Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2018 r. w S.

odwołania E. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 25 stycznia 2018 r. Nr (...); Znak: (...)

w sprawie E. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

z udziałem (...) Spółki z o.o. w N. D.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od E. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. kwotę 180,00 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 199/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 25 stycznia 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 6 ust.1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016r. poz. 963, ze zm.) stwierdził, że E. K. nie podlega od 1 września 2017r. jako pracownik u płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu.

Podstawę do wydania powyższej decyzji stanowiły ustalenia organu rentowego dokonane w ramach postępowania wyjaśniającego z których wynikało, że w dniu 23 sierpnia 2017r. do rejestru została wpisana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. (...) byli ubezpieczona E. K., posiadająca 70 udziałów oraz jej mąż M. K., któremu przypadało 30 udziałów. Od 1 września 2017r. E. K. została zgłoszona jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o., przy czym dokument zgłoszeniowy (...) został złożony w dniu 19 września 2017r., a zatem po terminie jak również 14 dni po tym, jak ubezpieczona stała się niezdolna do pracy. Organ rentowy zwrócił uwagę na okoliczność, iż w imiennych raportach miesięcznych przekazanych za E. K. wykazano wymiar czasu pracy: 1/8 etatu we wrześniu i październiku 2017r. i od listopada 2017r. 1/4 etatu. Oprócz przedmiotowego zatrudnienia E. K. jest zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy u innego płatnika składek. Ponadto, do 29 września 2017r. E. K. prowadziła własną pozarolniczą działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej o takiej samej nazwie, jak nazwa spółki, tj. (...) i tożsamym, jak nazwa Spółki z o.o., zakresem działalności gospodarczej. Dodatkowo organ rentowy podkreślił, iż E. K. była ,tj. w okresie od 5 września 2017r. do 20 września 2017r., od 5 października 2017r. do 21 października 2017r., a także od 22 października 2017r. do 30 listopada 2017r. niezdolna do pracy. Przedmiotową umowę o pracę została zawarta na czas nieokreślony. W okresie nieobecności ubezpieczonej nikt nie został zatrudniony w jej zastępstwie. Płatnik składek przedłożył orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy przez E. K. z 6 września 2017r., czyli z dnia, w którym ubezpieczona była już niezdolna do pracy. W ocenie organu rentowego w/w umowa została zawarta dla pozoru, celem umożliwienia uzyskania przez E. K. prawa do zasiłku chorobowego. Ubezpieczona, jako wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie podlega ubezpieczeniu ze stosunku pracy, gdyż stosunek pracy łączący wspólnika spółki ze spółką nie ma cech stosunku pracy z uwagi na brak elementów, o których mowa w art. 22 § 1 kp (decyzja z 25 stycznia 2018r. - w aktach organu rentowego).

Odwołanie od w/w decyzji złożyła ubezpieczona E. K. wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że podlega ubezpieczeniu społecznemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 1 września 2017r. z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Skarżąca zarzuciła organowi rentowemu naruszenie prawa materialnego tj. art. 22 §1 kp poprzez błędne przyjęcie, że pomiędzy ubezpieczoną a (...) Sp. z o.o. nie został nawiązany stosunek pracy ze względu na brak podstawowych elementów charakterystycznych dla tego stosunku, a także art.8 ust.1 w zw. z art.6 ust.1 pkt1 i art.13 pkt1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez przyjęcie, że ubezpieczona nie była pracownikiem. Odwołująca się wskazała, że przedmiotowa umowa o pracę jest ważna, bowiem została zawarta zgodnie z prawem. Wskazała na szereg obowiązków, które osobiście wykonywała m.in. konsultacja i przygotowywanie umowy o roboty budowlane, przygotowywanie umowy o pracę i dokumentacji pracowniczej. Podniosła, że za wykonaną pracę otrzymywała wynagrodzenie we wrześniu i październiku 2017r. w kwocie 250 zł miesięcznie, natomiast od listopada 2017r. w wysokości 2 500 zł. Skarżąca wskazała, że pracę wykonywała pod kierownictwem drugiego wspólnika. Ponadto, skarżąca zwróciła uwagę, iż organ rentowy z góry błędnie założył, że zawiązana z mężem M. K. Spółka (...) posiada identyczny zakres działalności, jak prowadzona dotychczas przez nią jednoosobowa działalność gospodarcza pod nazwą - E. P. (...). Zdaniem skarżącej (...) Sp. z o.o. jest nowym podmiotem prawnym o innym przedmiocie działania. W jej ocenie stosunek pracy jaki nawiązała z w/w spółką ma wszystkie cechy stosunku pracy, o których mowa w art.22§1 kp, dlatego zaskarżona decyzja powinna być zmieniona (odwołanie wraz z załącznikami k.3-17 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, a także zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podkreślił, że skarżąca jest wspólnikiem posiadającym aż 70% udziałów dlatego też łączący ją ze Spółką (...) stosunek zatrudnienia nie ma cech stosunku pracy z uwagi na brak elementów, o których mowa w art.22§1 kp. Organ rentowy podniósł ponadto, że przedmiotowa umowa o pracę jest umową nieważną, bowiem zgodnie z art.83§1 kc została zawarta dla pozoru celem uzyskania świadczenia z ubezpieczenia chorobowego (odpowiedź organu rentowego k.18-20v akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N. D. (gmina K.) została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 23 sierpnia 2017r. Głównym przedmiotem jej działalności jest obróbka mechaniczna elementów metalowych (odpis z KRS dotyczący w/w spółki k.22-24 akt sprawy).

