Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Ludmiła Dulka - Twarogowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Arleta Ratajczak

po rozpoznaniu w 06 czerwca 2018 roku w W. na rozprawie

sprawy z powództwa: P. K.

przeciwko: (...) S.A. z siedzibą w W.

- o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda P. K. 15.000,00 zł (piętnaście tysięcy złotych zero groszy) wraz z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie od tej kwoty od dnia 14 kwietnia 2017 roku do dnia zapłaty:

2)  oddala powództwo w pozostałej części;

3)  zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda P. K. 1.528,81 zł (jeden tysiąc pięćset dwadzieścia osiem złotych osiemdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4)  nakazuje zwrócić powodowi P. K. 243,71 zł (dwieście czterdzieści trzy złote siedemdziesiąt jeden groszy), tytułem niewykorzystanej zaliczki wpłaconej na poczet wynagrodzenia biegłego, zaksięgowanej w Sądzie Rejonowym w Wąbrzeźnie pod pozycją (...) – na rachunek bankowy nr 20 1090 2590 0000 0001 2986 (...).

Sędzia Sądu Rejonowego

Ludmiła Dulka – Twarogowska

ZARZĄDZENIE

1.(...)

2.(...)

(...)

(...)

SSR Ludmiła Dulka – Twarogowska

W., dnia 06 czerwca 2018 r.

Sygn. akt I C 582/17

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2017 roku powód P. K., zastępowany przez pełnomocnika będącego adwokatem, wystąpił do Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z pozwem o zapłatę przeciwko pozwanemu (...) S.A. w W., w związku z wypadkiem komunikacyjnym z dnia 25 września 2011 roku, którego następstwem była śmierć jego brata W. K. (1) i wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kwoty 26.000,00 złotych tytułem zadośćuczynienia, która uwzględniała 35% przyczynienie się poszkodowanego do szkody, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 kwietnia 2017 roku do dnia zapłaty oraz domagał się zasądzenia kosztów procesu (k.2-8).

W odpowiedzi na pozew pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwany potwierdził, iż w dniu zdarzenia udzielał ochrony ubezpieczeniowej w zakresie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych sprawcy szkody, ale po przeprowadzeniu postępowania szkodowego odmówił powodowi wypłaty zadośćuczynienia uznając, iż nie łączyła go z W. K. (1) szczególna, wyjątkowa więź emocjonalna i nie należał do kręgu najbliższych członków rodziny zmarłego. Pozwany zakwestionował także z ostrożności procesowej wysokość roszczenia, przy uwzględnieniu, iż zmarły przyczynił się do powstania szkody w 35 %, a na rzecz jego sióstr Sąd zasądził uprzednio kwoty po 15.000,00 zł (k.18-20).

Na rozprawie w dniu 29 listopada 2017 roku strona powodowa podtrzymała swoje stanowisko procesowe (k.40-41 - czas zapisu: od 00:02:49).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 20 sierpnia 2012 roku R. K. został uznany winnym popełnienia przestępstwa 177 § 1 i 2 kk polegającego na tym, iż w dniu 24 września 2011 r. w N. woj. (...)- (...), kierując samochodem osobowym marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym określone w art. 19 ust. 1 i 20 ust. 3 pkt d ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym w ten sposób, że pokonując łuk drogi w lewo przekroczył prędkość bezpieczną zapewniającą panowanie nad pojazdem, wskutek czego utracił nad nim panowanie, zjechał z jezdni na prawe, a następnie lewe pobocze drogi i uderzył bokiem samochodu w przydrożne drzewo, w wyniku czego m.in. jadący z nim pasażer W. K. (1) doznał obrażeń ciała w postaci wstrząsu urazowo-krwotocznego i ciężkich wielonarządowych obrażeń, które spowodowały jego zgon. W. K. (1) nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa. Pojazd sprawcy wypadku w dacie zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w towarzystwie ubezpieczeniowym pozwanego. W chwili śmierci W. K. (1) miał 26 lat. Pismem datowanym na 17 października 2011 roku powód, reprezentowany przez Kancelarię (...) i Radców Prawnych A. (...) Spółka komandytowa we W., w oparciu o pełnomocnictwo substytucyjne udzielone przez (...) S.A., zgłosił stronie pozwanej żądanie przyznania zadośćuczynienia pieniężnego w kwocie 25.000,00 zł za doznaną krzywdę w oparciu o art. 446 § 4 k k.c. w związku ze śmiercią brata. Decyzją z dnia 18 stycznia 2012 roku pozwany odmówił przyznania zadośćuczynienia, a następnie nie uwzględnił odwołania powoda z dnia 31 stycznia 2012 roku i podtrzymał swoją wcześniejszą decyzję uznając, iż w dacie zdarzenia szkodowego powód nie zamieszkiwał razem ze zmarłym i nie przedstawił dowodów na istnienie między nimi szczególnie zażyłej więzi rodzinnej. Powód ponownie zgłosił pozwanemu roszczenie o zadośćuczynienie w piśmie z 13 czerwca 2017 roku, którego pozwany nie spełnił.

