Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2018 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Stanisław Rączkowski

Sędziowie: SSA Barbara Krameris

SSO del. do SA Mariusz Wiązek (spr.)

Protokolant: Paulina Pańczyk

przy udziale prokuratora Prokuratury Regionalnej Wiesława Bilskiego

po rozpoznaniu w dniach: 24 maja 2018 r. i 15 listopada 2018 r.

rozpoznał sprawę D. K.

oskarżonej z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżoną

od wyroku Sądu Okręgowego w Legnicy

z dnia 23 listopada 2017 r. sygn. akt III K 112/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonej D. K. w ten sposób, że:

1.  przyjmuje, że zachowania opisane w pkt I i II części rozstrzygającej stanowi ą jeden czyn ciągły z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk i w zw. z art. 12 kk z tym, że ustala, iż oskarżona doprowadziła do niekorzystnego rozporządzania mieniem E. B. (1) na kwotę nie mniejszą niż 51.750 zł, a łączna wartość szkody wyrządzonej przestępstwem wynosi 471.536,10 zł i za to na podstawie art. 286 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 33 § 2 kk przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk wymierza jej kary: 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności oraz 200 (dwieście) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych,

2.  uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności i grzywny zawarte w pkt III części rozstrzygającej,

3.  obniża kwotę stanowiącą naprawienie szkody na rzecz E. B. (1) do 51.750 zł,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  na podstawie art. 69 § 1 kk, art. 70 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonej na okres próby lat 5 (pięciu);

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. T. M. 600 zł tytułem kosztów nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonej D. K. w postępowaniu odwoławczym oraz 138 zł tytułem zwrotu VAT;

V.  zwalnia oskarżoną od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, w tym od opłaty za obie instancje, obciążając poniesionymi wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

D. K. została oskarżona o to, że :

I.  w okresie od października 2006 r. do grudnia 2012 r. w P., rejonu (...), działając z góry powziętym zamiarem w krótkich odstępach czasu oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem E. B. (1) w łącznej kwocie nie mniejszej niż 66.750,00 zł, w ten sposób, że poprzez systematyczne przyjmowanie od E. B. (1) różnych kwot pieniędzy, celem rzekomego ich zainwestowania, wprowadziła pokrzywdzoną w błąd co do rzeczywistego przeznaczenia ww. kwot pieniędzy i możliwości uzyskania z tytułu dokonywanych wpłat pieniędzy zysków, faktycznie jednak zatrzymując pieniądze dla siebie, czym działała na szkodę E. B. (1),

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

II. w okresie od czerwca 2011r. do lutego 2013r. w P., rejonu (...), działając z góry powziętym zamiarem w krótkich odstępach czasu oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 419.786,10 zł, stanowiącej mienie znacznej wartości nw. pokrzywdzonych:

- K. B. w łącznej kwocie nie mniejszej niż 26.640,00 zł

- Ł. B. i M. B. w łącznej kwocie nie mniejszej niż 147.630,00 zł,

- K. P. (1) i K. P. (2) w łącznej kwocie nie mniejszej niż 92.000,00 zł,

- J. K. (1) w łącznej kwocie nie mniejszej niż 5.000,00 zł,

- K. K. (1) i M. K. (1) w łącznej kwocie nie mniejszej niż 32.000, 00 zł,

- M. K. (2) i M. K. (3) w łącznej kwocie nie mniejszej niż 41.526,00 zł

- J. K. (2) i J. K. (3) w łącznej kwocie nie mniejszej niż 19.052,00 zł,

- T. K. i L. K.w łącznej kwocie nie mniejszej niż 55.938,10 zł

w ten sposób, że poprzez systematyczne przyjmowanie wpłat od ww. pokrzywdzonych różnych kwot pieniędzy na rzekomą lokatę prowadzoną w (...)S.A. wprowadziła pokrzywdzonych w błąd co do rzeczywistego przeznaczenia wpłaconych kwot i możliwości uzyskania z tytułu dokonywanych wpłat pieniędzy prowizji i oprocentowania, faktycznie jednak zatrzymując pieniądze dla siebie, czym działała na szkodę ww. pokrzywdzonych,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy w Legnicy wyrokiem z dnia 23 listopada 2017 r., sygn.. akt: III K 112/14:

