Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 czerwca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że W. Z. z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu: od 1 grudnia 2015 r. do 31 stycznia 2016 r., od 1 marca 2016 r. do
31 października 2016 r. , od 1 stycznia 2017 r. do 31 stycznia 2017 r. oraz od 1 marca 2017 r. , zaś miesięczne podstawy wymiaru składek wynoszą:

a)  na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, tj. emerytalne, rentowe i wypadkowe:

- za październik 2016 r. – 2 433,00 zł,

- za styczeń 2017 r. – 2 557,80 zł,

- od marca do kwietnia 2017 r. – 2 557,80 zł

b) na ubezpieczenie zdrowotne:

- za listopad 2015 r. – 3 104,57 zł

- za październik 2016 r. – 3 210,60 zł

- za grudzień 2016 r. – 3 210,60 zł

- za styczeń 2017 r. – 3 303,13 zł

- od marca do kwietnia 2017 r. – 3 303,13 zł

c) na Fundusz Pracy:

- za październik 2016 r. – 2 433,00 zł

- za styczeń 2017 r. – 2 557,80 zł

- od marca do kwietnia 2017 r. – 2 557,80 zł

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że W. Z. z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej zgłosił się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego od 1 listopada 2015 r. do 31 stycznia 2016 r. , od 1 marca 2016 r. do 30 września 2016 r. , od 1 grudnia 2016 r. do 31 stycznia
2017 r. oraz od 1 marca 2017 r., a ponadto z ww. tytułu zgłosił się do ubezpieczenia zdrowotnego od dnia 1 lutego 2016 r. do 29 lutego 2016 r., od 1 października 2016 r. do
30 listopada 2016 r. oraz od 1 lutego 2017 r. do 28 lutego 2017 r. Ponadto od 3 lipca 2014 r. W. Z. został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego jako pracownik (...) (w wymiarze czasu pracy wynoszącym ½ etatu), z wykazaniem przez płatnika za miesiące : listopad 2015 r., luty 2016 r., listopad 2016 r., grudzień 2016 r., luty 2017 r. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przeliczeniu na okres miesiąca wyższą niż minimalne wynagrodzenie za pracę, a za miesiące: od grudnia 2015 r. do stycznia 2016 r., od marca 2016 r. do października 2016 r., styczeń 2017 r., marzec 2017 r., kwiecień 2017 r. z wykazaniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w przeliczeniu na okres miesiąca niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Wobec powyższego w związku z tym, że podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe ze stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca w okresach od 1 grudnia 2015 r. do 31 stycznia 2016 r., od 1 marca 2016 r. do 31 października 2016 r., od 1 stycznia 2017 r. do 31 stycznia 2017 r., od 1 marca 2017 r. do
30 kwietnia 2017 r. są niższe od minimalnego wynagrodzenia, W. Z. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Natomiast podstawy wymiaru składek za W. Z. na ubezpieczenia emerytalne i ubezpieczenia rentowe ze stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca w okresach od 1 listopada 2015 r. do 30 listopada 2015 r. , od 1 lutego 2016 r. do
29 luty 2016 r., od 1 listopada 2016 r. do 31 grudnia 2016 r., od 1 lutego 2017 r. do 28 lutego 2017 r. są wyższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę W. Z. nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Tym samym w okresach od 1 listopada 2015 r. do 30 listopada 2015 r. , od 1 lutego 2016 r. do 29 lutego
2016 r. , od 1 listopada 2016 r. do 31 grudnia 2016 r., od 1 lutego 2017 r. do 28 lutego 2017 r. składki na ubezpieczenie zdrowotne należne są zarówno z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, jak i z tytułu wykonywania przez W. Z. pozarolniczej działalności.

/decyzja k.16 - 19 akt ZUS/

W dniu 24 lipca 2017 r. W. Z. odwołał się od powyższej decyzji wnosząc o jej uchylenie. Na uzasadnienie swego stanowiska podniósł, że od 12 września
2013 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, a od dnia 28 września 2011 r. pozostaje pracownikiem naukowo – dydaktycznym (...), gdzie pracuje na pół etatu na stanowisku asystenta w Instytucie Finansów, a specyfika wypłaty wynagrodzenia nauczyciela akademickiego polega na tym, że otrzymują oni wynagrodzenie z góry, które jest wypłacane pod koniec miesiąca za miesiąc następny. W ocenie skarżącego otrzymana kwota z tytułu wynagrodzenia stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, a nie kwota która jest wymagalna za określony miesiąc. W. Z. podniósł, że nie kwestionuje faktu podlegania składkom na ubezpieczenia społeczne za styczeń 2017 r., marzec 2017 r. oraz kwiecień 2017 r., jak również faktu niepodlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za luty 2016 r. , listopad 2016 r. oraz luty 2017 r. W ocenie skarżącego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlega on ubezpieczeniu społecznemu za listopad 2015 r. oraz grudzień 2016 r., natomiast nie podlega ubezpieczeniu za październik 2015 roku oraz październik 2016 roku.