Okoliczności bezsporne, ponadto dowody:

- wyrok z 20.08.2012r. (k 262 akt sprawy karnej (...) (...));

- odpis skrócony aktu zgonu W. K. (akta szkodowe pozwanego (...) bez numeracji stron dołączone do akt(...) SR w W.);

- zgłoszenie szkody (akta szkodowe);

- decyzja pozwanego z 18.01.2012r. (akta szkodowe);

- wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy (akta szkodowe);

- decyzja pozwanego z 16.08.2012r. (akta szkodowe).

Powoda ze zmarłym W. K. (1) łączyły bliskie więzi emocjonalne oparte na prawidłowo rozwiniętej więzi braterskiej. W dzieciństwie zajmowali ten sam pokój w domu rodzinnym, zawsze mogli na siebie liczyć. W. K. (1) w pewien sposób wzorował się na powodzie, wybierając te same szkoły oraz zakład pracy, co jego starszy brat. Na dwa lata przez śmiercią W. K. (1) powód wprawdzie wyjechał w celach zarobkowych do Irlandii, ale nawet wówczas ich więź nie uległa znaczącemu rozluźnieniu. Utrzymywali oni ze sobą stały i dobry kontakt za pomocą telefonu oraz internetu, interesowali się wzajemnie swoim życiem, po przyjeździe powoda do Polski spędzali wspólnie czas, mieli wspólne plany – zmarły miał odwiedzić powoda i rozważyć emigrację zarobkową. Powód wskutek śmierci brata przebył typową reakcję żałoby adekwatną do zdarzenia. U powoda występowały zaburzenia o charakterze emocjonalnym i przejściowo słabiej funkcjonował w zakresie pełnionych ról społecznych. Przez kilka miesięcy miał obniżony nastrój, problemy z koncentracją uwagi, słabo sypiał, czuł się zniechęcony, rozmyślał i przeżywał stratę. Na przedłużające się problemy z osiągnieciem stanu równowagi psychicznej u powoda miał wpływ toczący się w tym czasie rozpad jego związku, konflikty z byłą partnerką i trudności w uregulowaniu kontaktów z dziećmi. Przy czym powód jedynie subiektywnie oceniał, iż samopoczucie związane z przeżywaniem żałoby po bracie i zaabsorbowanie wewnętrznymi przeżyciami i cierpieniem wpłynęło na jego relacje z partnerką i w konsekwencji rozpad związku, co nie stanowiło jednak jedynej przyczyny rozpadu tej relacji. U powoda nie wystąpiły trwałe zaburzenia, czy ograniczenia w zdrowiu, życiu osobistym, pełnionych rolach społecznych i aktywności zawodowej. W czasie objętym nasiloną reakcja żałoby pracował zawodowo, zajmował się podstawowymi obowiązkami domowymi oraz rodzinnymi, w podstawowym zakresie zajmował się dziećmi. Śmierć brata wpłynęła natomiast na jego funkcjonowanie emocjonalne. Aktualnie nie występują u niego żadne dolegliwości w sferze psychiki.

Dowód:

- opinia sądowo-psychologiczna biegłego (k.57-58v);

- zeznania świadka Z. K. na rozprawie z 29.11.2017r. (k.40v - czas zapisu: od 00:09:49);

- zeznania świadka A. C. na rozprawie z 29.11.2017r. (k.40v - czas zapisu: od 00:29:59);

- zeznania świadka E. L. na rozprawie z 29.11.2017r. (k.41 - czas zapisu: od 00:45:40);

- zeznania powoda P. K. na rozprawie z 10.01.2018r. (k.50v - czas zapisu: od 00:05:11).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione.

