Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – II Wydział Karny, w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Sieradzu Balbiny Stasiak, po rozpoznaniu 26 lutego 2014 r. sprawy: L. K. (1) oskarżonego o czyn z art. 244 kk i in., na skutek apelacji obrońcy oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu VI Zamiejscowy Wydział Karny w Pajęcznie z 12 grudnia 2013 r. w sprawie VI K 364/13,

na podstawie art. 437§1 i §2 kpk w zw. z art. 455 kpk oraz art. 636§1 kpk

1.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, iż z postawy wymiaru kary w pkt. 1.b oraz środka karnego w pkt. 2. eliminuje art. 4§1 kk;

2.  W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. A. 516,60 (pięćset szesnaście i 60/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4.  Zasądza od L. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa:

a)  120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem opłaty oraz

b)  536,60 (pięćset trzydzieści sześć i 60/100) złotych tytułem wydatków postępowania odwoławczego.

Sygn. akt II Ka 32/14

UZASADNIENIE

Oskarżony L. K. (1) stanął pod zarzutem dokonania tego że:

-

w dniu 31 lipca 2013 roku w miejscowości W.gmina P.powiat (...)województwa (...)kierował rowerem po drodze publicznej znajdując się w stanie nietrzeźwości, wyrażającym się stężeniem alkoholu w wydychanym powietrzu (w I próbie 0,35 mg/l, w II próbie 0,42 mg/l i w III próbie 0,40 mg/l) czym nie zastosował się do wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu VIII Zamiejscowy Wydział Karny w Pajęcznie z dnia 14 lutego 2008 roku orzekającego zakaz prowadzenia rowerów i wszelkich pojazdów mechanicznych na okres sześciu lat sygn. akt. VIII K 599/07 oraz czym nie zastosował się do wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu VI Zamiejscowy Wydział Karny w Pajęcznie orzekającego zakaz kierowania wszelkimi pojazdami mechanicznymi i rowerami w strefie ruchu lądowego na okres siedmiu lat sygn. akt. VI K 78/10 oraz nie zastosował się do wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu VI Zamiejscowy Wydział Karny w Pajęcznie z dnia 16 lipca 2012 roku orzekającego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz rowerów na okres ośmiu lat sygn. akt. VI K 167/12,

to jest o czyn z art. 178a§2 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11§2 kk

Wyrokiem wydanym 12 grudnia 2013 r. w sprawie VI K 364/13, Sąd Rejonowy w Wieluniu VI Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Pajęcznie uznał L. K. (1)za winnego dokonania zarzucanego mu czynu, opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 178a§2 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11§2 kk, z tą zmianą, iż przyjął, że oskarżony:

1)  w dniu 31 lipca 2013 roku w miejscowości W.gmina P.powiat (...)województwa (...)kierował rowerem po drodze publicznej, czym nie zastosował się do wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu VIII Zamiejscowy Wydział Karny w Pajęcznie z dnia 14 lutego 2008 roku orzekającego zakaz prowadzenia rowerów i wszelkich pojazdów mechanicznych na okres sześciu lat sygn. akt. VIII K 599/07 oraz czym nie zastosował się do wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu VI Zamiejscowy Wydział Karny w Pajęcznie orzekającego zakaz kierowania wszelkimi pojazdami mechanicznymi i rowerami w strefie ruchu lądowego na okres siedmiu lat sygn. akt. VI K 78/10 oraz nie zastosował się do wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu VI Zamiejscowy Wydział Karny w Pajęcznie z dnia 16 lipca 2012 roku orzekającego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych oraz rowerów na okres ośmiu lat sygn. akt. VI K 167/12, tj. dopuścił się czynu z art. 244 kk i za to na podstawie art. 244 kk wymierzył mu kare 6 miesięcy pozbawienia wolności;

2)  w dniu 31 lipca 2013 roku w miejscowości W. gmina P. powiat (...) województwa (...) kierował rowerem po drodze publicznej znajdując się w stanie nietrzeźwości, w I próbie 0,35 mg/l, w II próbie 0,42 mg/l i w III próbie 0,40 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu; tj. dopuścił się czynu z art. 87§1a kw i za to na podstawie art. 4§1 kk w zw. z art. 87§1a kw w zw. z §1 kw i w zw. z art. 24§1 i 3 kw wymierzył mu karę 500 złotych grzywny.

