Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt I Ns 23/16

POSTANOWIENIE

Dnia 06 czerwca 2017r.

Sąd Rejonowy w Oleśnicy I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Ewa Przychodzka

Protokolant: Beata Wolny

Po rozpoznaniu w dniu 06 czerwca 2017r.

przy udziale stron:

wnioskodawca: A. T.

uczestnicy postępowania: M. M. (1), M. T. (1)

sprawy o stwierdzenie nabycia spadku

POSTANAWIA

I.  stwierdzić, że spadek po spadkodawcy którym jest:

T. T. (1)

- imiona rodziców spadkodawcy: L., K.

- nazwisko rodowe spadkodawcy: T.

- PESEL/data i miejsce urodzenia: 08 września 1947r. K.

- data śmierci spadkodawcy: 28 października 2015 r.

- miejsce zgonu/znalezienia zwłok: O.

- miejsce ostatniego zwykłego pobytu spadkodawcy: D.

na podstawie testamentu z dnia 05.03.2015 r. nabyła żona M. K.
M.-T. – w całości i wprost;

II.  zasądzić od wnioskodawczyni i od uczestniczki postępowania M. M. (1) na rzecz uczestniczki postępowania M. T. (1) kwotę 257,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

III.  nakazać uczestniczce postępowania M. M. (1) uiścić na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Oleśnicy) kwotę 457,25 zł tytułem wydatków w sprawie.

Z./:

1. kal. 21 dni

2. (...)

3. odpis dor.:

- (...)

- (...)

4. po prawomocności należność z pkt. III do przypisu;

06.06.2017r.

I Ns 23/16

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni A. T. wniosła o stwierdzenie, że
spadek po T. T. (1) zmarłym w dniu 28.10.2015 r. w O., ostatnio stale zamieszkałym w Ł., na podstawie ustawy nabyły:
ona oraz uczestniczki postępowania: M. M. (1) oraz M. T. (1) – po 1/3 części.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wyjaśniała, że zmarły T. T. (1) pozostawił po sobie żonę i dwie córki. Według posiadanych informacji nie są znane inne osoby uprawnione do dziedziczenia,
w szczególności nie ma dzieci pozamałżeńskich oraz przysposobionych.
Nie były zawierane umowy spadkowe, strony nie składały także
oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Uczestniczka postępowania M. T. (1) w odpowiedzi
na wniosek oświadczyła, że zmarły pozostawił po sobie własnoręczny testament z dnia 05.03.2015 r., w którym do dziedziczenia powołał ja -
swoją żonę, przeznaczając jej całość swojego majątku.

W toku postępowania dowodowego u s t a l o n o n a s t ę p u j ą c y s t a n f a k t y c z n y:

T. T. (1) zmarł w dniu 28.10.2015 r. w O., ostatnio stale zamieszkałym w Ł.. W chwili śmierci pozostawał w ważnym związku małżeńskim z M. T. (1). To było jego drugie małżeństwo, z którego nie pochodziły żadne dzieci. Zmarły posiadał
dzieci z pierwszego małżeństwa - dwie córki: A. T. oraz M. M. (1). Nie miał innych dzieci w tym przysposobionych ani zmarłych wcześniej. T. T. (1) pozostawił testament z dnia 05.03.2015 r.
W testamencie tym stwierdził, że w przypadku jego śmierci jego część
domu, działki oraz samochodu marki O. (...) należą się żonie
M. T. (1). Testament ten nie został odwołalny, nie został sporządzony inny. Nie były składane po jego śmierci oświadczeni co do przyjęcie lub odrzucenia spadku.

Od 2005 r. T. T. (1) i M. T. (1) mieli zniesioną wspólność ustawową małżeńską. Byli współwłaścicielami po 1/2 części nieruchomości zabudowanej w Ł., gdzie mieszkali. Samochód
O. (...) pochodzi z 1995 r. Wszystkie te elementy wyczerpują majątek spadkowy.

/dowód:

akt zgonu T. T. – k. 2;

akty stanu cywilnego uczestników postępowania – k. 11 – 12;

testament własnoręczny z dnia 05.03.2015 r. – k. 22

zapewnienie spadkowe M. T. – k. 25 – 26;

zeznania M. M.
k. 26 -27;

T. T. (1) nie utrzymywał od 10 lat kontaktów ze swoimi córkami A. T. oraz M. M. (1). Również po udarze
z marca 2014 r. ani w czasie choroby trwającej już do śmierci nie doszło do nawiązania zerwanych kontaktów.

