Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1302/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2018 roku.

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący – SO Zofia Kubalska

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Ewelina Parol

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2018 roku w Lublinie

sprawy R. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o podleganie ubezpieczeniu społecznemu

na skutek odwołania R. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 26 marca 2018 roku znak(...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VIII U 1302/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 marca 2018 roku na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 11 ust. 3 lit. a i art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. stwierdził, że R. D. w okresie od dnia 1 grudnia 2015 roku podlega ustawodawstwu polskiemu (decyzja k. 71-73 akt ZUS).

Odwołanie od tej decyzji złożył w dniu 7 maja 2018 roku wnioskodawca R. D., wnosząc o jej zmianę poprzez stwierdzenie, że od dnia 1 grudnia 2015 roku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w Polsce wykonywanej na rzecz słowackiego pracodawcy na terenie Słowacji podlega ustawodawstwu słowackiemu w zakresie stosowania przepisów o obowiązkowych ubezpieczeniach społecznych (odwołanie k. 3-6 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie (odpowiedź na odwołanie k. 8-9 a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca R. D. prowadzi działalność gospodarczą od dnia 1 marca 2015 roku, której przedmiotem jest działalność taksówek osobowych (wydruk k. 69 akt ZUS).

W dniu 5 stycznia 2017 roku oraz 10 stycznia 2017 roku ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o ustalenie właściwego ustawodawstwa z związku z zawarciem umów o pracę z pracodawcami słowackimi przy jednoczesnym prowadzeniu w Polsce działalności gospodarczej (wnioski k. 1, k. 9 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. pismami z dnia 16 lutego 2017 roku oraz z dnia 28 sierpnia 2017 roku wystąpił do słowackiej instytucji o potwierdzenie czy wnioskodawca figuruje w słowackim systemie zabezpieczenia społecznego i czy pracodawcy skarżącego prowadzą działalność gospodarczą na terenie Słowacji (pisma k. 27, k. 33 akt ZUS).

W odpowiedzi na powyższe instytucja słowacka poinformowała, że wnioskodawca został zgłoszony do obowiązkowego ubezpieczenia społecznego przez pracodawcę S. S. od 1 grudnia 2015 roku do 30 kwietnia 2016 roku oraz przez D. K. - (...) od 1 maja 2016 roku do 31 grudnia 2016 roku. Z przekazanych informacji wynikało, że wskazani pracodawcy nie wykazują cech tzn. firm fikcyjnych, jednak na podstawie umów o pracę stwierdzono, że praca na terenie Słowacji ma charakter marginalny. W przedmiotowej sprawie instytucja słowacka nie wydała żadnego dokumentu, który potwierdzał przynależność wnioskodawcy do słowackiego systemu ubezpieczeniowego (pismo k. 43, k. 51 akt ZUS).

Po uwzględnieniu stanowiska strony słowackiej, organ rentowy ustalił ustawodawstwo polskie w okresie od 1 grudnia 2015 roku do 30 kwietnia 2016 roku oraz od 1 maja 2016 roku do 31 grudnia 2016 roku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Nie jest kwestionowane w sprawie, że w dniu 27 listopada 2015 roku wnioskodawca zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z firmą (...). Na jej podstawie miał świadczyć pracę na terenie Republiki Słowackiej od dnia 1 grudnia 2015 roku w charakterze promotora usług i produktów świadczonych przez pracodawcę lub klientów pracodawcy za wynagrodzeniem w wysokości 30 euro miesięcznie (kserokopia umowy k. 17 akt ZUS).

Następnie w dniu 30 kwietnia 2016 roku wnioskodawca zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z firmą (...). Na jej podstawie miał świadczyć pracę na terenie Republiki Słowackiej od dnia1 maja 2016 roku w charakterze doradcy reklamowego w wymiarze 12 godzin miesięcznie, za wynagrodzeniem w wysokości 70 euro miesięcznie. Obowiązkiem wnioskodawcy miało być roznoszenie ulotek i badanie opinii publicznej na całym terytorium Republiki Słowackiej (kserokopia umowy k. 3 akt ZUS).

