Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2019 roku

Sąd Rejonowy dla W. M.w W., II W. C. w składzie:

Przewodniczący: SSR Tomasz Niewiadomski

Protokolant: Ewelina Lasek

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2019 roku w W. na rozprawie

sprawy z powództwa V. P.spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko T. spółce z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w G., T. C. spółce z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w R. oraz P. M.

o zapłatę

zarzutów pozwanego P. M. od nakazu zapłaty wydanego w dniu 24 listopada 2016 roku wydanego w sprawie II Nc 43711/16

I. utrzymuje w mocy w całości nakaz zapłaty wydany w dniu 24 listopada 2016 roku w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy dla W. M. w W. w sprawie o sygn. akt II Nc 43711/16;

II. nieuiszczone koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt II C 1393/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 7 lutego 2019 roku

Pozwem złożonym w postępowaniu nakazowym w dniu 7 listopada 2016 roku ( data prezentaty) powód „V. P. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (nr KRS (...)), wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanych: T.spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., T. C. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. oraz P. M. solidarnie kwoty 9.147,87 euro z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Przedmiotem żądania pozwu było także zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że w dniu 13 lutego 2015 roku pomiędzy powodem a pozwanym T. spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., została zawarta umowa najmu o numerze (...), której przedmiotem był ciągnik siodłowy (...), (...) rok produkcji 2015. Zabezpieczeniem wykonania tej umowy przez pozwanego był wystawiony przez niego weksel własny niezupełny opatrzony klauzulą „bez protestu”, poręczony przez pozostałych pozwanych – tj. T. C.spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. oraz P. M..

Początkowo pozwany wywiązywał się z w/w umowy. Później jednak zaprzestał płacenia kolejnych rat. W związku z tym powód wypełnił weksel zgodnie z deklaracją wekslową na kwotę zaległości, tj. 9.164,87 euro i wezwał pozwanych do zapłaty w/w kwoty. Wyznaczany przez powoda termin płatności minął bezskutecznie w dniu 12 października 2016 roku ( pozew k. 4-5).

W dniu 24 listopada 2016 roku tut. Sąd w sprawie II Nc 43711/16 wydał nakaz zapłaty, w którym nakazał, aby pozwani zapłacili powodowi solidarnie kwotę 9.164,87 euro tytułem należności głównej z odsetkami oraz kwotę 2.912 złotych tytułem kosztów procesu ( nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym k. 29).

Od powyższego orzeczenia pozwany P. M. wniósł zarzuty podnosząc, że doszło do wydania przeciwko niemu zakazu zapłaty bez jakiejkolwiek podstawy. Zwrócono uwagę, iż nie istnieje zobowiązanie które miało stanowić podstawę wydania nakazu zapłaty. Podniesiono także zarzut przedawnienia roszczeń powoda, ich nieudowodnienie, zarzut spełnienia świadczenia przez T. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.. Ponadto pozwany podniósł zarzut niewykonania umowy przez powoda, jak również bezzasadne naliczenie odsetek i obciążenie go kosztami postępowania.

W uzasadnieniu pozwany P. M. zaprzeczył wszelkim, wyraźnie nie potwierdzonym przez siebie, twierdzeniom strony powodowej. Wskazał, iż w jego ocenie złożony pozew jest przedwczesny, gdyż stosownie do posiadanych przez niego informacji - T.spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. miała dokonywać spłaty należności wynikających z zawartej umowy najmu.

Zakwestionowano także wysokość sumy, na jaką wypełniono weksel. Powód miał nie wskazać w jaki sposób dokonał naliczenia wysokości zadłużenia. Była ona inna niż wskazana w wezwaniu do wykupu ( zarzuty pozwanego P. M. od nakazu zapłaty k. 41 – 43).

Postanowieniem z dnia 1 lipca 2017 roku zwolniono pozwanego P. M. od opłaty sądowej od zarzutów w całości ( postanowienie k. 55).

W piśmie z dnia 5 lipca 2018 roku ( data prezentaty) powód podtrzymał swoje stanowisko i wniósł o utrzymanie w mocy w całości w/w nakazu zapłaty. Odniesiono się do kwestii formalnych podnoszonych w zarzutach. Zwrócono uwagę na szereg postępowań toczących się przeciwko spółce (...) oraz to, że zalega z zapłatą na rzecz powoda kwoty ok. 223.000 złotych.