/dowód:

zeznania M. T. – k. 25 – 26;

zeznania M. M.
k. 26 -27;

zeznania św. E. K.
k. 84 – 86;

dokumentacja medyczna T. T. – k. 43 – 50, 105 - 111;

W sprawie została opracowana opinia biegłego z zakresu grafologii
i badań dokumentów T. L. (1) z dnia 24.02.2017 r. na okoliczność,
czy testament z dnia 05.03.2015 r. został w całości sporządzony
i podpisany przez T. T. (1). Biegły w swojej opinii stwierdził,
że w/w testament został sporządzony lewą ręką przez T. T. (1).

/dowód:

opinia biegłego T. L. z dnia 24.02.2017 r. - k. 115 – 130;

Sąd zważył:

Jeżeli spadkodawca nie pozostawia po sobie testamentu, następuje dziedziczenie ustawowe. Zgodnie z treścią art. 931 § 1 kc do dziedziczenia
z ustawy w pierwszej kolejności powołani są małżonek i dzieci, którzy dziedziczą w częściach równych.

Spadkodawca pozostawił jednak po sobie testament ręczny z dnia 05.03.2015 r. Jego autentyczność kwestionowana była przez córki: wnioskodawczynię A. T. i M. M. (1). W celu
potwierdzenia autentyczności testamentu i możliwości jego sporządzenia przez T. T. (1) po doznanym wcześniej udarze, przeprowadzony został dowód z opinii biegłego z zakresu grafologii i badań dokumentów T. L. (1) z dnia 24.02.2017 r., który po skrupulatnych badaniach stwierdził, że w/w testament został sporządzony lewą ręką przez T. T. (1). Żadne ze stron nie kwestionowała powyższej opinii.

Wymogiem niezbędnym dla ważności testamentu zwykłego w myśl
art. 949 § 1 kc jest sporządzenie go w całości pismem ręcznym,
podpisanie i opatrzenie datą. Testament z dnia 05.03.2015 r. sporządzony przez T. T. (1) spełnia te podstawowe wymogi.

W orzecznictwie przyjmuje się, że przy ocenie, czy przedmiot przeznaczony w testamencie określonej osobie wyczerpuje prawie cały spadek, uwzględnieniu podlegają w zasadzie jedynie przedmioty (prawa) należące do spadkodawcy w chwili sporządzenia testamentu ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28.10.1997 r., I CKN 276/97,
OSNC 1998/4/63 ). Nie zostało wykazane, aby w skład spadku wchodziły jakieś dodatkowe elementy nie opisane w testamencie z dnia
05.03.2015 r. Skoro przypadający spadkodawcy udział w 1/2 części
w zabudowanej nieruchomości położonej w Ł. oraz samochód
O. (...) r. prod. 1995 , przeznaczone w testamencie żonie, wyczerpują prawie cały spadek, należało stwierdzić na podstawie art. 961 kc, że została ona powołana do całego spadku.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.

Orzeczenie o kosztach wyjątkowo oparto na treści art. 520 § 2 kpc uznając, że jednak wystąpiła sprzeczność interesów stron. Wprawdzie
w orzecznictwie dominują ostatnio poglądy, że sprzeczność interesów uczestników postępowania nieprocesowego nie występuje, jeśli wynik
sprawy sądowej ma równie istotne znaczenie dla każdego z nich. Przyjmuje się w orzecznictwie, że taka sytuacja ma miejsce w przypadku m.in. spraw
o podział majątku, stwierdzenie nabycia praw do spadku lub o wpis
w księdze wieczystej, nawet jeśli określone orzeczenie sądu jest
korzystne tylko dla niektórych osób biorących udział w postępowaniu, bo
z prawnego punktu widzenia w tego rodzaju sprawach sądowych stopień zainteresowania uczestników, z uwagi na istotę i cel postępowania,
jest taki sam (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 23.10.2013 r., sygn. IV CZ 74/13, LEX nr 1388478, z dnia 19.11.2010 r., sygn. III CZ 46/10, LEX nr 688497, z dnia 17.12.2013 r. , sygn. II CSK 297/13, LEX nr 1413040 ) .

Ponieważ jednak w nin. sprawie wnioskodawczyni i uczestniczka postępowania M. M. (1) kwestionowały zarówno możliwość sporządzenia testamentu przez ojca, jak i przeznaczenie całości majątku
na rzecz żony M. T. (1) w ocenie Sądu zastosowanie rozstrzygnięcia o kosztach w oparciu o treść art. 520 § 1 kpc nie
byłoby słuszne. Dlatego po zastosowaniu dyspozycji art. 520 § 2 kpc przyznano uczestniczce postępowania ad. 2 - M. T. (1) koszty
zastępstwa prawnego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa
w wysokości łącznej 257,00 zł.

Z mocy art. 113 uoksc brakującą częścią wydatków w sprawie,
które tymczasowo pokryte zostały przez Skarb Państwa, obciążona została inicjująca je uczestniczka postępowania M. M. (1).