Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII K 372/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2018 roku

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. VII Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Krzaczyńska-Sobczak

Protokolant: sekr. sądowy Anna Krawczyńska

Prokurator: xxx

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 października 2018 roku,

sprawy M. S. (1) s. M. i W. z domu L. ur. (...) w O.

oskarżonego o to, że:

w okresie od 01 grudnia 2017 r. do 14 grudnia 2017 r. w P. woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dokonał przywłaszczenia elektronarzędzi w postaci: młota udarowo-obrotowego marki B. wraz z trzema grotami, wiertarki udarowej marki B., oraz palnika do lutowania tj. mienie o łącznej wartości 3 800 zł na szkodę(...) (...) s.c.

tj. o czyn z art. 284 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

orzeka:

1.  oskarżonego M. S. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 284 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 284 § 1 kk w zw. z art. 37a kk wymierza oskarżonemu karę 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem świadczenia nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 719,40 (siedemset dziewiętnaście złotych czterdzieści groszy) złotych tytułem zwrotu wydatków oraz kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem opłaty.

Sygn. VII K 372/18 UZASADNIENIE

M. S. (1) w dniu 30 listopada 2017 roku przyszedł do siedziby firmy (...) spółka cywilna w P. przy ulicy (...), zajmującej się wypożyczaniem sprzętu (...)

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego M. S. (1) k.- 18

zeznania świadka T. W. k.- 3, 24- 25, 102 odwr.- 103

Oskarżony w siedzibie spółki (...) zawarł umowę wypożyczenia palnika do lutowania na małą butlę. Wartość wskazanego palnika wynosiła 200 złotych. Strony ustaliły termin zwrotu palnika na 1 grudnia 2017 roku. M. S. (1) nie zwrócił w dniu 1 grudnia 2017 roku wypożyczonego palnika do lutowania.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego M. S. (1) k.- 18

zeznania świadka T. W. k.- 3, 24- 25, 102 odwr.- 103

umowa wypożyczenia k.- 7

W dniu 12 grudnia 2017 roku, M. S. (1), ponownie przyszedł do siedziby firmy (...), obsługującemu go pracownikowi powiedział, że nie zwrócił palnika do lutowania w wyznaczonym terminie, gdyż zostawił go na budowie i zobowiązał się, że go zwróci następnym razem. W tym dniu oskarżony zawarł umowę wypożyczenia młota udarowego marki B. (...) wraz z trzema grotami o wartości 2400 złotych, który miał zostać zwrócony przez niego po dwóch dobach. Oskarżony nie zwrócił w wyznaczonym terminie wypożyczonego młota udarowego marki B..

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego M. S. (1) k.- 18

zeznania świadka T. W. k.- 3, 24- 25, 102 odwr.- 103

umowa wypożyczenia k.- 6

W dniu 13 grudnia 2017 roku M. S. (1) stawił się z siedzibie firmy (...), zapewnił, że wszystkie pożyczone sprzęty odda następnego dnia. Oskarżony zawarł umowę wypożyczenia na jedną dobę wiertarki udarowej marki B. (...) o wartości 1200 złotych.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego M. S. (1) k.- 18

zeznania świadka T. W. k.- 3, 24- 25, 102 odwr.- 103

umowa wypożyczenia k.- 5

M. S. (1) w terminach wynikających z umów wypożyczenia, pomimo zobowiązania złożonego w dniu 13 grudnia 2017 roku, że zwróci następnego dnia wszystkie wypożyczone sprzęty, nie uczynił tego. Reprezentujący firmę (...) telefonował do M. S. (1) i pytał go kiedy zwróci wypożyczone elektronarzędzia. Za każdym razem oskarżony deklarował, że je zwróci, opóźnienie tłumaczył problemami technicznymi i pozostawieniem sprzętu na budowie. Po jakimś czasie zaprzestał odbierania połączeń telefonicznych od T. W..

