podstawy fotografii z grupą ZZ III 01.

( dowody : podanie pozwanego z dnia 11.10.2013 r. – k. 54; zgoda Dziekana wydziału (...) w (...) w W. z dnia 22.10.2013 r. – k. 55; podanie pozwanego z dnia 06.03.2014 r. – k. 56; zgoda Dziekana wydziału (...) w (...) w W. z dnia 19.03.2014 r. – k. 57; podanie pozwanego z dnia 25.09.2014 r. – k. 58; zgoda Dziekana wydziału (...) w (...) w W. z dnia 29.10.2014 r. – k. 59).

Decyzją Dziekana (...) w W. o nr (...) z dnia 11 czerwca 2015 r., na podstawie art. 207 ust. 1 w zw. z art. 190 ust. 2 pkt. 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.) oraz § 24 ust. 2 pkt. 2 i 3 Regulaminu studiów (...) w W., z dniem 31 maja 2015 r. pozwany został skreślony z listy studentów kierunku (...). Powodem decyzji o skreśleniu pozwanego z listy studentów było nieuzyskanie przez pozwanego zaliczenia semestru w terminach określonych przez Dziekana, co znajdowało potwierdzenie w protokołach egzaminacyjnych pozwanego. Ponadto wskazano, że pozwany zalegał z opłatami rat czesnego co najmniej za 2 miesiące. Jednocześnie Dziekan (...) w W. wezwał pozwanego do zapłaty zaległych rat czesnego.

( dowody : decyzja Dziekana (...) w W. nr (...) z dnia 11.06.2015 r. – k. 19; karty egzaminów i różnice programowe – k. 62-70).

Pozwany nie zaskarżył powyższej decyzji Dziekana (...) w W..

( okoliczność bezsporna ).

Pismem z dnia 17 listopada 2016 r. (...) w W. wezwała pozwanego do zapłaty zaległych opłat z tytuł rat czesnego w łącznej wysokości 1.700,00 zł, zakreślając mu termin na spełnienie świadczenia do dnia 15 grudnia 2016 r. Powyższe pismo zostało doręczone pozwanemu, po czym podjął on próbę wyjaśnienia powstania zaległości, przez co w okresie od dnia 12 grudnia 2016 r. doszło do wymiany korespondencji e-mail pomiędzy (...) w W., a pozwanym.

( dowody : pismo (...) w W. z dnia 17.11.2016 r. – k. 20; wydruk korespondencji e-mail pomiędzy pozwanym a powódką – k. 30-33).

Powyższe wezwanie pozostało bezskuteczne.

( okoliczność bezsporna ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych w jego opisie dokumentów, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a również w ocenie Sądu nie było podstaw, by poddawać w wątpliwość okoliczności faktyczne wynikające z ich treści. Dlatego Sąd uznał, że dowody z tych dokumentów tworzą spójny, nie budzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to w pełni zasługujący na wiarę materiał dowodowy.

Okoliczności bezsporne w ogóle nie wymagały wykazywania ich prawdziwości za pomocą dowodów zgodnie z treścią art. 229 – 230 k.p.c. gdyż zostały przez strony wprost przyznane, bądź też nie zostały zaprzeczone, co zostało przez Sąd ocenione na zasadzie przywołanych przepisów.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie niemalże w całości.

Niesporną okolicznością pozostawał fakt posiadania przez pozwanego statusu studenta w powodowej (...) w W., na kierunku (...). Nie budziła rozbieżności pomiędzy stronami kwestia ciążącego na pozwanym obowiązku ponoszenia opłat za studia w wysokościach i terminach określonych przez Prezydenta (...) w W. w Zarządzeniu nr (...) z dnia 17 kwietnia 2014 r., którego treść modyfikowało Zarządzenie nr (...) z dnia 17 sierpnia 2015 r. oraz w łączącej strony umowy z dnia 08 września 2008 r. Jak Sąd ustalił na podstawie przedstawionych przez powódkę dowodów, a czego skutecznie pozwany nie zdołał podważyć, nie uiścił on należnego czesnego za studia w roku akademickim 2014/2015 w semestrze letnim.

Z ustaleń Sądu wynika, że pozwany rozpoczął studia w październiku 2008 r., w związku z tym do nawiązanego między nim, a powódką (...) w W. znajdzie zastosowanie ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, która weszła w życie w dniu 01 września 2005 r. Trzeba zaznaczyć, że wskazany akt prawny wprowadził postanowienia dotyczące umowy o odpłatności za studia. Zgodnie z art. 160 ust. 3 wskazanej ustawy warunki odpłatności za studia lub usługi edukacyjne, o których mowa w art. 99 ust. 1 tej ustawy, określa umowa zawarta między uczelnią, a studentem w formie pisemnej. Tym samym ustawa reguluje wprost umowę o świadczenie usług edukacyjnych.

