Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2012 r. w Gdańsku

sprawy P. S.

przeciwko

Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do renty socjalnej

na skutek apelacji P. S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 marca 2012 r., sygn. akt IV U 2618/11

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 859/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 października 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił ustalenia P. S. prawa do renty socjalnej wskazując, że komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 05 października 2011 r. nie uznała go za całkowicie niezdolnego do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł P. S. kwestionując dokonaną w postępowaniu administracyjnym ocenę stanu swojego zdrowia i wpływu rozpoznanych schorzeń na zdolność do pracy zarobkowej oraz domagając się zmiany tej decyzji poprzez ustalenie mu prawa do renty socjalnej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 16 marca 2012 r. w sprawie IV U 2618/11 Sąd Okręgowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

P. S. urodził się dnia 18 kwietnia 1979 r. Odbył przyuczenie do zawodu mechanik pojazdów samochodowych.

Orzeczeniem z dnia 25 lutego 1999 r. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w T.zaliczył P. S.do lekkiego stopnia niepełnosprawności na stałe. Stwierdzono ponadto, iż ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od dnia badania, a niepełnosprawność powstała przed 16 rokiem życia.

W 1998 r. P. S. ubiegał się o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z dnia 08 września 1998 r. odmówiono ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z ustaleniem w orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS z dnia 02 września 1998 r., że częściowa niezdolność do pracy powstała u ubezpieczonego przed 16 rokiem życia i nie uległa pogorszeniu w czasie zatrudnienia.

W dniu 04 sierpnia 2011 r. P. S. złożył wniosek o rentę socjalną.

Lekarz orzecznik orzeczeniem z dnia 05 września 2011 r. rozpoznał u P. S. zaburzenia osobowości oraz ZZA i uznał, że istniejące zaburzenia nie czynią ubezpieczonego całkowicie niezdolnym do pracy. Komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 05 października 2011 r. podtrzymała orzeczenie lekarza orzecznika. Komisja rozpoznała u wnioskodawcy zaburzenia osobowości, ZZA w okresie abstynencji i ociężałość umysłową (II w skali pełnej = 75) oraz ustaliła, że obecny stan psychiczny bez cech ostrej psychopatologii, ZZA w okresie deklarowanej abstynencji od lipca 2011 r. i ociężałość umysłowa nie powoduje u badanego całkowitej niezdolności do pracy.

Decyzją z dnia 17 października 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił P. S. prawa do renty socjalnej.

Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych: internisty, psychiatry i psychologa celem ustalenia, czy ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy i od kiedy.

W opinii z dnia 20 lutego 2012 r. biegli - po zebraniu wywiadu, przeprowadzeniu badań specjalistycznych i analizie dokumentacji medycznej uznali, że stan psychiczny P. S. nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy i zgodzili się z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 05 września 2011 r. oraz orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 05 października 2011 r. Biegli rozpoznali u ubezpieczonego organiczne zaburzenia osobowości u osoby uzależnionej od alkoholu (w wywiadzie abstynencja od maja 2011 r.) i stwierdzili, że jego intelekt mieści się w przedziale dolnej normy (II skala słowna 75).

Powyższą opinię kwestionował pełnomocnik ubezpieczonego podnosząc, że ubezpieczony jest trwale niezdolny do pracy, bardzo przeżywa śmierć matki, jego stan fizyczny i psychiczny jest bardzo zły i nie ma widoków na jego poprawę. Ponadto wniósł o wezwanie biegłych na rozprawę, a także o wezwanie w charakterze świadka J. M. i o zwrócenie się do (...) sp. z o. o. o przesłanie dokumentacji medycznej ubezpieczonego.

