Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 54/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 listopada 2017 r. wydanym przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi w sprawie sygn. akt I C 614/15:

1.  zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz powoda M. S. kwotę 13.062,44 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 21 lipca 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz powoda M. S. kwotę 1.704,15 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

-

od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej
z siedzibą w W. kwotę 568,53 zł od uwzględnionej części powództwa,

-

od powoda M. S. kwotę 524,79 zł z zasądzonego w punkcie 1 świadczenia;

5.  nakazał zwrócić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi na rzecz powoda M. S. kwotę 104,85 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki uiszczonej w dniu 28 kwietnia 2017 roku.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany.

Pozwany zaskarżył powyższy wyrok w pkt 1 i 3, tj. w zakresie zasądzającym od pozwanego na rzecz powoda kwotę 13.062,44 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu, zarzucając mu:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 361 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c. i art. 6 k.c. poprzez błędne zastosowanie polegające na przyznaniu Powodowi odszkodowania ustalonego w oparciu o hipotetyczne koszty naprawy pojazdu marki J. o nr rej. (...) – wyliczone przez biegłego sądowego, podczas gdy Powód dokonał wyboru sposobu naprawienia szkody w znaczeniu art. 363 § 1 k.p.c. poprzez odstąpienie od restytucji, a zatem może dochodzić tytułem odszkodowania, zapłaty sumy pieniężnej stanowiącej różnicę między wartością samochodu w stanie nieuszkodzonym, a wartością samochodu uszkodzonego, której to okoliczności nie udowodnił mimo, że to na nim spoczywał ciężar wykazania wysokości szkody,

2.  naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 232 k.p.c. poprzez uznanie, że Powód wywiązał się z obowiązku udowodnienia faktów, z których wywodził dla siebie korzystne skutki prawne i udowodnił wysokość szkody powstałej w swoim majątku, podczas gdy ustalenia biegłego, z których wynikają hipotetyczne koszty naprawy pojazdu marki J. o nr rej. (...) nie stanowią podstawy do ustalenia wysokości należnego odszkodowania za szkodę powstałą w dniu 20 grudnia 2014 r.

Pozwany na tej podstawie wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa także, co do kwoty 13.062,44 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 21 lipca 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty i obciążenie Powoda kosztami procesu poniesionymi przez Pozwanego, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych za I instancję oraz zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

Wobec sformułowania przez skarżącego zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego oraz przepisów postępowania, należało odnieść się do zarzutu naruszenia przepisów procedury w pierwszej kolejności, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania, co do kolejnego zarzutu apelacyjnego. Jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania, mogą być bowiem podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

Sformułowany przez apelującego zarzut naruszenia art. 232 § 1 k.p.c. był chybiony. podnieść należy, iż przepis ten, stanowiący niejako odpowiednik art. 6 k.c., wskazuje jedynie na obowiązek przedstawienia przez strony dowodów na poparcie faktów, z których wywodzą one skutki prawne. Przepis ten adresowany jest zatem do stron i nie stanowi podstawy wyrokowania Sądu, co uniemożliwia jego wpływ na poprawność wydanego przez Sąd rozstrzygnięcia.

Odnośnie zaś zarzutu naruszenia art. 6 k.c., wskazać należy, że kwestionowanie prawidłowości uznania przez Sąd, że przeprowadzone dowody są wystarczające do przyjęcia za udowodnione okoliczności, których ciężar udowodnienia spoczywał na jednej ze stron, nastąpić może w drodze zarzutu naruszenia odpowiednich przepisów prawa procesowego, nie zaś art. 6 k.c. O naruszeniu tego przepisu można by mówić wówczas, gdyby Sąd orzekający przypisał obowiązek dowodowy innej stronie, aniżeli ta, która z określonego faktu wywodzi skutki prawne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2010r. w sprawie o sygn. II CNP 44/10).