Na gruncie stosunku prawnego wykreowanego umową z dnia 08 września 2008 r., obowiązkiem powódki było opracowanie i udostępnienie pozwanemu szeroko rozumianych usług edukacyjnych składających się na ogólne świadczenie w postaci umożliwienia nauki, kształcenia i zdobycia tytułu zawodowego w ramach studiów wyższych poprzez udostępnienie kadry naukowo – dydaktycznej oraz bazy naukowej, lokalowej i bibliotecznej. Odpowiadającym temu obowiązkowi powódki było świadczenie pieniężne ze strony pozwanego zwane czesnym. Jak już wyżej wspomniano, w ocenie Sądu nie ulegał wątpliwości obowiązek pozwanego do uiszczenia czesnego za drugi semestr roku akademickiego 2014/2015 oraz istnienie wierzytelności powódki. Wskazać przy tym należy, że pozwany nie negował faktu znajomości treści Regulaminu studiów w powodowej (...) w W. i uznawał sposób wykonywania umowy przez powódkę z niego wynikający, a przez to także i swoje obowiązku wynikające ze statusu studenta i strony tej umowy. Dokonując płatności rat za studia w poprzednich latach akademickich pozwany uznał wysokość swojego zobowiązania pieniężnego i warunki jego uiszczania.

Przy tak określonych świadczeniach stron pozwany zarzucił brak obowiązku zapłaty dochodzonego czesnego za studia, koncentrując swą obronę zasadniczo w oparciu o trzy zarzuty. A mianowicie pozwany stał na stanowisku, że wobec niezłożenia przez pozwanego wniosku o kolejną warunkową rejestrację w semestrze letnim roku akademickiego 2014/2015 powódka miała obowiązek niezwłocznego wykreślenia go z listy studentów, a zatem zaniechanie tej czynności (w ocenie pozwanego obligatoryjnej w tym stanie rzeczy) i zwlekanie z decyzją o skreśleniu pozwanego z listy studentów aż do 11 czerwca 2015 r. powodowało brak uprawnień powódki do obciążania pozwanego opłatami za studia w postaci czesnego. Po drugie, pozwany podnosił, że wytoczenie powództwa o zapłatę w niniejszej sprawie godzi w zasady współżycia społecznego. Po trzecie, pozwany wywodził, że postanowienie zawarte § 10 pkt 7 umowy stanowi niedozwoloną klauzulę, gdyż przewiduje uprawnienie powódki do jednostronnego podwyższenia wynagrodzenia, bez przyznania pozwanemu prawa do odstąpienia od umowy na nowych warunkach.

Odnosząc się do pierwszego z zarzutów Sąd uznał stanowisko pozwanego za oczywiście nietrafne. W świetle okoliczności faktycznych niniejszej sprawy niewątpliwe jest to, że pozwany nie uzyskał wszystkich wymaganych zaliczeń w wyznaczonych terminach w semestrze 6. roku akademickiego 2014/2015, jak również nie złożył i nie obronił pracy dyplomowej w semestrze letnim roku akademickiego 2014/2015. Tymczasem Regulamin studiów w § 22 jasno stanowi, że „ Warunkiem zaliczenia semestru jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich egzaminów i zaliczeń objętych planem studiów, w tym również praktyk, seminarium dyplomowego oraz konsultacji i realizacji pracy dyplomowej, w wyniku których uzyskał co najmniej 30 punktów (...) (ust. 1) oraz, że „ W przypadku nieuzyskania przez studenta pozytywnych ocen z egzaminów i zaliczeń w wyznaczonych terminach, włączając egzaminy poprawkowe, Dziekan może: 1) na pisemny wniosek studenta, dokonać rejestracji warunkowej na kolejny semestr w przypadku braku zaliczenia części przedmiotów, 2) zezwolić studentowi na powtórzenie semestru, 3) skreślić studenta z listy studentów” (ust. 2). Należy zatem rozumieć, że użycie w treści tego zapisu Regulaminu studiów słowa „może” oznacza, że wymienione działania są wyłącznie uprawnieniem organu powodowej (...) w W., a nie jego obowiązkiem. W tym stanie rzeczy, to na pozwanym – w sytuacji, w której nie chciał być on w dalszym ciągu studentem powódki i uiszczać czesnego za studia – spoczywał obowiązek złożenia po 6. semestrze zimowym roku akademickiego 2014/2015 kolejnego wniosku o rejestrację warunkową na kolejny semestr bądź złożenia pisemnej rezygnacji ze studiów – co wynika wprost z § 6 i § 10 pkt. 6 umowy z dnia 08 września 2008 r. Tego jednak pozwany bezspornie nie uczynił.

