Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 grudnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2018 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa T. D.

przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B.

o ustalenie nieważności uchwały oraz ustalenie nieważności, ewentualnie uchylenie uchwały

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej

z dnia 18 stycznia 2018 r., sygn. akt I C 34/17

1)  oddala obie apelacje;

2)  znosi wzajemnie koszty postępowania apelacyjnego.

SSO del. Tomasz Tatarczyk SSA Roman Sugier SSA Lucyna Świderska-Pilis

Sygn. akt I ACa 492/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 stycznia 2018r. Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej
w sprawie z powództwa T. D. przeciwko (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B. oddalił powództwo o ustalenie nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni z dnia 19 grudnia 2016r.,
nr (...) (pkt 1.), oddalił powództwo o ustalenie nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni z dnia 26 kwietnia 2017r., nr (...)
(pkt 2.), uchylił uchwałę Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni z dnia
26 kwietnia 2017r., nr (...) (pkt 3.) oraz wzajemnie zniósł między stronami koszty procesu (pkt 4.)

W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji podał, że powód domagał się ustalenia uchwały Rady Nadzorczej pozwanej z dnia 19 grudnia 2016r. dotyczącej zawieszenia go w pełnieniu czynności członka tej Rady, a następnie rozszerzył powództwo żądając ustalenia nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej z dnia 26 kwietnia 2017r. odwołującej go z członkostwa Rady Nadzorczej pozwanej, ewentualnie o uchylenie tej drugiej uchwały. Uzasadniając żądanie powód podał, że zarówno uchwała o zawieszeniu go w pełnieniu czynności członka Rady Nadzorczej jak i późniejsza uchwała o pozbawieniu go członkostwa w Radzie Nadzorczej były oparte na stwierdzeniu, że prowadzi niedozwoloną działalność konkurencyjną w stosunku do pozwanej Spółdzielni będąc prezes Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w U.. Zgłaszając ewentualne żądanie uchylenia uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej powód podniósł, że odmówiono mu zabrania głosu w czasie obrad tego Zgromadzenia przed głosowaniem co do pozbawienia go członkostwa w Radzie Nadzorczej ze względu na przypisywane mu prowadzenie działalności konkurencyjnej w stosunku do pozwanej.

Pozwana wnosiła o oddalenie powództwa w zakresie dotyczącym żądania
ustalenia nieważności uchwał podnosząc, że powód nie wykazał interesu prawnego uzasadniającego tego rodzaju powództwo.

Wnosiła też o oddalenie powództwa ewentualnego o do uchylenia uchwały Walnego Zgromadzenia odwołującego powoda z członkostwa w Radzie Nadzorczej utrzymując, że kwestionowana przez powoda uchwała została podjęta zgodnie
z prawem i nie zostały naruszone przepisu proceduralne dotyczące jej podjęcia.

Wyrok Sądu Okręgowego oparty został na następujących ustaleniach faktycznych.

Niniejsza sprawa jest kolejną sprawą z udziałem stron. Wcześniej przed Sądem Okręgowym w Bielsku-Białej toczyły się sprawy o sygnaturach akt I C 243/14
i I C 325/15 w których powód kwestionował uchwały dotyczące wyników wyboru do Rady Nadzorczej pozwanej i wnosił o ustalenie, że to między innymi on został wybrany członkiem Rady Nadzorczej pozwanej.

Powództwa w tych sprawach były oparte na twierdzeniu, że ze względu na stan prawny obowiązujący w dacie wyborów, osoby które uzyskały większą ilość głosów od powoda nie mogły być już powołane do Rady Nadzorczej na kolejną kadencję. W obu sprawach zapadły prawomocne wyroki korzystne dla powoda
i pełnił on funkcję członka Rady Nadzorczej pozwanej.

W późniejszym okresie 19 grudnia 2016r. Rada Nadzorcza pozwanej podjęła uchwałę o zawieszeniu powoda w pełnieniu czynności jako jej członka ze względu na prowadzenie przez powoda działalności konkurencyjnej polegającej na tym, że powód pełni funkcję Prezesa Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej (...)
w U., konkurencyjną w stosunku do działalności pozwanej.