Tym niemniej, wskazać należy, że wbrew twierdzeniom skarżącego, strona powodowa należycie wywiązała się z ciążącego na niej obowiązku w zakresie udowodnienia okoliczności, z których wywodzi swe roszczenie, tj. okoliczności wyrządzenia oraz wysokości szkody powstałej w dniu 20 grudnia 2014 roku, kiedy to miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki J. o nr rej. (...) stanowiący własność powoda M. S.. Wprawdzie apelacja w niniejszej sprawie sprowadzała się do podważenia wysokości szkody w pojeździe poszkodowanego po wypadku to w ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji nie naruszył powyższych dyrektyw dotyczących postępowania dowodowego oraz zasadnie oparł się na treści na opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego W. S.. Zdaniem Sądu Odwoławczego biegły w sposób precyzyjny wyjaśnił motywy przyjętego przez siebie stanowiska dotyczącego ustalenia rozmiaru uszkodzeń w pojeździe poszkodowanego oraz kosztów ich naprawy i w sposób wyczerpujący je uzasadnił. W ocenie Sądu opinia biegłego nie budzi wątpliwości, co do swej fachowości oraz rzetelności.

Sformułowane w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego tj. art. 361 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c., również należy uznać za nietrafne. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej subsumcji stanu faktycznego pod przepisy prawa materialnego, którą w pełni podziela Sąd Odwoławczy. W szczególności nie można zgodzić się z argumentacją strony skarżącej, jakoby należne odszkodowanie ustalone zostało w oparciu o hipotetyczne koszty naprawy pojazdu marki J. o nr rej. (...), albowiem skoro powód dokonał wyboru sposobu naprawienia szkody w znaczeniu art. 363 § 1 k.p.c. poprzez odstąpienie od restytucji, to może dochodzić tytułem odszkodowania, zapłaty sumy pieniężnej stanowiącej różnicę między wartością samochodu w stanie nieuszkodzonym, a wartością samochodu uszkodzonego.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 27.06.1988 r. sygn. akt I CR 151/88) roszczenie o świadczenia należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ustawowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej (OC) z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została już dokonana, wysokość świadczeń obliczać należy na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia. Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczeń z ubezpieczenia i jej faktyczny zakres nie ma zasadniczego wpływu na powyższy sposób ustalenia ich wysokości. Wobec powyższego należy stwierdzić, iż szkodą poniesioną przez poszkodowanego jest sam fakt pogorszenia stanu należącego do niego pojazdu, a wysokość szkody uzależniona jest jedynie od ekonomicznie uzasadnionych kosztów jego naprawy bez względu na to, czy naprawa ta w ogóle nastąpiła lub ma nastąpić. Szkodą nie jest poniesiony przez poszkodowanego wydatek na naprawę pojazdu, lecz szacunkowa wysokość tych wydatków, przy czym żadne przepisy prawa nie nakładają na poszkodowanego obowiązku naprawienia uszkodzonego pojazdu. Poszkodowany może również pojazd sprzedać, bez jego uprzedniej naprawy, co nie zmienia faktu, że odszkodowanie winno być równe kosztom naprawy pojazdu.

Obowiązek naprawienia szkody poprzez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogólne zamierza ją naprawić (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 2003 r., IV CKN 387/01 , LEX nr 141410, uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., III CZP 68/01, OSPiKA 2002, nr 7-8, poz. 103). Skoro wykonanie naprawy nie jest warunkiem koniecznym ustalenia i wypłaty odszkodowania, to zakład ubezpieczeń nie jest uprawniony do uzależnienia wypłaty odszkodowania od przedłożenia przez poszkodowanego faktur za naprawę pojazdu (tak m.in. wyrok SN z dnia 16.05.2002 r. V CKN 1273/00. Pozwany nie może również umniejszać swojej odpowiedzialności za szkodę na tej podstawie, że powód zdecydował się na sprzedaż pojazdu bez jego uprzedniej naprawy. Prawo do sprzedaży pojazdu w tym stanie jest prawem właściciela pojazdu, i nie zmienia to faktu, że ubezpieczyciel sprawcy szkody jest zobowiązany wyrównać uszczerbek w majątku poszkodowanego do pełnej wysokości poniesionej szkody. (wyrok Sąd Okręgowy w Koninie z dnia 5 grudnia 2014 r., I Ca 432/14).

Nie znajduje zatem żadnego uzasadnienia prawnego stanowisko pozwanego, że sprzedaż uszkodzonego samochodu przez poszkodowanego miałaby wpływać na zmniejszenie należnego mu odszkodowania przez przyjęcie formy rozliczenia według szkody całkowitej. Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego naprawa samochodu powoda była ekonomicznie uzasadniona, a pozwany bezzasadnie zaniżył koszty naprawy uszkodzonego pojazdu marki J. o nr rej. (...).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację, jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy rozstrzygnął w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 oraz § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. 2018 r. poz. 265 ze zm.) zasądzając od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1.800 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w apelacji.