Od dnia 1 stycznia 2007 roku wnioskodawca rozlicza się z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej zryczałtowanym podatkiem dochodowym w formie karty podatkowej, od 2015 roku nie zgłaszał przerw w prowadzeniu działalności (pismo Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego k. 31 akt ZUS).

Wnioskodawca nie uzyskał od słowackiej instytucji ubezpieczeniowej zaświadczenia A1 potwierdzającego ustawodawstwo słowackie.

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił w oparciu o dokumentację zawartą w aktach sprawy, która składała się z dokumentacji przedłożonej przez wnioskodawcę do akt organu rentowego oraz dokumentów stanowiących korespondencję pomiędzy Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, a wnioskodawcą oraz pomiędzy Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a słowacką instytucją właściwą. Nie ulegało wątpliwości, że skarżący złożył takie dokumenty do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz, że w nawiązaniu do nich zarówno Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jak i słowacka instytucja ubezpieczeniowa podjęły czynności w celu ustalenia ustawodawstwa właściwego. Dowód z dokumentów zgromadzonych w sprawie w zakresie w jakim posłużyły do ustalenia stanu faktycznego Sąd uznał za w pełni wiarygodny, gdyż dokumenty te nie budziły wątpliwości i nie były przez strony kwestionowane. Dowody w postaci dokumentów urzędowych Sąd ocenił na podstawie art. 244 § 1 k.p.c. ustalając, że skoro w toku procesu nie zostały skutecznie podważone, stanowiły świadectwo tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone.

Sąd Okręgowy w Lublinie zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy podkreślić, iż na terenie Unii Europejskiej nie funkcjonuje jednolity, zunifikowany system zabezpieczenia społecznego, a każde z Państw Członkowskich posiada samodzielny system ubezpieczeń społecznych oraz posiada autonomię w zakresie kreowania własnej polityki emerytalno- rentowej. W sferze dominium Państw Członkowskich należy określenie sfery podmiotowej oraz przedmiotowej systemów ubezpieczeń społecznych. Systemy ubezpieczeń społecznych poszczególnych Państw Członkowskich mają jednakże obowiązek wzajemnej współpracy z instytucjami innych Państw Członkowskich oraz wspólnej koordynacji swych działań m.in. w odniesieniu do pracowników migrujących. Koordynację na podstawie rozporządzenia WE nr 883/2004 należy identyfikować, jako podejmowanie przez wiele podmiotów wspólnych działań w zakresie ubezpieczeń społecznych w związku ze swobodnym przepływem osób. Rozporządzenie wprowadza także normy kolizyjne stosowane w sytuacji zaistnienia sprzeczności w przypadku zastosowania ustawodawstw różnych Państw Członkowskich.

Zasady ustalania właściwego ustawodawstwa regulują przepisy rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE nr L 166/1 z dnia 30 kwietnia 2004 roku) i rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE nr L 284/1 z dnia 30 września 2009 roku).

Zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. a powołanego rozporządzenia nr 883/2004 osoba, wykonująca w Państwie Członkowskim pracę najemną lub pracę na własny rachunek podlega ustawodawstwu tego Państwa Członkowskiego.

W myśl art. 16 ust. 1, 2 rozporządzenia nr 987/2009 osoba, która wykonuje pracę w dwóch lub więcej państwach członkowskich, informuje o tym instytucję wyznaczoną przez właściwą władzę państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania. Wyznaczona instytucja państwa członkowskiego miejsca zamieszkania niezwłocznie ustala ustawodawstwo mające zastosowanie do zainteresowanego, uwzględniając art. 13 rozporządzenia podstawowego 883/2004 oraz art. 14 rozporządzenia wykonawczego 987/2009. Takie wstępne określenie mającego zastosowanie ustawodawstwa ma charakter tymczasowy. Instytucja ta informuje wyznaczone instytucje każdego państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca, o swoim tymczasowym określeniu.

Zgodnie z art. 13 ust. 3 rozporządzenia 883/2004 - osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną i pracę na własny rachunek w różnych Państwach Członkowskich podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym wykonuje swą pracę najemną lub, jeśli wykonuje taką pracę w dwóch lub kilku Państwach Członkowskich, ustawodawstwu określonemu zgodnie z przepisami art. 13 ust. 1.

