Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

O., dnia 30 sierpnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Otwocku – III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący : SSR Mariola Drabik

Protokolant : sekretarka Ewa Wilczyńska

po rozpoznaniu w dniu 16 sierpnia 2018 r. w Otwocku na rozprawie

sprawy z powództwa J. B.

przeciwko Z. B.

o zaspokojenie potrzeb rodziny

1.  zasądza od pozwanego Z. B. na rzecz powódki J. B. tytułem przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny kwotę po 500 (pięćset) złotych miesięcznie, płatną do rąk powódki J. B. do 10-go dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 23 maja 2017 roku,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego Z. B. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa,

4.  pozostałe koszty postępowania, w tym koszty zastępstwa procesowego, pomiędzy stronami wzajemnie znosi,

5.  wyrokowi w pkt. 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 125/17

UZASADNIENIE

Powódka J. B. pozwem z dnia 23 maja 2017 r. wniosła o zasądzenie kwoty po 1000 zł miesięcznie od pozwanego Z. B. tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny. Wraz z pozwem wniosła o zabezpieczenie powództwa poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia na rzecz powódki kwotę po 1 000 zł miesięcznie (d. pozew z dn. 23.05.2017 r. – k. 1-4)

Sąd Rejonowy w Otwocku postanowieniem z dnia 5 czerwca oddalił wniosek o zabezpieczenie powództwa. Na skutek zażalenia strony powodowej, Sąd Okręgowy Warszawa Praga w Warszawie w sprawie IV Cz 1782/17 postanowieniem z dnia 5 października 2017 r. zmienił zaskarżone postanowienie, w ten sposób, że udzielił zabezpieczenia na czas trwania postępowania w sprawie i zobowiązał pozwanego do łożenia na rzecz J. B. kwoty po 300 zł miesięcznie, w pozostałym zakresie zażalenie oddalił.

(d. postanowienie z dn. 05.06.2017 r. – k. 12-13, postanowienie z dn. 05.10.2017 r. – k. 31-33)

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa (d. odpowiedź na pozew z dn. 30.04.2018 r. – k. 58-62)

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. B. i Z. B. zawarli związek małżeński w dniu 11 sierpnia 1990 r. Ze związku małżeńskiego strony mają córkę K. B. (lat 25). W trakcie trwania małżeństwa strony pracowały zawodowo, pozwany zarabiał ok.3600 zł. netto, powódka otrzymywała wynagrodzenie ok.2000 zł. m-cznie netto. Wynagrodzenie pozwanego Z. B. było wyższe od dochodów J. B.. O. małżonkowie w trakcie trwania związku małżeńskiego zaciągali pożyczki w miejscu pracy, otrzymywali nagrody jubileuszowe które stanowiły wspólne oszczędności. Strony wspólnie przeprowadziły remont mieszkania służbowego Z. B. w 2006r. W trakcie trwania małżeństwa małżonkowie podjęli decyzję o wykupie mieszkania za wspólne oszczędności. W 2010r. małżonkowie kupili samochód na potrzeby rodziny. Pozwany nadużywał alkoholu i na skutek namowy żony w 2011r. podjął leczenie odwykowe, po którym zachowywał abstynencję przez okres ok.5 lat ( lata 2011-2016). Do dnia 6 sierpnia 2016 r. strony mieszkały razem, wspólnie ponosiły koszty utrzymania mieszkania dzieląc się opłatami, wspólnie podejmowały decyzje o charakterze gospodarczym i finansowym (remont mieszkania, zakup samochodu w 2010 roku na potrzeby całej rodziny, wykup mieszkania służbowego na własność przez oboje małżonków).J. B. opłacała rachunki za gaz, energię elektryczną oraz 2/3 czynszu. Pozostałe opłaty (czynsz, telewizja, internet, telefon) ponosił Z. B.. Pomiędzy małżonkami czasami dochodziło do nieporozumień na tle finansowym , dodatkowo pozwany zarzucał żonie, iż pozostaje w związkach z innymi mężczyznami. W nocy z 6 na 7 sierpnia 2016r. doszło do przemocy fizycznej oraz słownej pozwanego wobec żony J. B., na skutek czego J. B. wszczęła postępowanie karne przeciwko pozwanemu o przestępstwo znęcania (k. 105-120 akt). Od tego dnia małżonkowie nie utrzymują ze sobą kontaktów, nie porozumiewają się w żadnych sprawach dotyczących rodziny. W listopadzie 2016r. J. B. wyprowadziła się wraz z córką K. B. ze wspólnego mieszkania w związku z uciążliwym zachowaniem pozwanego, który zarzucał żonie liczne zdrady oraz groził, stosował przemoc. Pozwany nie pozwalał korzystać powódce ze wspólnego samochodu, co zmusiło powódkę do zakupu samochodu na swoje potrzeby, głównie dojazdy do pracy (odległość ok.50 km). Na ten cel J. B. zaciągnęła pożyczkę w pracy w kwocie 10.000 zł. na okres spłaty 2 lat (pożyczka została spłacona w sierpniu 2018 r.). Strony do 2008 r. posiadały wspólne konto w banku. Obecnie Z. B. posiada środki finansowe zgromadzone na swoim koncie. Od dnia 6 sierpnia 2016 r. przeznacza je wyłącznie na zaspokojenie swoich potrzeb. Dostęp do środków finansowych zgromadzonych na koncie pozwanego do czasu wszczęcia sprawy karnej miała córka pozwanego K. B.. Dnia 28 marca 2018 r. Sąd Rejonowy w Otwocku w sprawie III RC 278/16 wydał wyrok ustanawiający pomiędzy stronami rozdzielność majątkową z dniem 6 sierpnia 2016 r. Wyrok nie jest prawomocny.