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego M. S. (1) k.- 18

zeznania świadka T. W. k.- 3, 24- 25, 102 odwr.- 103

W dniu 12 grudnia 2017 roku M. S. (1) zawarł ze (...) spółka cywilna przedwstępną umowę sprzedaży, której przedmiotem była młotowiertarka B. (...), zaś w dniu 16 grudnia 2017 roku umowę przedwstępną sprzedaży, której przedmiotem była młotowiertarka B. (...) D.. W dniu 08 stycznia 2018 roku funkcjonariusze Policji w trakcie przeszukania ujawnili w miejscu zamieszkania oskarzonego palnik do lutowania należący do firmy (...). Pokrzywdzony firma (...) spółka cywilna odzyskał wszystkie wypożyczone M. S. (2) sprzęty.

Dowód: zeznania świadka T. W. k.- 3, 24- 25, 102 odwr.- 103

pokwitowanie k.- 26

umowy lombardowe k.- 32 (koperta)

protokół przeszukania k.- 34- 36

M. S. (1) ma 34 lata, legitymuje się średnim wykształceniem, bez wyuczonego zawodu. Oskarżony jest żonaty, ma troje małoletnich dzieci. W/w jest osobą bezrobotną, utrzymuje się z prac dorywczych, z których uzyskuje około 2000 złotych miesięcznie.

Dowód: dane osobopoznawcze k.- 69

Oskarżony był już dwukrotnie karany za czyn z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk oraz za czyn z art. 160 § 1 i 2 kk.

Dowód: dane o karalności k.- 98- 99

M. S. (1) nie jest chory psychicznie ani upośledzony umysłowo. Stwierdzono u niego inne zakłócenia czynności psychicznych pod postacią uzależniania od dopalaczy, hazardu patologicznego i zaburzeń osobowości. W czasie popełnienia zarzucanego mu czynu oskarżony miał zachowaną zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem. Ewentualną karę pozbawienia wolności oskarżony może odbywać w zwykłym zakładzie karnym. Aktualny stan zdrowia M. S. (1) pozwala mu na udział w czynnościach procesowych. Poczytalność oskarżonego w toku postępowania karnego nie budzi wątpliwości. Jego stan psychiczny nie stanowi przeszkody, aby mógł on prowadzić rozsądną obronę bez obrońcy.

Dowód: opinia sądowo- psychiatryczna k.- 54 (koperta)

M. S. (1) przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego M. S. (1) k.- 18

Sąd rejonowy dokonał następującej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i zważył co następuje:

Sąd, po przeprowadzeniu analizy wyjaśnień oskarżonego i skonfrontowaniu ich z pozostałymi zgromadzonymi w sprawie dowodami, tak osobowymi jak i dokumentacyjnymi, bez nadawania któremukolwiek w nieuzasadniony sposób uprzywilejowanej pozycji nad innymi, uznał, że przyznanie się M. S. (1) do zarzucanego mu czynu zasługuje na pozytywną ocenę i jako takie może stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Dokonując powyższej oceny, sąd oparł się przede wszystkim na porównaniu wyjaśnień oskarżonego, zeznań pokrzywdzonego, zestawieniu ich z rzeczowym materiałem dowodowym. Oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, jego stanowisko zostało pozytywnie zweryfikowane innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, w szczególności, nie nasuwającym żadnych wątpliwości zeznaniami T. W., który za każdym razem był obecny przy zawieraniu przez M. S. (2) umów wypożyczenia elektronarzędzi w postaci palnika do lutowania, młota udarowo- obrotowego marki B. z trzema grotami, wiertarki udarowej marki B., słyszał podawane przez oskarżonego wyjaśnienia, dlaczego nie zwrócił na czas pożyczonych wcześniej narzędzi, a wynikające- zdaniem oskarżonego- z problemów na budowie, oraz jego zapewnień do ich zwrotu. Pozostając przy tłumaczeniach oskarżonego, dlaczego nie zwrócił wypożyczonych elektronarzędzi, koniecznym jest zestawienie pewnej nasuwającej się koincydencji jego działań, a rzutującej na ocenę strony podmiotowej zachowania oskarżonego, a w konsekwencji przyjętą kwalifikację prawnokarną. Mianowicie, w dniu 12 grudnia 2017 roku, oskarżony zawarł umowę wypożyczenia młota udarowo- obrotowego i co należy podkreślić- tego samego dnia udał się również do lombardu, gdzie zawarł umowę przedwstępną sprzedaży, której przedmiotem uczynił właśnie wskazane elektronarzędzie. Powyższe działanie oskarżonego, w sposób nie nasuwający żadnych wątpliwości interpretacyjnych, ilustruje w sposób czytelny i jednoznaczny motywację oskarżonego, którego celem nie było wywiązanie się z postanowień zawartych umów wypożyczenia elektronarzędzi, tylko włączenie ich swojego majątku i rozporządzenie nimi jak własnymi.

