Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 grudnia 2017 roku zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy L. W. prawa do ponownego ustalenia wysokości emerytury . W uzasadnieniu wskazano ,że złożone przez wnioskodawcę świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych nie stanowi podstawy do ponownego ustalenia wysokości emerytury. / decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 19 stycznia 2018 roku wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji. Wskazał ,że organ rentowy bezzasadnie odmawia mu doliczenia do emerytury rekompensaty z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych . Wnioskodawca domaga się zaliczenia mu okresu 15 lat 4 miesięcy i i 26 dni pracy w warunkach szczególnych w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. i Spółdzielni Kółek Rolniczych w N. / odwołanie k-3-3odw/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu podniesiono ,że wnioskodawca nie udowodnił stażu pracy co najmniej 15 lat w warunkach szczególnych. Nie można jednoznacznie wskazać czy w spornych okresach czasu wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze wykonywał prace w warunkach szczególnych wymienione w wykazie A Dział VIII. Wnioskodawca wskazywał sam ,że pracował tez przy odśnieżaniu , wyrywaniu drzew w sadach, czyszczeniu stawów rybnych, jeździł kombajnem w trakcie żniw/ odpowiedź na odwołanie k 4-4odw/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca urodził się w dniu (...) / niesporne/.

W dniu 6 listopada 2017 roku wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie mu emerytury z rekompensatą . Decyzją z dnia 29 listopada 2017 roku organ rentowy przyznał wnioskodawcy zaliczkę na poczet przysługującej emerytury od dnia 4 listopada 2017 roku tj. od dnia osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Jednocześnie organ rentowy odmówił wnioskodawcy prawa do rekompensaty przyznawanej w formie dodatku do kapitału początkowego z tytułu udowodnienia 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze / niesporne , decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 8 grudnia 2017 roku wnioskodawca przedłożył w organie rentowym świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych wydane przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych w N. w dniu 8 grudnia 2017 roku , które potwierdzało ,że wnioskodawca w okresie od 13.03.1978 roku do 12.02.1993 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace na stanowisku kierowcy ciągnika, wymienione w wykazie A dziale VIII poz 3 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku oraz Uchwały nr 24 zarządu Krajowego Związku (...) , K. i Organizacji rolniczych z dnia 14 czerwca 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych kółek rolniczych / zaświadczenie w aktach ZUS/.

Decyzją z dnia 29 grudnia 2017 roku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję i odmówił wnioskodawcy ponownego ustalenia wysokości świadczenia / decyzja w aktach ZUS

W okresie od 23 lutego 1977 roku wnioskodawca był zatrudniony w Spółdzielni Kółek Rolniczych w K. . Spółdzielnia ta formalnie podlegała pod Spółdzielnię Kółek Rolniczych w R.. Od dnia 13 marca 1978 roku wnioskodawca został zatrudniony w Spółdzielni Kółek Rolniczych w N..

Wnioskodawca przez cały okres zatrudnienia pracował wyłącznie jako kierowca ciągnika(traktorzysta) , w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracę kierowcy wykonywał przez cały rok. W sezonie zimowym ciągnik był wynajmowany usługowo, wynajem obejmował również usługi kierowcy ciągnika.. Wnioskodawca woził betonowe płyty na budowy, żwiry do betoniarek ,węgiel . W sezonie letnim ciągnik był wykorzystywany przede wszystkim do prac polowych. Wnioskodawca ciągnikiem , do którego dołączano jedną lub dwie przyczepy, woził zboże do elewatorów. Wnioskodawca czyścił stawy rybne i wyrywał drzewa w sadach. Te prace były również wykonywane za pomocą ciągnika ale gąsiennicowego. Wnioskodawca pracował również na kombajnie. Przez cały rok dla kierowców ciągników była praca. W żadnej spółdzielni nie było przestojów. Wnioskodawca przede wszystkim zajmował się transportem. W pracach polowych w rolnictwie uczestniczył tylko latem, głownie przy wożeniu zboża czy ziemniaków. / zeznania wnioskodawcy 00:03:50 w zw z 00:24:23 CDk-21 i CD k- 40, zeznania świadków S. 00:05:40 i K. 00:13:56 CD k- 40 , archiwalna dokumentacja osobowa wnioskodawcy /.