W listopadzie 2016r. powódka opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie i wyprowadziła się do domu swoich rodziców, K. B. zamieszkała u swojego partnera. Pozwany przestał opłacać rachunki za media oraz czynsz.

W sprawie karnej postanowieniem z dnia 10 lutego 2017r. zastosowano wobec Z. B. środki zapobiegawcze w postaci nakazu opuszczenia wspólnego lokalu mieszkalnego , zakazu bezpośredniego kontaktowania się z pokrzywdzoną oraz dozór policji (k. 105-120 akt). Po wydaniu powyższego postanowienia powódka powróciła do wspólnego mieszkania uregulowała zaległości w opłatach za mieszkanie, obecnie systematycznie opłaca koszty eksploatacyjne wspólnego mieszkania.

Z opinii biegłych w sprawie karnej toczącej się przeciwko Z. B. sygn. II K 256/17, wynika że biegli rozpoznali u pozwanego zespół urojeń niewiary małżeńskiej oraz zespół uzależnienia od alkoholu. Stwierdzili także, iż stan psychiczny Z. B. ograniczał w znacznym stopniu jego zdolność do rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2018r. Sąd umorzył warunkowo postępowanie karne wobec Z. B. na okres próby1 roku oraz orzekł obowiązek podjęcia psychoterapii.

(d. odpis aktu małżeństwa – k. 6, wyrok z dn. 28.03.2018 r. wraz z uzasadnieniem – k. 100-103, przesłuchanie J. B. – k. 95-97, przesłuchanie Z. B. – k. 97-99, wyrok z dn. 28.03.2018 r. – k. 100-103, postanowienia ze spawy II K 256/17 – k. 105-120)