I.  uznał oskarżoną D. K. (K.) za winną popełnienia zarzucanego jej czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku i za czyn ten na podstawie art. 286 §1 kk i art. 33 §1 , 2 i 3 kk wymierzył jej karę roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 100 (stu) stawek dziennych po 20 zł każda;

II.  uznał oskarżoną D. K. (K.) za winną popełnienia zarzucanego jej czynu opisanego w punkcie II części wstępnej wyroku i za czyn ten na podstawie art. 286 §1 kk w zw. z art. 294 §1 kk i art. 33 §1, 2 i 3 kk wymierzył jej karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 200 (dwustu) stawek dziennych po 20 zł każda;

III.  na podstawie art. 85 §1 i 2 kk i art. 86 §1 i 2 kk połączył oskarżonej powyżej orzeczone kary pozbawienia wolności oraz kary grzywien i wymierzył jej karę łączną 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 250 stawek dziennych po 20 zł każda;

IV.  na podstawie art. 46 §1 kk orzekł wobec oskarżonej obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz:

- E. B. (1) kwoty 66.750 zł,

- K. B. kwoty 26.640,00 zł,

- Ł. B. i M. B. kwoty 147.630,00 zł,

- K. P. (1) i K. P. (2) kwoty 92.000,00 zł,

- J. K. (1) kwoty 5.000,00 zł,

- K. K. (1) i M. K. (1) kwoty 32.000, 00 zł,

- M. K. (2) i M. K. (3) kwoty 41.526,00 zł,

- J. K. (2) i J. K. (3) kwoty 19.052,00 zł,

- T. K. i L. K.kwoty 55.938,10 zł;

V.  na podstawie art. 230 §2 kpk zwrócił A. K. dowód rzeczowy w postaci jednostki centralnej komputera (...) 755 opisany na k. 722 verte pod poz. 41 oraz dowód w postaci kartki papieru sztuk 1 opisany na k. 722 verte pod poz. 42;

VI.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. K. kwotę 5640 zł plus 23% podatku vat tytułem udzielonej D. K. pomocy prawnej z urzędu;

VII.  na podstawie art. 626 §1 kpk zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu państwa koszty procesu i wymierzył jej opłatę w kwocie 1400 zł.

Apelację od tego wyroku wniósł obrońca oskarżonej, zarzucając:

1.obrazę przepisów postępowania: art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., co miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia przez nierozważenie wszystkich okoliczności sprawy, rozstrzygniecie nieusuwalnych wątpliwości na niekorzyść oskarżonej, przyjęciu jako podstawę orzeczenia wyłącznie dowodów obciążających oskarżoną D. K., z pominięciem dowodów dla niej korzystnych, jak również z pominięciem dowodów wskazujących na nie dające się usunąć wątpliwości oraz dokonaniu szeregu ustaleń z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów, w szczególności w odniesieniu do zeznań wszystkich świadków.

2.bład w ustaleniach faktycznych, przyjętych za jego podstawę a mający wpływ na treść wyroku poprzez ustalenie przez Sąd Okręgowy w Legnicy niezgodnie z treścią dowodów – zeznań świadków – przeprowadzonych na rozprawach, że :

a) E. B. (1) przekazała oskarżonej pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 66.750 zł, podczas gdy E. B. (1) w dniu 31.07.2017 r. zeznała, że była to łącznie kwota 30.000 zł oraz, że D. K. przelała jej na konto kwotę ok. 14.000 zł, jak również to, że nie wzywała pisemnie oskarżonej o zwrot pieniędzy, a gdy się upominała o ich zwrot, oskarżona wpłacała jej co jakiś czas pieniądze;