Według art. 5 ust. 1 rozporządzenia 987/2009 dokumenty wydane przez instytucję państwa członkowskiego do celów stosowania rozporządzenia podstawowego i rozporządzenia wykonawczego, stanowiące poświadczenie sytuacji danej osoby oraz dowody potwierdzające, na podstawie których zostały wydane te dokumenty, są akceptowane przez instytucje pozostałych państw członkowskich tak długo, jak długo nie zostaną wycofane lub uznane za nieważne przez państwo członkowskie, w którym zostały wydane.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż Sąd Najwyższy przyjął m.in. w postanowieniu z dnia 27 września 2016 roku, sygn. akt I UZ 14/16 (LEX nr 2153430), że wyznaczone zakresem art. 16 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego obowiązki instytucji właściwej miejsca świadczenia pracy sprowadzają się do udzielenia (także z własnej inicjatywy) stosownych wyjaśnień i przedstawienia swojego stanowiska (opinii) odnośnie do ustawodawstwa właściwego i ani przepisy rozporządzenia wykonawczego, ani decyzja Nr (...) Komisji Administracyjnej nie stawiają w tym zakresie żadnych wymagań formalnych, w szczególności nie wymaga się wydania przez instytucję właściwą miejsca wykonywania pracy najemnej formalnej decyzji w indywidualnej sprawie. Opinia ta może zatem przybrać postać pisma (informacji), stąd dla oceny, czy przedstawione w nim stanowisko ma zastosowanie do indywidualnej sytuacji zainteresowanego występującego z wnioskiem o ustalenie ustawodawstwa, ważna jest jego treść. Jeśli wynika z niej, iż zaistniała sytuacja tego rodzaju, że praca na terenie kraju członkowskiego nie może być brana pod uwagę dla celów określenia mającego zastosowanie „ustawodawstwa” ponieważ np. firma – pracodawca jest „firmą skrzynkową”, to jest to równoznaczne z wyrażeniem stanowiska odnośnie do braku tytułu do podlegania ubezpieczeniu społecznemu wszystkich pracowników zgłoszonych do ubezpieczenia przez tego pracodawcę, a w konsekwencji stanowiska o braku konkurencji tytułów ubezpieczenia w rozumieniu art. 11 ust. 1 rozporządzenia podstawowego. W takiej sytuacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wydając decyzję o ustaleniu ustawodawstwa polskiego, nie dokonuje nieuprawnionej, „samodzielnej” oceny stosunku prawnego stanowiącego tytuł ubezpieczenia zainteresowanego w kraju członkowskim, ale jedynie uwzględnia stanowisko tamtejszej instytucji ubezpieczeniowej.

Jeśli zaś chodzi „wspólne porozumienie”, o którym mowa w art. 16 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego, to ustawodawca unijny również i jemu nie nadał jemu jakiejś instytucjonalnej formy. Zatem „wspólnie porozumienie” może polegać na poinformowaniu przez instytucję właściwą miejsca świadczenia pracy najemnej o swoim stanowisku odnośnie do nieistnienia ważnego tytułu do ubezpieczenia społecznego na terytorium jej państwa; wydaniu przez instytucję właściwą miejsca zamieszkania decyzji w indywidualnej sprawie (o charakterze tymczasowym - w trybie art. 16 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego) o stosowaniu ustawodawstwa krajowego i zaakceptowaniu tej decyzji przez instytucję właściwą miejsca świadczenia pracy (niewniesieniu zastrzeżeń - art. 16 ust. 3 in fine rozporządzenia wykonawczego) (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 maja 2016 roku, III AUa 1489/15, LEX nr 2057039, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2017 roku, sygn. akt II UK 248/16, LEX nr 2306376, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2016 roku, sygn. akt II UK 297/15 LEX nr 2120892).

