Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2018 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. R.

przeciwko Skarbowi Państwa - (...) w R.

o zapłatę

I oddala powództwo

II zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 1000,- zł tytułem wynagrodzenia za zastępstwo procesowe, w pozostałej części powoda nim nie obciążając.

Sygn. akt I C 186/18

UZASADNIENIE

Powód M. R. po ostatecznym sprecyzowaniu żądania domagał się od Skarbu Państwa - (...)w R. zadośćuczynienia w kwocie 80.000 zł jako rekompensaty za krzywdę związaną z przekroczeniem uprawnień służbowych funkcjonariuszy Policji, które skutkowało skazaniem go na karę pozbawienia wolności.

W uzasadnieniu wskazał, że w okresie od 15 lutego 2013 r. do 23 sierpnia 2013 r., funkcjonariusze Komisariatu w R. przekroczyli swoje uprawnienia w ten sposób, że podejmowali podczas dochodzenia prowadzonego pod sygnaturą akt (...)pod nadzorem Prokuratury Rejonowej w P. (sygn. akt (...)) działania ukierunkowanie na skazanie powoda, przy jednoczesnym zatajaniu dowodów przemawiających na jego korzyść oraz nakłaniali świadków do składania fałszywych zeznań. Jednym z dowodów jego niewinności, który nie został przeprowadzony był brak badań na obecność narkotyków w jego organizmie. Żądana kwota jest adekwatna do doznanej krzywdy (k. 4-5, k. 14, k. 15).

W odpowiedzi na pozew, Skarb (...)w R. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej-Polskiej wniósł o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazał, że Sąd Rejonowy w Piszu uznał powoda za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, przyjmując, że M. R. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k., albowiem posiadał ustalone ilości środka odurzającego, a wyrokiem z dnia 24 lipca 2018 r., Sąd Okręgowy w Olsztynie utrzymał zaskarżony wyrok w mocy. Pozwany podniósł nadto zarzut przedawnienia w całości roszczenia powoda. W ocenie pozwanego, roszczenie powoda nie zostało udowodnione zgodnie z regułą wynikającą z art. 6 k.c., co winno skutkować oddaleniem powództwa. Dodatkowo pozwany zwrócił uwagę na związanie sądu ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do faktu popełnienia przestępstwa. Pozwany z daleko idącej ostrożności wniósł o oddalenie powództwa z uwagi na niewspółmierność krzywdy do wysokości żądania (k. 95-100).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 lutego 2013 r. w późnych godzinach wieczornych, powód podróżował samochodem z dwoma kolegami. Pojazd był wcześniej obserwowany przez funkcjonariuszy z (...) z R. z uwagi na pozyskanie informacji o możliwości przewożenia pojazdem narkotyków. Początkowo obserwowano pojazd, następnie go zatrzymano. Podczas zatrzymania pojazdu, powód będący pasażerem wysiadł upuszczając niewielki woreczek foliowy. W związku z tym Policjanci z Komisariatu przeprowadzili następujące czynności służbowe:

a)  przeszukanie samochodu osobowego, kierowanego przez A. Z. (1), w którym znaleziono dwie torebki foliowe koloru białego z zawartością suszu i jedną torebką foliową koloru bezbarwnego z zawartością suszu,

b)  zatrzymanie T. M. (1), A. Z. (1) i powoda jako podróżujących razem samochodem osobowym, podejrzanych o posiadanie środków odurzających w postaci marihuany,

c)  przeszukanie osób, odzieży i podręcznych przedmiotów wymienionych,

d)  użycie testera narkotykowego (...)) w celu sprawdzenia substancji wyglądem przypominającą marihuanę,

e)  wydanie postanowienia o wszczęciu dochodzenia.