b) K. B. przekazała oskarżonej pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 26.640 zł, podczas gdy w dniu 12.06.2017 r. zeznała, że była to łącznie kwotą 31.440 zł oraz, że D. K. przelała jej parę razy na konto jej córki łączną kwotę 14.000 zł, albo 16.000 zł, oraz, że na dowodzie wpłaty napisała, że była to pożyczka dla oskarżonej;

c) Ł. B. i M. B. przekazali oskarżonej pieniądze w kwocie nie mniejszej ni147.630 zł, podczas gdy M. B. i Ł. B. w dniu 1.09.2017 r. zeznali, że była to łącznie kwotą ok. 170.000 zł, oraz, że D. K. przelała im pieniądze, jak również, że była to forma pożyczki;

d) K. P. (1) i K. P. (2) przekazali oskarżonej pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 92.000 zł, podczas gdy zarówno K. P. (2) w dniu 12.06.2017 r. jak i Ł. B. w dniu 31.07.2017 r. nie potrafili swobodnie wskazać, jakie to były kwoty oraz jaką łączną sumę otrzymali z powrotem od oskarżonej;

e) J. K. (1) przekazała oskarżonej pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 5.000 zł, podczas gdy J. K. (1) w dniu 12.06.2017 r. zeznała, że była to łącznie kwota 5.000 zł oraz, że D. K. przekazała jej kwotę ok. 2.000 zł;

f) K. K. (1) i M. K. (1) przekazali oskarżonej pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 32.000 zł, podczas gdy M. K. (1) w dniu 4.08.2017 r. zeznała, że była to kwota ok. 38.000 zł, zaś K. K. (1) zeznał w dniu 4.08.2017 r., że była to łącznie kwota chyba 37.000 zł, oraz, że D. K. przelała im pieniądze;

g) M. K. (2) i M. K. (3) przekazali oskarżonej pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 41.526 zł, podczas gdy M. K. (3) w dniu 4.08.2017 r. zeznała, że była to kwota ok. 30.000 zł, oraz, że D. K. zwracała od razu przy wpłatach 30 % wpłaconej kwoty, zaś M. K. (2) zeznał w dniu 12.06.2017 r., że nie pamięta jaka to była kwota, czy 30.000 zł czy 60.000 zł, oraz potwierdził, że D. K. zwracała przy wpłatach 30 % wpłaconej kwoty;

h) J. K. (2) i J. K. (3) przekazali oskarżonej pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 19.052 zł, podczas gdy w dniu 1.09.2017 r. J. K. (3) i J. K. (2) zeznali, że nie pamiętają, jaka to było kwota, oraz że D. K. zwracała jakieś kwoty.

3. rażącą obrazę prawa materialnego, a mianowicie:

a) art. 720 § 2 k.c. w zw. z art. 74 § 1 k.c. przez ich niezastosowanie i w konsekwencji przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków na okoliczność ustalenia wysokości udzielonej oskarżonej D. K. kwot poszczególnych pożyczek, podczas gdy zgodnie z treścią art. 74 § 1 k.c. nie był w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub przesłuchania stron na fakt dokonania czynności;

b) art. 361 k.c., 362 k.c., 363 k.c., przez ich niezastosowanie do miarkowania szkody w sytuacji, gdy nie dało się ustalić faktycznej wysokości wpłaty uiszczonych oskarżonej, zwłaszcza, że wpłaty również następowały przez osoby trzecie, a nie ustalono, czy te osoby faktycznie te kwoty przekazywali, tak D. K., jak i faktycznie wpłacającym;

c) art. 46 § 1 k.k. przez zobowiązanie oskarżonej do naprawienia szkody i wpłacenie kwot na rzecz osób wymienionych w pkt IV sentencji wyroku, podczas gdy brak było ku temu podstaw, zwłaszcza że nawet oskarżyciel publiczny – posługujący się tą samą opinią biegłego, co Sąd I instancji – w akcie oskarżenia stwierdził w szczególności, że przedmiotowa opinia nie wniosła istotnych ustaleń w zakresie ustalenia rzeczywistych strat pieniędzy, oraz że D. K. część pieniędzy przekazała pokrzywdzonym w formie gotówkowej, zaś świadkowie nie potrafili w sposób jednoznaczny określić, tak wysokości, jak i zwrotu pożyczanych D. K. sum;

