Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1października 2018 r.

Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w Wydziale I Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący SSR Mariusz Kubiczek

Protokolant st. sekr. sądowy Karolina Bieniek

po rozpoznaniu w dniu 17 września 2018 roku w Tomaszowie Maz.

przy udziale -----------------------------------------

na rozprawie

sprawy z powództwa- J. K.

przeciwko- Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T.,

o zapłatę

orzeka;

1/ oddala powództwo,

2/ odstępuje od obciążenia powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 listopada 2017 roku powódka J. K. domagała się zasądzenia od pozwanej – Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T. kwoty 32.263,00 złotych tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez powódkę na utrzymanie mieszkania, z którego powódka nie może korzystać, ani go sprzedać – z winy pozwanego. Wniosła również o zasądzenie zwrotu kosztów procesu /k-3/.

Jako odstawę prawną swego roszczenia powołała art. 415 k.c. /k-5/.

W piśmie procesowym z dnia 7 maja 2018 roku powódka rozszerzyła powództwo do kwoty 40.973,28 złotych tytułem odszkodowania z odsetkami liczonymi od dnia wytoczenia powództwa, a w odniesieniu do kwoty 8.710,28 złotych od dnia rozszerzenia powództwa. Zażądała ustalenia odpowiedzialności pozwanej Spółdzielni za mogące się ujawnić w przyszłości skutki czynu niedozwolonego /k-70/.

Pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w T., zastąpiona przez radcę prawnego, nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie i zasadzenie zwrotu kosztów procesu /k-26 odpowiedź na pozew/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Powódka J. K. i jej były mąż B. K. dokonali w dniu 18 grudnia 2007 roku przed notariuszem B. G. w T. umownego podziału majątku wspólnego. Na skutek tej czynności prawnej J. K. stała się wyłączną właścicielką; nieruchomość gruntowej, zabudowanej budynkiem mieszkalnym, położonej w T., przy ul. (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr (...) o powierzchni 720 m ², ujawnionej w księdze wieczystej nr (...), lokalu mieszkalnego nr (...), w budynku przy ul. (...), w T. o powierzchni 92,04 m ², stanowiącego odrębną nieruchomość wraz z udziałem (...) w nieruchomości wspólnej i w częściach wspólnych budynku, posiadającego urządzoną księgę wieczystą nr (...) , lokalu mieszkalnego nr (...), w budynku przy ul. (...), w T. o powierzchni 112,10 m ², stanowiącego odrębną nieruchomość wraz z udziałem (...) w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości wspólnej i w częściach wspólnych budynku, posiadającego urządzoną księgę wieczystą nr (...).

W dacie sporządzania umowy w formie aktu notarialnego byli małżonkowie oświadczyli, że J. K. zawarła w dniu 28 grudnia 2001 roku z Zarządem Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T. umowę o budowę i ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...), o powierzchni użytkowej 85,41 m ², w budynku wielorodzinnym nr (...), przy ul. (...) /ekspektatywę odrębnej własności lokalu/. J. i B. K. wpłacili środki własne w wysokości 133.314,40 złotych. na poczet wkładu budowlanego zaliczono również koszty robót wykonanych we własnym zakresie w kwocie 2.695,60 złotych. B. K. oświadczył, że roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu nr (...), przy ul. (...) /ekspektatywę odrębnej własności lokalu/ wraz z prawami z nią związanymi, z tytułu nabycia tej ekspektatywy przez J. K. w trakcie obowiązywania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej, w tym prawo do wpłaconych środków i wkładu budowlanego przenosi w całości na rzecz J. K..

Do aktu notarialnego, stawający byli małżonkowie K., załączyli m.in. zaświadczenie wystawione w dniu 17 grudnia 2007 roku przez Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T., zaświadczające że J. K. w dniu 28 grudnia 2001 roku zawarła umowę o budowę i ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), przy ul. (...). J. i B. K. wpłacili środki własne w wysokości 133.314,40 złotych. na poczet wkładu budowlanego zaliczono również koszty robót wykonanych we własnym zakresie w kwocie 2.695,60 złotych. zaświadczenie wydano celem przedłożenia w Biurze Notarialnym.

W dniu 13 września 2004 roku Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w T. wydał na prośbę zainteresowanej J. K. zaświadczenie o treści – że Państwo J. i B. K. zawarli umowę dnia 28. 12. 2001 roku o budowę i ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...), przy ul. (...).

W dniu 24 kwietnia 2008 roku dla przedmiotowego prawa – lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość założona została księga wieczysta nr (...), w której jako właściciel ujawniona została J. K., na podstawie umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia własności z dnia 24 stycznia 2008 roku /k-112 odwrót/.

