Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Adam Zarzycki

Sędziowie: SO Krzysztof Sójka (spr.)

SO Lidia Rogala

Protokolant: st.sekr.sądowy Dorota Ziółkowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Jerzego Kraski

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2014 roku

sprawy Z. K.

oskarżonego o przestępstwo z art. 56 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach

z dnia 26 listopada 2012 roku sygn. akt II K 14/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  przyjmuje, iż oskarżony Z. K. w okresie popełnienia przypisanego mu przestępstwa naraził Skarb Państwa na uszczuplenie zobowiązań podatkowych w łącznej kwocie 369.536,00 (trzysta sześćdziesiąt dziewięć tysięcy pięćset trzydzieści sześć) złotych, w tym z tytułu podatku od towarów i usług na kwotę 171.932,00 (sto siedemdziesiąt jeden tysięcy dziewięćset trzydzieści dwa) złotych;

2.  orzeczoną wobec oskarżonego Z. K. karę grzywny
w punkcie I wyroku łagodzi do 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych;

3.  zwalnia oskarżonego Z. K. od opłaty za obie instancje;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 20 (dwadzieścia) złotych tytułem wydatków za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt IX Ka 322/13

UZASADNIENIE

Z. K. oskarżony został o to, że pełniąc funkcję Prezesa Zarządu Przedsiębiorstwa Produkcyjno- Budowlanego (...) Spółka z o.o z siedzibą w K. ul. (...) i z tego tytułu będąc odpowiedzialnym za prawidłowe rozliczenie zobowiązań podatkowych tego podmiotu gospodarczego, podał nieprawdę w złożonych do Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. w okresie od kwietnia 2007 roku do stycznia 2008 roku deklaracjach VAT-7 za miesiąc od marca do grudnia 2007 roku oraz w złożonym w dniu 31.03.2008 roku zeznaniu CIT – 8 za 2007 rok wymienionej spółki, przez co naraził Skarb Państwa na uszczuplenie zobowiązań podatkowych w łącznej wysokości 380.646,00 zł. w tym podatku od towarów i usług na kwotę 183.042,00 zł. i podatku dochodowego od osób prawnych w wysokości 197.604,00 zł. poprzez naruszenie przepisów art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych ( Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) oraz przepisów art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.

Wyrokiem z dnia 26 listopada 2012r. w sprawie sygn. akt II K 14/12 Sąd Rejonowy w Kielcach orzekł:

I.  oskarżonego Z. K. uznał za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu aktem oskarżenia, ustalając że stanowią one przestępstwo skarbowe określone w art. 56 § 1 k.k.s w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s. i za to na podstawie art. 56 § 1 k.k.s. w zw. z art. 22 § 1 pkt 1 k.k.s. w zw. z art. 23 § 1 i § 3 k.k.s. w brzmieniu sprzed zmiany dokonanej ustawą z dnia 5 listopada 2009 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy - Kodeks skarbowy oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U.09.206.1589) w zw. z art. 4 § 1 kk wymierzył oskarżonemu Z. K. karę grzywny w wymiarze 170 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 55 złotych;

II.  na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s zasądził od oskarżonego Z. K. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.025 złotych tytułem kosztów sądowych, w tym na podstawie art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych ( Dz.U. z 1983r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) kwotę 935 złotych tytułem opłaty od kary grzywny.

Apelację od wyroku tego w części dotyczącej uznania oskarżonego Z. K. winnym podania nieprawdy w złożonych do Pierwszego Urzędu Skarbowego w K. deklaracjach VAT-7 i zeznaniu CIT-8 w związku z wystawieniem w dniu 20 sierpnia 2007 roku przedsiębiorstwu (...) faktury VAT (...) za usługę, która w ocenie Sądu I instancji nie została wykazana na korzyść oskarżonego

oraz co do zasądzenia od oskarżonego Z. K. na rzecz Skarbu Państwa opłaty od kary grzywny wniósł jego obrońca i na podstawie art. 438 pkt.2 kpk zarzucił :

1.  obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie – art. 170 § 1 k.p.k. w zw. z art. 6 k.p.k. polegającego na bezpodstawnym pominięciu wniosku dowodowego o przesłuchanie A. W. (1) z uwagi na jego pobyt poza granicami kraju, podczas gdy a contario z dyspozycji art. 170 § 1 k.p.k. wynika, iż oddalenie wniosku dowodowego na tej podstawie jest niedopuszczalne,

2.  obrazę przepisów postępowania, która miła wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie – art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k i art. 5 k.p.k. polegającą na uwzględnieniu jedynie dowodów obciążających oskarżonego i pominięciu dowodów przemawiających na jego korzyść.