W okresie od dnia 16-28 kwietnia 1981 roku wnioskodawca uczęszczał na kurs obsługi kombajnów zbożowych (...), który ukończył z wynikiem pozytywnym. Następnie wnioskodawca w okresie od dnia 21 kwietnia 1981 roku do dnia 30 kwietnia 1981 roku uczęszczał na kurs operatorów ciągników gąsiennicowych, który ukończył z wynikiem pozytywnym. Kury te były organizowane przez Wojewódzki Ośrodek (...) w B.. / zaświadczenie k- 36/

Powyższy stan faktyczny Sad ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na zeznaniach wnioskodawcy oraz świadków S. i K.. Ponadto Sąd oparł się na dokumentach załączonych do akt sprawy , w tym dokumentacji pracowniczej archiwalnej i aktach ZUS. W ocenie Sadu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie ,że wnioskodawca w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Kółek Rolniczych w R. i K. pracował w warunkach szczególnych . W ocenie sądu zeznania świadków potwierdzają zeznania powoda w tym zakresie. Są one spójne i konsekwentne. Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności pozwalających na odmówienie im wiarygodności. Wskazać należy również ,że zeznania wnioskodawcy znajdują potwierdzenie w dokumentach załączonych do akt sprawy. Ponadto są logiczne i przekonywujące.

Sad zważył , co następuje ;

Odwołanie wnioskodawcy jest zasadne i podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z art. 21 ust.1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych ( tj. Dz. U. z 2017 r. , poz. 664) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W myśl art. 23 ust.1 i 2 powołanej ustawy ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę; rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (zob. np. M. Zieleniecki, Komentarz do art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, LEX/el. 2017; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31.03.2016 r., III AUa 1899/15, LEX 2044406).

Przepisy art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty, tj.:

1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej,

2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat.

Przesłanką negatywną zawartą w art.21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych jest nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Skoro zgodnie z art.23 ustawy o emeryturach pomostowych rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r., to warunek sformułowany w art. 21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Analiza układu warunkującego prawo do emerytury pomostowej prowadzi do wniosku, że świadczenie to przysługuje tym pracownikom, którzy osiągnęli co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale nie nabyli prawa do emerytury pomostowej z powodu nieuznania ich pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W przedmiotowej sprawie bezsporne jest, że odwołujący się nie nabył prawa do emerytury pomostowej, ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Stosownie natomiast do treści art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t. j. Dz. U. z 2017 r. , poz. 1383) za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei przepis art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).

Z przepisu §1 cytowanego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

Przepis § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji.

Natomiast rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. 2011. 237.1412) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia.

W myśl § 21-23 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 25 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Dla rozstrzygnięcia spornej kwestii zasadnym stało się zatem ustalenie, czy praca wykonywana przez wnioskodawcę w powyższym okresie była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych, o jakich mowa w cytowanych wyżej przepisach wobec zakwestionowania przez organ rentowy zaświadczenia wydanego przez zakład pracy wnioskodawcy .

W ocenie Sądu Okręgowego analiza zgromadzonego materiału dowodowego daje podstawę do stwierdzenia, iż wnioskodawca, będąc zatrudniony w spornym zakładzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace przy transporcie , będąc kierowcą ciągnika . Prace te są wymienione w wykazie A dział VIII poz. 3 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku oraz Uchwały nr 24 zarządu Krajowego Związku (...) , K. i Organizacji rolniczych z dnia 14 czerwca 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych kółek rolniczych.

Wynikające z wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przyporządkowanie danego rodzaju pracy do określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ust. 1 u.e.r.f.u.s. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 czerwca 2013 r. III AUa 1370/12 LEX nr 1339369).

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. I UK 393/10).

Przedkładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że z zeznań wnioskodawcy i świadków jednoznacznie wynika , że Spółdzielnia, w której był zatrudniony wnioskodawca świadczyła usługi transportowe nie tylko przy produkcji rolnej ale również w innych dziedzinach. Prace prowadzone były przez cały rok. Z materiału dowodowego jednoznacznie wynika ,że wnioskodawca jako kierowca ciągnika – traktorzysta wykonywał prace transportowe , w ramach usług świadczonych przez spółdzielnię. Wnioskodawca nie tylko pracował jeżdżąc ciągnikiem ale wykonywał również szereg prac będąc operatorem ciągnika gąsiennicowego. Pracował tak w pełnym wymiarze czasu pracy. Innych czynności mu nie powierzano. Wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy ciągnika. Wykonywanie pracy w warunkach szczególnych zostało potwierdzone w świadectwie pracy jak i świadectwie wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Zawarte tam informacje odpowiadają prawdzie i w ocenie Sadu nie ma żadnych racjonalnych podstaw aby twierdzenia powoda w tym zakresie kwestionować.

Mając na względzie powyższe, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.