/dowód; kopia aktu notarialnego k-8 do k-11, zaświadczenie Spółdzielni Mieszkaniowej k- 7, k-41, pismo Spółdzielni k-12, umowa o budowę lokalu mieszkalnego k-17 do k-21, wniosek do Spółdzielni Mieszkaniowej k-37 do k-37 odwrót, wydruk księgi wieczystej k-109 do k-114 /.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 9 lutego 2009 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. uznał za bezskuteczną w stosunku do J. M., w zakresie wierzytelności wynikającej z wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 7 maja 2007 roku, w sprawie GC 29)07 utrzymanego w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 13 grudnia 2007 roku w sprawie IACa 743)07 w wysokości 571.666,00 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 12 stycznia 1999 roku i kosztami procesu, umowę o podział majątku wspólnego zawartą w dniu 18 grudnia 2007 roku przed notariuszem B. G. w T.

W trakcie trwania postępowania przed Sądem Okręgowym w Piotrkowie Tryb. /w sprawie I C 141)08/ w dniu 25 lutego 2008 roku Sąd ten dokonał zabezpieczenia roszczenia poprzez zakazanie J. K. zbywania i obciążania roszczenia o ustanowienie odrębnej własności lokalu nr (...), przy ul. (...), w T.

/dowód; kopia postanowienia k-46 do k-49/.

Postanowieniem z dnia 14 lipca 2011 roku Sąd Okręgowy w Łodzi nadał klauzulę wykonalności prawomocnemu wyrokowi wydanemu przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 7 maja 2007 roku w sprawie X GC 29/07 i wyrokowi Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 13 grudnia 2007 roku w sprawie I ACa 743/07 przeciwko J. K. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do udziału w ½ lokalu nr (...), stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego w T., przy ul. (...).

/ dowód: kopia postanowienia k-87 do k-89/.

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawę odpowiedzialności strony pozwanej, jako wystawcy zaświadczenia /k- 7/i sprawcy /wg powódki/ późniejszych problemów powódki J. K. jest przepis art. 415 k.c. stanowiącego, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Wina może przybrać postać winy nieumyślnej w postaci niedbalstwa albo lekkomyślności, polegających np. na przyjęciu, nie popartym ustaleniami faktycznymi, że środki na koszt budowy lokalu mieszkalnego wpłacili J. i B. K..

Na powódce spoczywał ciężar udowodnienia przesłanek odpowiedzialności określonych przez art. 415 k.c. Powołany przepis wyraża generalną formę odpowiedzialności deliktowej, przesłankami której są wina / w każdej postaci, tj. umyślna, nieumyślna- niedbalstwo, lekkomyślność/, szkoda oraz związek przyczynowy pomiędzy winą sprawcy a zaistniałą szkodą. Nie wszystkie powyższe okoliczności/ przesłanki zostały spełnione - w realiach niniejszej sprawy.

Materiał dowodowy w sprawie opiera się w zdecydowanej większości, a nawet w całości na dokumentach przedstawionych przez strony i załączonych do akt sprawy. Powołane dokumenty /w części pierwszej uzasadnienia/ stanowią w ocenie Sądu, wystarczający materiał do rozstrzygnięcia sprawy.

Reasumując, zebrany materiał dowodowy wskazuje w sposób niebudzący wątpliwości, że powódka J. K. zawarła z pozwaną Spółdzielnią umowę o budowę i ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego /k-17/, zaś pozwana Spółdzielnia kierując się zasadą wyrażoną w art. 31 k.r.io. uznała, iż środki pieniężne na wkład budowlany, czy też na budowę lokalu pochodziły z majątku wspólnego J. K. i jej męża B. K., czemu dała wyraz w treści wystawionego zaświadczenia /k-7/ oraz późniejszym zaświadczeniu /k-41/ i korespondencji /k-12/. Przypuszczać należy, iż tok rozumowania pozwanego prawdopodobnie opierał się o regulację z art. 215 prawa spółdzielczego, obowiązującego do dnia 24 kwietnia 2001 roku /bliżej o tym uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2005 roku, III CZP 79/04, Lex 143112/, podczas gdy w dacie zawierania umowy /k-17/ obowiązywały przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych /Dz.U. z dnia 8 maja 2018roku, poz. 845 –tekst jedn./, regulującej w art. 18 i 19 oraz art. 21 tryb zawierania umowy oraz strony umowy-