/odwołanie k. 2 – 4 odwrót/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 18 sierpnia 2017 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał także, że wyrokiem z dnia 22 grudnia 2016 r., sygn. akt VIII U 129/16 Sąd Okręgowy w Łodzi zmienił decyzje z dnia 26 listopada 2015 r. i 8 stycznia 2016 r. uznając, że wnioskodawca nie podlega ubezpieczeniu z tytułu działalności gospodarczej w okresach od 1 lipca 2014 r. do 31 lipca 2014 r. i od 1 października 2015 r. do 31 października 2015 r., a wyrok ten w tym zakresie jest prawomocny. Organ rentowy jednocześnie zaznaczył, że w zakresie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne za lipiec, czerwiec i październik 2015 r. toczy się postępowanie apelacyjne.

/odpowiedź na odwołanie k.12 – 12 odwrót/

Zainteresowany (...) nie zajął stanowiska w sprawie.

/pismo pełnomocnika zainteresowanego k.42/

Pismem procesowym z dnia 14 czerwca 2018 r. pełnomocnik W. Z. wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowanie w sprawie, a także zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych polegających na przyjęciu :

1)  z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej skarżący nie podlega składkom na ubezpieczenie społeczne za listopad 2015 r., a w konsekwencji nie podlega składkom na fundusz pracy za listopad 2015 r., podczas gdy w rzeczywistości z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej skarżący podlega składkom na ubezpieczenie społeczne za listopad 2015 r., a w konsekwencji podlega składkom na fundusz pracy za listopad 2015 r.,

2)  z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej skarżący podlega składkom na ubezpieczenie społeczne za październik 2016 r. a w konsekwencji podlega składkom na fundusz pracy za październik 2016 r., podczas gdy w rzeczywistości z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej skarżący nie podlega składkom na ubezpieczenie społeczne za październik 2016 r., a w konsekwencji nie podlega składkom na fundusz pracy za październik 2016 r.,

3)  z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej skarżący nie podlega składkom na ubezpieczenie społeczne za grudzień 2016 r., a w konsekwencji nie podlega składkom na fundusz pracy za grudzień 2016 r., podczas, gdy w rzeczywistości z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej skarżący podlega składkom na ubezpieczenie społeczne za grudzień 2016 r., a w konsekwencji podlega składkom na fundusz pracy za grudzień 2016 r.

/pismo procesowe k.138 – 146/

Na rozprawie w dniu 10 września 2018 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i zajął stanowisko jak w piśmie procesowym z dnia 14 czerwca 2018 r. oraz wniósł o zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych, a pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.

/protokół rozprawy z dnia 10 września 2018 r. , płyta CD k.179/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. Z. prowadzi działalność gospodarczą od 12 września 2013 roku. /niesporne/

W okresie od 28 września 2011 roku do 30 września 2013 roku oraz od 3 lipca 2014 roku wnioskodawca był i jest pracownikiem (...), zatrudnionym w wymiarze ½ etatu na stanowisku asystenta.

/niesporne/

Wynagrodzenie ubezpieczonego z tytułu umowy o pracę świadczonej na rzecz wskazanego pracodawcy zostało zaksięgowane na jego koncie bankowym w następujących kwotach:

- w dniu 30 listopada 2015 roku – 1.224,69 zł (1.536,00 zł brutto) tytułem wynagrodzenia za grudzień 2015 r.,

- w dniu 31 października 2016 r. – 2 229,51 zł ( 2 831 zł brutto) tytułem wynagrodzenia za listopad 2016 r. ,

- w dniu 30 grudnia 2016 roku – 1.224,69 zł (1.536,00 zł brutto) tytułem wynagrodzenia za styczeń 2017 r.

/wyciąg bankowy k.5-5 odwrót, listy płac – k.8,9,11/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z brzmieniem art.9 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz.1778) osoby będące m.in. pracownikami, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust.1a.