W niniejszej sprawie Sąd był związany, zgodnie z art. 11 k.p.c., ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego, co do popełnienia przestępstwa.

Okoliczności wypadku, w tym osoba sprawcy, który nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym i uderzył bokiem samochodu w przydrożne drzewo, w wyniku czego m.in. jadący z nim pasażer W. K. (1) doznał obrażeń ciała w postaci wstrząsu urazowo-krwotocznego i ciężkich wielonarządowych obrażeń, które doprowadziły do jego zgonu, a także 35% stopień przyczynienia się zmarłego do szkody z uwagi na nieposiadanie zapiętych pasów bezpieczeństwa, były bezsporne. Ponadto potwierdzały je przeprowadzone w sprawie dowody z dokumentów.

Kwestię sporną stanowił natomiast charakter więzi łączącej powoda z W. K. (1), który rzutował na ocenę zasadności oraz wysokości roszczenia.

Jako wiarygodne Sąd ocenił dowody z wszystkich przeprowadzonych dokumentów, zarówno dołączonych do niniejszej sprawy, jak i zawartych w aktach sprawy karnej oraz aktach szkodowych ubezpieczyciela (niekompletnych), ponieważ ich treść nie była kwestionowana przez strony postępowania i nie budziła wątpliwości Sądu.

W celu ustalenia charakteru więzi łączącej powoda ze zmarłym oraz rozmiaru jego krzywdy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego psychologa. Biegły w wydanej przez siebie opinii potwierdził, iż powoda ze zmarłym bratem łączyły bliskie więzi emocjonalne oparte na prawidłowo rozwiniętej więzi braterskiej, a po jego śmierci powód przeszedł typową reakcję żałoby związaną z występowaniem problemów emocjonalnych, adekwatną do zdarzenia. Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ustaleń zawartych we wskazanej opinii, która była jasna, pełna, nie zawierała wewnętrznych sprzeczności, zaś autorytet i wiedza biegłego nie budziły wątpliwości Sądu. Sporządzona przez biegłego opinia była poparta rzeczową, logiczną i spójną argumentacją. Biegły wskazał przesłanki swojego rozumowania, a podstawę wnioskowania stanowiły przede wszystkim posiadane przez niego wiadomości specjalne, które w oparciu o dane z akt sprawy oraz badanie powoda, doprowadziły do sformułowania wniosków końcowych, które Sąd w całości podzielił.

Jako wiarygodne Sąd uznał zeznania wszystkich przesłuchanych w sprawie świadków, wsparte relacją P. K., które także wskazywały jednoznacznie na występowanie bliskiej więzi rodzinnej łączącej powoda ze zmarłym bratem.

Zgodnie z treścią art. 822 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której zostaje zawarta umowa ubezpieczenia. Przedmiotem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest odpowiedzialność ubezpieczającego za szkody wyrządzone osobom trzecim. Istota odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkodę powstałą w związku z ruchem tych pojazdów ma charakter gwarancyjny.

Szczegółowe unormowania w zakresie odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych są zawarte w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2003.124.1152 z późn.zm.), która obowiązywała w dniu wyrządzenia szkody. W myśl art. 34 ust. 1 tej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest m. in. śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia.

Roszczenie powoda było oparte na art. 446 § 4 k.c., zgodnie z którym Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Celem zadośćuczynienia przewidzianego w art. 446 § 4 k.c. jest kompensacja doznanej krzywdy, a więc złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego śmiercią osoby najbliższej i pomoc pokrzywdzonemu w dostosowaniu się do zmienionej w związku z tym jego sytuacji.