Powód oponował przeciwko podjęciu tej uchwały wręczając przed głosowaniem przewodniczącemu posiedzenia Rady postanowienie jakie zapadło w sprawie z udziałem stron o sygn. akt I C 305/16 Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej, którym w trybie tymczasowego zabezpieczenia zakazano pozwanej podejmowanie uchwały o zawieszeniu powoda w prawach członka Rady Nadzorczej. Przewodniczący posiedzenia Rady Nadzorczej odmówił przyjęcia postanowienia sądu w tym zakresie od powoda i zalecił aby ten złożył je w biurze podawczym pozwanej.

Później postanowienie dotyczące zakazu zawieszenia powoda w prawach członka Rady Nadzorczej pozwanej zostało uchylone przez sąd odwoławczy.

Wyrokiem z dnia 19 października 2016r. w sprawie o sygn. akt I C 305/16 Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej stwierdził nieważność uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej z dnia 19 maja 2016r. nr (...) mocą której możliwe stało się zawieszenie członka Rady Nadzorczej ze względu na prowadzenie działalności konkurencyjnej oraz upoważniając najbliższe Walne Zgromadzenie do rozstrzygnięcia o uchyleniu zawieszenia lub odwołania zawieszonego członka Rady. Stwierdzono też nieważność uchwały Walnego Zgromadzenia z 19 maja 2016r., nr (...) w części uzależniającej wypłatę wynagrodzenia dla członków Rady Nadzorczej od uczestnictwa w jej posiedzeniach przynajmniej raz na kwartał.

W motywach tego orzeczenia podano, że wadliwość uchwał polega na tym, że nie określają one termin w ciągu którego ma się odbyć „najbliższe” posiedzenie Walnego Zgromadzenia decydującego o zasadności zawieszenia członka Rady Nadzorczej, a co za tym idzie należnego mu wynagrodzenia. Wyrok dotyczący ważności tych uchwał uprawomocnił się 19 września 2017r. wobec oddalenia przez Sąd Apelacyjny w Katowicach apelacji pozwanej.

Wyrok w tej sprawie uprawomocnił się 19 września 2017r. ze względu na oddalenie apelacji pozwanej.

W dalszej części motywów Sąd Okręgowy przytoczył ustalenia dotyczące przedmiotu działalności pozwanej Spółdzielni oraz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w U., której prezesem jest powód od 26 stycznia 2009r. Powód jest członkiem pozwanej Spółdzielni.

W dniu 26 kwietnia 2017r. odbyło się Walne Zgromadzenie członków pozwanej Spółdzielni. Przewodniczący poinformował, że wpłynął wniosek o zmianę przedmiotu obrad dotyczący głosowania nad odwołaniem powoda jako członka Rady Nadzorczej. Za tą zmianą głosowało 155 obecnych, przeciwnych było
3 członków Spółdzielni.

Powód złożył wniosek o umożliwienie zabrania przez niego głosu.

Przewodniczący Zgromadzenia wniosek ten poddał pod głosowanie. Za głosowało 59 obecnych na Zgromadzeniu, przeciw było 158 członków Zgromadzenia. Wstrzymało się 11 osób. Przed głosowaniem nie odbyła się żadna dyskusja. Walne Zgromadzenie podjęło uchwałę nr 16/2017 odwołującą powoda z funkcji członka Rady Nadzorczej pozwanej z przyczyn będących podstawą wcześniejszego zawieszenia przez Radę Nadzorczą powoda w pełnieniu czynności członka Rady. Za głosowało 191 członków Zgromadzenia, przeciw było 39 członków, 10 głosów było nieważnych.

W trakcie tego Zgromadzenia dokonano też wyboru członków Rady Nadzorczej pozwanej na następną kadencję. W gronie wybranych nie znalazł się powód.

Dalej Sąd Okręgowy przytoczył postanowienia obowiązującego od 2008r. statutu pozwanej Spółdzielni dotyczące zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej przez członków Rady Nadzorczej i członków Zarządu i sankcji z tego tytułu oraz przepisy Regulaminu Obrad Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni dotyczące przebiegu obrad tego gremium.

Mając na względzie powyższe ustalenia Sąd Okręgowy uznał, że powództwo
w części dotyczącej ustalenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej
z 19 grudnia 2016r., nr (...) (zawieszenie powoda w pełnieniu czynności członka Rady Nadzorczej) nie jest zasadne.

