Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2019 r. w Lublinie

sprawy J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji J. P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zamościu

z dnia 13 lutego 2018 r. sygn. akt IV U 891/17

oddala apelację.

Jacek Chaciński Małgorzata Pasek Małgorzata Rokicka-Radoniewicz

III AUa 346/18

UZASADNIENIE

Organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 31 lipca 2017 r. odmówił wnioskodawcy J. P. ustalenia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wobec nie udowodnienia na dzień 1 stycznia 1999 r. wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy wskazał, że nie uznał, jako pracy w warunkach szczególnych, zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w Z. od 4 października 1977 r. do 30 listopada 1994 r., od 10 do 25 listopada 1996 r. i od 1 lutego 1997 r. do 31 grudnia 1998 r., ponieważ z przedłożonej dokumentacji wynikają różnice dotyczące zajmowanych stanowisk. Ponadto w przedłożonych świadectwach wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 23 października 2007 r. zakład pracy nie określił rodzaju wykonywanej pracy zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. oraz nie podał wykazu, działu i pozycji w/w rozporządzeniu.

Od tej decyzji odwołanie do Sądu Okręgowego w Zamościu wniósł J. P., który podnosił, że pracował w szczególnych warunkach w czasie zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w Z. w okresach od 4 października 1977 r. do 30 listopada 1994 r., od 1 grudnia 1994 r. do 9 listopada 1996 r. i od 1 lutego 1997 r. do 30 września 2007 r. na stanowisku ślusarza. Wnioskodawca wyjaśniał, że z uwagi iż zakład już nie istnieje, nie może dostarczyć prawidłowych zaświadczeń i wnosił o dowód z zeznań świadków.

Sąd Okręgowy w Zamościu wyrokiem z dnia 13 lutego 2018 roku oddalił odwołanie. Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca J. P., ur. (...), wnioskiem z dnia (...) wystąpił do organu rentowego o ustalenie prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Rozpoznając wniosek organ rentowy ustalił, że wnioskodawca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego i w dniu złożenia wniosku wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku ZUS przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 r. 22 lata 10 miesięcy i 10 dni okresów składkowych, 2 miesiące i 8 dni okresów nieskładkowych oraz 2 lata 1 miesiąc i 19 dni okresów uzupełniających, czyli łączny staż sumaryczny w wymiarze 25 lat. Do wniosku o emeryturę J. P. dołączył dwa świadectwa wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia wystawione w dniu 23 października 2007 r. przez (...) Sp. z o.o. w upadłości, z których wynika, że J. P.:

był zatrudniony w tym Zakładzie od 4 października 1977 r. do 30 listopada 1994 r. i od 10 listopada 1996 r. do 25 listopada 1996 r. i w okresach od 4 października 1977 r. do 30 listopada 1994 r. i od 10 listopada 1996 r. do 25 listopada 1996 r. stale i w pełnym wymiarze pracy wykonywał prace ślusarza na stanowisku ślusarza wymienionym w dziale nr VI poz. Nr 4 pkt. 16 wykaz A zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. ,

był zatrudniony w tym Zakładzie od 1 lutego 1997 r. do 30 września 2007 r. i w okresie od 1 lutego 1997 r. do 30 września 2007 r. stale i w pełnym wymiarze pracy wykonywał prace ślusarza na stanowisku ślusarza wymienionym w dziale nr VI poz. Nr 4 pkt. 16 wykaz A zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r.

Wnioskodawca dołączył również świadectwo wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii zatrudnienia wystawione w dniu 23 października 2007 r. przez Zakłady (...) Spółka Akcyjna w W., w którym wskazano, że J. P. był zatrudniony w tym Zakładzie od 1 grudnia 1994 r. do 9 listopada 1996 r. i w okresie od 1 grudnia 1994 r. do 9 listopada 1996 r. stale i w pełnym wymiarze pracy wykonywał prace ślusarza na stanowisku ślusarza wymienionym w dziale nr VI poz. Nr 4 pkt. 16 wykaz A zarządzenia Nr 16 Ministra Rolnictwa Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. Organ nie uznał żadnego okresu pracy wnioskodawcy jako pracy świadczonej w warunkach szczególnych i wydał zaskarżoną decyzję.

Sporny w niniejszej sprawie pozostawał wymagany 15-letni okres pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach.