Sąd I instancji stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego oraz w oparciu o opinię biegłych z dnia 20 lutego 2012 r. Wszystkie zgromadzone w sprawie dokumenty Sąd ten uznał za w pełni wiarygodne, albowiem strony nie kwestionowały związanych z nimi domniemań. W pełni podzielił przeprowadzoną w sprawie opinię biegłych i oparł na niej swoje rozstrzygnięcie. Opinia ta, w ocenie Sądu Okręgowego, została w sposób logiczny i rzeczowy uzasadniona, zaś wnioski z niej wypływające znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym w postaci dokumentacji medycznej. Sąd ten zaakcentował, iż opinia została sporządzona przez osoby odznaczające się niekwestionowanymi kwalifikacjami oraz doświadczeniem zawodowym pozwalającymi na prawidłową ocenę stanu zdrowia ubezpieczonego oraz jego zdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Zwrócił zarazem uwagę na to, że biegli swoje stanowisko sformułowali po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną, a także po przeprowadzeniu w sposób wnikliwy i rzetelny wywiadu oraz badania, na podstawie których uzyskali pełną wiedzę na temat stanu zdrowia P. S.. Opinia została zatem sporządzona nie na podstawie arbitralnej i formułowanej a priori oceny, lecz w oparciu o obiektywny i rzetelnie zebrany materiał badawczy.

Sąd I instancji zaznaczył również fakt, iż biegli w tejże opinii ustosunkowali się do stanowiska wyrażonego w orzeczeniu lekarza orzecznika i komisji lekarskiej, z którym się zgodzili. Zdaniem tego Sądu dla oceny prawidłowości opinii biegłych sporządzonej w niniejszej sprawie znaczenie ma także orzeczenie z dnia 25 lutego 1999 r. Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w T., w którym zaliczono ubezpieczonego do lekkiego stopnia niepełnosprawności o charakterze stałym, co koresponduje z opinią biegłych, tworząc tym samym logiczną i w pełni przekonującą całość.

W ocenie Sądu Okręgowego opinii biegłych sądowych nie zdołał w sposób skuteczny podważyć pełnomocnik ubezpieczonego. Jego twierdzenia o wadliwości opinii, wyrażone w piśmie z dnia 12 marca 2012r. nie były poparte przekonującą argumentacją. Kwestionując opinię poza wskazaniem, że jego zdaniem ubezpieczony jest trwale niezdolny do pracy, a jego stan fizyczny i psychiczny jest zły i nie ma widoków poprawy, pełnomocnik ubezpieczonego nie przedstawił żadnych dowodów, które przemawiałyby za trafnością jego stanowiska.

Sąd ten wskazał, że wprawdzie ubezpieczony wniósł o przesłuchanie jego byłego pracodawcy - świadka J. M., który zwolnił go uznając za niezdolnego do pracy, ale podkreślił, że oceniając niezdolność ubezpieczonego do pracy musi opierać się na opinii biegłych, a nie na zeznaniach świadków i dlatego oddalił ten wniosek dowodowy. Ponadto pełnomocnik ubezpieczonego wniósł o zwrócenie się do (...) sp. z o. o. o przesłanie dokumentacji medycznej ubezpieczonego, ale ten wniosek dowodowy Sąd I instancji także oddalił, albowiem kserokopie w/w dokumentacji medycznej znajdowały się w aktach sprawy, w związku z czym biegłym znane były dane z tej dokumentacji.

Sąd ten stwierdził, iż ubezpieczony nie zakwestionował samych badań przedmiotowych, ani ich wyników, a wniesione przez niego zastrzeżenia stanowią w istocie jedynie polemikę ze stanowiskiem biegłych. W tym stanie rzeczy nie było podstaw do wzywania biegłych na rozprawę, gdyż opinia nie zawierała żadnych sprzeczności, czy też niejasności, dla wyjaśnienia których konieczne byłoby przesłuchanie biegłych.

Przesłanki warunkujące nabycie prawa do renty określone zostały w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135, poz. 1268 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 4 tejże ustawy renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1. przed ukończeniem 18. roku życia,

2. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej przed ukończeniem 25. roku życia;

3. w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

W myśl art. 15 w/w ustawy w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio m.in. art. 12 - 14 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).

Przepis art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z FUS definiuje pojęcie niezdolności do pracy, wskazując że niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolna do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W postępowaniu przed organem rentowym zarówno lekarz orzecznik, jak i komisja lekarska nie uznali ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy. Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w szczególności opinia biegłych sądowych z dnia 20 lutego 2012 roku, potwierdziło słuszność stanowiska organu rentowego.