(Z osobą ubiegającą się o ustanowienie odrębnej własności lokalu spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie odrębnej własności tego lokalu /…/. Osoba, o której mowa w ust. 1, wnosi wkład budowlany według zasad określonych w statucie i w umowie, o której mowa w ust. 1, w wysokości odpowiadającej całości kosztów budowy przypadających na jej lokal. Z chwilą zawarcia umowy, o której mowa w art. 18 ust. 1, powstaje ekspektatywa własności. Ekspektatywa własności jest zbywalna wraz z wkładem budowlanym albo jego wniesioną częścią, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji /art. 19/. Spółdzielnia ustanawia na rzecz osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1, albo nabywcy ekspektatywy własności odrębną własność lokalu /art. 21/. Ustanowienie odrębnej własności lokalu może nastąpić na rzecz małżonków albo osób wskazanych przez osobę, o której mowa w art. 18 ust. 1, które wspólnie z nią ubiegają się o ustanowienie takiego prawa /art. 21 ust. 2/.

Nie mniej jednak w dniu 24 stycznia 2008 roku pomiędzy stronami doszło do podpisania umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu i przeniesienia własności /k-112 odwrót/, na podstawie której dla przedmiotowego lokalu mieszkalnego założona została w dniu 24 kwietnia 2008 roku księga wieczysta nr (...), a jako właściciel lokalu mieszkalnego nr (...), przy ul. (...) wpisana została J. K. /k-121/.

Wcześniej w dniu 18 grudnia 2007 roku powódka wraz z byłym mężem sporządza przed notariuszem umowę o podział majątku wspólnego /k-8 i następne/, do której J. K. załączyła zaświadczenie wystawione przez pozwaną Spółdzielnię /k-7/- treść którego włączona została do umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego. B. K. dokonując podziału majątku wspólnego z J. K. oświadczył, że przenosi na rzecz J. K. prawo do wpłaconych środków i wkładu budowlanego – związanych z ekspektatywą odrębnej własności lokalu.

Analiza powyższych dokumentów wskazuje zatem, iż po wydaniu zaświadczenia przez pozwaną Spółdzielnię /k-7/byli małżonkowie K. nie zakwestionowali jego treści, również przed podpisaniem aktu notarialnego – umowy o podział majątku wspólnego. Co więcej ekspektatywa odrębnej własności lokalu znalazła się w wyliczonym składzie majątku dorobkowego byłych małżonków K.. Trudno zatem przyjąć, iż treść jednego zaświadczenia /k-7/ mogła zostać bezkrytycznie zaakceptowana przez powódkę i jej męża oraz spowodować wejście danego składnika do majątku wspólnego, podczas gdy od początku /jakby wynikało to z twierdzeń powódki/ rozwiedzeni małżonkowie byli świadomi tego, iż składnik ten jest majątkiem osobistym powódki.

W powyższej sytuacji logika wskazywałaby na niezamieszczanie ekspektatywy odrębnej własności lokalu w katalogu składników majątku dorobkowego. W konsekwencji wydane później orzeczenia sądowe /k-46, k-87/ potwierdzające wierzytelność J. M. wobec dłużnika B. K., a następnie uznające ubezskutecznienie czynności prawnej w postaci podziału majątku wspólnego, obejmującego ekspektatywę odrębnej własności lokalu nr (...) , przy ul. (...), egzekucja komornicza /k-42, k-43, k-13/ - nie objęłyby swym działaniem przedmiotowego lokalu mieszkalnego.

Powyższe rozważania wskazują w ocenie Sądu na brak związku przyczynowego pomiędzy treścią wydanego przez pozwaną Spółdzielnię zaświadczenia /k-7/ a późniejszymi postępowaniami sądowymi, które doprowadziły do objęcia przedmiotowego prawa do lokalu nr (...) , przy ul. (...), egzekucją komorniczą.

W związku z tym nie może być mowy o odszkodowaniu przysługującym powódce. Argumentacja jej, że nie mogła korzystać z przedmiotowego lokalu mieszkalnego na skutek wydania zaświadczenia /k-7/, jest niezasadna. Powódka mogła korzystać z przedmiotowego lokalu i w związku z tym miała obowiązek ponoszenia kosztów na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej. Nie mogła powódka zbywać i obciążać początkowo roszczenia o ustanowienie odrębnej własności lokalu, później samego lokalu /k-46/.

Z tych też względów powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. – uznając za szczególne okoliczności wiek powódki /k-102/ oraz jej sytuację osobistą i majątkową /zajęcie komornicze składników majątkowych/