d) art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. przez zakwalifikowanie czynu oskarżonej jako przestępstwa oszustwa, podczas gdy brak jest wystarczających dowodów na to, że oskarżona dopuściła się stawianych jej zarzutów;

e) art. 115 § 2 k.k. poprzez nieuwzględnienie przez Sąd I instancji, wszystkich okoliczności składających się na ocenę społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżoną D. K. czynu, w szczególności poprzez pominięcie dotychczasowego życia oskarżonej, nadal trwającego leczenia psychiatrycznego, oraz sposobu jej zachowania po popełnieniu przestępstwa;

f) art. 53 § 1 k.k. poprzez nieuwzględnienie dotychczasowego nienagannego trybu życia oskarżonej D. K., jej właściwości i warunków osobistych, nadal trwającego leczenia psychiatrycznego, w tym jej wieku;

g) rażącą niewspółmierność kary łącznej 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz kary łącznej grzywny w wysokości 250 stawek dziennych po 20 zł orzeczonych wobec oskarżonej D. K. do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego jej czynu zabronionego, rodzaju i rozmiaru ujemnych następstw czynu, znacznego przyczynienia się pokrzywdzonych, właściwości i warunków osobistych, w tym nadal trwającego leczenia psychiatrycznego, braku środków na jej pokrycie, oraz sposobu życia przed popełnieniem przestępstwa, a także jej wieku, dotychczasowej niekaralności, które to okoliczności łącznie wymagały orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Podnosząc powyższe zarzuty, wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od stawianych jej zarzutów;

2.  ewentualnie – o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie w stosunku do D. K. kary 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres próby wynoszącej lat 3;

3.  ewentualnie – uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacja obrońcy oskarżonej i zarzuty w niej zawarte - poza tymi odnoszącymi się do rażącej surowości wymierzonej kary - w stopniu oczywistym są niezasadne i nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym.

Zarzuty zawarte w punktach 1 i 2 apelacji - tj. określone przez apelującego jako obraza przepisów postępowania i błąd w ustaleniach faktycznych- są w istocie identyczne w swej treści. Obrońca oskarżonej zarzucił bowiem, w obu tych punktach, rzekome przekroczenie przez Sąd I instancji swobodnej oceny dowodów przy rozważaniach dowodów obciążających D. K.. Powyższe w szczególności miałoby dotyczyć zeznań pokrzywdzonych, a nadto tego, iż Sąd ten nie wziął pod uwagę zeznań tych pokrzywdzonych złożonych na etapie postępowania sądowego, gdzie podawali oni, że nie pamiętają jakie kwoty dłużna jest oskarżona, bądź wskazywali niższe kwoty niż te, wynikające z ich zeznań złożonych na etapie postępowania przygotowawczego.

Wbrew tym zarzutom Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny zeznań wszystkich pokrzywdzonych. Ich zeznania w swojej istocie wskazują na taki sam sposób działania oskarżonej wobec każdego z pokrzywdzonych. Wobec większości z nich oskarżona proponowała, by powierzali jej pieniądze, które ona będzie wyjątkowo korzystnie lokowała. Wobec T. K. i jego żony L. K. doprowadziła do przekazania jej pieniędzy pod pozorem pilnego spłacania długu bankowego, powstałego rzekomo na skutek oszukania oskarżonej. Zeznania wszystkich pokrzywdzonych są logiczne, konsekwentne, zbieżne ze sobą. Brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania zeznań któregokolwiek z pokrzywdzonych. Zauważyć na marginesie należy, że oskarżona tak naprawdę w istocie potwierdza zeznania pokrzywdzonych. Na rozprawie w dniu 5 maja 2015 roku wyjaśniła między innymi, „pieniądze, które dostawałam wpłacałam na moje konto”, ….”sami przynosili mi duże pieniądze”. Na rozprawie w dniu 18 maja 2017 roku wyjaśniła „ludzie sami dawali mi te pieniądze bo oni chcieli zarobić”, i dalej „..te pieniądze od tych osób…ja je z mojego rachunku wybierałam i dawałam….”, tu oskarżona podaje fikcyjną osobę, jako tą z którą miała rzekomo współdziałać. Tym samym zauważyć należy, iż konsekwentne zeznania pokrzywdzonych co do mechanizmu przekazywania pieniędzy oskarżonej i intencji pokrzywdzonych znajdują w istocie uzupełnienie w wyjaśnieniach samej oskarżonej.