Dodać też należy, że w sytuacji, gdy obie instytucje właściwe dojdą do wspólnego porozumienia, to ono ma decydujące znaczenie dla ustalenia ustawodawstwa właściwego, gdyż przepisy art. 13 ust. 2 i 3 rozporządzenia podstawowego mają na celu wyeliminowanie podwójnego (lub wielokrotnego) ubezpieczenia w różnych państwach członkowskich albo zapobieżenie sytuacji, w której dana osoba nie będzie podlegała żadnemu ustawodawstwu, a nie ustalenie ubezpieczenia korzystnego dla zainteresowanego (ze względu na wysokość składek). Zatem z punktu widzenia ustalenia ustawodawstwa w trybie art. 16 rozporządzenia wykonawczego istotne jest, aby w jego wyniku zainteresowany został objęty ubezpieczeniem tylko w jednym państwie członkowskim. Wprawdzie odbywa się to z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia podstawowego zawierającego normy kolizyjne, ale nie oznacza to, że zainteresowany może w oparciu o nie kwestionować przed organem jednego państwa członkowskiego (miejsca zamieszkania) wspólne porozumienie, a właściwie weryfikować stanowisko zajęte przez drugie państwo członkowskie (miejsca wykonywania pracy najemnej) o nieistnieniu w tym państwie ważnego tytułu ubezpieczenia, żądając ustalenia wybranego przez siebie ustawodawstwa. Temu bowiem służy inna instytucja koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a mianowicie ustanowione w art. 19 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego uprawnienie zainteresowanego do wystąpienia do instytucji danego państwa członkowskiego z wnioskiem o wydanie poświadczenia na formularzu A1, a wówczas ocena takiego żądania należy do organów i instytucji właściwych tego państwa członkowskiego. Poświadczenie ustawodawstwa (dokument) na formularzu A1 jest ogólnoeuropejskim dokumentem służącym do potwierdzenia podlegania ubezpieczeniom społecznym na terenie innych krajów członkowskich Unii Europejskiej niż kraj, którego dana osoba jest obywatelem i gdzie ma stałe miejsce zamieszkania. Potwierdza to orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu (obecnie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej), odnoszące się do badania treści formularza E-101, który został obecnie zastąpiony przez formularz A1, zachowujące aktualność również na gruncie obecnie obowiązującego rozporządzenia wykonawczego, które zastąpiło rozporządzenie Rady EWG Nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 roku w sprawie wykonywania rozporządzenia 1408/71 (Dz. Urz. WE L 74 z 27 marca 1972 roku).

Należy w tym miejscu wskazać też na utrwalony pogląd Sądu Najwyższego, że o ważności tytułu ubezpieczenia społecznego na terytorium danego państwa władczo rozstrzygnąć może organ tego tylko państwa, natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jak i sąd ubezpieczeń społecznych jest pozbawiony kompetencji do samodzielnej oceny stosunku prawnego stanowiącego tytuł ubezpieczenia społecznego w innym państwie członkowskim (wyroki z dnia 11 września 2014 roku, II UK 587/13, OSNP 2016 nr 1, poz. 13; z 6 czerwca 2013 roku, II UK 333/12, OSNP 2014 nr 3, poz. 47; z 21 stycznia 2016 r., III UK 61/15, LEX nr 1977828; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2010 roku, II UZP 2/10, OSNP 2010 nr 17-18, poz. 216). Wskazany brak kompetencji tyczy się także oceny pracy wykonywanej w innym państwie członkowskim jako marginalnej, a to przede wszystkim dlatego, że przepisy art. 16 rozporządzenia wykonawczego adresowane są do państw członkowskich i określają sposób postępowania właściwych organów tych państw w celu ustalenia wspólnego stanowiska odnośnie do ustawodawstwa, któremu podlega zainteresowany. Tak wyznaczony przedmiot postępowania oraz jego cel (doprowadzenia do sytuacji podlegania ustawodawstwu jednego państwa) determinuje zakres kontroli przez sąd ubezpieczeń społecznych decyzji organu rentowego o ustaleniu ustawodawstwa właściwego. Mianowicie, w postępowaniu zapoczątkowanym odwołaniem od takiej decyzji sąd bada wyłącznie to, czy zachowana została właściwa procedura gwarantująca osiągnięcie celu zakładanego przez koordynację systemów zabezpieczenia społecznego, nie ma natomiast uprawnienia do badania zasadności stanowiska zajętego przez inne państwo członkowskie (zaakceptowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych). Jest tak dlatego, że, po pierwsze, postępowanie to nie przewiduje arbitralnych decyzji państwa miejsca zamieszkania, wymagając wspólnego porozumienia z innym zainteresowanym państwem członkowskim, po drugie, nawet w wypadku sporu, to nie sąd jest arbitrem rozstrzygającym, jakie ustawodawstwo będzie miało zastosowanie. Wynika to w sposób jednoznaczny z art. 6 ust. 3 w związku z art. 16 ust. 4 in fine rozporządzenia wykonawczego, zgodnie z którym, w przypadku gdy zainteresowane instytucje lub władze nie osiągną porozumienia co do określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa, sprawa może zostać przedstawiona Komisji Administracyjnej przez właściwe władze, a Komisja Administracyjna stara się pogodzić rozbieżne opinie w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym przedstawiono jej sprawę. Dalej idąc, żaden z przepisów rozporządzenia wykonawczego nie obliguje państwa miejsca zamieszkania do wdania się w spór z państwem świadczenia pracy najemnej w sytuacji, gdy zainteresowany kwestionuje stanowisko tego ostatniego państwa o niemożności zaakceptowania tymczasowego określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa. Co istotne także, przepisy rozporządzenia wykonawczego nie przewidują arbitralnego „odstąpienia” od wspólnego porozumienia. Ostateczne ustalenie ustawodawstwa właściwego stanowi jeden z dokumentów poświadczających sytuację danej osoby, wydanych przez instytucję państwa członkowskiego do celów stosowania rozporządzenia podstawowego i rozporządzenia wykonawczego w rozumieniu art. 5 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego (por. cytowany wyżej wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2017 roku, sygn. akt II UK 248/16).