W toku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd ustalił, że J. P. był zatrudniony do 30 września 2007 r. w (...) Sp. z o.o. w Z.. Jest to ostatnia nazwa zakładu, który przed przekształceniem własnościowym i zmianami organizacyjnymi: Zakłady (...) w Z., Zakłady (...) w Z., Zakłady (...) Spółka Akcyjna w Z..

W Zakładach (...) w Z. wnioskodawca został zatrudniony w dniu 4 października 1977 r. na stanowisku ślusarza w warsztacie, w którym, oprócz wnioskodawcy, pracował drugi ślusarz i ostrzarze pił i głowic do obróbki drewna. Warsztat mieścił się w hali zwanej potocznie parkieciarnią i mozaikarnią, w której produkowano parkiet i mozaikę parkietową. Do zadań wnioskodawcy należało wykonywanie napraw maszyn do produkcji parkietu i mozaiki parkietowej, polegające na wymianie zużytych części, wymianie głowic do obróbki drewna, smarowaniu ruchomych elementów maszyn oraz obsługa sprężarki stanowiącej część linii do produkcji mozaiki i wentylatorów do odsysania trocin. W razie potrzeby wnioskodawca ostrzył piły i głowice do obróbki drewna. Ponadto wnioskodawca naprawiał silniki maszyn służących do suszenia drewna w komorach, które wchodziły w skład wydziału produkcji parkietu i mozaiki. Na tym stanowisku wnioskodawca pracował do 31 stycznia 1997 r. Od 1 lutego 1997 r. wnioskodawca został zatrudniony w obsłudze ciągu mozaikowego, gdzie pracował do końca zatrudnienia, tj. do 30 września 2007 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań wnioskodawcy J. P., dowodów z dokumentów zawartych w jego aktach emerytalnych i aktach dotyczących ustalenia kapitału początkowego oraz aktach osobowych, a także na podstawie zeznań przesłuchanych w sprawie świadków i akt niniejszej sprawy.

Świadek A. J., który pracował w Zakładach (...) w Z. od 17 lipca 1978 r. do 2007 r. jako ostrzarz na wydziale mozaikowym potwierdził, że wnioskodawca również pracował na tym wydziale, ale jako ślusarz-konserwator. Świadek zeznał, że na jednej zmianie w warsztacie na wydziale pracował ostrzarz i ślusarz. Świadek K. K. (1), który pracował w Zakładach w latach 1970-2003 zeznał, że pracował na stanowiskach ostrzarz i ślusarz i ma przyznane, wyrokiem Sądu Okręgowego w Zamościu, prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Z akt sprawy o sygn. IV U 1218/12 wynika jednak, że postępowanie sądowe wykazało, iż świadek pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku szlifierza i ostrzarza,

Zeznania wnioskodawcy i świadków Sąd podzielił w zakresie ustalonego stanu faktycznego. Zeznania świadków potwierdzają, że wnioskodawca pracował jako ślusarz-konserwator, natomiast, w ocenie Sądu, nie można z nich wysnuć wniosku, że stale i w pełnym wymiarze wykonywał prace ostrzarza, gdyż prace takie wykonywał jedynie sporadycznie, pomagając innym pracownikom, zatrudnionym na stanowiskach ostrzarzy i wykonującym taką pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd Okręgowy orzekł, że stosownie do treści art.184 ust.1 i ust.2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2017.1383ze zm.) ubezpieczonemu mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (czyli na dzień 1 stycznia 1999 r.) osiągnął:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury, tj. 15 lat oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. 25 lat).

Emerytura, o której mowa w ust.1 przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W świetle § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43), okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń w wysokości i na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, a rodzaje prac i stanowisk pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określają przepisy powołanego rozporządzenia, a także zarządzenia właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz centralnych związków spółdzielczych wydane z upoważnienia §1 ust.2 powołanego rozporządzenia. Odnośnie spornych okresów pracy wnioskodawcy podnieść należy, że w myśl § 1 ust. 1 rozporządzenie stosuje się jedynie do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (stale i w pełnym wymiarze czasu pracy) wymienione w § 4-15 rozporządzenia oraz w wykazach.

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe nie wykazało aby wnioskodawca pracował w szczególnych warunkach przez wymagany okres 15 lat stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Istotne jest, że zgodnie z § 2 ust. 1 w/w rozporządzenia - okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Kwestia ta była wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który wyjaśniał, że praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2012 r., III UK 92/11 LEX nr 1215158).