Niezasadny jest zarzut apelacji, iż pokrzywdzeni na rozprawie byli niekonsekwentni w swoich zeznaniach co do wysokości poniesionych- na skutek wyłudzeń oskarżonej- szkód. Zauważyć należy, że pokrzywdzeni zostali w toku postępowania przygotowawczego przesłuchani na jego początkowym etapie . K. B. w dniu 5 marca 2013 roku k.3-5, K. P. (1) w dniu 6 lutego 2013 roku k.8-10, Ł. B. w dniu 6 marca 2013 roku k.28-30, J. K. (1) w dniu 18 marca 2013 roku k.106-108, M. K. (2) w dniu 18 marca 2013 roku k.117-118, E. B. (1) w dniu 25 marca 2013 roku k.180-181, T. K. w dniu 28 marca 2013 roku k.331-332, K. K. (1) w dniu 1 października 2013 roku k.448-449, K. P. (2) w dniu 2 października 2013 roku k.455-456, J. K. (3) w dniu 7 października 2013 roku k.470-471,a jedynie kilku współmałżonków pokrzywdzonych później, w roku 2014. Zeznania wszystkich pokrzywdzonych są bardzo precyzyjne podają konkretne, dokładne kwoty, daty przekazania pieniędzy, informacje które uzyskiwali od oskarżonej. Sąd Okręgowy ustalając stan faktyczny oparł się na tych dokładnych relacjach złożonych przez pokrzywdzonych w zeznaniach bezpośrednio po krytycznych zdarzeniach. Wbrew wywodom apelującego, Sąd Okręgowy uwzględnił modyfikację zeznań części pokrzywdzonych, dokonaną w zeznaniach złożonych na rozprawie już po upływie kilku lat od krytycznych zdarzeń, jeżeli z tych zmienionych zeznań wynikało na czym opierają świadkowie zmianę zeznań. Tak było w przypadku K. B., która zeznając w dniu 12 czerwca 2017 roku zmodyfikowała początkowe zeznania twierdząc, że opiera swoje aktualne zeznania na notatkach, które sprawdziła przed zeznaniami. Podobnie Sąd I instancji uwzględnił zmianę zeznań K. P. (2) dokonaną na tej samej rozprawie i podobnie uzasadnioną k. 1046 . Natomiast wbrew zarzutom apelującego zarówno J. K. (1) jak i M. K. (2) i T. K., M. K. (3), M. K. (1) i K. K. (1), M. B. i Ł. B. oraz J. K. (3) i J. K. (2) podczas składania zeznań na rozprawach w dniach 12 czerwca 2017 roku, 4 sierpnia 2017 roku i w dniu 1 września 2017 roku wprost odwołują się do swoich początkowych zeznań i stanowczo je potwierdzają uzasadniając, iż zeznając na początkowym etapie postępowania dysponowali szczegółowymi notatkami o przekazanych oskarżonej kwotach. Jest to w ocenie Sądu Apelacyjnego w pełni logiczne, gdyż przekazując oskarżonej znaczne kwoty pokrzywdzeni odnotowywali to, by pamiętać jakie konkretnie kwoty zostały przekazane D. K.. Sąd Apelacyjny częściowo uwzględnił zarzut obrońcy oskarżonej, iż Sąd I instancji nie odliczył od kwoty poniesionej szkody przez E. B. (1), 15 000 złotych, które oskarżona zwróciła pokrzywdzonej, o czym zeznała E. B. (1) w dniu 25 marca 2013 roku k 181 . Zeznania te potwierdziła pokrzywdzona na rozprawie w dniu 31 lipca 2017 roku k.1064 przy czym generalnie i ta pokrzywdzona odwołała się do swoich pierwszych szczegółowych zeznań. Uwzględnienie tych zeznań i odliczenie od kwoty szkody 15 000 złotych spowodowało konieczność zmiany wyroku, w zakresie szkody wyrządzonej E. B. (1), w konsekwencji w kwocie łącznej szkody i, w wymiarze obowiązku naprawienia szkody co do E. B. (1).

