Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 maja 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku W. K. z dnia 30 kwietnia 2018 roku, przeliczył jego emeryturę od 1 kwietnia 2018 roku. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że decyzja wydana została na podstawie art. 110 i 112 ustawy z 26 stycznia 1982 roku „Karta Nauczyciela” (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1189) i ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 roku poz. 1383, ze zm.). Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych – od 2008 do 2017. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 203,80%, natomiast kwota bazowa to 3.731,13 zł. Do ustalenia wysokości świadczenia uwzględniono 41 lat, 10 miesięcy i 18 dni (502 miesiące) okresów składkowych oraz 1 rok, 4 miesiące i 12 dni (16 miesięcy) okresów nieskładkowych (decyzja k.143 akt ZUS).

Wnioskodawca odwołał się od tej decyzji 28 czerwca 2018 roku. Podnosząc, iż przyznanie emerytury winno nastąpić od listopada 2017 roku czyli od daty ukończenia przez niego 65 lat (odwołanie k. 3).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc w uzasadnieniu, iż zgodnie z art. 133 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3. Wnioskodawca ma ustalone prawo do emerytury nauczycielskiej od 1 września 2007 roku. Od 1 stycznia 2008 roku prawo do emerytury zostało zawieszone z uwagi na oświadczenie ubezpieczonego o zamiarze osiągania przychodu w wysokości powodującej zawieszenie prawa do emerytury. W decyzji tej pouczono odwołującego, iż podjęcie wypłaty nastąpi po złożeniu przez niego wniosku. Pismem z dnia 25 sierpnia 2017 roku organ rentowy poinformował, iż od 1 października 2017 roku wiek emerytalny dla mężczyzn wynosi 65 lat, i że do emerytów, którzy ukończyli ten wiek nie stosuje się przepisów o zawieszeniu wypłaty emerytury w związku z osiąganiem przychodu. Odwołujący wniosek o podjęcie wypłaty emerytury złożył 27 kwietnia 2018 roku. Prawomocną decyzją z dnia 14 maja 2018 roku organ rentowy podjął wypłatę od 1 kwietnia 2018 roku. Decyzją z dnia 29 maja 2018 roku ZUS przeliczył wysokość świadczenia na podstawie złożonego zaświadczenia o zatrudnieniu i druku Rp-7 za lata 2008-2017 (odpowiedź na odwołanie k.4).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. K. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna).

W dniu 5 lipca 2007 roku wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę (wniosek k.1-5 akt ZUS).

Na mocy decyzji z dnia 13 września 2007 roku wnioskodawca ma ustalone prawo do emerytury nauczycielskiej od 1 września 2007 roku (decyzja k.48 akt ZUS)..

Od 1 stycznia 2008 roku, na mocy decyzji z dnia 15 grudnia 2007 roku, prawo do emerytury zostało zawieszone z uwagi na osiąganie przychodu w wysokości powodującej zawieszenie prawa do emerytury. W decyzji tej pouczono odwołującego, iż podjęcie wypłaty nastąpi po złożeniu przez niego wniosku (decyzja k.58 akt ZUS).

Pismem z dnia 25 sierpnia 2017 roku organ rentowy poinformował, iż od 1 października 2017 roku wiek emerytalny dla mężczyzn wynosi 65 lat, i że do emerytów, którzy ukończyli ten wiek nie stosuje się przepisów o zawieszeniu wypłaty emerytury w związku z osiąganiem przychodu. Organ wskazał jednocześnie, iż wyłata emerytury zostanie podjęta po potwierdzeniu danych lub po ich aktulalizacji. W tym celu należy zgłosić się do organu rentowego w ciągu 14 dni (zawiadomienie k.130 akt ZUS).

Odwołujący wniosek o podjęcie wypłaty emerytury wraz z potwierdzeniem danych złożył 27 kwietnia 2018 roku (protokół k.135 akt ZUS).

Decyzją z dnia 14 maja 2018 roku organ rentowy podjął wypłatę od 1 kwietnia 2018 roku (decyzja k.136 akt ZUS).

Wnioskodawca od tej decyzji nie odwołał się (okoliczność bezsporna).

W dniu 30 kwietnia 2018 roku ubezpiecozny złożył wniosek o przeliczenie świadczenia załączając dokumenty płacowe (wniosek k.138 akt ZUS).

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm.), postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Zgodnie zaś z art. 129 ust. 1 w/w ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Sytuację wypłaty świadczenia z urzędu przewiduje np. art. 24a. ust. 1, zgodnie z którym emeryturę, o której mowa w art. 24, przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Nadto na mocy art. 133 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3 (który nie dotyczy ubezpieczonego).