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy przeprowadził określoną art. 16 ust. 4 Rozporządzenia wykonawczego nr 987/2009 przepisem procedurę konsultacji, tj. zwrócił się do słowackiej instytucji ubezpieczeniowej o informacje dotyczące faktycznego wykonywania pracy przez wnioskodawcę oraz pomocy w określeniu czy praca ta nie miała charakteru pracy marginalnej.

Należy zaznaczyć, że organ rentowy nie kwestionował w toku postępowania przedstawionych przez odwołującego dowodów w postaci umów o pracę ze słowackimi pracodawcami i w konsekwencji nie zarzucał wskazanym umowom pozorności ani fikcyjności oświadczeń woli złożonych przez strony. Zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miało ustalenie, czy najemna praca wnioskodawcy świadczona przez niego na terenie Słowacji miała charakter pracy marginalnej.

Wskazać należy, iż brak jest definicji legalnej „pracy marginalnej” w rozumieniu przepisu art. 14 ust. 5b rozporządzenia wykonawczego, gdyż przepis ten, ani żaden inny przepis powołanego rozporządzenia takiej definicji nie zawiera. W tym zakresie ma jednak znaczenie w procesie wykładni stanowisko Komisji Europejskiej z daty wejścia w życie tego przepisu, które jest wskazane w „Praktycznym poradniku: Ustawodawstwo mające zastosowanie do pracowników w Unii Europejskiej (UE)” z listopada 2012, nr 27/45. Wskazano w nim, że praca o charakterze marginalnym to praca, która jest stała, ale ma niewielkie znaczenie pod względem czasu i zysku ekonomicznego. Zaleca się jako wskazówkę uznanie za pracę o charakterze marginalnym działalności, która zajmuje mniej niż 5 proc. regularnego czasu pracy lub stanowi mniej niż 5 proc. całkowitego wynagrodzenia pracownika. Wskazano też wyraźnie, że jeżeli praca o charakterze marginalnym jest podstawą włączenia do systemu zabezpieczenia społecznego, składki powinny być opłacane we właściwym państwie członkowskim od całości dochodu ze wszystkich rodzajów pracy. Pozwala to uniknąć niewłaściwego stosowania przepisów na przykład w sytuacji, gdy dana osoba jest zobowiązywana do pracy przez bardzo krótki okres w innym państwie członkowskim w celu obejścia mających zastosowanie przepisów „pierwszego” państwa członkowskiego. W takich przypadkach praca o charakterze marginalnym nie jest brana pod uwagę przy określaniu mającego zastosowanie ustawodawstwa. Powyższe zalecenie nie ma waloru prawa stanowionego Unii Europejskiej, ale z drugiej strony należy zauważyć, że zgodnie z art. 6 cyt. rozporządzenia wykonawczego jest to zalecenie organu rozpatrującego spory Państw Członkowskich odnośnie ustawodawstwa właściwego z zakresu ubezpieczeń społecznych w sprawach indywidualnych, ma więc niewątpliwie walor interpretacyjny. W związku z brakiem definicji legalnej uznać też należało, że w tym zakresie ostateczna ocena została pozostawiona dyskrecjonalnej władzy sędziowskiej w danym kraju członkowskim, tj. uznaniu sądu ubezpieczeń.