Sąd Okręgowy przytoczył przepisy prawa spółdzielczego oraz wskazał na orzecznictwo Sądu Najwyższego, specyfikujące okoliczności w jakich członek spółdzielni może domagać się uchylenia uchwał organów spółdzielni, wnosić
o ustalenie ich nieważności lub ustalenie ich nieistnienia.

W ocenie Sądu brak jest po stronie powoda interesu prawnego, w rozumieniu przepisu art. 189 k.p.c., przemawiającego za uwzględnieniem powództwa
o ustalenie nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej o zawieszeniu powoda w wykonywaniu czynności członka Rady.

Ewentualne uwzględnienie powództwa w tym zakresie nie chroni bowiem żadnych interesów prawnych powoda ani nie jest niezbędne dla dochodzenia przyszłych roszczeń powoda w stosunku do pozwanej związanych z podjęciem zakwestionowanej uchwały. Uwzględnienie powództwa nie zapewni powodowi statusu członka Rady Nadzorczej, gdyż jego dotychczasowa kadencja wygasła
a nie został wybrany do Rady Nadzorczej na kolejną kadencję.

Podobnie Sąd Okręgowy ocenił żądanie powoda dotyczące ustalenia nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej z dnia 26 kwietnia 2017r.

Zdaniem Sądu powód nie ma interesu prawnego w tego rodzaju ustaleniu, gdyż nie chroni to żadnych jego praw, które nie mogłyby być dochodzone w trybie roszczeń zgłoszonych przeciwko pozwanej, a nadto uwzględnienie powództw wymagało wskazania sprzeczności uchwały z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa.

W przekonaniu Sądu Okręgowego powód tego nie wykazał, gdyż pełnienie funkcji prezesa w innej spółdzielni mieszkaniowej, o podobnym zakresie działania,
w pobliskiej miejscowości, stanowiło w ocenie Sądu naruszenie zakazu konkurencji o jakim mowa w przepisie § 117 ust. 5 statutu pozwanej. Interesy obu Spółdzielni są bowiem przeciwstawne i pozwana mogła podejmować działania zmierzające do ochrony swoich interesów poprzez zawieszenie w prawach członka Rady Nadzorczej, a następnie odwołanie z tej funkcji powoda będącego jednocześnie prezesem zarządu konkurencyjnej spółdzielni mieszkaniowej.

Sąd Okręgowy uznał natomiast za zasadne ewentualne żądanie powoda dotyczące uchylenia uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej z dnia
26 kwietnia 2017r.nr (...) dotyczącej odwołania powoda z funkcji członka Rady Nadzorczej pozwanej.

W ocenie Sądu uchwałę w tym przedmiocie podjęto z naruszeniem § 12 ust. 1 Regulaminu Obrad Walnego Zgromadzenia przewidującego dyskusję nad poszczególnymi uchwałami, jak też z naruszeniem dobrych obyczajów
w rozumieniu przepisu art. 42 §3 prawa spółdzielczego. Dla Sądu pierwszej instancji naruszenie dobrych obyczajów polegało na tym, że przy głosowaniu nad uchwałą znacznej liczby członków pozwanej (240 osób) uchwałę podjęto
bez umożliwienia powodowi zabrania głosu w celu zaprezentowania swego stanowiska.

O kosztach Sąd orzekł na moc art. 100 k.p.c. uwzględniając wynik procesu.

Wyrok został zaskarżony apelacją przez obie strony.

Powód zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo i dotyczącej orzeczenia
o kosztach.

Skarżący zarzucił:

1)  naruszenie przepisu art. 233 §1 k.p.c. przez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny zebranych dowodów polegającej na:

– pominięciu dowodu z nagrania audiofonicznego posiedzenia Rady Nadzorczej z dnia 19 grudnia 2016r. ,

– pominięciu treści zeznań świadków wskazanych w apelacji oraz zeznań stron,

mimo, że z dowodów tych wynika, że w istocie przyczyną zawieszenia powoda w prawach członka Rady Nadzorczej nie była rzekoma działalność konkurencyjna lecz traktowania skarżącego jako intruza, którego stanowisko nie miało dla pozostałych członków Rady żadnego znaczenia,
w związku z czym uniemożliwiono mu zabranie głosu.

Ponadto skarżący zarzucił, że brak było podstaw do przyjęcia, iż prowadzi działalność konkurencyjną w stosunku do pozwanej, a argumentacja taka zostało sztucznie wykreowana na użytek procesu.