Zwrócono także uwagę, iż roszczenie dochodzone w niniejszej sprawie nie uległo przedawnieniu gdyż wymagalność najdawniej z wystawionych faktur z tytułu czynszu najmu, będących podstawą roszczenia w niniejszej sprawie, przypadała na dzień 18 grudnia 2015 roku. Tymczasem pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 7 listopada 2016 roku, a więc niewątpliwe przed upływem 3 - letniego terminu przedawniania określonego w art. 118 kc.

Wskazano także, iż kwoty dochodzone pozwem w niniejszej sprawie obejmują należności sprzed okresu wypowiedzenia, jak i odszkodowanie należne po wypowiedzeniu umowy. Należności sprzed wypowiedzenia umowy były stwierdzone trzema fakturami VAT:

1.  nr (...) z dnia 20 listopada 2015 roku na kwotę 1.326,88 euro,

2.  nr (...) z dnia 21 grudnia 2015 roku na kwotę 1.323,40 euro,

3.  nr (...) z dnia 20 stycznia 2016 roku na kwotę 1.323,40 euro. Łączna ich wysokość wyniosła więc 3.973,68 euro.

Z kolei wysokość wynagrodzenia za korzystanie z pojazdu za okres po wypowiedzeniu umowy najmu wyniosła 5.191,19 euro i została stwierdzona notą księgową nr (...). Załącznik do tej nowy wyjaśniać miał sposób wyliczenia w/w kwoty. Zgodnie z pkt 3.6 umowy odszkodowanie stanowiło całość wszystkich rat czynszu najmu do końca trwania umowy, odsetek ustawowych i innych płatności. Na sumę złożyło się więc kwota 59.459,83 euro tytułem rat czynszu najmu. Po doliczeniu do tej kwoty podatku drogowego w wysokości 230,19 euro, kosztów windykacji pojazdu w wysokości 2169,40 euro, kosztów serwisu pojazdu w wysokości 233,34 euro i kosztów ubezpieczenia w wysokości 383 euro, powstała kwota 54.884,98 euro. Kwota ta została pomniejszona o kwotę sprzedaży pojazdu w wysokości 247.000 złotych. Powstała różnica w wysokości 5.191,19 euro stanowiła kwotę odszkodowania stwierdzoną powyższą notą.

Powód stanowczo zaprzeczył temu, że spółka (...) spłaca należność dochodzoną w niniejszej sprawie ( pismo przygotowawcze k. 78 – 83).

W piśmie złożonym na rozprawie w dniu 12 października 2018 roku powód doprecyzował, iż na kwotę stwierdzoną notą księgową nr (...) składa się odszkodowanie pomiędzy ceną netto uzyskom na wskutek zbycia pojazdu i wszystkich pozostałych do zapłaty rat netto. Poza przyszłymi ratami, przy obliczaniu wysokości odszkodowania bierze zostały wzięte koszty podatku od środków transportowych, ubezpieczenia pojazdu, windykacji pojazdu od najemcy itp. Z załącznika do noty wynika, iż wartość księgowa przedmiotu umowy wynosi 59.459,83 euro. Po doliczeniu kosztu serwisu 233,34 euro oraz kosztów ubezpieczenia pojazdu w wysokości 383 euro, otrzymana zostaje kwota 60.076,17 euro. Ponadto powód poniósł koszty: podatku od środków transportu w wysokości 230,19 złotych, koszty windykacji to 2.169,40 złotych – łącznie kwotę 2.399,59 złotych.

Przedmiotowy pojazd został sprzedany za kwotę 247.000 złotych. Po odjęciu od niej kwoty 2399,59 złotych, pozostała kwota 244.600,41 złotych. Przy przeliczeniu w/w kwoty na euro według kursu NBP z dnia sprzedaży, czyli 26 kwietnia 20-16 roku (tj. 4,4566 PLN za 1 euro), dało to kwotę 54.884,98 euro. Różnica między kwotą 60.076,17 euro a 54.884,98 euro wynosi 5.191,19 euro i jest to kwota na którą wystawiono notę księgową nr (...) ( pismo przygotowawcze k. 118 – 119).