Tymczasem z ustaleń faktycznych wynika, że rezygnacja ze studiów przez pozwanego nie przybrała jakiejkolwiek formalnej postaci, gdyż polegała ona wyłącznie na zaprzestaniu uczęszczania w zajęciach. Biorąc pod uwagę treść § 6 umowy z dnia 08 września 2008 r. a także treść § 24 ust. 1 pkt. 2 Regulaminu studiów taki sposób wyrażenia woli rezygnacji z dalszej nauki w powodowej (...) w W. nie mógł prowadzić do oczekiwanego przez pozwanego skutku. Pozwany miał bowiem bezwzględny obowiązek bezzwłocznego złożenia pisemnego oświadczenia o rezygnacji u Dziekana wydziału (...) w powodowej (...) w W.. Tylko bowiem taka forma oświadczenia woli pozwanego obligowałaby Dziekana do bezzwłocznego wykreślenia pozwanego z listy studentów. Skoro same strony określiły (art. 353 1 k.c.), że rezygnacja pozwanego – jako studenta – ze studiów może przybrać tylko i wyłącznie formę pisemną, to jej niezachowanie przez pozwanego nie mogło prowadzić do uznania za skuteczną rezygnacji ze studiów, uzewnętrzniającej się tylko w zaniechaniu uczęszczania na zajęcia w dalszym ciągu organizowane przez powódkę. Zaniechanie takie nie mogło samo przez się doprowadzić do wygaśnięcia statusu studenckiego pozwanego, ani tym bardziej skutkować wygaśnięciem umowy łączącej pozwanego z powódką. Na marginesie warto podkreślić, że nawet samo zaniechanie przez pozwanego uiszczenia należności za dwie opłaty z tytułu czesnego, o którym mowa w § 10 pkt. 3 umowy z dnia 08 września 2008 r. nie mogło wywoływać skutku wygaśnięcia stosunku prawnego łączącego strony niniejszego procesu. W tym wypadku skutek wygaśnięcia umowy następował dopiero w sytuacji wydania decyzji właściwego organu powodowej (...) w W. o skreśleniu studenta z listy studentów, bowiem dopiero decyzja o skreśleniu z listy studentów powodowała wypowiedzenie umowy (§ 10 pkt. 11 umowy). Tymczasem decyzja taka należała do powodowej (...) w W., która przecież – zgodnie z treścią niniejszego stosunku prawnego – nie miała obowiązku skreślać studenta pomimo nieuiszczenia przez niego czesnego w dwóch kolejnych terminach płatności. W świetle prawa cywilnego, zachowanie takie odpowiada wypowiedzeniu umowy, które jest uzależnione wyłącznie od woli podmiotu uprawnionego do świadczenia pieniężnego. Jeżeli pozwany chciał doprowadzić do wygaśnięcia umowy powinien złożyć stosowną rezygnację na piśmie – czego niewątpliwie zaniechał. Skoro w podaniu złożonym w dniu 25 września 2014 r. ( k. 58) pozwany wyraził wolę kontynuowania studiów – powtórzenia nauki na semestrze 6. roku akademickiego 2014/2015 w celu złożenia pracy dyplomowej i uzyskał na to zgodę w dniu 29 października 2014 r. ( k. 59), biorąc pod uwagę treść stosunku prawnego łączącego strony procesu brak jest jakichkolwiek podstaw by uznać dalszych działań powodowej (...) w W. za niezasadne. Skutek wygaśnięcia umowy wystąpił dopiero z chwilą wydania decyzji konstytutywnej o skreśleniu pozwanego z listy studentów.