W świetle powyższego przyznanie się M. S. (2) do zarzucanego mu czynu, korespondujące z jego stanowiskiem wiarygodne i obiektywne zeznania T. W. wraz z załączonymi kserokopiami umów wypożyczenia elektronarzędzi oraz umowami przedwstępnymi sprzedaży których przedmiotem były wiertarka udarowa i młot udarowo- obrotowy, tworzą przejrzysty obraz wydarzeń z udziałem oskarżonego, których skutkiem było przywłaszczenie wskazanych w akcie oskarżenia elektronarzędzi na szkodę firmy (...) spółka cywilna.

Opinia biegłych psychiatrów na okoliczność kondycji psychicznej oskarżonego, jako pełna, logiczna, wewnętrznie niesprzeczna, przeprowadzona zgodnie z wymogami wiedzy w tym zakresie, stanowi w ocenie sądu pełnowartościowy materiał dowodowy. Brak jest jakichkolwiek podstaw do tego, by podważać fachowość, kompetencje czy bezstronność biegłego. Zdaniem sądu nie sposób kwestionować źródeł dowodowych będących udokumentowaniem czynności procesowych takich jak protokół przeszukania, protokół zatrzymania rzeczy, protokół okazania, powstały one bowiem zgodnie z normami przepisanymi w kodeksie postępowania karnego i dają rękojmię wiarygodności.

W niniejszej sprawie problematyka ogniskuje się wokół zastosowania wobec oskarżonego trafnej, a więc adekwatnej i współmiernej do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu reakcji prawnokarnej na jego zachowanie, o czym poniżej.

W tym miejscu uczynić należy kilka uwag odnośnie istoty czynu z art. 284 § 2 kk. Sprzeniewierzenie polega na przywłaszczeniu rzeczy ruchomej, która została wcześniej sprawcy powierzona przez uprawnionego na mocy np. umowy najmu, użyczenia, przechowania. "Powierzenie to przeniesienie władztwa nad rzeczą na inną niż właściciel osobę, powiązane z ustaleniem określonego postępowania z rzeczą przez osobę ją uzyskującą i połączone z zastrzeżeniem konieczności jej zwrotu w przyszłości" (wyr. SA w Szczecinie z 27.2.2014 r., II AKa 15/14, Legalis). Może to być jakikolwiek stosunek prawny, nie ma też znaczenia forma powierzenia. Istotne jest to, że sprawca wykracza poza zakres praw, na których wykonywanie zgodził się uprawniony do rzeczy (por. Komentarz do art. 284 kodeksu karnego red. Grześkowiak 2018, wyd.5/Gałązka).

Analizując zgromadzony materiał dowodowy sąd uznał, iż oskarżony swoim zachowaniem polegającym na tym, że w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 14 grudnia 2017 roku w P. działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonał przywłaszczenia elektronarzędzi w postaci młota udarowo-obrotowego marki B. wraz z trzema grotami, wiertarki udarowej marki B. oraz palnika do lutowania to jest mienia o łącznej wartości 3800 złotych na szkodę(...) (...) spółka cywilna, czym, wyczerpał dyspozycję art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk.

Inkryminowane zachowanie oskarżonego uznać należy za bezprawne i zawinione. M. S. (1) dysponował możliwością zachowania się zgodnie z prawem, a mimo to nie dał posłuchu normom prawnym. Nie zachodziły przy tym żadne okoliczności wyłączające jego winę.

