Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 września 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 września 2018r. w Katowicach

sprawy z odwołania J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 9 kwietnia 2018r. sygn. akt X U 34/18

oddala apelację.

/-/SSA E.Kocurek-Grabowska /-/SSA M.Procek /-/SSA T.Szweda Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1288/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2018r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach zmienił decyzję organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w R. z dnia 5 grudnia 2017r. i zobowiązał organ rentowy
do zastosowania nowej kwoty bazowej do części socjalnej świadczenia w związku
z nabyciem przez ubezpieczonego J. G. prawa do emerytury górniczej od daty wniosku, na podstawie art. 50a ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017r., poz. 1778 - dalej, jako ustawa emerytalna).

Sąd Okręgowy ustalił, iż decyzją z dnia 23 listopada 2012r. ubezpieczony J. G. nabył do dnia 1 listopada 2012r. emeryturę górniczą bez względu na wiek z tytułu wykonywania pracy górniczej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu. W dniu
20 listopada 2017r. złożył wniosek o emeryturę i w związku z przepracowaniem 30 miesięcy w Zakładzie (...) w M., wniósł o zastosowanie nowej kwoty bazowej z daty wniosku emerytalnego do części socjalnej świadczenia emerytalnego.

Zaskarżoną decyzją z dnia 5 grudnia 2017r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na treść art. 184 ustawy emerytalnej, bowiem odwołujący do 31 grudnia 1998r. wykazał 11 lat, 6 miesięcy i 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz 11 lat, 5 miesięcy i 9 dni pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Organ rentowy wskazał ponadto, iż przepisy art. 50 a i 50 e ustawy emerytalnej nie stanowią szczególnych przesłanek do przyznania kolejnych emerytur górniczych
i w konsekwencji, brak jest podstaw do ponownego ustalenia wysokości świadczenia
w trybie art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.

W odwołaniu do przedstawionej decyzji ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji organu rentowego i przeliczenie świadczenia emerytalnego w części socjalnej, z uwzględnieniem kwoty bazowej z daty wniosku o emeryturę. Podniósł, iż ukończył 50 lat i od daty przyznania emerytury górniczej przepracował ponad 30 miesięcy.

Odnosząc się do zagłoszonego żądania, Sąd Okręgowy wskazał, że decyzją z dnia
23 listopada 2012r. przyznano emeryturę w oparciu o art. 50e ustawy emerytalnej, natomiast wniosek odwołującego z dnia 20 listopada 2017r. dotyczy emerytury określonej art. 50a ustawy emerytalnej. Zgodnie z brzemieniem tego przepisu, wiek emerytalny wymagany
od mężczyzn, którzy przepracowali co najmniej 25 lat pracy górniczej równorzędnej - w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50 c ust. 1 - wynosi 50 lat. Odwołujący spełnił warunki do przyznania emerytury z chwilą ukończenia 50 roku życia. Jak podniósł Sąd Okręgowy, podstawa prawna tej emerytury jest inna niż ta, na podstawie której została przyznana emerytura w 2012r. W związku z przepracowaniem
przez odwołującego w okresie od 3 marca 2014r. do 31 lipca 2017r. w firmie (...) Sp. z o.o. w M. 30 miesięcy, stosownie do art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej oraz w związku z nabyciem prawa do emerytury w wieku 50 lat, odwołującemu przysługuje prawo do wyliczenia świadczenia z zastosowaniem nowej kwoty bazowej
do części socjalnej świadczenia.

Kierując się powyższymi okolicznościami, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴
§ 2 k.p.c., zmienił decyzję organu rentowego i orzekł, jak w sentencji.

W apelacji od przedstawionego rozstrzygnięcia organ rentowy, zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 50 a oraz art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej przez błędną wykładnię oraz bezzasadne zastosowanie w sytuacji, gdy odwołujący miał już ustalone prawo do emerytury górniczej, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania
w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania.