W literaturze i orzecznictwie wskazuje się, że na rozmiar krzywdy, o której mowa w art. 446 § 4 k.c., mają wpływ przede wszystkim: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, wiek pokrzywdzonego i jego zdolność do zaakceptowania nowej rzeczywistości oraz umiejętność odnalezienia się w niej (vide: wyrok SN z dnia 03.06.2011r., sygn. III CSK 279/10, Legalis nr 442095). Niewątpliwie krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno ocenić i wyrazić w formie pieniężnej. Każdy przypadek powinien być traktowany indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Należy przy tym zaznaczyć, że zadośćuczynienie przewidziane w art. 446 § 4 k.c. jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy, która nie zależy od statusu materialnego pokrzywdzonego. Jedynie zatem rozmiar zadośćuczynienia może być odnoszony do stopy życiowej społeczeństwa, która pośrednio może rzutować na jego umiarkowany wymiar. Przesłanka "przeciętnej stopy życiowej społeczeństwa" ma więc charakter uzupełniający i ogranicza wysokość zadośćuczynienia tak, by jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej, nie może jednak pozbawiać zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego rozmiar (vide: wyrok SN z 12.09.2002r., sygn. IV CKN 1266/00).

W świetle dokonanych ustaleń faktycznych kwota, która w ocenie Sądu winna w całości zrekompensować poniesioną przez P. K. krzywdę związaną z zaistnieniem zdarzenia szkodowego, uwzględniająca przy tym przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody w zakresie 35 %, wynosi 15.000,00 zł i w takiej wysokości polegała zasądzeniu od pozwanego na rzecz powoda w pkt 1 wyroku. Wskazana kwota jest znacząca, ale nie na tyle wysoka, aby można ją było ocenić, jako wygórowaną i nieuzasadnioną w konkretnych okolicznościach przedmiotowej sprawy. Odpowiada ona także zadośćuczynieniom, które zostały przez Sąd zasądzone dla sióstr zmarłego w sprawie (...).

Orzekając o odsetkach, Sąd miał na uwadze art. 14 ust 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Wprawdzie do akt sprawy nie została dołączona dokumentacja zawierająca zgłoszenie przez powoda szkody i wydanie przez pozwanego decyzji odmownej z 2017 roku, to jednak należy zauważyć, iż pozwany nie wykonał zobowiązania Sądu i nie przedłożył kompletnych akt szkody (Sąd dysponował jedynie aktami szkody dołączonymi do sprawy (...) zakończonymi na roku 2013), a nadto nie kwestionował początkowej daty dochodzonych przez powoda odsetek, dlatego za prawdziwe należało przyjąć twierdzenia zawarte w pozwie i zasądzić odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 14 kwietnia 2017 roku.

W pozostałej części roszczenie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie i podlegało oddaleniu w pkt 2 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą ich stosunkowego rozdzielenia, wyrażoną w treści art. 100 k.p.c. Koszty procesu powoda wynosiły 5.290,29 zł i składały się na nie: koszty zastępstwa procesowego – 3.600,00 zł, opłata od pozwu – 1.300,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 34 zł oraz 356,29 zł uiszczonej i wydatkowanej przez Sąd zaliczki na wynagrodzenie biegłego. Z kolei koszty procesu pozwanego wynosiły 3.600,00 zł i zawierały wyłącznie koszty zastępstwa procesowego. Łącznie koszty procesu stron wynosiły 8.890,20 zł. Ponieważ pozwany przegrał proces w zakresie 57,69 %, powinien ponieść koszty procesu wynoszące 5.128,81 zł (8.890,29 x 57,69 %). Przegrana powoda wynosiła 42,31 % i powinien on ponieść 3.761,48 zł kosztów procesu (8.890,29 x 42,31 %). Różnica pomiędzy kosztami rzeczywiście poniesionymi przez powoda, a kosztami, które powinien on ponieść przy uwzględnieniu stosunku, w jakim przegrał sprawę wynosiła 1.528,81 zł, dlatego kwota w takiej wysokości podlegała zasądzeniu na jego rzecz od pozwanego, o czym Sąd orzekł w pkt 3 wyroku.

W pkt 4 wyroku Sąd nakazał zwrócić powodowi kwotę 243,71 zł stanowiącą niewykorzystaną część zaliczki uiszczonej na poczet wynagrodzenia biegłego.

Sędzia Sądu Rejonowego

Ludmiła Dulka-Twarogowska

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

(...)

3.  (...)

W., 25 czerwca 2018r.

SSR Ludmiła Dulka-Twarogowska