W dniu 16 lutego 2013 r. dokonano zabezpieczenia suszu marihuany, zatrzymania pojazdu, którym podróżował powód z kolegami, przesłuchano policjantów dokonujących kontroli drogowej – P. J. i K. G., przeszukano i zatrzymano rzeczy należące do T. M. (1), przesłuchano T. M. (1) i A. Z. (1), a także powoda. Przeszukano pomieszczenia mieszkalne i gospodarcze powoda i osób z nim podróżujących, przesłuchano matkę powoda i matkę A. Z. (1). Oględzinom został też poddany telefon komórkowy A. Z. (1). Powód, w trakcie swojego przesłuchania, nie wnosił o przeprowadzenia badań na obecność narkotyków w jego organizmie. Wskazał jednocześnie, że uprzednio był już trzykrotnie karany za posiadanie środków odurzających. Tego samego dnia konfrontacji zostali poddani powód i osoby z nim podróżujące.

W dniu 17 lutego 2013 r. oględzinom został poddany telefon komórkowy powoda, a także zabezpieczony przez funkcjonariuszy susz.

W dniu 21 lutego 2013 r. powód złożył skargę na zatrzymanie i na działania policji podczas zatrzymania. W piśmie M. R. negował sposób postępowania policjantów, zarówno tych obecnych przy zatrzymaniu jak i tych przeprowadzających z nim dalsze czynności procesowe. Wskazywał, że był bity i kopany, a agresywne zachowanie policjantów było również nakierowane na inne osoby, które zostały razem z nim zatrzymane. Wskazał, że policjanci próbowali swoich zachowaniem pozyskać dowody obciążające jego osobę. Jednocześnie zaprzeczał, aby przy nim znaleziono narkotyki. Dodatkowo podnosił, że podczas zatrzymania dwie pozostałe osoby (A. Z. i T. M.) nie zostali od siebie odizolowani i mieli możliwość ustalenia wspólnej i niekorzystnej dlań wersji wydarzeń. Podkreślił, że w chwili zatrzymania postulował o przeprowadzenie badań laboratoryjnych na zawartość w swoim organizmie środków odurzających.

W dniu 13 marca 2013 r. Komendant (...)w R. postanowił zasięgnąć pisemnej opinii z (...) w O..

W dniach 22 lutego 2013 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w P. wydała postanowienia o zatwierdzeniu dokonanych w dniach 15 lutego 2013 r. i 16 lutego 2013 r. przeszukań pomieszczeń gospodarczych i mieszkalnych oraz osób.

Postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2013 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w (...) postanowił przedłużyć okres dochodzenia do 15 maja 2013 r.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 19 kwietnia 2013 r. w sprawie (...) w P. nie uwzględniono zażalenia powoda, uznając, że było ono zasadne, legalne i prawidłowe. Sąd wskazał przy tym, że zatrzymanie powoda odbyło się zgodnie z art. 244 § 1 k.p.k. Uznał przy tym, że decyzja o zatrzymaniu powoda była prawidłowa, gdyż znajdowała oparcie w dowodach, pozwalających przyjąć podejrzenie o popełnienie przez powoda przestępstwa. Powód o przyczynach zatrzymania oraz o przysługujących mu uprawnianiach został poinformowany.

W dniu 15 maja 2013 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w P.wydał postanowienie o przedłużeniu okresu trwania dochodzenia, gdyż sprawa wymaga wyjaśnienia i wykonania dalszych czynności procesowych.

W dniu 13 czerwca 2013 r. została przeprowadzona ekspertyza kryminalistyczna przez (...) w O., która wykazała, że materiał przekazany przez Policję i zabezpieczony przy zatrzymaniu powoda stanowi konopie i zawiera w sobie delta - 9 - THC oraz kwas tetrahydrokannabinolowy w ilościach większych od najwyższego punktu krzywej kalibracji, odpowiadającej stężeniu delta 9-THC 1,66%.

W dniu 27 czerwca 2013 r. postawiono powodowi zarzuty, dotyczące tego , że że w dniu 15 lutego 2013 r. wbrew przepisom ustawy posiadał środek odurzający w postaci konopi innych niż włókniste, ujęte w wykazie środków odrzucających z grupy I-N i IV-N, przy czym zarzuconego mu czynu dokonał w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za podobne przestępstwo umyślne, za które został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Nidzicy (...)z dnia 1 października 2007 r. Postanowienie ogłoszono powodowi w dniu 27 czerwca 2013 r. Następnie przystąpiono do przesłuchania powoda w charakterze podejrzanego. W trakcie przesłuchania, powód wskazywał, że narkotyki posiadał jeden z kolegów, z którymi podróżował, że obaj kłamią i chcą zrzucić winę właśnie na powoda. Nadto podał, ze T. M. (1) uczy się w szkole policyjnej i dlatego broni się przed odpowiedzialnością.