W realiach niniejszej sprawy należy wskazać, że wnioskodawca z tytułu zawartej umowy o pracę na Słowacji otrzymywał wynagrodzenie od dnia 1 grudnia 2015 roku w kwocie 30 euro, a następnie od dnia 1 maja 2016 roku 70 euro za miesiąc. Wskazana wysokość wynagrodzenia świadczyła o marginalnym charakterze pracy wykonywanej na terenie Słowacji. Również określony przez strony umowy wymiar czasu pracy na Słowacji 12 godzin (umowy k. 3, k. 17 akt ZUS) świadczył o marginalnym charakterze pracy wykonywanej przez R. D.. Zawarte umowy o pracę nie przewidywały przy tym zwrotu wnioskodawcy kosztów dojazdu na Słowację.

Taka sytuacja, w ocenie Sądu świadczyła, iż wnioskodawca zawarł umowy o pracę ze słowackim pracodawcą jedynie dla uzyskania korzystnych warunków opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w tym zwolnienia z obowiązku opłacania składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, na terenie Polski. Taka praktyka nie może zasługiwać na akceptację w świetle unormowań wskazanych w przepisach rozporządzeń Parlamentu Europejskiego nr 883/2004 i 987/2009.

W związku z tym praca, jaką odwołujący mógł wykonywać na terenie Słowacji, nie mogła być brana pod uwagę w przypadku wnioskodawcy dla celów ustalania ustawodawstwa właściwego. W rozpoznawanej sprawie R. D., na którym spoczywała inicjatywa dowodowa nie wykazywał bowiem, że wykonywał pracę w większych rozmiarach i osiągał z tego tytułu dochody wyższe, niż z tytułu prowadzonej w Polsce działalności gospodarczej. W konsekwencji, w rozpoznawanej sprawie, w sytuacji ubezpieczonego wchodził w zastosowanie przepis art. 13 ust. 2a powołanego Rozporządzenia nr 883/2004 z dnia 29.04.2004r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego na mocy którego wymieniony podlega ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania i wykonuje pracę na własny rachunek (tj. prowadzi pozarolniczą działalność wedle polskiej nomenklatur), czyli ustawodawstwu polskiemu.

Wnioskodawca jak prawidłowo ustalił organ rentowy podlega więc polskiemu ustawodawstwu ubezpieczeń społecznych od dnia 1 grudnia 2015 roku. W konsekwencji nie doszło do naruszenia art. 11 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 tj. zasady stosowania ustawodawstwa tylko jednego Państwa Członkowskiego.

Zasady obejmowania ubezpieczeniami społecznymi osób prowadzących pozarolniczą działalność na terenie Polski regulują przepisy powołanej ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2017, poz. 1773 ze zm.). W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 cytowanej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i zgodnie z art. 13 pkt 4 tej ustawy osoby te podlegają ubezpieczeniom społecznym - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności z wyłączeniem okresu, na który działalność została zawieszona.

Zarzuty zawarte przez wnioskodawcę w odwołaniu nie zostały w żaden sposób potwierdzone, a w ocenie Sądu tryb ustalania ustawodawstwa właściwego został zachowany.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Lublinie na podstawie cytowanych przepisów oraz art. 477 14 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.