Wspólnikami powyższej spółki są skarżąca E. K. posiadająca 70 udziałów oraz M. K. posiadający 30 udziałów. Do reprezentowania spółki upoważniony jest każdy z członków zarządu, przy czym zarząd płatnika składek jest jednoosobowy, a jako prezesa zarządu wskazano E. K.. W dniu 31 sierpnia 2017r., a także w dniu 28 września 2017r. odbyły się nadzwyczajne zgromadzenia wspólników (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N. D.. Na pierwszym z nich podjęto uchwałę o zawarciu między Spółką, a prezesem zarządu Spółki E. K. umowy o pracę. Natomiast w dniu 28 września 2017r. zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o zawarciu aneksu do umowy o pracę z 1 września 2017r. Do reprezentowania Spółki przy zawieraniu zarówno umowy o pracę, jak i aneksu do niej została umocowana M. F. (uchwała wspólników nr 1 z 31 sierpnia 2017r. i uchwała wspólników nr 1 z 28 września 2017r. - w aktach organu rentowego).

W dniu 1 września 2017r. została spisana umowa o pracę między (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością jako pracodawcą reprezentowaną przez M. F. a skarżącą E. K. jako pracownikiem. E. K. została zatrudniona na czas nieokreślony na stanowisku dyrektora ds. Finansów i (...) w wymiarze 1/8 etatu za wynagrodzeniem 250 złotych miesięcznie (umowa o pracę z 1 września 2017r. – w aktach organu rentowego). Zgodnie z pisemnym zakresem czynności do obowiązków E. K. na stanowisku Dyrektora ds. Finansów i (...) miało należeć realizowanie ustalonej przez pracodawcę strategii działania, sprawowanie nadzoru finansowego nad bieżącą działalnością przedsiębiorstwa oraz wynikiem finansowym, organizacja działalności przedsiębiorstwa, sporządzanie analiz rynku i definiowanie potrzeb klientów, monitorowanie działań oraz produktów konkurencji, udział w tworzeniu nowych rozwiązań i rozwoju produktów, nadzór nad realizacją zadań przedsiębiorstwa, zarządzanie strategiczne oraz ustalanie celów przedsiębiorstwa, wykonywanie uchwał organów pracodawcy, wykonywanie wszelkich zadań z umowy spółki itp. (zakres obowiązków pracownika z 1 września 2017r. – w aktach osobowych). W dniu 28 września 2017r. zgodnie z aneksem do umowy o pracę zmianie uległy wymiar czasu pracy skarżącej - z 1/8 etatu na 1/4 etatu, a także wynagrodzenie, które podwyższono do kwoty 2 500 zł miesięcznie (aneks do umowy o pracę z 28 września 2017r. – w aktach organu rentowego).

Skarżąca E. K. ma wykształcenie licencjackie w zakresie finansów i rachunkowości przedsiębiorstw. Ponadto uzyskała Certyfikat Księgowy Ministra Finansów uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Skarżąca jest zatrudniona w Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w S. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie od 5 września 2017r. do 20 września 2017r., a następnie od 5 października 2017r. skarżąca była niezdolna do pracy. W dniu 1 marca 2018r. skarżąca urodziła dziecko. Obecnie przebywa na urlopie rodzicielskim. W okresie niezdolności do pracy, a następnie po urodzeniu dziecka, sprawy związane z zarządzaniem spółką prowadzi mąż skarżącej i drugi (...) Spółki (...) (dyplom Wyższej Szkoły Finansów i (...) w S. z 3 marca 2006r., certyfikat księgowy Nr (...) z 15 czerwca 2011r. – w aktach osobowych, zeznania skarżącej k.37v-38 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie E. K. okazało się nieuzasadnione.