W apelacji zarzucono też naruszenie przepisu art. 360 k.p.c. w związku
z art. 743 k.p.c. poprzez pominięcie nieważności uchwały Rady Nadzorczej podjętej po zabezpieczeniu sądowym zakazującym tego rodzaju działania.

Podniesiono także naruszenie przepisu art. 365 §1 k.p.c. w związku z art. 316 §1 k.p.c. poprzez brak uwzględnienia, że 19 września 2017r. stał się prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej w sprawie I C 305/16 na podstawie którego stwierdzono nieważność zapisu 103 pkt 3 statutu pozwanej na podstawie, którego zawieszono powoda w wykonywaniu praw członka Rady Nadzorczej.

Zdaniem skarżącego miało też miejsce naruszenie przepisu art.
328 §2 k.p.c. poprzez wewnętrzną sprzeczność motywów wyroku w którym stwierdzono, że powód nie wykazał interesu prawnego w ustaleniu nieważności uchwał a z drugiej uznano, że naruszył zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej.

Apelacja powoda zarzuca też naruszenia przepisów prawa materialnego:

– art. 189 k.p.c. przez błędne uznanie, iż skarżący nie ma interesu prawnego
ustaleniu nieważności zaskarżonych uchwał,

– art. 42 §2 i 189 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie i brak stwierdzenia nieważności uchwał,

- art. 56 §3 i 4 prawa spółdzielczego poprzez ich niewłaściwą wykładnię
i przyjęcie, że Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w U., w której powód pełni funkcję prezesa, prowadzi działalność konkurencyjną w stosunku do pozwanej Spółdzielni, mimo że Sąd Najwyższy w innej sprawie z udziałem stron wyraził odmienne stanowisko,

– art. 18 §1 i §2 prawa spółdzielczego przez brak uwzględnienia przez Sąd pierwszej instancji nieuzasadnionego ograniczenia praw korporacyjnych powoda
w zakresie równości członków spółdzielni oraz biernego prawa wyborczego.

Powołując się na powyższe powód wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku
w zaskarżonej części poprzez ustalenie nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej z dnia 19 grudnia 2016r. nr (...) i uchwały Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w B. z dnia 26 kwietnia 2017r. nr (...) oraz o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania za obie instancje.

Pozwana wnosiła o oddalenie apelacji powoda i o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Strona pozwana zaskarżyła wyrok w części uwzględniającej powództwo
i orzekającej o kosztach procesu.

Zarzuciła:

1)  naruszenie prawa materialnego, a mianowicie:

-

przepisu art. 42 § 3 Prawa Spółdzielczego, polegające na błędnej jego wykładni, poprzez przyjęcie, iż uchwała Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni Mieszkaniowej z dnia 26.04.2017 r. nr (...) narusza przepisy Regulaminu Obrad oraz narusza dobre obyczaje,

-

przepisu art. 42 § 3 Prawa Spółdzielczego, polegające na błędnej jego wykładni, poprzez pominięcie, że ażeby móc powołać się na zarzuty o charakterze formalnym, co do podejmowania przez Walne Zgromadzenie uchwały, wskazujące na wady postępowania w toku jej podejmowania, należy wykazać, że uchybienia te miały lub mogły mieć wpływ na jej istotną treść,

-

przepisu art. 18 § 1 Prawa Spółdzielczego, poprzez przyjęcie, że nieudzielenie głosu powodowi przed głosowaniem nad projektem uchwały Walnego Zgromadzenia nr (...) stanowi naruszenie art. 42 § 3 Prawa Spółdzielczego oraz stanowi naruszenie dobrych obyczajów, podczas gdy nieudzielenie głosu powodowi nastąpiło na skutek poddania wniosku powoda pod głosowanie, w którym wniosek powoda nie uzyskał większości głosów,

-

przepisu art. 65 § 2 k.c. w związku z § 12 ust. 5 pkt 1 Regulaminu Obrad Walnego Zgromadzenia poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy z treści
§ 12 ust. 5 pkt 1 Regulaminu Obrad wynika, że można przeprowadzić głosowanie nad uchwałą bez dyskusji,

-

przepisu art. 8 ³ ust. 11 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy z treści tego przepisu wynika, że członkowie spółdzielni mają prawo zgłaszać projekty uchwał i żądania,
o których mowa w art. 8 ³ ust. 10 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, w terminie do 15 dni przed dniem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części,