Na rozprawie w dniu 24 stycznia 2019 roku pełnomocnik powoda podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Pozwany nie stawił się mimo prawidłowego powiadomienia o terminie rozprawy ( elektroniczne potwierdzenie odbioru k. 125; protokół k. 126 – 127).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 13 lutego 2015 roku pomiędzy „V. P.” spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., nr KRS: (...) ( odpis pełny z rejestru przedsiębiorców k. 9 - 12) a T.spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., nr KRS: (...) ( odpis pełny z rejestru przedsiębiorców k. 13 - 15) została zawarta umowa najmu o numerze (...), której przedmiotem był ciągnik siodłowy R. (...), 4x2, (...) rok produkcji 2015, nr VIN: (...). Miesięczny czynsz najmu pojazdu miał wynosić 1.338,80 euro.

Zgodnie z pkt. 3.4 umowy, jeżeli najemca zalegałby z zapłatą czynszu w wysokości jednokrotności stawki jednomiesięcznego czynszu najmu lub z zapłatą jakiekolwiek płatności wynikającej z umowy, wynajmujący po wcześniejszym pisemnym powiadomieniu najemcy, za trzydniowym wypowiedzeniem, mógł wypowiedzieć umowę i przejąć przedmiot najmu. Stosownie do pkt. 3.6 umowy, w przypadku wcześniejszego wypowiedzenia umowy z przyczyn obciążających najemcę, był on zobowiązany do zapłaty całości rat czynszu najmu które byłyby należne do końca trwania umowy, odsetek ustawowych i innych płatności wynikających z umowy, w tym określonych w tabeli opłat i prowizji. Wynajmujący był uprawniony do sprzedaży pojazdu podmiotowi trzeciemu. W razie sprzedaży pojazdu wynajmujący uprawiony był dodatkowo do żądania zapłaty dodatkowego odszkodowania równego kwocie powstałej z różnicy pomiędzy ceną netto zakupu pojazdu, pomniejszonej o wszystkie raty czynszu najmu które byłyby należne do końca trwania umowy, pomniejszone o cenę sprzedaży pojazdu ( umowa najmu k. 20 – 21). Załącznikiem do w/w umowy była także umowa określająca zasady zwrotu pojazdu ( umowa k. 22).

Zabezpieczeniem wykonania w/w umowy najmu przezT. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. był weksel własny niezupełny opatrzony klauzulą „bez protestu”. Został on poręczony przez dwóch awalistów, tj. T. C.spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. oraz P. M.. Oprócz weksla jego wystawca podpisał także deklarację wekslową ( kopia weksla k 2, k. 69; deklaracja wekslowa k. 24).

W dniu 17 marca 2015 roku podpisano protokół akceptacji i odbioru pojazdu R. (...), 4x2 460 KM, Euro 6, rok produkcji 2015 ( protokół k. 23).

Początkowo T.spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wywiązywała się z w/w umowy. Później jednak zaprzestała płacenia należności. Dotyczyło to kolejnych rat stwierdzonych następującymi fakturami VAT:

1.  nr (...) z dnia 20 listopada 2015 roku na kwotę 1.326,88 euro,

2.  nr (...) z dnia 21 grudnia 2015 roku na kwotę 1.323,40 euro,

3.  nr (...) z dnia 20 stycznia 2016 roku na kwotę 1.323,40 euro ( faktury k. 92 – 94). Łączna ich wysokość wyniosła więc 3.973,68 euro.

Z uwagi na bezskuteczność wezwania do zapłaty w/w należności, doszło do wypowiedzenia umowy pismem z dnia 29 stycznia 2016 roku ( wypowiedzenie k. 107). Wysokość wynagrodzenia za korzystanie z pojazdu za okres po wypowiedzeniu umowy najmu wyniosła 5.191,19 euro i została stwierdzona notą księgową nr (...).

Na kwotę stwierdzoną w/w notą księgową składało się odszkodowanie pomiędzy ceną netto uzyskaną na wskutek zbycia pojazdu i wszystkich pozostałych do zapłaty rat netto. Poza przyszłymi ratami, przy obliczaniu wysokości odszkodowania bierze zostały wzięte koszty podatku od środków transportowych, ubezpieczenia pojazdu, windykacji pojazdu od najemcy itp.

Wartość księgowa przedmiotu umowy wynosiła 59.459,83 euro. Po doliczeniu kosztu serwisu 233,34 euro oraz kosztów ubezpieczenia pojazdu w wysokości 383 euro ( certyfikaty polisy k. 103 – 104), otrzymana została kwota 60.076,17 euro. Ponadto właściciel poniósł koszty: podatku od środków transportu w wysokości 230,19 złotych ( załącznik do deklaracja dotyczącej podatku od środków transportu k. 106) oraz koszty windykacji w wysokości 2.169,40 złotych netto ( faktura VAT k. 107) – łącznie kwotę 2.399,59 złotych ( nota księgowa (...) ).