W dniu 15 lipca 2013 r. powód, jako podejrzany został zawiadomiony o możliwości zapoznania się z materiałem postępowania przygotowawczego w dniu 14 sierpnia 2013 r. Powyższe zawiadomienie powód odebrał w dniu 18 lipca 2013 r. W dniu 14 sierpnia 2018 r. powód nie stawił się w (...) w R. i nie zapoznał się z aktami postępowania przygotowawczego.

W dniu 14 sierpnia 2013 r. (...) w R. sporządził akt oskarżenia przeciwko powodowi, który następnie w dniu 23 sierpnia 2013 r. został zatwierdzony przez Asesora Prokuratorskiego z Prokuratury Rejonowej w P..

Aktem tym powód został oskarżony o to, że w dniu 15 lutego 2013 r. o godzinie 23:20 w miejscowości R. posiadał środek odurzający w postaci konopi innych niż włókniste ujęte w wykazie środków odrzucających z grupy I-N i IV-N, przy czym zarzuconego mu czynu dokonał w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za podobne przestępstwo umyślne, za które został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Nidzicy (...)z dnia 1 października 2007 r.

(dowód z akt sprawy karnej o sygn. akt(...)SR w Piszu k. 1-143)

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Piszu z dnia 11 kwietnia 2018 r. uznano powoda za winnego tego, że w dniu 15 lutego 2013 r. w miejscowości R. posiadał środek odurzający w postaci konopi innych niż włókniste, ujęte w wykazie środków odurzających z grupy I-N i IV-N, przy czym zarzucanego mu czynu dokonał w ciągu 5 lat od odbycia co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za podobne przestępstwo umyślne. Powód został skazany na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Nadto Sąd orzekł przepadek środków odurzających i zarządził ich zniszczenie.

W pisemnych motywach uzasadnienia wskazanego wyżej wyroku, Sąd Rejonowy w Piszu ustalił, że powód wraz z dwoma kolegami podróżował samochodem osobowym ze S. do P. celem zakupu marihuany. Trzy opakowania narkotyków kupił powód, przy czym dwa z nich zawierały zielone konopie inne niż włókniste, ujęte w wykazie środków odrzucających z grupy I-N i IV-N. Za posiadanie tych dwóch środków powód został oskarżony, a następnie skazany.

Od powyższego wyroku, powód złożył apelację. W piśmie zarzucił sądowi dokonanie niewłaściwej oceny zeznań świadków, w tym wiarygodności A. Z. (1) i T. M. (1), na braku jednoznacznych dowodów jego winy, na oddalenie wniosku dowodowego o przesłuchanie powoda przy pomocy wariografu.

Apelację złożył także pełnomocnik powoda, zarzucając między innymi bezkrytyczne oparcie rozstrzygnięcia na zeznaniach świadka T. M. (1) oraz A. Z. (1) i brak uwzględnienia konfliktu między wymienionymi, a powodem.

W wyniku złożonej apelacji, Sąd Okręgowy w Olsztynie, utrzymał zaskarżony wyrok w mocy. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że ocena dowodów, w tym w głównej mierze świadka A. Z. (1) zeznającego odmienne na różnych etapach postępowania karnego, została przez Sąd Rejonowy w Piszu prawidłowo dokonana. Zarzuty zgłaszane w apelacji przez powoda dotyczące uzyskania zeznań świadka A. Z. (1) za pomocą czynu zabronionego nie znalazły potwierdzenia, a ocena ich wiarygodności została poddana swobodnej ocenie dowodów. Sąd Okręgowy w Olsztynie podkreślił, że Sąd Rejonowy w Piszu przeprowadził dowody zarówno na korzyść, jak i niekorzyść powoda (oskarżonego).