-

przepisu art. 8 ³ ust. 10 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, poprzez jego niezastosowanie, podczas gdy z treści tego przepisu wynika, że na co najmniej 14 dni przed terminem walnego zgromadzenia wykłada się projekty uchwał, które będą przedmiotem obrad,

2)  naruszenie prawa procesowego, mające wpływ na wynik niniejszego postępowania, a w szczególności:

-

art. 233 § 1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na całkowitym pominięciu dowodów:

-

z zeznań świadków P. S., H. S., W. D. w zakresie zeznań co do faktu poddania pod głosowanie wniosku powoda
o przeprowadzenie dyskusji w punkcie porządku obrad dotyczącym głosowania nad uchwałą Walnego Zgromadzenia nr (...),

-

zeznań świadka P. S. oraz M. Ś., że powód zgodnie z art. art. 8 ³ ust. 11 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych powinien zgłosić wniosek o zmianę kolejności porządku obrad Walnego Zgromadzenia w dniu 26.04.2017 r., bądź zgłosić żądanie o zamieszczeniu
w porządku obrad Walnego Zgromadzenia w dniu 26.04.2017 r. punktu „dyskusja" przed punktem dotyczącym głosowania nad przyjęciem uchwały Walnego Zgromadzenia nr (...), co doprowadziło do rażąco wadliwej oceny materiału dowodowego,

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, polegające na przyjęciu, że nie wszyscy członkowie spółdzielni znali okoliczności sprawy, jakie towarzyszyły odwołaniu powoda z funkcji członka Rady Nadzorczej, mimo tego, że Sąd I instancji nie poczynił żadnych ustaleń faktycznych w tym zakresie i brak jest jakichkolwiek dowodów, ażeby takie ustalenia poczynić,

3) zarzut polegający na pominięciu ustaleń faktycznych, co do tego czy nieudzielenie głosu powodowi przez podjęciem uchwały Walnego Zgromadzenia nr (...) miało jakikolwiek wpływ na treść podjętej uchwały Walnego Zgromadzenia nr (...).

Powołując się na powyższe pozwana wnosiła o zmianę wyroku przez oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania za obie instancje.

Powód wnosił o oddalenie apelacji pozwanej i o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny w Katowicach zważył, co następuje:

Apelacje obu stron nie są zasadne.

1.  Odnośnie apelacji powoda.

Nie zasługuje na uwzględnienie podniesiony w tej apelacji zarzut naruszenia przepisu art. 233 §1 k.p.c. mający polegać na pominięciu dowodów wskazujących rzeczywistą przyczynę zawieszenia w prawach członka Rady Nadzorczej, a następnie odwołanie ze składu Rady Nadzorczej skarżącego.

Apelujący dąży do wykazania że rzeczywistą przyczyną jego zawieszenia
w prawach członka Rady Nadzorczej, a następnie odwołanie go z jej składu nie było prowadzenie działalności konkurencyjnej lecz negatywne nastawienie do jego osoby przez część członków Rady Nadzorczej. Świadczyć o tym mają dowody pominięte przez Sąd Okręgowy w motywach zaskarżonego wyroku a powołane
w treści apelacji.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zarzut ten nie może podważać trafności zaskarżonego wyroku w części oddalającej powództwo.

Sąd Okręgowy prawidłowo bowiem w oparciu o dowody z dokumentów ustalił treść zaskarżonych uchwał oraz ich uzasadnienie.

Zarzuty skarżącego w tym zakresie w istocie dążą do wykazania pobudek jakimi kierowali się głosujący nad uchwałą zmierzającą do uniemożliwienia powodowi dalszego sprawowania funkcji członka Rady Nadzorczej.

Okoliczność ta w ocenie Sądu Apelacyjnego nie ma znaczenia dla oceny zasadności powództwa w części dotyczącej ustalenia nieważności uchwał.

