Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 45/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 października 2017 roku w sprawie z powództwa E. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej Oddział (...) w Ł. o zapłatę, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w pkt 1. zasądził od pozwanego na rzecz E. K. kwotę 9.723 złote wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 września 2014r. do dnia zapłaty; w pkt 2. umorzył postępowanie w zakresie kwoty 2.277 złotych i w pkt 3. oddalił powództwo w pozostałym zakresie. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. ustalając, że powódka wygrała proces w 81%, szczegółowe ich rozliczenie pozostawiając do rozstrzygnięcia referendarzowi sądowemu (pkt 4). W pkt 5 Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi od pozwanego kwotę 4.150 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionego powództwa, zaś od E. K. kwotę 972,89 tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od oddalonego powództwa.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana, zaskarżając go w części, tj. w zakresie pkt. 1, 4 i 5. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1.  przepisu art. 230 k.c. w zw. z art. 225 w zw. i art. 224 § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i nieuprawnione przyjęcie, iż pozwana korzystała z nieruchomości powoda bezprawnie, a nadto w złej wierze;

2.  art. 7 k.c. w zw. z art. 292 k.c. i art. 305 4 k.c. oraz art. 172 k.c. poprzez jego niezastosowanie i nieuprawnione przyjęcie, iż objęcie w posiadanie prawa odpowiadającego treścią służebności przesyłu na nieruchomości powódki przez poprzednika prawnego pozwanej nastąpiło w złej wierze.

W oparciu o sformułowane zarzuty strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżanego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania za drugą instancję w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, na podstawie którego dokonał istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń, które nie były również przedmiotem zarzutów apelacji. Ustalenia te Sąd Okręgowy w Łodzi uznaje za prawidłowe i przyjmuje za własne.

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy Sąd I instancji prawidłowo uznał, że nie sposób było przyjąć istnienia po stronie pozwanej dobrej wiary. Strona pozwana nie udowodniła bowiem, że przysługiwał jej jakikolwiek tytuł prawny do korzystania z nieruchomości powódki w zakresie służebności przesyłu. Jak słusznie wskazał Sąd meriti zajęciu gruntu należącego do powódki nie towarzyszyło wywłaszczenie, ani też nie wydano żadnej decyzji mającej niwelować brak zgody właściciela, ani też nie zawarto umowy, która zasady korzystania z terenu miałaby regulować. Nie można przy tym mówić, jak błędnie wywodziła strona pozwana, że za istnieniem po jej stronie dobrej wiary świadczyło dysponowanie pozwoleniem na budowę urządzeń. Jak wskazuje się w orzecznictwie - do którego trafnie odwołał się Sąd Rejonowy - decyzja o pozwoleniu na budowę oraz poprzedzająca ją decyzja o warunkach zabudowy, wydawana dla obszaru, dla którego brak miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, bezpośrednio jedynie legalizują zamierzenia budowlane inwestora, w tym także przedsiębiorcy prowadzącego działalność przy wykorzystaniu urządzeń przesyłowych. Decyzje te nie tworzą natomiast tytułu prawnego do korzystania z cudzej nieruchomości, ani nie przesądzają o dobrej wierze podmiotu, który na cudzej nieruchomości wybudował urządzenia przesyłowe i korzystał z nich w zakresie treści służebności przesyłu (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2005 r., III CZP 29/05, OSNCP 2006, Nr 4, poz. 64 oraz wyroki Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 r., IV CK 82/05, nie publ., z dnia 29 stycznia 2008 r., IV CSK 410/07, nie publ.; z dnia 6 maja 2009 r., II CSK 594/08, nie publ.). Dobra wiara polega na błędnym, ale w danych okolicznościach usprawiedliwionym przekonaniu, że danej osobie przysługuje wykonywane przez nią prawo (por.m.in. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 11 grudnia 1975 r., III CZP 63/75), tymczasem pozwany tego prawa nie wykazał, że przysługuje mu jakikolwiek tytuł prawny do korzystania z nieruchomości powódki. Powołując się na umowę jaka miała zostać zawarta z A. Ś. w dniu 6 kwietnia 2005 roku, nie przedłożył jej do akt sprawy i jak wynika z pisma Starosty (...) z dnia 8 października 2014 roku w aktach przedmiotowej inwestycji nie ma umowy podpisanej przez poprzedniego właściciela. Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwalał zatem na obalenie domniemania z art. 7 k.c. Do przyjęcia dobrej wiary nie wystarczy bowiem samo twierdzenie pozwanej, że była przekonana o swoim prawie, to przekonanie musi być jeszcze poparte okolicznościami sprawy. W tym stanie rzeczy trudno podzielić przekonanie pozwanej o jej dobrej wierze, skoro nie jest ono poparte żadnymi okolicznościami, które mogłyby takie przekonanie u pozwanej wywoływać. Powoływanie się przez nią w związku z tym na istnienie dobrej wiary uznać należy za chybione. W orzecznictwie przesądzone zostało, iż zajęcie cudzej nieruchomości i umieszczenie na niej urządzeń przesyłowych bez uzyskania tytułu prawnego jest równoznaczne ze złą wiarą (tak.m.in. SN w wyroku z dnia 25 listopada 2008 r., II CSK 346/08 wydanym na gruncie postępowania o zasiedzenie służebności przesyłu dot. przesyłowych urządzeń elektrycznych).

Nietrafnym był również zarzut pozwanej, iż istnienie po jej stronie złej wiary
w korzystaniu z nieruchomości powódki należy łączyć dopiero z chwilą dowiedzenia się przez nią o wytoczeniu powództwa w niniejszej sprawie, skoro treść kierowanej do powódki przed wytoczeniem powództwa korespondencji wskazywała na świadomość strony pozwanej co do tego, że nie przysługuje jej jakikolwiek tytuł prawny do korzystania z jej działki, wobec czego zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisów art. 230 k.c. i art. 225 w zw. z art. 224 § 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie nie mógł osiągnąć pożądanego rezultatu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c.
w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądzono od pozwanej na rzecz powódki kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, ustaloną na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. w rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015.1804 z późn. zm.).