Od powyższego wyroku kasacja nie była składana przez żadną ze stron postępowania.

Sąd Rejonowy w Piszu wydał w dniu 7 sierpnia 2018 r. nakaz przyjęcia powoda do odbycia kary i zaliczenie na poczet kary 1 dnia tj. okresu od 15 lutego 2013 r. do 16 lutego 2013 r. W odpowiedzi na powyższe (...) w S. poinformował Sąd o przyjęciu orzeczenie do wykonania, przy czym początek odbywania kary pozbawienia wolności przez powoda został ustalony na dzień 6 stycznia 2019 r., zaś koniec na 4 lipca 2019 r., w sumie 179 dni.

(dowód z akt SR w Piszu o sygn. akt (...)w szczególności: wyrok i uzasadnienie wyroku k. 592 i 603-605, wyroku SO w Olsztynie o sygn. akt (...)k. 665 i jego uzasadnienia k. 666-669, a także z apelacji powoda i jego pełnomocnika k. 611-617 i 619-627, nakazu przyjęcia powoda do ZK k. 687, obliczenie kary przez (...)w S. k. 699 oraz akt niniejszej sprawy wyrok i uzasadnienie SO w Olsztynie o sygn. akt (...)k. 130-134)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wywiedzione przez powoda nie zasługiwało na uwzględnienie przede wszystkim z uwagi na brak bezprawności działań pozwanego determinującej odpowiedzialność deliktową po stronie Skarbu Państwa.

W pierwszej przy tym kolejności wskazać należy, iż podstawy prawnej zgłoszonego pozwem roszczenia należało upatrywać w przepisach art. 417 k.c. w związku z art. 23 , 24 i 448 kc.

Formułując bowiem powództwo w sprawie niniejszej powód co do podstawy faktycznej w zakresie zawinionego działania pozwanej jednostki, powołał się na fakt konkretnych, niezgodnych z prawem zaniechań i uchybień ze strony funkcjonariuszy konkretnego komisariatu, które to doprowadziły do określonych skutków w postaci postawienia zarzutu, wniesienia aktu oskarżenia i ostatecznie skazania powoda.

W tym miejscu i dla porządku należy wskazać, iż generalnie przesłankami odpowiedzialności deliktowej Skarbu Państwa są: wyrządzenie szkody (odpowiednio krzywdy), czyn niedozwolony polegający na bezprawnym działaniu lub zaniechaniu podmiotu wykonującego w imieniu Skarbu Państwa władzę publiczną oraz normalny związek przyczynowy pomiędzy tak rozumianym czynem niedozwolonym, a powstaniem szkody, przy czym przesłanki te muszą wystąpić łącznie. Poszkodowany (powód) nie ma przy tym obowiązku wykazania zawinienia (winy) Skarbu Państwa, albowiem dla odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa wystarczy tu jedynie bezprawność działania lub zaniechania.

W ocenie Sądu jednakże zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a także, (a może przede wszystkim) bezsporne pomiędzy stronami okoliczności nie pozwalają poczynić w tej mierze ustaleń korzystnych dla powoda.

Po pierwsze bowiem, w ocenie powoda krzywdą zaistniałą po jego stronie jest fakt oskarżenia go, a następnie skazania na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności za przestępstwo posiadania narkotyków, co ostatecznie godzi w jego prawnie chronione dobro osobiste jakim jest oczywiste prawo do wolności osobistej.

Jakkolwiek co do zasady, fakt skazania na karę pozbawienia wolności i przede wszystkim jego skutek w postaci przymusowego osadzenia w warunkach izolacji, zawsze stanowi przejaw naruszenia tego dobra, to jednak zauważyć należy, iż z założenia będzie to przejaw działania w granicach prawa, skoro skazanie jest niczym innym jak realizacją jednego z zadań państwa jakim jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości.

Rozpoczęcie też wykonania orzeczonej kary wobec powoda będzie zatem bezspornie wynikiem jego prawomocnego skazania, co niesie ze sobą dalsze konsekwencje.