Zarzuty zawarte w pkt. 3 apelacji, a odnoszące się do rzekomego naruszenia prawa materialnego, a konkretnie kodeksu cywilnego tj. przeprowadzenia dowodów z zeznań pokrzywdzonych i wysokości szkody nie są adekwatne do niniejszego postępowania . Apelujący pominął w nich to, że toczy się ono w przedmiocie przestępstw oszustwa, a nie cywilnoprawnych reguł postępowania dotyczących umów pożyczek. Wysokość szkody została ustalona przez Sąd I instancji na podstawie przepisów właściwych dla toczącego się postępowania.

Reasumując, zasadnie i prawidłowo Sąd Okręgowy ustalił, że w krytycznym miejscu i czasie, działając z góry powziętym zamiarem, w krótkich odstępach czasu i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oskarżona doprowadziła pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem systematycznie przyjmując od nich różne kwoty pieniędzy, wprowadzając przekazujących pieniądze w błąd co do rzeczywistego przeznaczenia gotówki, faktycznie zatrzymując pieniądze dla siebie. Równocześnie Sąd Apelacyjny oceniając, że zachowania oskarżonej opisane zarówno w pkt I jak i w pkt II części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku stanowią jeden czyn ciągły stosownie zmienił wyrok. Zważyć przecież należy, iż identyczny był zamiar oskarżonej, identyczny sposób działania. Działanie to było podejmowane w krótkich odstępach czasu, systematycznie i zawierało się w okresie od października 2006 roku do lutego 2013 roku. Działania podejmowane przez oskarżoną wobec E. B. (1) zupełnie niczym nie różniły się od tych podejmowanych przez D. K. wobec wszystkich pozostałych pokrzywdzonych i w dużym stopniu były dokonane praktycznie w tym samym okresie czasie. Tym samym czyn oskarżonej stanowi jedno przestępstwo ciągłe z art.286 par. 1 k.k. w zw. z art. 294 par. 1 k.k. i w zw. z art. 12 k.k. Konsekwencją powyższego jest konieczność orzeczenia kary za tak opisane przestępstwo i równocześnie konieczność uchylenia kary łącznej i grzywny orzeczonych w pkt III części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku. Wymierzając karę Sąd Apelacyjny uwzględnił apelację obrońcy oskarżonej w części, w której zarzuca ona rażącą surowość orzeczonych przez Sąd Okręgowy kar pozbawienia wolności i grzywny. Przy wymiarze kar, w ocenie Sądu Apelacyjnego, nie uwzględniono w sposób należyty okoliczności podmiotowych wpływających na złagodzenie kary. Po pierwsze oskarżona - choć w specyficzny sposób to jednak nie zaprzeczała, a wręcz potwierdzała w swoich wyjaśnieniach stawiane jej zarzuty i taką postawę prezentowała na etapie postępowania sądowego. Po drugie, nie była karana nie tylko do czasu krytycznych zdarzeń tj. do lutego 2013 roku, ale mimo upływu od tego czasu ponad pięciu i pół roku - jak wynika z danych o karalności z października 2018 roku - później również nie wchodziła w konflikt z prawem. Po trzecie, choć z licznych opinii sądowo - psychiatrycznych sporządzonych na potrzeby postępowania karnego wynika ostatecznie, że oskarżona nie jest chora psychicznie i może występować przed sądem to nie ulega również wątpliwości, że biegli psychiatrzy stwierdzili u oskarżonej mieszane zaburzenia osobowości, chorobę afektywną dwubiegunową i pogłębiające się zaburzenia