Sąd Okręgowy wyjaśnił, iż przepis art. 278 k.p.c. uprawnia sąd do wezwania jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Sąd nie jest związany opinią biegłych i ocenia ją na równi z innymi środkami dowodowymi w ramach swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 § 1 k.p.c., zgodnie z którym ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Ocenę opinii biegłych odróżniają jednak szczególne kryteria. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy medycznej biegłych, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Przedmiotem opinii biegłych nie jest bowiem przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej (wiadomości specjalnych). Nie podlega ona zatem weryfikacji, jak dowód na stwierdzenie faktów na podstawie kryterium prawdy i fałszu. Nie chodzi tu bowiem o kwestię wiarygodności, lecz o pozytywne lub negatywne uznanie wartości rozumowania zawartego w opinii i jej uzasadnieniu. Sąd ocenia dowód z opinii biegłych nie tylko przez pryzmat jej wniosków końcowych, ale również w oparciu o dokumentację, na podstawie której została wydana.

Zdaniem Sądu I instancji z przedłożonej dokumentacji, wyników badań i opinii biegłych z dnia 20 lutego 2012 r. wynika, że P. S. nie jest całkowicie niezdolny do pracy, a zatem nie spełnia wszystkich przesłanek warunkujących nabycie prawa do renty socjalnej.

Wobec powyższego Sąd ten, na podstawie art. 477 (14) § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

Apelację od wyroku wywiódł P. S., reprezentowany przez swojego ojca M. S., zaskarżając ten wyrok w całości i zarzucając temu orzeczeniu:

1) pominięcie i niedopuszczenie zawnioskowanych dowodów, co miało istotny wpływ na rozstrzygnięcie,

2) niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy,

3) naruszenie art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, poprzez przyjęcie, że P. S. nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy.

W uzasadnieniu apelacji skarżący dokonał streszczenia postępowania sądowego – pierwszoinstancyjnego w niniejszej sprawie oraz wskazał, że istotnym dowodem w sprawie byłyby zeznania jego pierwszego pracodawcy - J. M., który zwolnił ubezpieczonego uznając go za całkowicie niezdolnego do pracy. Zdaniem apelującego również dokumentacja ze spółki (...) sp. z o. o.jest niekompletna - nie obejmuje okresu leczenia P. S.przed 2009 r. w Gminnym Ośrodku (...)wZ. W., który został przejęty przez spółkę (...). Spółka ta winna wskazać miejsce, które podmiot, któremu powierzyła archiwalną dokumentację lekarską lub skompletować przed przekazaniem do sądu. Ponadto skarżący stwierdził, że dużym uchybieniem, mającym wpływ na wynik sprawy, było niedopuszczenie M. S.do badania przez biegłych w dniu 20 lutego 2012 r. Podkreślił, że stan jego zdrowia nie pozwala mu na wyartykułowanie wszystkich racji, dlatego też obecność ojca przy badaniu była konieczna. Apelujący wskazał, że psychiatra dr K.potwierdziła, że są problemy, jak się zdenerwuje, a denerwuje się pod byle pretekstem, to rzuca prostą pracę i może narobić dużej szkody. Po śmierci matki bardzo się załamał. Obecnie jest apatyczny, nie wykonuje żadnych czynności w gospodarstwie i jego ojciec ma z nim bardzo słaby kontakt.

W konkluzji apelacji skarżący wnosił o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie mu prawa do renty socjalnej, ewentualnie

2) uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Toruniu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja P. S. nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie zawiera zarzutów skutkujących uchyleniem lub zmianą wyroku Sądu I instancji.

Z treści apelacji wynika zarzut przekroczenia przez Sąd Okręgowy granic swobodnej oceny dowodów, tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez uznanie na podstawie przeprowadzonych w postępowaniu przed tym Sądem dowodów, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

Ugruntowane orzecznictwo Sądu Najwyższego stoi na stanowisku, że naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów może nastąpić jedynie wtedy, gdy przy ocenie dowodów Sąd nie uwzględni zasad doświadczenia życiowego, logicznego rozumowania, całokształtu materiału dowodowego lub przeprowadzi dowody w sposób naruszający zasady procedury cywilnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2004 r. w sprawie III CK 245/04, publik. LEX nr 174185).