Pierwsza to ta, iż wymierzona przez sąd karny sankcja jest karą wobec dopuszczenia się przestępstwa i jego prawną konsekwencją, zawierającą określoną ustawowo dolegliwość. O ile zatem istnieje prawomocny wyrok zawierający w sobie wymierzenie wzmiankowanej kary, nie sposób mówić o skazaniu i wykonaniu kary jako działaniu bezprawnym, skoro działanie to ma właśnie swe oczywiste umocowanie w prawie tj. przepisach prawa materialnego, kodeksu postępowania karnego i kodeksu wykonawczego, co szerszego uzasadnienia nie wymaga.

Powód zresztą wydaje się zdawać sobie sprawę z tej oczywistości, skoro swej krzywdy upatruje w działaniach i okolicznościach innych niż wadliwość wyroku skazującego jako takiego, skoro ten jest prawomocny.

Nadmienić tu należy, że sprawa karna (...)nie była ani przedmiotem wznowienia postępowania ani innego nadzwyczajnego środka zaskarżenia. W świetle twierdzeń powoda wyrok zaskarżony został (lub zostanie) do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, zgodnie bowiem z art. 35 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolnościach, Trybunał może rozpatrywać sprawę dopiero po wyczerpaniu wszystkich środków odwoławczych, przewidzianych prawem wewnętrznym, zgodnie z powszechnie uznanymi zasadami prawa międzynarodowego, jeśli sprawa została wniesiona w ciągu sześciu miesięcy od daty podjęcia ostatecznej decyzji. Z tego, co w sprawie jest wiadome, od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie, kasacja nie była składana. Termin 30 dniowy do wniesienia kasacji upłynął nie został zachowany, bezskutecznie bowiem jak wynika z akt sprawy karnej(...)(k. 694), wyrok Sądu Okręgowego w Olsztynie z uzasadnieniem powód odebrał w dniu 3 sierpnia 2018 r. a do dnia rozpoznania niniejszej sprawy nie wpłynęła kasacja. Oznacza to, że nie ma żadnych obiektywnych przyczyn, które nakazywałyby uznać, że zapadłe wyroki w świetle prawa nie wywierają skutków prawnych.

Druga wzmiankowana wcześniej konsekwencja prawomocności wyroku to ta, iż w świetle zaistniałych w sprawie faktów można mówić o zerwaniu związku przyczynowo skutkowego pomiędzy tym co miało miejsce w roku 2013, a przyszłym pozbawieniem wolności tj. skazaniem i osadzeniem powoda.

Owo osadzenie w zakładzie karnym bowiem, z punktu widzenia normalnego, adekwatnego związku przyczynowego, jest wynikiem sporządzenia aktu oskarżenia i osądzenia powoda przez Sąd karny, wobec czego to działania bądź zaniechania funkcjonariuszy komisariatu stają się dla sprawy w tym kontekście procesowo obojętnymi.

Powód konsekwentnie kwestionował wiarygodność złożonych przez świadków A. Z. (1) i T. M. (1) zeznań i Sąd Rejonowy w Szczytnie zajmował się oceną okoliczności towarzyszących przesłuchaniu wymienionych świadków, w tym zarzutem wymuszenia ich zeznań. Dodatkowo należy wskazać, że sądy obu instancji dokonały wszechstronnej oceny wiarygodności zeznań wzmiankowanych świadków, tym w kontekście prawidłowości uzyskania tych dowodów, albowiem kwestie te były podnoszone przez powoda i jego pełnomocnika w toku całego postępowania, w tym w apelacji. W uzasadnieniach orzeczeń wskazanych Sądów nie podzielono jednak argumentacji przedstawianej przez powoda.

Tym samym brak jest w świetle okoliczności sprawy możliwości przypisania bezprawności działania pozwanej jednostce i powiązanego z tym skutku w postaci skazania powoda i pozbawienia go wolności.

Ubocznie tu jedynie należy wskazać, iż Sąd, jakkolwiek z urzędu stosuje przepisy prawa materialnego, to jednak jest związany podstawą faktyczną żądania polegającą właśnie na bezprawności działania konkretnych osób, zatrudnionych w konkretnej jednostce i to działań w określonym miejscu i czasie, co w tym zakresie nie pozwala na kreowanie nowej podstawy faktycznej żądania pozwu.