W orzecznictwie sądowym utrwalony jest pogląd, że zasadności uchwały nie można bronić argumentem, że zachodziły inne podstawy do jej podjęcia niż te, które wskazano w jej uzasadnieniu (por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 5 września 2002 r., sygn. akt II CKN 916/00 LEX nr 56897). A contrario zasadę tę należy stosować także w przeciwnym przypadku gdy głosujący kierowali się także innymi względami niż te, które wskazano w jej uzasadnieniu. Kontroli Sądu została poddana wskazana konkretna uchwała Rady Nadzorczej ze wskazanym uzasadnieniem i nie było rzeczą Sądu Okręgowego badanie czy i w jakim zakresie na jej podjęcie miał wpływ długotrwały spór między skarżącym a pozwaną czy osobami wchodzącymi w skład jej organów.

W przypadku zaskarżonej uchwały Rady Nadzorczej nie ma też istotnego znaczenia, że w postępowaniach sądowych dotyczących spornych kwestii zapadały orzeczenia sądowe korzystne dla powoda, potwierdzające wadliwość niektórych działań pozwanej.

Zasadność powództwa o ustalenie nieważności uchwały Rady Nadzorczej pozwanej z dnia 19 grudnia 2016r. winna być oceniana w oparciu o przesłanki zawarte w przepisie art. 189 k.p.c. Apelacja tego nie kwestionuje. Podkreśla się sprzeczność tej uchwały z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, gdyż podjęta ona została już po wydaniu przez Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej żądanego przez powoda postanowienia o tymczasowym zabezpieczeniu polegającego na zakazaniu jej podjęcia. Z akt sprawy nie wynika jednak aby pozwana otrzymała tego rodzaju postanowienie przed podjęciem kwestionowanej uchwały. Mimo jego natychmiastowej wykonalności, fakt że powód informował o jej podjęciu członków Rady Nadzorczej oraz gotów był doręczyć kopię wspomnianego postanowienia, nie może być uznany za związanie jej treścią członków Rady Nadzorczej przed sądowym doręczeniem. Rada Nadzorcza nie reprezentowała bowiem pozwanej w sprawach sądowych z powodem, prawo przewiduje możliwość wstrzymania wykonania czy skuteczności zaskarżonego postanowienia, a ostatecznie zabezpieczenia na które powołuje się skarżący zostało uchylone.

Pozostałe zarzuty dotyczące naruszenia przepisów prawa procesowego jak i co do naruszenia przepisów prawa materialnego wskazanych w apelacji także nie są zasadne.

Zgodzić się należy ze skarżącym, że zbędnym była ocena czy powód naruszył zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej w sytuacji gdy podstawą oddalenia powództwa było stwierdzenie braku interesu prawnego powoda
w dochodzeniu ustalenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej.

Ocenę zebranych dowodów Sąd Apelacyjny w pełni podziela traktując ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego jako swoje własne.

Istota procesu o ustalenie stosunku prawnego lub prawa opartego na przepisie art. 189 k.p.c. nie polega na umożliwieniu zainteresowanym wykazania w toku postępowania sądowego, kto miał rację odnośni spornej kwestii. Nie wszystkie umowy, uchwały czy decyzje mogą być kwestionowane w tym trybie dlatego, że zarzuca się ich wadliwość. Wspomniany przepis wymaga jeszcze wykazania interesu prawnego w dokonaniu tego rodzaju ustalenia sądowego. Wyrok w sprawach tego rodzaju ma rozstrzygać istotne z prawnego punktu widzenia kwestie lub zapobiegać przyszłym sporom, które nie mogą być rozstrzygnięte
w inny sposób.

Zgodzić należy się z Sądem Okręgowym, że powód nie wykazał tego rodzaju interesu żądając ustalenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej z dnia
16 grudnia 2016r. Ewentualne uwzględnienie powództwa nie przywróci skarżącemu możliwości pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej.

Oddalenie powództwa nie pozbawia powoda możliwości żądania diet za uniemożliwiony udział w posiedzeniach Rady Nadzorczej czy ewentualnej ochrony dóbr osobistych. Roszczenia tego rodzaju jako dalej idące wyprzedzają powództwo o ustalenie nieważności przedmiotowej uchwały, gdyż przy ocenie ich zasadności kwestia ta może być oceniana przesłankowo. Żądane ustalenie stanowi więc wyraz dążenia do zaspokojenia interesu faktycznego powoda, który na użytek przyszłych roszczeń chciałby uzyskać rozstrzygnięcie co do bezprawności działania organu pozwanej.

Dlatego apelacja w części dotyczącej ustalenia nieważności uchwały Rady Nadzorczej nie mogła odnieść zamierzonego skutku.