Przyjmując za podstawę art. 4§1 kk w zw. z art. 87§4 kw w zw. z art. 29§1 i 2 kw Sąd orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia rowerów w strefie ruchu lądowego na okres 2 lat. Orzekł również o kosztach postępowania obciążając nimi w całości oskarżonego.

W ustawowym terminie apelację od wyroku wywiódł obrońca oskarżonego, zaskarżając wyrok w części rozstrzygnięcia o karze zarzucając rażącą niewspółmierność wymierzonej za czyn z art. 244 kk oskarżonemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.

W petitum apelacji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe zawieszenie orzeczonej wobec L. K. (1) kary pozbawienia wolności na okres próby 5 lat.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie, a charakter postawionych w niej zarzutów nakazywał uznać ją za oczywiście bezzasadną. Sąd Odwoławczy dostrzegł jednak z urzędu konieczność zmiany zaskarżonego orzeczenia w zakresie kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, że lektura pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia nie pozostawia wątpliwości, że orzekający w przedmiotowej sprawie Sąd I instancji procedował prawidłowo, a ferując kwestionowane orzeczenia czynił to przyjmując za jego podstawę całokształt prawidłowo ujawnionych w toku rozprawy głównej okoliczności, respektując przy tym obowiązek dochodzenia prawdy i rozważając wszystkie okoliczności, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, przy czym swoje rozstrzygnięcie wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego wyłuszczył w uzasadnieniu. W konsekwencji prawidłowość ustaleń faktycznych dokonanych w sprawie a także ich subsumpcja nie budzą wątpliwości.

W sprawie nie zachodzi też sprzeczność między wyrokiem, a jego uzasadnieniem.

Rozpoznając zarzut niewspółmierności kary w pierwszym rzędzie wskazać należy, iż rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego. Rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 438 pkt 4 kpk, zachodzi wszakże tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. Na gruncie cytowanego przepisu nie chodzi, bowiem o każdą ewentualną różnicę w ocenach, co do wymiaru kary, ale o różnice ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu niedającym się wręcz zaakceptować (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 lipca 2000 r. wydany w sprawie II Aka 116/00, publ. Prok. i Pr. 2002/1/29). Zarzut niewspółmierności kary, aby był zasadny, musi dotyczyć rażącej niewspółmierności, a więc nie nadającej się do zaakceptowania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 14 marca 2001 r. wydany w sprawie II Aka 55/01, publ. Prok. i Pr. 2001/10/21).

W rozpoznawanej sprawie Sąd meriti wnikliwie przeanalizował i odpowiednio uwzględnił okoliczności, które winny mieć wpływ na wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary i środków karnych i Sąd Okręgowy w pełni aprobuje rozważania Sądu I instancji w tym zakresie.

Przy wymiarze kary za przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości trzeba mieć na względzie to, iż co do zasady charakteryzuje je bardzo wysoki stopień społecznej szkodliwości. W szczególności dotyczy to czynu z art. 244 kk, w przypadku którego kara wymierzana jest sprawcy, który już jawnie sprzeniewierzył się orzeczeniu sądu. Kara jednocześnie winna być adekwatną do okoliczności zaistniałego czynu, uwzględniać stopień jego szkodliwości społecznej, a jednocześnie spełniać cele prewencji indywidualnej i generalnej. Jest to o tyle istotne, że nadmierna surowość kar nie przynosi oczekiwanych rezultatów resocjalizacyjnych, a wręcz przeciwnie stwarza ona poczucie pokrzywdzenia i odczucie niesprawiedliwości u odbywającego karę. Jedną z naczelnych zasad wymiaru kary jest, zasada prewencji indywidualnej, przy uwzględnieniu wszelkich okoliczności osobistych sprawcy oraz wpływu wymiaru kary na dalsze jego postępowanie.