Odrębnego przy tym omówienia wymagało pominięcie przez Sąd dowodów zawnioskowanych przez powoda celem wykazania, że jego pozbawienie wolności jest efektem bezprawnego działania funkcjonariuszy policji.

Przede wszystkim na wstępie i dla porządku zauważyć należy, iż złożone przez powoda wnioski dowodowe nie mogły zostać uwzględnione z uwagi na normę art. 11 k.p.c. Zgodnie z jego bowiem treścią, ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa, wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Przepis art. 11 k.p.c. nakłada zatem na sąd bezwzględny i nie doznający żadnych ograniczeń obowiązek uwzględnienia ustaleń wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do faktu i sposobu popełnienia przestępstwa.

Właściwie rozumiana istota związania wynikającego z cytowanego powyżej przepisu polega na wyłączeniu dokonywania w postępowaniu cywilnym ustaleń faktycznych innych niż te, które zawarł sąd karny w sentencji wyroku skazującego.

Przypomnieć należy, że powód w niniejszym procesie dochodzi zapłaty zadośćuczynienia za to, że na skutek przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy Policji, ukierunkowanego na skazanie powoda oraz zatajania dowodów jego niewinności i nakłanianiu świadków T. M. (1) i A. Z. (1) do składania fałszywych zeznań, został skazany wyrokiem karnym.

Podnoszone zarzuty, co do niewłaściwego zachowania funkcjonariuszy, jak również do oceny zeznań wymienionych świadków, powód zgłaszał na etapie postępowania przygotowawczego (por. postanowienie SR w Szczytnie z dnia 19 kwietnia 2013 r. znajdujące się w aktach (...)SR w Piszu k. 79). Sąd Rejonowy w Piszu w pisemnych motywach wyroku skazującego powoda za posiadanie zakazanych środków odurzających, odniósł się do różnej wersji zeznań podróżujących razem z powodem kolegów. Dokonał ich oceny, zgodnie występującą w procedurze karnej, zasadą swobodnej oceny dowodów i ją umotywował. Na skutek złożonej apelacji, powód w dalszym ciągu opierał swoją obronę na niewłaściwej ocenie zeznań świadków - kolegów z którymi w dniu 15 lutego 2013 r. podróżował.

Badając w trybie instancyjnym zasadność wydanego przez Sąd I instancji rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy w Olsztynie nie znalazł podstaw do uznania tej oceny za niewłaściwą. Wskazał przy tym, że dowody zostały przeprowadzone zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego powoda.

Skoro też w wyniku powyższego powód prawomocnym wyrokiem sądu karnego został uznany za winnego tego, że w dniu 15 lutego 2013 r. był w posiadaniu środka odrzucającego w postaci ziela konopi tj. o czyn z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, to sąd w postępowaniu cywilnym nie jest władny dokonywać odmiennych ustaleń w tym zakresie.

Jak wynika z oczywistych procesowych oczekiwań powoda, zawnioskowane pozwem oraz dalszymi pismami dowody zmierzają faktycznie i jedynie do ustalenia, iż krzywda powoda w postaci wyroku skazującego i idące za tym pozbawienie go wolności jest powiązane ze skazaniem niesłusznym, bo opartym na fałszywych zeznaniach bądź niewłaściwej ocenie materiału dowodowego oraz na zasadniczej, logicznie i funkcjonalnie związanej z tym tezie, iż powód faktycznie przypisanego mu wyrokiem przestępstwa się nie dopuścił.

Takie jest kluczowe założenie pozwu i wniesionego powództwa i co za tym idzie - wnioskowanych i pominiętych dowodów.

Inny zaś to rozumowania prowadziłby do nie do przyjęcia sytuacji, w której sąd cywilny ustaliłby przesłankowo fakt niepopełnienia przestępstwa jako podstawę zasądzonego zadośćuczynienia, co byłoby oczywiście niedopuszczalne, skoro wynikająca z art. 11 k.p.c. moc wiążąca wyroku karnego oznacza, że w sprawie cywilnej niedopuszczalne jest dokonywanie jakichkolwiek własnych ustaleń, co do tych okoliczności, którymi, zgodnie z omawianym przepisem, sąd jest związany w postępowaniu cywilnym.