W konkluzji obrońca wnosił o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzutu objętego zakresem zaskarżenia

ewentualnie o

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku w części objętej zakresem zaskarżenia i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Kielcach do ponownego rozpoznania

2.  zasądzenie na rzecz oskarżonego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie w I instancji według norm przypisanych oraz kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

Sąd Okręgowy rozważył co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego Z. K. jest zasadna o ile podnosi zarzut obrazy prawa procesowego a to art. 5 § 1 i 2 kpk mającej wpływ na treść wyroku ( art. 438 pkt 2 kpk) i zmierza do zmiany wyroku w zaskarżonej części poprzez ustalenie, że oskarżony nie naraził Skarbu Państwa na uszczuplenie zobowiązań podatkowych związanych z wystawioną rzekomo fikcyjnie faktura VAT nr (...) z dnia 20 sierpnia 2007r. dla przedsiębiorstwa (...) w K..

Przypisując winę oskarżonemu w tym zakresie, tak jak w zaskarżonym wyroku, Sąd orzekający w oczywisty naruszył zasadę domniemania niewinności określoną w art. 5 § 1 k.p.k, bowiem uznał mimo istniejących w tym zakresie wątpliwości, których nie dało się usunąć, że oskarżony miał pełną świadomość, iż faktura VAT, o której mowa powyżej, nie odzwierciedlała rzeczywistego zdarzenia gospodarczego, a tym samym naraził Skarb Państwa na uszczuplenie należności podatkowych z nią związanych.

Z takim ustaleniem Sądu orzekającego nie można się zgodzić.

Nie ulega wątpliwości, że Spółka (...)z siedzibą w K., której Prezesem Zarządu był oskarżony Z. K. zobowiązana była na mocy stosownej umowy z Firmą (...) w K., do wykonania między innymi usługi budowlanej stabilizacji gruntu oraz jego niwelacji. Nie ma żadnych dowodów na to, że usługa ta nie została wykonana w ogóle lub też, że nie została wykonana w związku z zobowiązaniem umownym Spółki (...) wobec (...). Oskarżony Z. K. w swoich wyjaśnieniach konsekwentnie twierdził, że roboty te zostały wykonane i opisał okoliczności z tym związane (k.301)

Wskazał on między innymi, że wykonanie części robót budowlanych na placu budowy (...) jego Spółka zleciła podwykonawcy firmie (...) z siedzibą w K.. Firma ta wykonała stabilizację i niwelacje gruntu na powierzchni jak wskazana w protokole odbioru wykonanych robot (k.243).

Oskarżyciel publiczny, a za nim Sąd orzekający przyjęli, że skoro w firmie (...) nie ma stosownych dokumentów związanych z rozliczeniem robót, a nadto w oparciu przesłuchania w charakterze świadków osób zatrudnionych w tej firmie nie można było ustalić w jakich okolicznościach roboty te wykonano, uznać należy, że faktura Vat nr (...) z dnia 20 sierpnia 2007r. jest dokumentem fikcyjnym nie mogącym stanowić podstawy do rozliczeń podatkowych ze Skarbem Państwa Spółki (...), której oskarżony był Prezesem.

Istotną okolicznością dla rozstrzygnięcia sprawy w tym zakresie , która umknęła uwadze Sądu orzekającego było to, że prowadząca firmę (...) świadek A. S. zeznała, iż z uzyskanych przez nią informacji roboty budowlane których dotyczyła opisana powyżej Faktura VAT zostały wykonane przy udziale pracownika firmy (...) A. W. (1) .