Do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie jest wystarczające przekonanie apelującego o innej, niż przyjęta wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich ocenie odmiennej niż przeprowadzona przez Sąd (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 kwietnia 2000 r. w sprawie V CKN 17/00, publik. LEX nr 40424 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie I ACa 1116/2005, publik. LEX nr 194518).

W ocenie Sądu Apelacyjnego wnioskodawca nie wykazał wadliwości rozumowania Sądu I instancji z punktu widzenia zaprezentowanych powyżej kryteriów.

Spór w przedmiotowej sprawie koncentruje się na kwestii, czy zachodzą w niniejszej sprawie łącznie wszystkie, wynikające z treści art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2003 r. Nr 135, poz. 1268 ze zm., nazywaną dalej ustawą o rencie socjalnej), materialno-prawne przesłanki ustalenia wnioskodawcy prawa do renty socjalnej.

Wskazać należy, że u podstaw dokonanej przez Sąd Okręgowy oceny zdolności P. S. do pracy leżała sporządzona w postępowaniu przed tym Sądem opinia zespołu biegłych sądowych lekarzy: internisty, psychiatry i psychologa z dnia 20 lutego 2012 roku (k. 27-28v. akt sprawy), w której biegli ci stwierdzili, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

Opinia biegłego podlega ocenie na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. wyrok S.N. z dnia 21 października 2004 r. w sprawie V CK 143/04, publik. LEX nr 585885).

Sąd II instancji stwierdził, iż sporządzona w postępowaniu pierwszoinstancyjnym opinia zespołu biegłych sądowych lekarzy, odpowiada wymogom stawianym przez przepis art. 285 § 1 k.p.c., ponieważ nie tylko umożliwia jej sądową kontrolę, ale nadto jej uzasadnienie jest przystępne i zrozumiałe dla osób nie dysponujących wiedzą medyczną, zaś jej wnioski sformułowane zostały jasno i czytelnie.

Opinie sądowo – lekarskie w niniejszej sprawie sporządzone zostały przez lekarzy o specjalności adekwatnej do schorzeń, na które cierpi P. S.. Treść opinii tych biegłych świadczy o tym, że jej wydanie poprzedzone zostało rzetelną i wnikliwą analizą zgromadzonych w sprawie dowodów, mających wpływ na wyrażone w tej opinii finalne ustalenia. Biegli sądowi przekonywująco i logicznie uzasadnili swoje stanowisko.

Sąd Apelacyjny zważył, że stosownie do treści art. 5 ustawy o rencie socjalnej ustalenie całkowitej niezdolności do pracy odbywa się na zasadach i trybie przewidzianym w przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm., nazywaną dalej ustawą emerytalną).

Tym samym dla oceny stopnia i przewidywanego okresu niezdolności wnioskodawcy do pracy oraz rokowania, co do odzyskania przez niego zdolności do pracy zastosowanie znajdował art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej, który nakazuje uwzględnić zarówno wymienione w jego pkt 1 czynniki medyczne w postaci: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności organizmu w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i czynniki ekonomiczne, wymienione w jego pkt 2 w postaci: możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Zdaniem Sądu II instancji dokonana przez biegłych ocena wpływu rozpoznanych u wnioskodawcy schorzeń na jego zdolność do pracy uwzględnia zarówno wymienione w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej czynniki medyczne, jak i wymienione w pkt 2 czynniki ekonomiczne.

Wskazać należało, że stosownie do treści art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej w zw. z art. 15 pkt 1 ustawy o rencie socjalnej dla uznania wnioskodawcy za całkowicie niezdolnego do pracy zarobkowej konieczne jest, aby naruszenie sprawności organizmu powodowało utratę przez niego zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Przeprowadzony przed Sądem Okręgowym dowód z opinii zespołu biegłych sądowych lekarzy: internisty, psychiatry i psychologa z dnia 20 lutego 2012 r. (k. 27-28v. akt sprawy) jednoznacznie wykazał, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy zarobkowej.