Jednocześnie okolicznością bezsporną pozostawał fakt (art. 230 k.p.c.), że w okresie semestru letniego roku akademickiego 2014/2015, w miesiącach od lutego do maja 2015 r. powodowa (...) w W. wywiązywała się ze jej obowiązków, jakie nakładała nań treść stosunku prawnego łączącego ją z pozwanym. A mianowicie, w tym czasie powódka opracowywała i udostępniała pozwanemu szeroko usługi edukacyjne w postaci umożliwienia nauki, kształcenia i zdobycia tytułu zawodowego w ramach studiów wyższych, w tym celu udostępniając mu kadrę naukowo – dydaktyczną oraz bazę naukową, lokalową i biblioteczną. W tym czasie pozwany nie uiszczał jednak opłat za studia w postaci czesnego. Całkowicie irrelewantne dla rozstrzygnięcia sprawy było to, że pozwany w tym czasie nie korzystał z powyższych usług edukacyjnych powódki, bądź też nie chciał z nich korzystać. To wyłączną wolą pozwanego było nieskorzystanie z możliwości jakie oferowała w tym czasie powódka, co w żaden sposób nie wpływa na obowiązki pozwanego w zakresie uiszczania opłat, wynikające z umowy zawartej z powódką. Nie należy zapominać, że w związku z posiadanym statusem pozwany miał nie tylko obowiązki ale i również pewne przywileje, które przysługiwały bez względu na wypełnianie obowiązków studenckich. Pozwany w tym czasie uprawniony był m.in. do korzystania z ulg w opłatach za korzystanie z środków komunikacji (miejskiej, autobusowej, kolejowej), korzystania ze świadczeń zakładów społecznych służby zdrowia na zasadach ustalonych dla pracowników. Jak już wyżej wskazano, to na pozwanym spoczywał obowiązek pisemnego oświadczenia powódce o chęci rezygnacji ze studiów. Obecne przypisywanie przez pozwanego obowiązku ustalania jego woli dotyczącej kontynuowania studiów – każdorazowo po zakończeniu każdego semestru – przez pracowników powodowej (...) w W. jest całkowicie niezasadne i pozbawione logiki.

Zdaniem Sądu bezzasadny jest również drugi zarzut przeciwko żądaniu pozwu, podniesiony przez pozwanego w odpowiedzi na pozew – a mianowicie zarzut, że wytoczenie powództwa o zapłatę w niniejszej sprawie godzi w zasady współżycia społecznego na zasadzie art. 5 k.c.

W okolicznościach niniejszej sprawy brak jest podstaw by stwierdzić, że powodowa (...) w W. naruszyła zasadę określoną w art. 5 k.c., zgodnie z którym nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego; takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Ujęte we wskazanym przepisie klauzule (tj. społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa i zasad współżycia społecznego) należy traktować jako normy społeczne ogólne, odnoszące się do wszystkich możliwych przypadków, gdy powoływanie się na prawo podmiotowe nie stanowi jego wykonywania, lecz jego nadużywanie, które nie jest społecznie aprobowane i w związku z tym nie korzysta z ochrony prawnej. Co ważne, ciężar dowodu istnienia okoliczności faktycznych uzasadniający ten zarzut spoczywa na tym, kto ten zarzut podnosi ( por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09 lipca 2008 r., sygn. V CSK 43/08, Legalis nr 340496; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2007 r., sygn. V CSK 315/07, Legalis nr 108782). Oznacza to, że pozwany ma obowiązek podnieść zarzut nadużycia prawa i udowodnić w toku postępowania, że występują szczególne okoliczności, uzasadniające nieudzielenie ochrony prawnej uprawnionemu. Za niedopuszczalne, co do zasady, należy uznać działanie w tym zakresie sądu z urzędu ( por. wyrok Sądy Najwyższego z dnia 28 października 2003 r., sygn. I CK 222/02, Legalis nr 76865). Trzeba też zaznaczyć, że w orzecznictwie sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że tylko niezmiernie ważne i wyjątkowe okoliczności uzasadniają stosowanie art. 5 k.c. Tymczasem takie okoliczności w niniejszej sprawie nie zachodzą, zaś sam pozwany w toku procesu nie wskazał nawet jakie konkretnie zasady bądź jaka zasada współżycia społecznego została według niego naruszona. Za utrwalony należy uznać pogląd, że zarzut nieważności czynności prawnej z powodu sprzeczności jej treści lub celu z zasadami współżycia społecznego nie może polegać na powołaniu się ogólnie na bliżej nieokreślone zasady współżycia społecznego – jak uczynił to pozwany w niniejszej sprawie, lecz wymaga wskazania, jaka konkretna zasada współżycia społecznego została naruszona ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 03 lutego 2011 r., sygn. I CSK 261/10, Legalis 422560). Ponadto, w świetle zachowania samego pozwanego w niniejszej sprawie (a więc niewywiązywania się przez niego z umownego obowiązku uiszczania opłat za studia) nie sposób pominąć w niniejszej sprawie ugruntowanego stanowiska orzecznictwa, zgodnie z którym nie może skutecznie powoływać się na art. 5 KC ten, kto sam narusza zasady współżycia społecznego ( por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2000 r., sygn. V CKN 448/00, Legalis nr 304587; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2011 r., sygn. I PK 135/10, Monitor Prawa Pracy 2011, Nr 9, s. 475). Skoro z powołania się na zasady współżycia społecznego nie może korzystać ten, kto sam te zasady narusza w sposób świadomy i rażący, a działanie pozwanego, które w przedmiotowej sprawie wiązało się bezsprzecznie z naruszeniem prawa powodowej (...) w W. do uzyskania wynagrodzenia z tytułu świadczonych usług edukacyjnych, to podnoszony zarzut należało uznać za chybiony.