Zdaniem apelującego, prawo do emerytury górniczej można uzyskać tylko raz
i ubezpieczony uzyskał je na podstawie decyzji z 23 listopada 2012r. W przypadku osób mających ustalone prawo do emerytury górniczej:

-

na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy emerytalnej, albo

-

na warunkach określonych w art. 34 lub art. 48 ustawy emerytalnej w związku
z art. 49 tej ustawy, albo

-

na warunkach określonych w art. 50 a lub 50 e ustawy emerytalnej,

nie ma możliwości ponownego ustalenia prawa do tak przyznanej emerytury na podstawie - odpowiednio art. 50 a lub 50 e ustawy emerytalnej.

Przeciwne stanowisko Sądu pierwszej instancji - według skarżącego - nie znajduje oparcia w ustawie. W szczególności, nie zasługuje na aprobatę stanowisko, że emerytura górnicza przyznana w oparciu o art. 50 e ustawy emerytalnej jest świadczeniem innym rodzajowo, niż emerytura górnicza ustalona w oparciu o art. 50 a ustawy emerytalnej.
W opinii skarżącego, jest to tożsame świadczenie (na co zresztą wyraźnie wskazuje nazwa świadczenia: emerytura górnicza), tyle, że uzyskane w oparciu o inną podstawą prawną
i inne przesłanki.

W konsekwencji - w ocenie apelującego - nie zachodzą także przesłanki
do zastosowania art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Przyjmując ustalenia poczynione przez Sąd pierwszej instancji jako własne, uznał,
że apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do zarzutu apelacji, należy wskazać za Sądem Najwyższym,
iż na emeryturę górniczą można przechodzić kilka razy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2017r., I UZ 61/16). W utrwalonym orzecznictwie przyjmuje się bowiem odrębność emerytur, wobec różnych podstaw prawnych (tytułów) ich przyznawania, co oznacza, że na emeryturę można przechodzić kilka razy (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 4 lipca 2013r., II UZP 4/13). Trzeba przy tym podnieść, że ubezpieczonemu, który nabył prawo do emerytury górniczej bez względu na wiek przysługuje prawo
do kolejnej emerytury górniczej z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego przewidzianego
dla tego rodzaju świadczenia. Zgodnie z dyspozycją art. 50 a ust. 2 w związku z art. 50 a
ust. 1 ustawy emerytalnej, górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: ukończył 50 lat życia, ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej określonej w art. 50 c ust. 1 i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Brak jednocześnie jakiejkolwiek regulacji prawnej wykluczającej możliwość nabycia prawa do emerytury górniczej unormowanej w art. 50 a ust. 2 ustawy emerytalnej
w przypadku ubezpieczonego, który uzyskał już prawo do emerytury górniczej z art. 50 e
tej ustawy, tj. emerytury przysługującej bez względu na wiek i zajmowane stanowisko
z tytułu wykonywania przez 25 lat pracy górniczej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Stanowisko to nie budzi żadnych wątpliwości w orzecznictwie sądowym
(por. uzasadnienia wyroków Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 kwietnia 2016r.,
III AUa 1415/15 oraz z dnia 3 listopada 2016r., III AUa 1200/16). Przepisy art. 50 a i art. 50 e ustawy emerytalnej stanowią autonomiczne i odrębne względem siebie podstawy nabycia prawa do dwóch odrębnych emerytur górniczych. Pierwsza dotyczy emerytury górniczej
w wieku obniżonym, która przysługuje po osiągnięciu wymaganego wieku i odpowiedniego stażu jakiejkolwiek pracy górniczej i równorzędnej. Druga dotyczy emerytury górniczej
bez względu na wiek i zajmowane stanowisko, która przysługuje, bez względu na wiek,
po przepracowaniu 25 lat kwalifikowanej pracy górniczej - wykonywanej pod ziemią stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Tak więc, ubezpieczony, po wypełnieniu przesłanek art. 50 a ustawy emerytalnej, nabył prawo od emerytury górniczej w obniżonym wieku, na której wysokość wpływa dyspozycja normy art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.

Konkludując, Sąd drugiej instancji uznał, że apelacja jest bezzasadna i na mocy
art. 385 k.p.c. orzekł o jej oddaleniu.

/-/SSA E.Kocurek-Grabowska /-/SSA M.Procek /-/SSA T.Szweda Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR