Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2018r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: SSR Michał Włodarek

Protokolant: sekr. sąd. Anna Dulas

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 września 2018r. w K.

sprawy z powództwa U. S. (PESEL (...))

przeciwko pozwanemu P. (...) z/s we W. ( (...) 211)

o zapłatę

1.  oddala powództwo w całości,

2.  nie obciąża w całości powódki kosztami procesu.

Sygn. akt I C 2743/18

UZASADNIENIE

W dniu 12 czerwca 2018r. powódka U. S. skierowała do tut. Sądu w stosunku do pozwanego P. (...)z/s we W. powództwo wzajemne do sprawy o zapłatę zawisłej przed tym Sądem pod sygn. akt I C 1904/18.

Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2018r. sprawa ta została wyłączona do odrębnego rozpoznania i zarejestrowana w repertorium pod sygn. I C 2743/18.

W treści tego kwalifikowanego pisma procesowego powódka U. S. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego P. (...) z/s we W. kwoty w wysokości 2.890zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 12 czerwca 2018r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, iż dokonała z tytułu umowy pożyczki nr (...) z (...) Sp. z o.o., gdzie otrzymała do korzystania kapitał w wysokości 1.400zł wpłat na łączną kwotę 3.450zł z tytułu prowizji za przedłużanie spłaty pożyczki, co stanowi nadpłatę i bezpodstawne wzbogacenie pierwotnego wierzyciela wobec stwierdzenia stosowania w treści postanowień kontraktu klauzul abuzywnych.

W odpowiedzi na pozew pozwanyP. (...) z/s we W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 11 kwietnia 2013r. powódka U. S. zawarła z (...) Sp. z o.o. umowę pożyczki gotówkowej nr (...).

Powódka w okresie od dnia 6 maja 2013r. do dnia 20 stycznia 2015r. dokonała na rzecz (...) Sp. z o.o. wpłat z tytułu udzielanych przedłużeń do wykonania zobowiązania w łącznej wysokości 3.450zł.

W dniu 19 września 2017r. (...) Sp. z o.o. Sp. J. z/s w W. zawarł z powodem Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z/s we W. umowę przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji.

Przedmiotem tej umowy była m.in. wierzytelność pieniężna obejmująca kapitał w wysokości 560zł i odsetki w wysokości 94,90zł z tytułu umowy z dnia 11 kwietnia 2013r. nr (...).

( zestawienie k. 8, historia przelewów i wpłat k. 9-23, informacja o zakupie wierzytelności k. 23, z akt SR w Kaliszu I C 1904/18: wyciąg z ksiąg rachunkowych k. 9, umowa przelewu wierzytelności k. 10-15, 27-37, oświadczenie k. 38, potwierdzenie wykonania operacji k. 39,, zawiadomienie k. 16-16v, zestawienie k. 55, potwierdzenie transakcji k. 56-69, informacja o zakupie wierzytelności k. 70, specyfikacja wierzytelności k. 78)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Na wstępie należy wskazać, iż Sąd w żaden sposób nie kwestionuje, iż powódka wykonała w całości na rzecz (...) Sp. z o.o. umowę pożyczki gotówkowej z dnia 11 kwietnia 2013r. nr (...) oraz że dokonała wpłat z tytułu udzielanych przedłużeń do wykonania zobowiązania w łącznej wysokości 3.450zł.

Niezależnie od powyższego obowiązkiem powódki było przytoczenie okoliczności faktycznych, z których wywodzi roszczenie (art. 187 § 1 pkt 2 kpc) i wskazanie na dowody, których przeprowadzenie potwierdzi zasadność jego twierdzeń o faktach (art. 232 kpc i art. 6 kc). Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 kpc., art. 3 kpc, art. 6 kc). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem (por. wyrok s.apel w B. z dnia 28 sierpnia 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 286/14, opubl. LEX nr 1511625).

Należy bowiem zwrócić uwagę, że sądy cywilne orzekają w granicach określonego przez

W warunkach przedmiotowej sprawy przy oznaczonych przez powódkę podmiotach procesu i przypisanych im rolach należy stwierdzić, iż po stronie pozwanego brak jest atrybutu legitymacji procesowej biernej.

Pozew jest pismem procesowym, które zawiera powództwo, tj. skierowany do sądu wniosek o udzielenie sądowej ochrony prawnej dokładnie określonemu żądaniu, uzasadnionemu i skonkretyzowanemu przytoczonymi okolicznościami faktycznymi. Żądanie pozwu jest tzw. roszczeniem formalnym (procesowym), którego treścią jest twierdzenie powoda o przysługującym mu i podlegającym ochronie prawnomaterialnym interesie.

Legitymacja procesowa wskazuje kwalifikację materialną podmiotów prowadzących spór, w tym znaczeniu, że powód jest uprawniony do występowania z żądaniem udzielenia mu ochrony prawnej w stosunku do pozwanego, a ten zobowiązany do określonego zachowania się.

W niniejszym postępowaniu powódka nie wykazała, że pozwany spełnia materialnoprawną przesłankę procesu, która decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości jej twierdzeń, że wymieniony w powództwie stosunek prawny istnieje i co jest jego przedmiotem.

W przedmiotowym postępowaniu nie istnieje możliwości określenia, że w procesie występują w charakterze stron te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem procesu.

Przed oceną merytoryczną sprawy Sąd zawsze z urzędu ustala czy strony występujące w procesie posiadają legitymację, jej brak zawsze skutkuje oddaleniem powództwa bez potrzeby, a dokładniej bez możliwości merytorycznej oceny roszczenia.

Ponadto w tym miejscu należy przywołać argumenty, które stanowiły podstawę oddalenia powództwa w sprawie o sygn. akt I C 1904/18.

W realiach opisanego wyżej postępowania Sąd Rejonowy przyjął, iż pozwany P. (...) z/s we W. nie wykazał, że pierwotny wierzyciel powódki (...) Sp. z o.o. przeniósł na (...) Sp. z o.o. Sp. J. z/s w W. dochodzoną pozwem wierzytelność z tytułu umowy pożyczki nr (...) oraz że (...) Sp. z o.o. Sp. J. z/s w W. nabył od (...) Sp. z o.o. taką wierzytelność i w takiej wysokości, którą Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z/s we W. dochodziła w tamtym postępowaniu.

Skoro zatem Sąd w sprawie o sygn. akt I C 1904/18 w związku z przywołanymi okolicznościami odmówił pozwanemu Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z/s we W. atrybutu legitymacji procesowej czynnej, to tym bardziej podmiot ten nie uzyskał takiej cechy w postaci legitymacji procesowej biernej w warunkach obecnie rozstrzyganego sporu.

Idąc dalej i nawet przyjmując, że pozwany taką właściwość posiada i że doszło do skutecznej cesji, to trzeba wziąć pod uwagę, iż wierzytelność pieniężna nabyta w wyniku przelewu obejmowała należność z tytułu umowy z dnia 11 kwietnia 2013r. nr (...) w postaci kapitału w wysokości 560zł i odsetek w wysokości 94,90zł, natomiast nie dotyczyła innych roszczeń.

Konstatując pozwany P. (...) z/s we W. nie nabył w drodze zmiany podmiotowej wierzytelności innych niż wyraźnie oznaczonych w treści umowy przelewu albowiem brak jest dowodu, a powódka go nie dostarczyła na tzw. sukcesję globalną (uniwersalną) wynikającą z umowy z dnia 11 kwietnia 2013r. nr (...).

Umowa przelewu, regulowana treścią art. 509 i n. kc, jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza).

Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Wierzytelność, która ma stanowić przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność, a zatem oznaczania stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia (por. wyrok s.apel. w Szczecinie z dnia 25 marca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 885/13, opubl. LEX nr 1461185).

W przedstawionych warunkach nie zaistniały więc podstawy do rozstrzygania o żądaniu powództwa w oparciu o treść art. 405 kc i art. 410 § 1 i 2 kc.

Bezpodstawne wzbogacenie jest szczególnym zdarzeniem prawnym, w wyniku, którego bez podstawy prawnej powstaje nowa sytuacja, polegająca na wzroście majątku po stronie podmiotu wzbogaconego, kosztem jednoczesnego pogorszenia sytuacji majątkowej osoby zubożonej. Zubożenie i wzbogacenie łączy więc koincydencja (wspólna przyczyna), a nie związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy nimi, ponieważ wzbogacenie nie jest przyczyną zubożenia, które nie jest jego skutkiem (por. wyrok s.apel. w Łodzi z dnia 25 lutego 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1121/13, opubl. LEX nr 1451696).

Pozwany nie uzyskał korzyści majątkową kosztem powódki i nie jest obowiązany do jej zwrotu, nie uzyskał też świadczenia nienależnego.

Nienależne świadczenie odróżnia się od pozostałych przypadków bezpodstawnego wzbogacenia źródłem powstania, bowiem do zaistnienia tego zobowiązania dochodzi w wyniku spełnienia świadczenia przez zubożonego, a nie poprzez jakiekolwiek inne przesunięcia majątkowe, niebędące świadczeniem (jak w pozostałych wypadkach bezpodstawnego wzbogacenia). Jednocześnie zachodzi brak podstawy prawnej do świadczenia. Nienależne świadczenie jest tylko szczególnym przypadkiem bezpodstawnego wzbogacenia (art. 410 kc), a zatem przyczyną powstania roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia pozostaje bezpodstawność („bez podstawy prawnej") przesunięcia majątkowego, a zatem jego „niesłuszność".

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 kpc.

Przepis art. 102 kpc ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Szczególnie uzasadnione wypadki, o których mowa w art. 102 kpc zaistniały w stosunku do powoda. Do kręgu tych wypadków należą okoliczności zarówno związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Sąd stosując opisaną instytucję brał pod uwagę sytuację wynikającą z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu oraz sytuację majątkową i życiową strony powodowej, co daje asumpt do stwierdzenia, iż powódka nie jest w stanie takich kosztów ponieść – por. wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 13 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 596/14, opubl. LEX nr 1621084, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 11 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 209/14, opubl. LEX nr 1506655.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.