depresyjne. W ocenie Sądu Apelacyjnego rozpoznania biegłych psychiatrów nie mogą pozostać bez znaczenia dla wymiaru orzeczonej kary. Stan zdrowia psychicznego D. K. spowodował, iż lekarz orzecznik ZUS stwierdził orzeczeniem z dnia 22 stycznia 2018 roku, że oskarżona jest całkowicie niezdolna do pracy, a ten stan niezdolności należy uznać za trwały. W końcu, na wymiar kary musi mieć wpływ i to, że oskarżona z uwagi na swój stan zdrowia psychicznego systematycznie się leczy. Z dokumentacji lekarskiej wynika, że pod koniec 2017 roku była dwa miesiące hospitalizowana w szpitalu psychiatrycznym. Później systematycznie, co miesiąc oskarżona pozostawała pod kontrolą lekarza psychiatry, co wynika z ośmiu zaświadczeń lekarskich wydanych po konsultacjach psychiatrycznych. Te okoliczności, oczywiście przy uwzględnieniu i tych, które brane były pod uwagę przez Sąd orzekający jak również i dyrektywy art. 53 k.k. przy zastosowaniu ustawy karnej obowiązującej w dacie popełnienia czynu, zadecydowały o wymierzonych karach pozbawienia wolności i grzywny, podkreślając, iż nie zostały należycie przez Sąd I instancji rozważone dyrektywy prewencji szczególnej, w tym właściwości i warunki osobiste oskarżonej. W ocenie Sądu Apelacyjnego, w realiach niniejszej sprawy istnieją podstawy do zastosowania wobec oskarżonej D. K. dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, również przy zastosowaniu art. 4 par. 1 k.k. Są podstawy do prognozowania, że cele kary zostaną w ten sposób osiągnięte, w tym przede wszystkim ten, że oskarżona w przyszłości nie powróci do przestępstwa. Wskazać należy, iż już długi okres postępowania - wynikający ze stanu zdrowia oskarżonej i w związku z tym wielomiesięczne odraczanie rozprawy na wnioski biegłych lekarzy psychiatrów - w czasie którego oskarżona przestrzegała prawa, daje uzasadnione podstawy do twierdzenia, że w przyszłości oskarżona będzie nadal przestrzegać norm prawnych. Powyższe znajduje uzasadnienie również w tym, że od krytycznych zdarzeń minął okres pięć i pół roku, w czasie którego oskarżona nie popełniła przestępstwa.

Długi, maksymalny okres próby nałożony na oskarżoną wyrokiem Sądu Apelacyjnego pozwoli zweryfikować prognozy uzasadniające warunkowe zawieszenie kary pozbawienia wolności. W okresie tym oskarżona nie tylko winna podjąć starania o naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem, lecz również kontynuować proces leczenia.

O kosztach nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze (Dz.U. z 2016 r., poz. 1579) oraz § 4 ust. 1 i § 4 ust. 1 oraz § 14 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714 z dnia 2016.10.08).

Na podstawie art. art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k., a także w zw. z art. 616 § 2 k.p.k. i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983r. Nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami), zwolniono oskarżoną od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i obciążono tymi kosztami Skarb Państwa. Sąd Apelacyjny miał w tej mierze na uwadze stan majątkowy i osobisty oskarżonej, a także brak możliwości zarobkowych wynikających z jej trwałej niezdolności do pracy.

SSA Barbara Krameris SSA Stanisław Rączkowski SSO(del.dod SA) Mariusz Wiązek