W przedmiotowej sprawie istota działania przestępnego L. K. (1) przypisanego mu w pkt 1.a polegała na kierowaniu rowerem po drodze publicznej pomimo prawomocnie orzeczonych wobec niego licznych zakazów. Oskarżony sprzeniewierzył się nie jednemu a dwom orzeczeniom sądu i nie jedne a dwom normom prawa bowiem czyniąc powyższe był w stanie nietrzeźwości. Sąd Rejonowy to dostrzegł i uwzględnił, podobnie, jak i inne okoliczności mające wpływ na wymiar kary. Kluczową z punktu widzenia zarzutu podniesionego w apelacji jest jednak uprzednia, wielokrotna karalność oskarżonego, która uniemożliwia ustalenie, iż sama tylko możliwość zarządzenia wykonania kary była wystarczająca dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów kary, a w szczególności zapobieżenia jego powrotowi do przestępstwa. L. K., który był dotychczas siedmiokrotnie karany po wielokroć dowiódł, iż kary nieizolacyjne, czy też orzekane z warunkowym zawieszeniem ich wykonania nie przynoszą jakiejkolwiek poprawy jego zachowania. Znamienne, iż w przeszłości pięciokrotnie orzekano wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, przy czym, co do dwóch z tych kar wydano już postanowienia w trybie art. 75 kk. Ostatni wyrok wobec oskarżonego został wydany 27 sierpnia 2012 r. Oznacza to, iż czynu będącego przedmiotem niniejszego postępowania oskarżony dopuścił się przed upływem roku od uprzedniego skazania – skazania za dokonanie czynu tego samego rodzaju (art. 244 kk), za który orzeczono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Zdaniem Sądu Okręgowego to najdobitniej dowodzi oczywistej bezzasadności apelacji.

Wprawdzie Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował wobec oskarżonego dyrektywy wymiaru kar za przypisane oskarżonemu czyny jednakowoż wadliwie uznał, iż podstawą wymiaru kar za przypisane wykroczenie winien być art. 4§1 kk w zw. z art. 87§1a kw w zw. z §1 kw, zaś podstawą wymiaru środka karnego orzeczonego za wykroczenie – art. 4§1 kk w zw. z art. 87§4 kw w zw. z 29§1 i 2 kw dopuszczając się tu obrazy prawa materialnego.

Art. 12 pkt 3 i art. 2 pkt 3 ustawy z 27 września 2013 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013, poz. 1247) dokonano kontrawencjonalizacji przestępstwa penalizowanego art. 178a§2 ustawy z 06 czerwca 1997 r. (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym od 15 grudnia 2000 r. do 08 listopada 2013 r. Mocą wskazanej ustawy do kodeksu wykroczeń wprowadzono przepis art. 87§1a zgodnie, z którym kto znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd niż mechaniczny podlega karze grzywny nie niższej niż 50 złotych albo karze aresztu. Wskazaną normę obowiązująca w dacie orzekania Sąd I Instancji przyjął za podstawę ukarania, jak i wymiaru kary orzeczonej w pkt 1.b, przy czym w podstawie wymiaru kary, obok wskazanej normy, powołał także i art. 4§1 kk. Analogicznie Sąd meriti uczynił wymierzając wobec oskarżonego środek karny zakazu prowadzenia rowerów w strefie ruchu lądowego na okres 2 lat. Tymczasem brak jest podstaw do stosowania w odniesieniu do wykroczeń wspominanego przepisu, bowiem Kodeks wykroczeń zawiera stosowane w tym zakresie uregulowania w art. 2§1 kw. Wspomniany przepis stanowi, że jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia wykroczenia, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Oznacza to, iż zasadą jest orzekanie w oparciu o stan prawny obowiązujący w dacie orzekania, a jedynie dopuszcza się możliwość zastosowania ustawy obowiązującej uprzednio pod warunkiem, że jest ona względniejsza dla sprawcy. W konsekwencji należy powołać w podstawie prawnej ukarania i wymiaru kary art. 2§1 kw jedynie wówczas, gdy stosuje się ustawę obowiązująca uprzednio. Skoro w sprawie niniejszej Sąd orzekał na podstawie ustawy z daty orzekania brak było podstaw do stosowania reguł prawa międzyczasowego. Wadliwym było więc nie tylko powołanie w podstawie wymiaru kary i środka karnego art. 4§1 kk, ale i wadliwym byłoby w sprawie niniejszej powołanie zamiast wspomnianej normy art. 2§1 kw. Powyższe legło u podstaw zamiany kwestionowanego wyroku poprzez wyeliminowanie z podstawy wymiaru kary w pkr.1.b i środka karnego w pkt. 2. art. 4§1 kk.

Po dokonaniu opisanej powyżej zmiany, w pozostałej części zaskarżony wyrok – wobec braku uchybień procesowych określonych w art. 439§1 kpk i art. 440 kpk – należało utrzymać w mocy.

O wydatkach poniesionych w postępowaniu odwoławczym (536,60 złotych) rozstrzygnięto w oparciu o art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk. Nieuwzględnienie apelacji wniesionej na korzyść oskarżonego, skutkowało również, w oparciu o art. 8 ustawy z 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.), wymierzeniem oskarżonemu za postępowanie odwoławcze opłaty w wysokości 120 złotych.