Nie ma także racji pozwany podnosząc, że postanowienie zawarte w § 10 pkt 7 umowy z dnia 08 września 2008 r. stanowi niedozwoloną klauzulę, gdyż przewiduje uprawnienie powódki do jednostronnego podwyższenia wynagrodzenia, bez przyznania pozwanemu prawa do odstąpienia od umowy na nowych warunkach. Stosownie do treści przywołanego zapisu umownego, wysokość czesnego oraz innych opłat związanych ze studiowaniem za kolejne lata studiów, może zostać zmieniona zarządzeniem Rektora powodowej (...) w W. ze względu na: zmiany obowiązujących regulacji dotyczących S. nauczania lub przepisów podatkowych; bądź wzrostu kosztów procesu dydaktycznego, przy czym zmiana opłaty nie może przekroczyć 20% jej początkowej wartości w okresie planowanego czasu studiów z zastrzeżeniem § 10 pkt. 9 umowy.

Zgodnie z art. 385 1 § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). By określone postanowienie umowy mogło zostać uznane za niedozwolone postanowienie umowne spełnione muszą zostać cztery warunki: 1) postanowienie umowy nie zostało uzgodnione indywidualnie, 2) postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, 3) rażąco naruszając jego interesy, 4) postanowienie nie dotyczy „głównych świadczeń stron".

Dokonując analizy sprawy pod kątem wskazanego zarzutu, w pierwszej kolejności trzeba zauważyć, iż klauzula umowna zawarta w § 10 pkt 7 umowy z dnia 08 września 2008 r. nie dotyczyła bezpośrednio stanu faktycznego i stanu prawnego niniejszej sprawy. Przechodząc dalej, należy pamiętać, że na gruncie procesu cywilnego obowiązkiem strony jest przytaczanie dowodów na poparcie jej twierdzeń. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Jest to generalna reguła, z której wynika ogólna zasada, że to na stronie spoczywa obowiązek udowodnienia zasadności podnoszonych przez siebie twierdzeń w zakresie wskazywanych faktów. Obowiązek ten ma charakter procesowy, co sprawia, że zaniechanie udowadniania twierdzeń strony skutkuje ujemnymi dla niej sankcjami – nawet w postaci negatywnego dla danej strony wyniku procesu. Taka sytuacja ma miejsce w przedmiotowej sprawie. Pozwany nie podjął nawet próby wykazania przesłanek abuzywności kwestionowanego przez niego postanowienia umownego, a więc że postanowienie to kształtuje jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, a samo to postanowienie nie dotyczy głównych świadczeń stron w rozumieniu art. 385 1 § 1 k.c. Pozwany zwolniony był od obowiązku wykazania pierwszej z wymienionych wyżej przesłanek – a więc, że postanowienie umowy nie zostało z nim uzgodnione indywidualnie, gdyż w tym wypadku ustawodawca przewidział domniemanie, skutkujące przerzuceniem ciężaru dowodzenia przez przedsiębiorcę, iż takie postanowienie pomimo posłużenia się klauzulą standardową było indywidualnie uzgodnione z konsumentem. W przytoczonym wyżej zakresie pozwany poprzestał jedynie na podniesieniu zarzutu, który sam w sobie nie mógł przynieść zamierzonych przez niego skutków i przesądzać o zasadności tego zarzutu.