Z przywileju przejścia na emeryturę przy niższym wieku emerytalnym mają możliwość skorzystania wyłącznie pracownicy, którzy byli rzeczywiście zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach.

Pracami wykonywanymi w warunkach szczególnych, uprawiającymi do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, są zgodnie z wykazem A działem III poz. 78, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz.43) prace szlifierzy i ostrzarzy i odpowiednio w dziale III poz. 78 pkt. 1 i 2 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1988 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w charakterze szlifierz i ostrzarz.

Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca w czasie zatrudnienia w Zakładach (...) w Z., Zakładach (...) w Z., Zakładach (...) Spółce Akcyjnej i ostatecznie w (...) Sp. z o.o. w Z. wykonywał prace ślusarza- konserwatora maszyn i urządzeń pracujących na wydziale parkieciarni i mozaikarni. W warsztacie, w którym był zatrudniony, oprócz niego pracowali również ostrzarze i tylko sporadycznie wnioskodawca wykonywał prace ostrzarza, pomagając innym pracownikom.

W aktach osobowych wnioskodawcy znajdują się dwa świadectwa pracy wystawione przez (...) Sp. z o.o. w upadłości w dniach 30 listopada 1994 r. i 26 listopada 1996 r., z których wynika, że J. P. był zatrudniony w tym Zakładzie od 4 października 1977 r. do 30 listopada 1994 r. na stanowisku ślusarza-konserwatora i że był zatrudniony w tym Zakładzie od 10 do 25 listopada 1996 r. na stanowisku ślusarza-konserwatora oraz świadectwo pracy wystawione przez Zakłady (...) S.A. Z. w dniu 9 listopada 1996 r., z którego wynika, że J. P. był zatrudniony w tym Zakładzie w okresie od 1 grudnia 1994 r. do 9 listopada 1996 r. na stanowisku ślusarza-konserwatora.

Istnieje rozbieżność pomiędzy zapisami w świadectwach pracy wystawionych w latach 1994-1996 a świadectwami wykonywania pracy zaliczonej do pierwszej kategorii wystawionymi w roku 2007. W świadectwach z roku 2007 wskazano stanowisko ślusarza wymienione w wykazie A dziale VI poz. 4 pkt. 16.

Sąd ustalił, że wymienione stanowisko odnosi się do prac w dziale leśnictwo, przemysł drzewny i papierniczy – prace przy suchej destylacji drewna i węgla aktywnego. Na rozprawie w dniu 16 listopada 2017 r. wnioskodawca zeznał, że nigdy nie pracował przy suchej destylacji drewna i węgla aktywnego.

W ocenie Sądu wnioskodawca, wobec nie udowodnienia 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, nie spełnia łącznie wszystkich przesłanek uprawniających do uzyskania emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Od tego wyroku apelację wniósł wnioskodawca J. P. zaskarżając wyrok w całości. Wyrokowi zarzucał:

1.  mające wpływ na treść orzeczenia naruszenie przepisów postępowania art.233 § 1 kpc poprzez sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wyrażające się w dokonaniu oceny dowodów w sposób niewszechstronny, a mianowicie – przyjęciu, że wnioskodawca nie spełnia przesłanek do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wobec nieudowodnienia na dzień 1 stycznia 1999 roku wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w sytuacji, gdy materiał dowodowy zgormadzony w sprawie jednoznacznie wskazuje, że świadczona przez niego praca na stanowisku ostrzarza wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oraz przyjęciu, że zeznania zgłoszonych przez wnioskodawcę świadków potwierdzają wykonywanie przez niego pracy na stanowisku ślusarza konserwatora, zaś nie potwierdzają wykonywania stale i w pełnym wymiarze czasu pracy ostrzarza;

2.  mające wpływ na treść orzeczenia naruszenie prawa materialnego, tj. art.184 ust.1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu polegające na uznaniu, że brak jest podstaw do stwierdzenia spełnienia przez wnioskodawcę warunków do nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Wnosił o zmianę wyroku w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie odwołania do zaskarżonej decyzji i przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Ponadto wnosił o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka K. K. (2) na okoliczność rodzaju świadczonej przez wnioskodawcę pracy i warunków jej wykonywania oświadczając, że do czasu wyrokowania wnioskodawca nie miał wiedzy pochodzącej od świadka a mianowicie, ze posiada on wiedzę o rodzaju świadczonej przez wnioskodawcę pracy i o tym wnioskodawca dowiedział się w ostatnim czasie po wyrokowaniu w I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Istota sprawy sprowadzała się do ustalenia, czy wnioskodawca, któremu w wystawionych świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych pracodawcy potwierdzili wykonywanie w warunkach szczególnych na stanowisku ślusarza faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i przez wymagany okres 15 lat wykonywał czynności wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uprawniające do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym – szlifowanie lub ostrzenie wyrobów i narzędzi metalowych oraz polerowanie mechaniczne wymienione pod pozycją 78 w dziale odnoszącym się do prac w hutnictwie i przemyśle metalowym.