Przedmiotowy pojazd został sprzedany za kwotę 247.000 złotych netto w dniu 26 kwietnia 2016 roku ( faktura VAT k. 105). Po odjęciu od niej kwoty 2.399,59 złotych, pozostała kwota 244.600,41 złotych. Przy przeliczeniu w/w kwoty na euro według kursu NBP z dnia sprzedaży, czyli 26 kwietnia 2016 roku (tj. 4,4566 PLN za 1 euro), dało to kwotę 54.884,98 euro. Różnica między kwotą 60.076,17 euro a 54.884,98 euro wynosi 5.191,19 euro i jest to kwota na którą wystawiono notę księgową nr (...) ( nota księgowa (...); zeznania świadka M. J. k. 126 – 127).

„V. P. spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w W. wypełnił weksel zgodnie z deklaracją wekslową na łączną kwotę zaległości, tj. 9.164,87 euro, stanowiącą sumę należności z tytułu trzech w/w faktur za okres sprzed wypowiedzenia umowy (tj. 3.973,68 euro) oraz wynagrodzenia za korzystanie z pojazdu za okres po wypowiedzeniu umowy najmu (tj. 5.191,19 euro). Ponadto wezwał T. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w R. oraz P. M. do wykupu weksla i zapłaty w/w kwoty ( wezwanie do wykupu weksli k. 26 - 28). Wyznaczony termin płatności minął bezskutecznie w dniu 12 października 2016 roku ( zeznania świadka M. J. k. 126 – 127; okoliczność bezsporna).

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody powołane w jego opisie. Sąd poczynił ustalenia faktyczne w przeważającej mierze w oparciu o dokumenty złożonego do akt sprawy oraz ich kserokopii. Strony nie kwestionowały okoliczności w nich stwierdzonych oraz rzetelności ich sporządzenia, jak również nie żądały złożenia przez stronę przeciwną ich oryginałów (zgodnie z art. 129 kpc). Także Sąd badając wskazane dokumenty z urzędu nie dopatrzył się w nich niczego, co uzasadniałoby powzięcie jakichkolwiek wątpliwości co do ich wiarygodności i mocy dowodowej, dlatego stanowiły podstawę dla poczynionych w sprawie ustaleń.

Sąd obdarzył także walorem wiarygodności zeznania świadka M. J. ( k. 126 – 127). Były one bowiem logiczne, spójne i korespondowały z w/w dowodami z dokumentów

Dodatkowo czyniąc ustalenia faktyczne Sąd uwzględnił zgodne twierdzenia stron w trybie art. 229 kpc oraz twierdzenia strony, którym przeciwnik nie zaprzeczył w trybie art. 230 kpc.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie w całości. Strona powodowa dochodziła w niniejszej sprawie zapłaty kwoty 9.164,87 euro powołując się na przysługujące jej roszczenie wynikające ze zobowiązania wekslowego pozwanego, który poręczył wystawiony przez T. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., weksel własny in blanco, jako zabezpieczenie zawartej przez strony umowy najmu nr (...). Przedmiotem tej umowy był (...)x2, Euro 6, rok produkcji 2015, nr VIN (...).

Należy wskazać, iż zgodnie z ustawą z dnia 28 kwietnia 1936 roku – Prawo wekslowe (tj. Dz. U. z 2016 roku, poz. 160 ze zm., powoływaną dalej jako prawo wekslowe) weksel jest to papier wartościowy o ściśle określonej przez prawo wekslowe formie. Wyróżnia się dwa rodzaje weksli. Pierwszy to tzw. weksel własny, zwany również sola, który zawiera bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej w określonym miejscu i czasie. Z kolei weksel trasowany, zwany inaczej ciągnionym, przekazanym lub tratą, jest to dokument, który zawiera skierowane do oznaczonej osoby bezwarunkowe polecenie zapłacenia określonej sumy pieniężnej w określonym miejscu i czasie.

Nie ulega wątpliwości, iż prawo wekslowe dopuszcza możliwość wystawienia tzw. weksla in blanco, tzn. takiego, który w chwili wystawiania nie zawiera wszystkich elementów niezbędnych dla jego ważności określonych w art. 1 i 2 oraz 101 i 102 prawa wekslowego. Mimo tego, że ustawa nie zawiera legalnej definicji takiego weksla należy uznać, iż jest to dokument zawierający co najmniej podpis wystawcy złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Za weksel in blanco należy uznać także dokument opatrzony samym tylko podpisem poręczyciela (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 10 marca 1994 roku, I ACr 1178/94, OSA 1995, z. 3, poz. 8).