Z przedłożonego dokumentu w postaci zaświadczenia o stanie zdrowia z dnia 28 lipca 2011 r. (k. 3 akt dok. lek. ZUS) wynika, że jako podstawowe schorzenie rozpoznano u P. S. organiczne zaburzenia osobowości z intelektem w dolnej normie, stąd dla oceny stanu zdrowia wnioskodawcy kluczowa była ocena jego stanu psychicznego.

W opisie badania psychiatrycznego przeprowadzonego z udziałem ubezpieczonego biegły psychiatra podał m.in. (k. 27-28 v. akt sprawy), że cyt. „stan psychiczny – zachowanie spokojne. Kontakt dość dobry. Orientacja prawidłowa. Świadomość jasna. Nastrój obojętny. Afekt tępawy. Krytycyzm obniżony. Napęd psychoruchowy w normie. Tok myślenia zwarty. Urojeń nie wypowiada. Omamów nie zdradza. Funkcje pamięciowe lekko osłabione. Koncentracja uwagi osłabiona. Inteligencja w granicach dolnej normy. Struktura osobowości zwarta”.

W opisie badania psychologicznego wnioskodawcy biegły psycholog stwierdził m.in. (k. 27-28 v. akt sprawy), że cyt. „wyniki badania – w dobrym kontakcie. Zorientowany prawidłowo. Spokojny, dostosowany w zachowaniu. Pytania i instrukcje rozumie bez większych trudności. W nastroju obojętnym. Wypowiada się logicznie zbornie. Do badania testowego zastosowano skalę W. oraz test B.. Badany posiada niewielki zasób wiedzy ogólnej. Zdolność planowania i wnioskowania jest nieco osłabiona. Zdolność abstrahowania i uogólniania – przeciętna. Obniżona jest koncentracja uwagi i pamięć bezpośrednia (słuchowo-słowna i wzrokowa). Wśród błędów charakterystyczne dla organiki”.

Powyższe opisy badań psychiatrycznego i psychologicznego, zawarte w opinii sądowo-lekarskiej z dnia 20 lutego 2012 r. (k. 27-28v. akt sprawy), korespondują z wnioskami końcowymi tej opinii, iż rozpoznane u P. S. organiczne zaburzenia osobowości u osoby uzależnionej od alkoholu nie naruszają sprawności organizmu wnioskodawcy w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do pracy.

Biegły sądowy internista również nie znalazł podstaw do uznania wnioskodawcy za całkowicie niezdolnego do pracy, co znajduje odzwierciedlenie w opisie badania internistycznego, zawartego w opinii sądowo-lekarskiej z dnia 20 lutego 2012 r. (k. 27-28 v. akt sprawy) cyt. „badany budowy prawidłowej. Skóra czysta. Obwodowe węzły chłonne niepowiększone. Głowa symetryczna, gałki oczne osadzone prawidłowo, źrenice równe okrągłe o prawidłowej reakcji na światło. Uzębienie uporządkowane. Szyja – tarczyca niepowiększona, bez szmeru naczyniowego. Klatka piersiowa symetryczna, nad płucami wypuk jawny, szmer oddechowy pęcherzykowy prawidłowy. Czynność serca miarowa około 68/min. Tony serca czyste, prawidłowo akcentowane. Brzuch miękki niebolesny bez patologicznych oporów. Wątroba, śledziona bez zmian. Objaw G. obustronnie ujemny. Kończyny dolne bez żylaków i bez obrzęków. Tętno wyczuwalne”.

Dokonana przez biegłych w niniejszej sprawie ocena stanu zdrowia wnioskodawcy i wpływu rozpoznanych u niego schorzeń na jego zdolność do pracy zarobkowej znajduje też pośrednio oparcie w okoliczności w postaci zaliczenia go na mocy orzeczenia (...) d/s Orzekania o Niepełnosprawności w T. z dnia 25 lutego 1999 r. do lekkiego stopnia niepełnosprawności na stałe (k. 1 akt dok. lek. ZUS).