Sąd Okręgowy przeprowadził bardzo drobiazgowe i wnikliwe postępowanie dowodowe i przeanalizował wszystkie dostępne dokumenty dotyczące zatrudnienia wnioskodawcy i zajmowanych przez niego stanowisk pracy, przesłuchał też wnioskodawcę i zgłoszonych przez niego świadków, mających potwierdzić, że przez cały okres zatrudnienia w zakładach drzewnych pracował w warunkach szczególnych.

Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego - wyrażoną w wyroku z dnia 20 października 2005 r. w sprawie I UK 41/05 (OSNP z 2006 r./19-20/306) oraz w wyroku z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie II UK 21/10 (LEX nr 619638) wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resortowym, której nie wymieniono w załączniku do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto pod pozycjami wymienionymi w załączniku do rozporządzenia wymieniono konkretne stanowiska przypisane konkretnym branżom, uznając je za prace w szczególnych warunkach, co nie jest przypadkowe z uwagi na specyfikę poszczególnych gałęzi przemysłu, a zatem konkretne stanowiska pracy, zdaniem Sądu Apelacyjnego, należy ściśle interpretować w odniesieniu do wykazów z załącznika do rozporządzenia, nie można zatem swobodnie lub dowolnie z naruszeniem postanowień rozporządzenia wiązać konkretnych stanowisk pracy z branżami, do których nie zostały one przypisane w tym rozporządzeniu. Nie jest możliwe w świetle interpretacji Sądu Najwyższego dokonanej w tych orzeczeniach wiązać pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w gałęzi przemysłu drzewnego ze stanowiskami wymienionymi w gałęziach przemysłu metalowego i hutnictwie. Bez znaczenia są inne rodzaje kwalifikacji pracy na tych stanowiskach dokonane w resortowych wykazach prac w szczególnych warunkach. Wykazy te, będących załącznikami do zarządzeń właściwych Ministrów zostały wydane w oparciu o zawartą w § 1 ust. 2-3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. regulację zobowiązującą właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze do ustalenia w podległych i nadzorowanych przez nich zakładach pracy wykazów stanowisk pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, oraz zawarte w art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS odesłanie do tychże przepisów. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 13 lutego 2002 r. (III ZP 30/01, OSNP 2002 Nr 10, poz. 243) ta delegacja nie upoważniła do tworzenia sprzecznych z tym rozporządzeniem wykazów obejmujących stanowiska pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Upoważnienie dla właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych i centralnych związków spółdzielczych nie stwarzało ani podstawy prawnej do wydawania aktów nie pozostających w zgodności z powszechnie obowiązującym prawem, ani nie przewidywało możliwości wykraczania poza wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach wymienionych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 czerwca 2010 r. (II UK 21/10, LEX nr 619638), dodatkowo podkreślając, że wykazy resortowe muszą być dostosowane do treści załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., w którym zawarty jest kompletny wykaz stanowisk pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Gdy zatem określają one tego rodzaju stanowiska pracy niezgodnie z załącznikiem do powołanego rozporządzenia, nie wywołują skutków przewidzianych w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W Dziale VI Wykazu A są wymienione prace w przemyśle drzewnym, które są traktowane jako prace w warunkach szczególnych: obsługa urządzeń do mechanicznego rozdrabniania drewna (produkcja rębków) (poz.3), impregnowanie drewna metodą dyfuzyjną i ręczną oraz wybielanie wikliny (poz.5), prace w klejowniach z użyciem klejów zawierających rozpuszczalniki organiczne (poz.7), politurowanie ręczne (poz.8), hydrotermiczna obróbka drewna (poz.17). W świetle ustaleń Sądu Okręgowego wnioskodawca wykonywał różne prace ślusarskie, w tym również szlifierskie, zaś szkodliwość tych prac wynikała z dużego zapylenia i wysokiej temperatury, natomiast żadna z wykonywanych przez niego czynności nie odpowiadała rodzajowi prac wymienionych powyżej jako praca w warunkach szczególnych.