W myśl ust. 1a powołanego przepisu ubezpieczeni wymienieni w ust.1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów.

Z powołanych przepisów wynika zatem wprost, że pierwszeństwo mają ubezpieczenia ze stosunku pracy. Pracownik prowadzący jednocześnie działalność gospodarczą nie płaci więc składek na ubezpieczenia społeczne od prowadzonej działalności gospodarczej - te opłaca bowiem już jego pracodawca od wynagrodzenia pracowniczego. Jedyny wyjątek - obowiązkowe opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, mimo zatrudnienia pracowniczego - powstaje wówczas, gdy pracownik-przedsiębiorca ze stosunku pracy osiąga wynagrodzenie (przychód) niższe niż minimalne. Wówczas powinien opłacać składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie wypadkowe także z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości , że w październiku 2016 r. wnioskodawca uzyskał wynagrodzenie wyższe niż minimalne wynagrodzenie określone w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 roku z dnia 11 września 2015 roku (Dz. U. z 2015 r. poz. 1385). Rozporządzenie to ustala minimalne wynagrodzenie na kwotę 1 850,00 zł , a jak wynika z ustaleń dokonanych w niniejszej sprawie wnioskodawca w październiku 2016 r. osiągnął z tytułu umowy o pracę wynagrodzenie w wysokości 2 229,51 zł (2.831,00 zł brutto), a zatem kwotę wyższą niż wynikającą z ww. rozporządzenia. Podkreślić także należy, że Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę stoi na stanowisku, że dla ustalenia osiągniętego wynagrodzenia liczy się data w której zostało ono przekazane do dyspozycji pracownika.

Teza ta może być pomocniczo wyprowadzona z przepisu art.11 ust.1 ustawy z dnia
26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2018 r., poz. 1509), zgodnie z którym przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Poza tym zgodnie z § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017r. poz.1831) -dla każdego ubezpieczonego, którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik składek w raporcie lub imiennym raporcie miesięcznym korygującym, o którym mowa w art. 41 ust. 6 ustawy, zwanym dalej „raportem korygującym”, oraz w deklaracji i deklaracji rozliczeniowej korygującej, o której mowa w art. 47 ust. 3 ustawy, zwanej dalej „deklaracją korygującą”, uwzględnia należne składki na ubezpieczenia społeczne od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji ubezpieczonego wypłat - od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego deklaracja dotyczy - stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ustawy.

Wobec tego, że w październiku 2016 r. (...) pozostawił do dyspozycji wnioskodawcy wynagrodzenie wyższe od minimalnego, to wnioskodawca nie podlegał obowiązkowym ubezpieczenia społecznym tj. emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, a tym samym podstawa wymiaru składek za ten miesiąc wyniosła 0,00 zł na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Sąd przekazał Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniosek W. Z. o ustalenie, że z tytułu prowadzonej działalności pozarolniczej podlega on obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, to jest emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 1 listopada 2015 r. do 30 listopada 2015 r. oraz od 1 grudnia 2016 r. do
31 grudnia 2016 r. celem rozpoznania, albowiem organ rentowy w zakresie tego okresu nie zajął stanowiska w decyzji. Należy zauważyć, iż sprecyzowany przez pełnomocnika skarżącego wniosek z dnia 14 czerwca 2018 r. nie był przedmiotem rozpoznania organu rentowego i tym samym organ rentowy nie zajął w tym zakresie stanowiska w treści skarżonej dyspozycji (pkt.1 i 2 decyzji).

W tym miejscu wskazać należy ,że zgodnie z art. 476 § 2 k.p.c. w związku z art. 2 k.p.c. przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych dotyczących ubezpieczenia społecznego i kategorii spraw wymienionych w pkt 1-5 § 2 art. 476 k.p.c.

Na obecnym etapie postępowania, wobec braku decyzji organu rentowego
w zakresie wniosku pełnomocnika skarżącego, zachodzi czasowa niedopuszczalność drogi sądowej, a właściwym do rozpoznania wniosku pozostaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, od decyzji którego będzie przysługiwać skarżącemu prawo wniesienia odwołania do Sądu zgodnie z powołanymi przepisami.

Z uwagi na powyższe tj. na czasową niedopuszczalność drogi sądowej Sąd, na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 464 § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt 2 sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. mając na uwadze, iż obie strony częściowo wygrały i przegrały sprawę, co uzasadniało wzajemne zniesienie kosztów procesu.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron.

S.B.