Pozwany ma obecnie 53 lata, pobiera emeryturę w wysokości 3 200 zł miesięcznie netto, jest zatrudniony przez Wojskowy Instytut Medyczny w W. na podstawie umowy o pracę na czas określony (do października 2018 r.), z której osiąga dochód w wysokości ok. 1 700 – 1 800 zł miesięcznie netto (według twierdzeń pozwanego umowa nie zostanie mu przedłużona z uwagi na brak zapotrzebowania przez pracodawcę na pracownika na stanowisku zajmowanym przez Z. B.). Pozwany mieszka w hotelu pracowniczym w W., gdzie dysponuje pokojem z łazienką (dzienny koszt to 24 zł, miesięcznie – 740-750 zł). Ma dostęp do kuchni wraz z innymi gośćmi hotelowymi. Pozwany ze względu na brak umiejętności kulinarnych oraz nie przygotowuje posiłków – stołuje się w restauracjach, na które wydaje miesięcznie 1 500 zł. miesięcznie (ok. 60 zł dziennie). Z. B. cierpi na cukrzycę typu B, przyjmuje leki, które kosztują 30 i 220 zł za opakowane.Z tego powodu pozostaje na diecie. Ma zdiagnozowaną odmę płucną, za leki pulmunologiczne ponosi koszt 40 zł za opakowanie. Pozwany ponosi miesięczny koszt leczenia w kwocie ok. 400 zł miesięcznie, zaś za koszty komunikacji płaci 123 zł miesięcznie. Na środki higieny pozwany wydaje kwotę 150 zł miesięcznie. Według swoich twierdzeń, Z. B. co tydzień odwiedza swoją ciotkę w B., na co przeznacza kwotę 480-600 zł (dojazd pociągiem).Będąc u ciotki kupuje żywność, odwiedza znajomych , korzysta z wyjść do teatru, na koncerty ze znajomymi. Na kulturę i rekreację pozwany przeznacza kwotę 400 zł miesięcznie. Pozwany ponosi także koszty utrzymania samochodu (580 zł miesięcznie), w tym ubezpieczenie (900 zł rocznie, przegląd – 100 zł rocznie, naprawy, wymiana oleju, paliwo – 250 zł miesięcznie). Korzysta także z usług pralni ,ponosząc na ten cel koszt 30 zł miesięcznie i prasowalni (7-8 zł. za uprasowanie koszuli)

Pozwany jest właścicielem działki rolnej w Ż. o powierzchni 4 200 m2 o wartości ok. 40 000 zł oraz posiada oszczędności w wysokości 200 000 złotych.

(d. rachunki – k. 63-74, przesłuchanie Z. B. – k. 97-99 )

Powódka J. B. ma 58 lat, zajmuje stanowisko starszego referenta w Wojskowym Ośrodku Farmacji i Techniki Medycznej w Celestynowie, jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Osiąga wynagrodzenie z tego tytułu w wysokości 2 410,15 zł miesięcznie netto. Mieszka we wspólnym mieszkaniu w C.. Ponosi koszty eksploatacyjne mieszkania w wysokości 600 zł/mc – czynsz, 100 zł/mc – prąd, 130 zł/mc – gaz, 110 zł rocznie – podatek od nieruchomości, 70 zł/mc – telefon. Powódka przeszła operację ginekologiczną, jest pod opieką lekarza ginekologa, przyjmuje leki, które kosztują 165 zł miesięcznie. Z uwagi na doświadczanie przemocy ze strony męża jest leczona psychiatrycznie oraz korzysta z terapii psychologicznej. Wizyta u lekarza psychiatry oraz leki psychiatryczne kosztują powódkę jednorazowo 200 zł., wizyta u psychologa kosztuje 150 zł. Powódka ponosi także koszty ubezpieczenia samochodu w wysokości 635 zł rocznie. Na wyżywienie wydaje 400 zł miesięcznie, zaś na kosmetyki ok.100 zł miesięcznie. Powódce brakuje pieniędzy na zakup obuwia, odzieży, na wyjścia do teatru, czy większe jednorazowe wydatki np. ubezpieczenie samochodu. Z tego powodu powódka zmuszona jest zaciągać pożyczki.

(d. zaświadczenie o zarobkach – k. 7 i 91, informacja o wymiarze opłat – k. 9, rachunki – k. 10, umowa ubezpieczenia – k. 86, faktura - k. 87, zaświadczenie lekarskie – k. 88 i 90, paragony – k. 89, PIT – k. 92-94, przesłuchanie J. B. – k. 95-97)

Sąd zważył , co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przesłuchania powódki i pozwanego (k.95-99 akt), a także dołączonych przez strony dokumentów – faktur, rachunków, zaświadczeń lekarskich oraz informacji o dochodach i podatkach dochodowych, odpisu wyroku w sprawie III RC 278/16 , kserokopii postanowień oraz wyroku w sprawie IIK256/17 (k.100-120 akt).

Sąd co do zasady uznał zgromadzony materiał dowodowy za wiarygodny. Wynika z niego , iż Z. B. na swoje utrzymanie przeznacza dochody w postaci emerytury oraz umowy o pracę, t.j. ok. 5000 zł. miesięcznie.