Przepis § 2 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów stanowi, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (ust. 1). Wnioskodawca wykonywał prace przy bieżących remontach i konserwacji urządzeń produkcyjnych przy produkcji mozaiki i parkietów, nie objętą stosownym wykazem stanowiącym załącznik do rozporządzenia. Podkreślić należy, że o uprawnieniach pracownika do emerytury na warunkach przewidzianych w rozporządzeniu decyduje łączne spełnienie określonych w nim przesłanek, a przekonanie pracownika o wysokiej szkodliwości warunków pracy nie jest wystarczające do uznania takiej pracy za pracę w szczególnych warunkach. Zeznania wnioskodawcy jednoznacznie wskazują, że wymieniane przez wnioskodawcę prace nie są zaliczane do prac wykonywanych w szczególnych warunkach.

Sąd Apelacyjny nie uwzględnił wniosku o uzupełnienie postępowania dowodowego. Po pierwsze - wniosek ten nie spełnia wymogów art.258 KPC, bowiem nie zawiera oznaczenia faktów, które miał być zeznaniem tego świadka stwierdzone, nie wiadomo zatem, czy dowód ten jest istotny dla dalszego postępowania i jakich okoliczności dotyczy. Pełnomocnik wnioskodawcy sporządzający apelację z wnioskiem dowodowym jest adwokatem, powinien zatem znać obowiązujące w tym zakresie przepisy, zwłaszcza powołany powyżej art.258 KPC. Po drugie - pełnomocnik wnioskodawcy nie wykazał, ( a nawet nie próbował wykazać), że wcześniej w postępowaniu przed Sądem I instancji nie miał możności powołania się na przytoczone fakty i dowody, ani też że potrzeba ich powołania powstała dopiero po zapadnięciu wyroku przed tym Sądem. Sporem objęte były okoliczności związane z rodzajem czynności wykonywanych przez wnioskodawcę i ich zakresem oraz czy praca wymieniona w wykazie jako praca w warunkach szczególnych była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy, czy też przy okazji wykonywania innych czynności związanych z zakresem obowiązków wnioskodawcy. Z uwagi na treść art. 381 KPC ryzyko nieuwzględnienia w postępowaniu sądowym interesu strony, która wykazuje tak daleko idącą opieszałość w przedstawieniu istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy faktów i dowodów, obciąża ją samą. Z tych względów Sąd Apelacyjny oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodów, które powinny być zgłoszone w postępowaniu przed Sądem Okręgowym.

Przepis § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) jednoznacznie stanowi, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Podkreślić należy, że o uprawnieniach pracownika do emerytury na warunkach przewidzianych w rozporządzeniu decyduje łączne spełnienie określonych w nim przesłanek, a nie przekonanie pracownika o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy. Należy zgodzić się z pełnomocnikiem wnioskodawcy, że wykonywana przez wnioskodawcę praca przy produkcji wykonywana w warunkach szkodliwych dla zdrowia, jednakże ta okoliczność nie przesądza o uznaniu takiej pracy za wykonywaną w warunkach szczególnych określonych w wykazie A stanowiącym załącznik do powołanego rozporządzenia.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne, jak i wnioskowania prawnicze zawarte w motywach zaskarżonego wyroku odnoszące się do spornego okresu zatrudnienia w zakładach drzewnych. W tej sytuacji nie zachodzi potrzeba ich powtarzania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1997 roku II UKN 61/97 – OSNAPiUS 1998/3/104, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 roku I PKN 339/98 – OSNAPiUS 1998/24/776). Podnieść należy dodatkowo, że skarżący argumentami przytoczonymi w apelacji w żaden sposób nie podważył zasadności stanowiska Sądu pierwszej instancji. Apelacja zawiera bowiem jedynie własną ocenę faktów odmienną od przyjętej przez Sąd Okręgowy i interpretację definicji pracy w warunkach szczególnych.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok odpowiada przepisom prawa, dlatego apelacja nie może być uwzględniona. Wnioskodawca nie spełnił wymaganego warunki 15 lat pracy w warunkach szczególnych, co uniemożliwia nabycie przez niego prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym na podstawie art.184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 KPC orzekł, jak w sentencji.