Podobnie należy ocenić zarzuty dotyczące ustalenia nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej z dnia 26 kwietnia 2017r.

Powód nie ma interesu prawnego w wyeliminowaniu jej z obrotu prawnego
w oparciu o przepis art. 189 k.p.c. skoro uwzględnione zostało żądanie jej uchylenia ze względu na uchybienia proceduralne związane z jej podjęciem. Kwestia czy powód złamał zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej czy też nie, nie mieści się w kategorii sprzeczności uchwały z obowiązującym prawem. Lecz sprowadza do oceny, czy sposób procedowania nad uchwałą umożliwiał głosującym podjęcie racjonalnej decyzji w tym przedmiocie i zachowania korporacyjnych praw powoda do uczestnictwa w organach pozwanej.

W tym zakresie Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, że prawo powoda do zaprezentowania swego stanowiska na posiedzeniu Walnego Zgromadzenia obradującego w przedmiocie odwołania go ze składu członków Rady Nadzorczej zostało naruszone, czego dotyczą poniższe rozważania dotyczące oceny zasadności apelacji pozwanej.

2.  Odnośnie apelacji pozwanej.

Podniesione w tej apelacji zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego, materialnego oraz dotyczące błędu w ustaleniach faktycznych nie zasługują na uwzględnienie.

Sprowadzają się one do stwierdzenia, że powołane w niej przepisy prawa spółdzielczego, ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, Kodeksu cywilnego oraz Regulaminu Obrad Walnego Zgromadzenia pozwanej mimo, że przewidywały dyskusję, pozwoliły na odwołanie powoda z funkcji członka Rady Nadzorczej pozwanej Spółdzielni, gdyż zgodnie z wolą zebranych uchwałę w tym zakresie podjęto bez dyskusji a powód nie wnosił o zmianę porządku obrad.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zgodzić się należy ze stanowiskiem Sądu Okręgowego, że zaskarżona uchwała narusza dobre obyczaje w rozumieniu przepisu art. 42 §3 prawa spółdzielczego. Została bowiem podjęta bez umożliwienia wcześniejszego zabrania głosu przez powoda w istotnej kwestii dotyczącej zasadności odwołania go z funkcji członka Rady Nadzorczej pozwanej.

Istotne znaczenie ma też fakt, że powód od dłuższego czasu pozostawała w sporze z pozwaną i to nie ze względu na pełnioną przez niego funkcję prezesa zarządu innej spółdzielni lecz co do tego czy stal się członkiem organu pozwanej, co do zgodności z prawem niektórych postanowień statutu i co do dopuszczalności zawieszenia go w prawach członka Rady Nadzorczej. Dążenie powoda do zabrania głosu w tej kwestii nie mogło być w tych okolicznościach rozumiane inaczej niż podjęcie dyskusji na ten temat w innej kolejności niż przewidywał to porządek obrad Walnego Zgromadzenia. Wykorzystanie w tych okolicznościach przez Przewodniczącego Zgromadzenia prawa do podjęcia uchwały o odwołaniu powoda z funkcji członka Rady Nadzorczej bez wcześniejszej dyskusji należy uznać za formalistyczne wykorzystanie treści przepisów o jakich mowa w apelacji pozwanej bez umożliwienia powodowi przestawienia swych racji. O tym, że sprawa złamania przez powoda zakazu działalności konkurencyjnej nie była bezdyskusyjna świadczy chociażby stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w wyroku z dnia 20 lutego 2018r. w sprawie o sygn. akt
V CSK 282/17 udziałem stron, w którym oddalono skargę kasacyjną pozwanej
i odniesiono się do wspomnianej kwestii. Wprawdzie wyrażony w tym wyroku pogląd nie jest wiążący w niniejszej spawie, jednakże zawiera argumentację zgodną z twierdzeniami powoda. Pozbawienie możliwości zapoznania się z nią członków pozwanej na Walnym Zgromadzeniu w dniu 26 kwietnia 2017r., mimo że formalnie dające się usprawiedliwić, naruszyło dobre obyczaje oraz mogło mieć wpływ na treść uchwały.

Dlatego Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił obie apelacje, a na mocy art. 100 k.p.c. zniósł koszty postępowania mając na względzie jego wynik.

SSO del. Tomasz Tatarczyk SSA Roman Sugier SSA Lucyna Świderska-Pilis