Zgodnie z art.6 ust.1 pkt 1 oraz art.11 ust.1 i art.12 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017r., poz.1778) obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami. Obowiązek ten trwa od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Stosownie do przepisu art.22§1 ustawy z 26 czerwca 1974r. kodeks pracy (Dz.U. z 2018r. poz. 917) nawiązując stosunek pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

W przypadku umowy o pracę tytuł do ubezpieczenia społecznego powstaje w sytuacji, gdy umowa o pracę zostaje zawarta w sposób ważny i praca jest faktycznie wykonywana w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy. Należy podkreślić, żeby mówić o istnieniu stosunku pracy, jako tytule ubezpieczenia społecznego muszą zostać spełnione przesłanki z art.22§1 kp, jak również zachodzić okoliczności, które pozwalają uznać, że rzeczywiście stosunek pracy został nawiązany.

Odnosząc powyższe uregulowania do okoliczności sprawy stwierdzić należy, że organ rentowy zasadnie stwierdził, iż od 1 września 2017r. skarżąca E. K. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Okoliczności w jakich zawarta została umowa o pracę z 1 września 2017r. pokazują, że w sprawie nie można mówić o powstaniu tytułu do ubezpieczenia społecznego skarżącej w ramach stosunku pracy. Istotą stosunku pracy jest świadczenie pracy przez pracownika na rzecz pracodawcy pod jego kierownictwem i w miejscu oraz w czasie przez niego wskazanym – art.22§1 kp. Zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie podkreśla się, że podstawową cechą stosunku pracy jest świadczenie przez pracownika pracy w warunkach podporządkowania pracodawcy. W ocenie Sądu Okręgowego w relacji miedzy skarżącą a Spółką (...) brakuje podstawowej cechy stosunku pracy, jaką jest praca pod kierownictwem i nadzorem pracodawcy. Należy zauważyć, że Spółka (...) została zawiązana przez skarżącą E. K. posiadającą 70 udziałów spółki o wartości 3 500 złotych i męża skarżącej M. K., który objął 30 udziałów o wartości 1 500 złotych, przy czym całkowita wartość kapitału zakładowego wynosi 5 000 złotych (dane – odpis z KRS k.22v akt sprawy). Rozkład procentowy udziałów w Spółce (...) wskazuje zatem, że skarżąca posiada 70% udziałów, natomiast jej mężowi przysługuje pozostałe 30% udziałów w spółce. Oznacza to, że skarżąca jest większościowym wspólnikiem spółki. W tych okolicznościach nie sposób uznać, aby skarżąca - posiadając większościowy pakiet udziałów w spółce - mogła jednocześnie wykonywać pracę na rzecz tej spółki jako jej pracownik, a zatem w warunkach podporządkowania. W toku zeznań skarżąca wskazała, że pracę wykonywała pod nadzorem wspólników (vide: zeznania ubezpieczonej k.37v-38 akt sprawy), a zatem nadzorowała samą siebie. Nie może być jednak wątpliwości, że nie można mówić o nadzorze nad pracownikiem, gdy ta sama osoba (z definicji pracownik) jest większościowym wspólnikiem spółki i ma decydujący głos w zgromadzeniu wspólników. Nie jest zatem możliwe, aby skarżąca E. K., jako (...) Spółki (...) nadzorowała samą siebie w roli pracownika. Wskazać należy, iż oceny tej nie zmienia fakt, że 30% udziałów w spółce przysługuje mężowi skarżącej M. K.. Więzy rodzinne między wspólnikami oraz równość praw i obowiązków małżonków, a także ponad dwukrotnie mniejszy pakiet udziałów przysługujących M. K. nie pozwalają na ustalenie, że mąż skarżącej sprawował nadzór nad wykonywaną przez nią pracą. Reasumując, nie sposób przyjąć, aby większościowy wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a zatem osoba de facto uosabiająca spółkę była jednocześnie jej pracownikiem. Podkreślić ponadto należy, iż skarżąca jest prezesem jednoosobowego zarządu. Zarząd z mocy samego prawa jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki – art.201§1 ksh. Wskazać również trzeba, że jak wynika z wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym, w Spółce (...) nie powołano rady nadzorczej, która byłaby organem pełniącym nadzór.

Mając na uwadze całokształt powyższych okoliczności Sąd uznał odwołanie E. K. za nieuzasadnione i na podstawie art.477 ¹⁴§1 kpc odwołanie to oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z wynikiem sprawy – na podstawie art.98§1 i 3 kpc w zw. z art.99 kpc oraz §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz.1804 ze zm.).