Reasumując powyższe rozważania, trzeba więc stwierdzić, że roszczenie powodowej (...) w W., dochodzone od pozwanego M. P. w niniejszej sprawie zasługuje na uwzględnienie, albowiem znajduje oparcie w treści zawartej przez strony umowy o świadczenie usług edukacyjnych i odpłatności za studia z dnia 08 września 2008 r. oraz jej załączników w postaci Regulaminu studiów i (...) w W. – szczegółowo wymienionych w stanie faktycznym sprawy. Także co do wysokości roszczenie to nie budziło wątpliwości, tak samego pozwanego, jak i Sądu orzekającego w niniejszej sprawie. Zgodnie z § 1 pkt. 6 Zarządzenia nr (...) z dnia 17 kwietnia 2014 r. Prezydenta (...) w W., wysokość miesięcznej raty opłaty czesnego na kierunku studiów (...), w trybie niestacjonarnym wynosiła w roku akademickim 2014/2015 kwotę 425,00 zł miesięcznie. Skoro pozwany zalegał z zapłatą rat czesnego za miesiące luty, marzec, kwiecień i maj 2015 r. zasadnym było domaganie się przez powódkę zasądzenia na jej rzecz sumy 1.700,00 zł.

Należy przy tym wskazać, że skoro Sąd żądanie dotyczące należności głównej uznał za zasadne – także co do wysokości, to również, z uwagi na akcesoryjność roszczenia o odsetki wobec roszczenia głównego, zasadne jest żądanie powódki w zakresie skapitalizowanych i doliczonych do roszczenia głównego odsetek, w kwotach: 101,97 zł liczonych od kwoty 425,00 zł za okres od dnia 11 lutego 2015 r. do dnia wniesienia pozwu, 98,21 zł liczonych od kwoty 425,00 zł za okres od dnia 11 marca 2015 r. do dnia wniesienia pozwu, 94,60 zł liczonych od kwoty 425,00 zł za okres od dnia 11 kwietnia 2015 r. do dnia wniesienia pozwu, 91,10 zł liczonych od kwoty 425,00 zł za okres od dnia 11 maja 2015 r. do dnia wniesienia pozwu. Ze zgromadzonych w sprawie dowodów wynika, że powódka w sposób prawidłowy obliczyła wysokość zobowiązania pozwanego, co dotyczy zarówno kwoty głównej jak i odsetek. Te ostatnie wyliczone zostały przy uwzględnieniu okresów, za jakie odsetki te zostały naliczone oraz wysokości oprocentowania obowiązującego w danym okresie, określonego w umowie.

Wprawdzie możliwość wyboru odsetek innych niż ustawowe przewiduje art. 359 § 2 k.c., niemniej jednak zastrzeżone w umowie odsetki nie mogą jednak przekraczać progów określonych w art. 359 § 2 1 k.c. W obecnym momencie, wobec braku wiedzy o terminie ewentualnego spełnienia dochodzonego świadczenia przez pozwanego, nie jest możliwe ustalenie, czy domaganie się przez powódkę odsetek umownych w wysokości 14% w skali roku nie przekroczy odsetek maksymalnych określonych właśnie w przepisie art. 359 § 2 1 k.c. Z tego względu te żądanie należało ograniczyć do odsetek maksymalnych.

Sąd uwzględnił przy tym datę zasądzenia tych odsetek, a mianowicie od dnia wniesienia pozwu tj. do dnia 26 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty. Zgodnie bowiem z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jednocześnie stosownie do treści art. 482 § 1 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Stosownie do powyższego powódka była uprawniona także do żądania od pozwanego odsetek od zaległych odsetek od chwili wniesienia pozwu.

W tym stanie rzeczy, mając na uwadze powyższe rozważania oraz przytoczone przepisy prawa, Sąd orzekł jak w punktach 1. i 2. sentencji wyroku.

Orzeczenie o kosztach procesu, zawarte w punkcie 3. sentencji wyroku Sąd oparł na treści art. 98 § 1 k.p.c. oraz art. 100 zd. 2 k.p.c. Wobec treści rozstrzygnięcia w przedmiocie żądania pozwu strona, która przegrała proces niemalże w całości, obowiązana jest zwrócić stronie powodowej poniesione przezeń koszty procesu. Ustalając wysokość przyznanych kosztów poniesionych przez powódkę, reprezentowaną przez jej Rektora M. M., Sąd miał na uwadze opłatę sądową od pozwu w niniejszej sprawie (100,00 zł) oraz koszty jakie powódka poniosła w związku z uzyskaniem odpisu notarialnego załącznika do pozwu w postaci odpisu z Rejestru Uczelni Niepublicznych i Związków (...) (66,42 zł).

Zważywszy na powyższe, Sąd orzekł jak na wstępie.

(...)

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13