Podkreślenia wymagało, że zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 ze zm., nazywanej dalej ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej) orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej oraz celowości przekwalifikowania, o którym mowa w art. 119 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej, jest traktowane na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności.

Wprawdzie brak jest przepisu prawnego w kierunku przeciwnym, wprost zrównującego, na użytek dochodzonego świadczenia, przewidzianego ustawą emerytalną, orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności z orzeczeniem o częściowej niezdolności do pracy, jednakże przy ocenie niezdolności wnioskodawcy do pracy nieodzowne jest, pomimo różnic zachodzących pomiędzy tym pojęciem, a pojęciem niepełnosprawności uwzględnienie stopnia niepełnosprawności ubezpieczonego, ustalonego na podstawie przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej (por. wyrok S.N. z dnia 11 lutego 2005 r. w sprawie I UK 177/04, publik. LEX nr 155201).

Sąd II instancji podzielił stanowisko Sądu Okręgowego (k. 52-54v. akt sprawy), zgodnie z którym zgłaszane przez skarżącego wnioski dowodowe: o dopuszczenie zeznań świadka J. M. na okoliczność pracy ubezpieczonego w zakładzie stolarskim prowadzonym przez tego świadka - jest nieprzydatny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, zaś dowód z treści dokumentów medycznych z (...) sp. z o. o. w B. - jest bezprzedmiotowy.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z treścią art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. W przedmiotowej sprawie spór dotyczył kwestii, czy występujące u wnioskodawcy schorzenia naruszają sprawność jego organizmu (stan psychiczny) w takim stopniu, że powodują niezdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Dla oceny tej okoliczności niezbędne są wiadomości specjalne z zakresu medycyny odpowiednich specjalności (w niniejszej sprawie zwłaszcza psychiatrii i psychologii). Stąd za nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy uznać należy wniosek skarżącego o dopuszczenie dowodu z zeznań byłego pracodawcy P. J. M. na okoliczność pracy wnioskodawcy w warsztacie prowadzonym przez tego świadka.

Wniosek o przeprowadzenie dowodu nieprzydatnego dla ustalenia istotnych dla rozstrzygnięcia danej sprawy okoliczności faktycznych (stanu zdrowia wnioskodawcy) należy ocenić jako powołany jedynie dla zwłoki w rozumieniu art. 217 § 1 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 02 maja 2012 r. (por. wyrok S.N. z dnia 07 marca 2001 r. w sprawie I PKN 285/00, publik. LEX nr 48495).

Zasadnie zatem Sąd I instancji na mocy art. 217 § 2 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 02 maja 2012 r. w zw. z art. 227 k.p.c. oddalił ten wniosek (k. 45v. akt sprawy).

Odnosząc się do wniosku o dopuszczenie dowodu z treści dokumentacji medycznej dotyczącej P. S., posiadanej przez (...) sp. z o. o. w B., wskazać należy, że dokumenty te znajdują się w aktach dokumentacji lekarskiej ZUS (k. 19-22 tych akt) i były przedmiotem analizy biegłych sądowych lekarzy w niniejszej sprawie. Stąd zasadnie Sąd Okręgowy uznał wniosek o dopuszczenie dowodu z treści tych dokumentów za bezprzedmiotowy.

Ustosunkowując się natomiast do wniosku skarżącego o dopuszczenie ustnych wyjaśnień biegłych złożonej przez nich na piśmie opinii z dnia 20 lutego 2012 r. (k. 44 akt sprawy) Sąd Apelacyjny zważył, że wezwanie biegłego w celu złożenia ustnych wyjaśnień do opinii uzależnione jest od decyzji sądu. Brak jest takiej potrzeby, gdy opinia jest jasna i kompletna, w pełni odnosi się do zagadnień będących jej przedmiotem, wnioski biegłego nie budzą wątpliwości w świetle zasad wiedzy oraz doświadczenia życiowego, a jednocześnie opinia została sporządzona w sposób umożliwiający prześledzenie, z punktu widzenia zasad wiedzy, doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, analizy przez biegłego zagadnień będących przedmiotem opinii (por. wyrok S.N. z dnia 24 sierpnia 2011 r. w sprawie IV CSK 551/10, publik. LEX nr 1129153).