Dlatego dopuszczenie dowodów w postaci przesłuchania powoda przy pomocy wariografu, z nagrań monitoringu rejestrującego dźwięk i obraz w czasie przesłuchania powoda oraz świadków są niedopuszczalne i stałyby w sprzeczności z cytowanym wcześniej art. 11 k.p.c.

Końcowo i niejako alternatywnie wskazać należy, iż jeśli uznać, że swą krzywdę powód wiązałby wyłącznie z przedstawieniem zarzutów i złożeniem przeciwko niemu aktu oskarżenia, to wtedy konsekwentnie uznać należałoby , iż do zdarzenia wywołującego szkodę doszło w okresie od 15 lutego 2013 r. do 23 sierpnia 2013 r. Przyjmując, też że ostatnim dniem dowiedzenia się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia jest dzień 23 sierpnia 2013 r. to roszczenie powoda z dniem 23 sierpnia 2016 r. uległo przedawnieniu. Sąd nie mógł przy tym co do tak zdefiniowanej krzywdy wziąć pod uwagę innego okresu z uwagi na treść art. 321 k.p.c. Przepis ten odnosi się zarówno do samego żądania (zapłaty zadośćuczynienia), jak i jego podstawy faktycznej (opisu zdarzenia przedstawionego przez powoda i uzasadniającego w jego ocenie dochodzone roszczenie). Sąd bowiem orzeka o przedmiocie sporu, tak jak go określił powód, a orzeczenie którego zakres jest szerszy od zakresu żądania, jest orzeczeniem ponad żądanie. Inaczej rzecz ujmując, sąd nie może zasądzić czego innego od tego czego żądał powód, a tym bardziej więcej niż on sam się domagał. Tym samym zakreślone ramy czasowe, w których doszło do szkody powoda mają charakter bezwzględny, a to oznacza, iż sąd zmienić go nie może. Powód jest dysponentem przedmiotu żądania i musi się w tych okolicznościach liczyć także ze skutkami procesowymi żądania, przy którym obstaje (postanowienie SN z 27 września 2000 r., V CKN 1099/00, LEX nr 532132, por. też wyrok SN z 25 czerwca 2015 r., V CSK 612/14, zob. też m.in. wyroki SN z dnia 26 stycznia 2017 r., II PK 333/15, z 8 września 2016 r., II CSK 750/15).

Warto tu przywołać też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2018 r. V CSK 544/17, gdzie dano wyraz zapatrywaniu, iż chwila uzyskania wiedzy o sprawcy oznacza chwilę uzyskania takich informacji, które oceniane obiektywnie, pozwalały z wystarczającą dozą prawdopodobieństwa, przypisać sprawstwo konkretnemu podmiotowi.

Rzecz podobnie należy oceniać w kontekście dowiedzenia się o szkodzie.

W związku z powyższym, z uwagi na skutecznie podniesiony w tym zakresie zarzut strony pozwanej, i z tej przyczyny należało powództwo w tym ewentualnym kształcie oddalić, jako również przedawnione, co prowadziło do orzeczenia jak w pkt I.

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Stronie reprezentowanej przez radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej zwraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata.

Sąd zasądził przy tym jedynie część kosztów procesu, uznając że w niniejszej sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek do nieobciążania tymi kosztami powoda. Tymi względami są: fakt pozbawienia wolności, brak zatrudnienia, brak majątku oraz (choć w minimalnym stopniu) element przeświadczenia o słuszności swego żądania. Na powyższe nakłada się znikomość pozytywnych rokowań co do skuteczności egzekucji zasądzonych w całości kosztów.

Dlatego Sąd zasądził jedynie kwotę 1.000 zł od powoda na rzecz pozwanego, zgodnie ze wskazanymi wyżej przepisami oraz § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015 r. z późniejszymi zmianami oraz art. 102 k.p.c.