Wymierzając karę oskarżonemu sąd poczytał na jego niekorzyść uprzednią karalność. M. S. (1) był już dwukrotnie karany za czyn z art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk oraz za czyn z art. 160 § 1 i 2 kk. Na korzyść oskarżonego sąd uwzględnił jego postawę prezentowaną w toku prowadzonego postępowania, a wyrażającą się przyznaniem do zarzucanego czynu. Okolicznością poczytywaną na korzyść oskarżonego jest również odzyskanie przywłaszczonych narzędzi przez pokrzywdzonego, nie abstrahując oczywiście od okoliczności w jakich to nastąpiło, a mianowicie wskutek sprawnego działania organów ścigania. Mając na uwadze powyższe, a także zważając, aby kara był współmierna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oraz, aby realizowała cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do oskarżonego, a także potrzeby w zakresie prewencji ogólnej, sąd wymierzył M. S. (2) karę 1 roku i 10 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym. Sąd dostrzega fakt, iż oskarżony był już dwukrotnie karany, w tym za czyn skierowany przeciwko mieniu, wyczerpujący dyspozycję art. 284 § 2 kk w zw. z art. 12 kk, jednakże okoliczności wymienione wyżej uzasadniają orzeczenie wobec oskarżonego kary ograniczenia wolności we wskazanym wyżej rozmiarze. Wybór kary ograniczenia wolności we wskazanym wyżej rozmiarze stanowi zdaniem sądu adekwatną i współmierną reakcję na zachowanie oskarżonego. Nie można tracić z pola widzenia, że orzeczona kara zakłada wykonanie przez oskarżonego 660 godzin pracy społecznie użytecznej w przeciągu roku i 10 miesięcy. W przypadku nierealizowania jej przez oskarżonego, sąd może stosownie do dyspozycji art. 65 kkw – zamienić ją na zastępczą karę pozbawienia wolności. Zważywszy na podniesione wyżej okoliczności, a także charakter czynu, zasadnym jest pozostawienie oskarżonego na wolności, przy uwzględnieniu dolegliwości i ograniczeń wiążących się z orzeczoną karą ograniczenia wolności- co pozwoli mu na wywiązywanie się z obowiązku utrzymywania trójki małoletnich dzieci.

Podkreślić w tym miejscu wyraźnie również należy, że orzeczona kara ograniczenia wolności stanowi adekwatną i współmierną dolegliwość, bowiem obok elementu dobrodziejstwa stanowi bardzo ważny element motywujący do jej właściwego realizowania, służy tym samym kształtowaniu prawidłowej postawy u oskarżonego. Oskarżony musi mieć świadomość, iż zachowania polegające na uchylaniu się od jej wykonania, mogą skutkować jej zamianą na zastępczą karę pozbawienia wolności.

Reasumując, w ocenie sądu, w świetle realiów przedmiotowej sprawy, orzeczona wobec oskarżonego kara jest adekwatna i współmierna tak do stopnia winy jak i stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego w wyroku.

O kosztach postępowania sąd orzekł w oparciu o brzmienie art. 627 kpk w zw. z art. 2 ust. 1 pkt. 4, ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U z 1983 r., Nr 49, poz. 223). W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd może zwolnic (nie ma obowiązku) oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, jeżeli istnieją podstawy do uznania , że uiszczenie ich byłoby dla niego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną majątkową i wysokość dochodów, jak również wtedy, gdy przemawiają za tym względy słuszności. Zachował swą aktualność pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 5 lipca 1983 roku, (sygn. Rw 529/83, OSNKW 1-2/1984/21) mówiący, iż zwolnienie od kosztów postępowania za którąkolwiek instancję jest fakultatywne i ocenne, co obliguje sąd do wskazania występujących w sprawie okoliczności, które stanowią podstawę ustalenia, że uiszczenie kosztów postępowania byłoby zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów. Odnosząc się do sytuacji materialnej i osobistej oskarżonego zauważyć należy, wprawdzie M. S. (1) ma na utrzymaniu troje małoletnich dzieci, jednakże w/w jest osobą młodą, zdrową, zdolną do pracy, uzyskiwane przez niego dochody z tytułu prac dorywczych kształtują się na poziomie 2000 złotych. Reasumując, w świetle okoliczności przedmiotowej sprawy, możliwości finansowych oskarżonego, ocenionych w kontekście jego sytuacji osobistej, przy uwzględnieniu wysokości zasądzonych należności, zasadnym jest obciążenie oskarżonego kosztami postępowania. Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

Wyrok zmieniony wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 08.02.2019r. IV Ka 929/18