Kluczowym dowodem dla ustalenia okoliczności wykonania tych prac byłoby niewątpliwie przesłuchanie A. W. (1) w charakterze świadka. Podejmowane w tym zakresie próby tak na etapie postępowania przed sądem I instancji jak i w postępowaniu odwoławczym (k.487, 521) okazały się bezskuteczne wobec niemożliwości ustalenia miejsca pobytu A. W.. W tej sytuacji wystąpiła niewątpliwie okoliczność stwarzająca wątpliwości o których mowa wart. 5 § 2 kpk. Oskarżony Z. K. mógł w ogóle nie wiedzieć, a nie ma na to żadnych dowodów i możliwości ustalenia, że było inaczej, iż zlecone firmie (...) prace przy utwardzaniu i niwelacji gruntu wykonane zostały w innych okolicznościach niż związane z działalnością firmy (...) dla której wystawiono fakturę VAT z 20 sierpnia 2007r. Nawet w sytuacji gdyby świadek A. W. (1) zlecił wykonanie tych prac „na czarno” , oskarżony Z. K. nie mając w tym zakresie wiedzy, nie miałby podstaw do zakwestionowania słuszności wystawienia wspomnianej faktury VAT skoro zlecił on wykonanie robót firmie (...) i roboty te zostały wykonane.

Jakiekolwiek dalsze rozważania w tym zakresie są jedynie spekulacją tak jak czystą spekulacją jest twierdzenie oskarżyciela publicznego i sądu orzekającego, że skoro istnieją nieprawidłowości w obiegu dokumentów w firmie (...) to oskarżony Z. K. o tym wiedział i miał pełną ich świadomość, co uzasadnia uznanie go za winnego w tym zakresie czynu z art. 56 § 1 k.k.s.

Obrońca oskarżonego w apelacji domagał się miedzy innymi zmiany wyroku w zaskarżonej części i uniewinnienia oskarżonego.

Wniosek ten niewątpliwie słuszny, co do zasady nie mógł doprowadzić wprost do stwierdzenia w wyroku Sądu II instancji, że oskarżony jest w tej części uniewinniony.

Otóż Sąd Rejonowy przypisał oskarżonemu działania w ramach czynu ciągłego czemu dał wyraz w kwalifikacji prawnej powołując przepis art. 6 § 2 k.k.s., a to oznacza że wszystkie zachowania oskarżonego w tym będące przedmiotem apelacji uznane zostały za jeden czyn zabroniony. W tej sytuacji Sąd odwoławczy mógł jedynie poprzez eliminacje z opisu czynu uznać, że zachowanie oskarżonego Z. K. nie było zachowaniem o którym mowa w art. 56 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.

Eliminacja jednego z zachowań oskarżonego spowodowała konieczność złagodzenia orzeczonej wobec niego kary grzywny do wysokości 150 stawek dziennych.

Z uwagi na sytuację materialną oskarżonego Sąd odwoławczy zwolnił go od kosztów sądowych za II instancje w tym również od opłaty za obie instancje – art. 624 § 1 kpk.

Zupełnym nieporozumieniem jest żądanie apelacji zasądzenia od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego Z. K. poniesionych w sprawie przez niego wydatków w tym związanych z ustanowieniem w sprawie obrońcy z wyboru.

Zgodnie z treścią art. 632 pkt 2 kpk tylko w razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania w sprawie z oskarżenia publicznego koszty procesu ponosi Skarb Państwa.

W rozpatrywanej sprawie oskarżony nie został ani uniewinniony ani też nie umorzono wobec niego postępowania karnego, co oznacza, że przepis art. 632 pkt 2 kpk nie ma tutaj zastosowania jeśli chodzi o zwrot kosztów procesu odnoszących się do wydatków związanych z ustanowieniem w sprawie obrońcy z wyboru.

Reasumując powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 437 § 1 kpk orzekł jak w sentencji.

SSO Ewa Opozda-Kalka SSO Krzysztof Sójka SSO Leszek Grzesiak