Zdaniem Sądu II instancji w przedmiotowej sprawie nie zachodziła potrzeba dopuszczenia ustnych wyjaśnień biegłych sądowych lekarzy opinii z dnia 20 lutego 2012 r. (k. 27-28v. akt sprawy), ponieważ opinia ta jest jasna i kompletna, w pełni odnosi się do zagadnień będących jej przedmiotem, wnioski biegłych nie budzą wątpliwości w świetle zasad logiki, wiedzy oraz doświadczenia życiowego, a jednocześnie w/w opinia została sporządzona w sposób umożliwiający prześledzenie z punktu widzenia tych zasad toku rozumowania tych biegłych. Zasadnie zatem Sąd I instancji przyjął, że w/w środek dowodowy, jako powołany jedynie dla zwłoki, podlega oddaleniu na mocy art. 217 § 2 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym do dnia 02 maja 2012 r. w zw. z art. 227 k.p.c.

Pozbawiona znaczenia dla oceny stanu zdrowia ubezpieczonego jest podnoszona w apelacji (k. 57-59 akt sprawy) okoliczność w postaci nieobecności jego ojca na badaniu przez biegłych sądowych lekarzy, ponieważ kluczowe dla tej oceny są wiadomości specjalne z zakresu medycyny zawarte w zgromadzonej w sprawie dokumentacji medycznej oraz wyniki badań przedmiotowych, a nie subiektywne odczucia odwołującego.

Z uwagi na powyższe zasadnie Sąd Okręgowy uznał, że sporządzona w niniejszej sprawie opinia zespołu biegłych sądowych lekarzy z dnia 20 lutego 2012 r. (k. 27-28v. akt sprawy) jest miarodajna dla ustalenia stanu zdrowia P. S. i wpływu rozpoznanych u niego schorzeń na jego zdolność do pracy zarobkowej.

Odmienna ocena przeprowadzonych przez ten Sąd dowodów, zaprezentowana w apelacji (k. 57-59 akt sprawy), zgodnie z którą stan zdrowia uniemożliwia wnioskodawcy podjęcie i wykonywanie jakiejkolwiek pracy zarobkowej oparta jest jedynie na nie popartych nowymi dowodami, subiektywnych odczuciach skarżącego, a zatem stanowi gołosłowną polemikę z merytorycznie uzasadnionym stanowiskiem biegłych sądowych lekarzy.

Reasumując, przeprowadzone w przedmiotowej sprawie dowody, a w szczególności opinia zespołu biegłych sądowych lekarzy z dnia 20 lutego 2012 r. (k. 27-28v. akt sprawy) wykazały, że wnioskodawca nie utracił zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a zatem nie jest on całkowicie niezdolny do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej w zw. z art. 15 pkt 1 ustawy o rencie socjalnej.

Tym samym zasadnie Sąd I instancji stwierdził (k. 52-54v. akt sprawy), że P. S. nie spełnia łącznie wszystkich, wynikających z treści art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej, warunków ustalenia mu prawa do renty socjalnej, a w szczególności warunku uznania go za całkowicie niezdolnego do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało w okresach wymienionych w art. 4 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o rencie socjalnej.

Sąd Okręgowy, opierając się na opinii biegłych sądowych lekarzy oraz pozostałych, przeprowadzonych w sprawie dowodach, dokonał prawidłowej, zgodnej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego. Apelacja wnioskodawcy nie zdołała zatem podważyć oceny tego Sądu.

Tym samym, wynikające z treści apelacji, zarzuty: naruszenia prawa procesowego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. oraz naruszenia prawa materialnego, a w szczególności art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej w zw. z art. 15 pkt 1 ustawy o rencie socjalnej, uznać należało za niezasadne.

Stosownie do treści art. 385 k.p.c. sąd drugiej instancji oddala apelację, jeżeli jest ona bezzasadna.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.