Zgodnie z art. 27 k.r.o oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także w całości lub części na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Celem spoczywającego na małżonkach obowiązku przewidzianego w art. 27 k.r.o jest zapewnienie środków materialnych umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie rodziny jako całości oraz zaspokojenie uzasadnionych potrzeb poszczególnych jej członków przy zachowaniu zasady równej stopy życiowej. Cel ten jest realizowany zgodnie z zasadą równości praw i obowiązków małżonków. Obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny może polegać także na osobistych staraniach o wychowanie dzieci lub na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Jak słusznie podkreśla się w doktrynie, ustawodawca nie wskazuje kryteriów, które pomogłyby ustalić wysokość świadczenia z art. 27 k.r.o. Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela jednak stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 13 października 1976 r., III CZP 49/76, LEX nr 7855, zgodnie z którym małżonkowi przysługuje "roszczenie do współmałżonka na podstawie art. 27 k.r.o. o zaspokojenie swych potrzeb w zakresie odpowiadającym zasadzie równej stopy życiowej małżonków".

W niniejszej sprawie istotną kwestią był fakt, że J. B. i Z. B., mimo pozostawania w związku małżeńskim, pozostają ze sobą w separacji faktycznej. Strony nie mieszkają razem i nie prowadzą wspólnego gospodarstwa.

Mając powyższe na uwadze, jak również zważywszy na poczynione w niniejszej sprawie ustalenia faktyczne Sąd uznał, że roszczenie J. B. należy uznać za częściowo uzasadnione.

Pozwany pobiera emeryturę wojskową w wysokości 3 200 zł miesięcznie. Nadto jest aktywny zarobkowo – pracuje osiągając dochód w wysokości ok. 1 800 zł miesięcznie, co daje mu łącznie 5 000 zł miesięcznie. Ponadto jest właścicielem nieruchomości rolnej o wartości 40 000 zł oraz posiada zgromadzone na koncie środki pieniężne w wysokości ok. 200 000 zł. Jest także współwłaścicielem wraz z powódką mieszkania, w którym J. B. obecnie zamieszkuje. Powódka nie osiągnęła jeszcze prawa do emerytury. Zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę jako starszy referent, osiągając wynagrodzenie w wysokości 2 410 zł miesięcznie.

Porównując tylko stałe źródła dochodu stron, należy stwierdzić iż zaspakajanie comiesięcznych potrzeb obojga małżonków odbywa się na zróżnicowanym poziomie na korzyść pozwanego (emerytura pozwanego to kwota 3200 zł.m-cznie oraz wynagrodzenie za pracę powódki to kwota 2400 zł.m-cznie) Różnica stałych dochodów stron to kwota 800 zł. miesięcznie. Ponadto działanie pozwanego doprowadziły, zdaniem Sądu, do sytuacji, w której to na powódce obecnie ciąży w całości ciężar ponoszenia kosztów eksploatacyjnych wspólnego mieszkania stron. Dlatego też zdaniem Sądu pozwany powinien ta kwotą (800 zł.) w połowie podzielić się z powódką, t.j przekazywać żonie kwotę po 400 zł. miesięcznie. Zważywszy jednak na fakt, iż pozwany dysponuje także oszczędnościami i zasobami majątkowymi jest w stanie przekazywać co miesiąc kwotę po 500 zł. miesięcznie. Sąd uwzględniając roszczenie w tej wysokości wziął pod uwagę zakres potrzeb powódki, które nie są obecnie zaspakajane ze stałych dochodów ,w przeciwieństwie do pozwanego ( np. zakup obuwia, odzieży, korzystanie z wyjść do teatru, opłata ubezpieczenia samochodu). Reasumując, Sąd uwzględnił powództwo w części i zasądził od Z. B. na rzecz J. B. kwotę po 500 zł miesięcznie tytułem przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, natomiast w pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo uznając je za wygórowane. Sąd orzekając w niniejszej sprawie wziął także pod uwagę przyczynę rozkładu związku małżeńskiego stron oraz możliwości zarobkowe pozwanego.

Sąd na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 kpc nadał wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sąd zasądził od Z. B. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Otwocku kwotę 300 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej, od której zwolniona była powódka, co znajduje swoje uzasadnienie w art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 Ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych, zaś pozostałe koszty postępowania, w tym koszty procesu zostały zniesione wzajemni pomiędzy stronami na podstawie art.100 k.p.c.