W pierwszej kolejności zauważyć należy, iż wnioskodawca zaskarżył decyzję o przeliczeniu wysokości emerytury a nie o podjęciu jej wypłaty. Wszystkie argumenty dotyczą natomiast wyłącznie terminu wypłaty za okres poprzedzający sporną decyzję. Wnioskodawca nie podniósł zadnych zarzutów odnośnie wysokości świadczenia a zatem decyzję w tym zakresie należało uznać za prawidłową.

Odnosząc się do zastrzeżeń ubezpieczonego podkreślić należy, iż wniosek o przeliczenie świadczenia wraz z dokumentacją złożył on 30 kwietnia 2018 roku zatem przeliczenie wysokości świadczenia możliwe było w oparciu o cytowane przepisy od 1 kwietnia 2018 roku. Organ rentowy poprawnie zatem określił datę wypłaty.

Na marginesie jedynie dodać należy, iż prawidłowa była także decyzja o podjęciu wypłaty, nie zaskarżona przez wnioskodawcę. Jak wynika z cytowanych przepisów postępowanie przed organem rentowym, co do zasady ma charakter wnioskowy. To od uprawnionych zależy możliwość realizacji ich praw. W niniejszej sprawie, w związku ze zminą przepisów dotyczących wieku emeyrytalnego organ rentowy doręczył wnioskodawcy pismo z informacją o tym fakcie i o konieczności potwierdzenia danych w ciągu 14 dni. Wnioskodawca nie zastosował się do tego zobowiązania.

Odnosząc się do jego argumentów zauważyć należy, iż gdyby ubezpieczony stawił się w Oddziale ZUS lub z nim skontaktował, to najprawdopodobniej uzyskałby także ponownie (stosowne pouczenie znajdowało się w decyzji o zawieszeniu wypłaty emerytury) informację o konieczności złożenia wniosku o podjęcie wypłaty.

Sytuacja ta nie dotyczy jednak wnioskodawcy.

Mając na względzie treść w/w przepisów należy wskazać, że bezpodstawne jest utożsamienie istnienia prawa do świadczeń, związanego ze spełnieniem ustawowych warunków nabycia tego prawa z przyznaniem (i wypłatą) świadczenia. I pominięcie tego, iż ustalenie prawa do świadczenia przez stwierdzenie spełnienia jego warunków nie odpowiada przyznaniu świadczenia. Jeżeli zatem przesłanki uprawniające do świadczenia zostały spełnione przed datą złożenia wniosku o to świadczenie, to jego przyznanie nie może nastąpić wcześniej niż od miesiąca, w którym ten wniosek zgłoszono. Wykładnia przepisu art. 129 ust. 1 jest utrwalona w judykaturze i orzecznictwie. Należy bowiem wskazać, że ustawodawca nie przewidział możliwości domagania się wypłaty świadczenia od daty jego nabycia do chwili złożenia wniosku. Świadczenia wypłaca się, poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Nie wypłaca się świadczeń z wyrównaniem za czas od nabycia do nich prawa in abstracto, bez względu na to, czy niezłożenie wniosku spowodowane było brakiem staranności w prowadzeniu własnych spraw czy też innymi okolicznościami w tym brakiem wiedzy. W tym ostatnim kontekście podkreślić należy, że organ rentowy nie ma obowiązku ani możliwości indywidualnego informowania wszystkich zainteresowanych o przysługujących im uprawnieniach w zakresie zmian w wysokości świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a zwłaszcza takich, które wymagają szczegółowej analizy dokumentów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lodzi z dnia 26 października 2017 r., III AUa 1642/16, Lex nr 2409339, por. także wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 21 kwietnia 2017 r., III AUa 1912/16, lex nr 2386992).

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że ubezpieczony jako zainteresowany powinien był zadbać o to, aby we właściwym terminie złożyć wniosek o podjęcie wypłaty zawieszonej emerytury zwłaszcza, że w decyzji z dnia 15 grudnia 2008 roku był pouczony o obowiązku złożenia wniosku podjęcie wypłaty emerytury.

Wszystkie te argumnety dotyczą jednak decyzji niezaskarżonej przez wnioskodawcę i zostały przywołane jedynie w celu wyjaśnienia wątpliwości ubezpiecoznego. Zaskarżona decyzja dotyczy przeliczenia a to również możliwe było od daty złożenia wniosku wraz z dokumentami czyli od 1 kwietnia 2018 roku. Dlatego też, w ocenie Sądu Okręgowego, decyzja organu rentowego jest prawidłowa.

Mając powyższe na uwadze, wobec braku podstaw do uwzględnienia odwołania, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawcy.

26 XI 2018 roku.