Zwykle weksel in blanco składany jest na zabezpieczenie wierzytelności lub na zabezpieczenie roszczeń mogących powstać w przyszłości z tytułu szkód i strat, jakie może spowodować wystawca weksla. Wystawca weksla może zabezpieczać swoje własne zobowiązania lub zobowiązanie ze stosunku podstawowego, w którym nie jest dłużnikiem (tak uznał też Sąd Najwyższy w wyroku z 25 marca 2004 roku, II CK 103/03, Prawo Bankowe 2005, nr 5, s. 6).

Z chwilą wystawienia weksla in blanco i wręczenia go wierzycielowi, następuje zawarcie porozumienia między wystawcą weksla, a osobą, której ten weksel zostaje wręczony, określające sposób jego uzupełnienia. Porozumienie takie jest umową zawieraną pomiędzy odbiorcą weksla a wystawcą weksla, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. W przypadku, gdy weksel in blanco jest poręczany, umowę zawiera także poręczyciel wekslowy.

Porozumienie wekslowe jest umową, musi określać wzajemne prawa i obowiązki stron umowy. Prawo wekslowe nie określa, jaka powinna być jego treść. W deklaracji należy jednak oznaczyć wierzytelność, którą zabezpiecza weksel np. przez podanie rodzaju umowy, na zabezpieczenia której wręczany jest weksel, daty jej zawarcia, numeru oraz przedmiotu umowy. Powinno ono także zawierać zakres uprawnień wierzyciela do uzupełnienia weksla in blanco i bardzo precyzyjnie określić przypadki, w których weksel in blanco może zostać uzupełniony. W innych sytuacjach niż wskazane w deklaracji weksel nie może być wypełniony. Konieczne jest także określenie, kiedy i na jaką kwotę weksel może być wypełniony. Kwota ta może być oznaczona przez wskazanie konkretnej sumy lub przez jej opisanie, np. "do wysokości odpowiadającej kwocie wykorzystanego a niespłaconego przez nas kredytu wraz z odsetkami, prowizją i innymi należnościami Banku".

W deklaracji należy także określić rodzaj terminu płatności, jakim weksel może być opatrzony. Mogą to być tylko terminy płatności dopuszczalne przez prawo wekslowe, tj.: w oznaczonym dniu, w pewien czas po dacie wystawienia, za okazaniem oraz w pewien czas po okazaniu.

Przystępując do prawnej możliwości poręczenia weksla in blanco należy wskazać, iż zgodnie z art. 30 prawa wekslowego zapłatę wekslu można zabezpieczyć poręczeniem wekslowym ( aval) co do całości sumy wekslowej lub co do jej części. Poręczenie umieszcza się na wekslu albo na przedłużku. Poręczenie oznacza się wyrazem "poręczam" lub innym zwrotem równoznacznym; podpisuje je poręczyciel. Nawet sam podpis na przedniej stronie wekslu uważa się za udzielenie poręczenia, wyjąwszy gdy jest to podpis wystawcy lub trasata. Poręczenie powinno wskazywać, za kogo zostało udzielone. W braku takiej wskazówki uważa się, że poręczenia udzielono za wystawcę.

Poręczenie udzielone na wekslu in blanco także zabezpiecza zapłatę weksla. Forma udzielenia poręczenia jest taka sama jak w przypadku poręczenia na wekslu zupełnym – tzn. polega na złożeniu podpisu na wekslu lub przedłużku. Poręczyciel, udzielając poręczenia na wekslu in blanco, podpisuje najczęściej również deklarację do weksla in blanco o treści podobnej do treści deklaracji podpisanej przez wystawcę. Tak, jak w przypadku wystawcy, określa ona warunki wypełnienia weksla ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16 czerwca 1999 roku, I ACa 288/99, OSA 2002, z. 3, poz. 19). Jednakże od istnienia deklaracji nie jest uzależniona ważność poręczenia wekslowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1997 roku, III CKN 158/97, OSN 1998, nr 2, poz. 25 oraz z dnia 31 stycznia 2007 roku, II CSK 426/06, LEX nr 276221).

Poręczyciel wekslowy poręczając na wekslu in blanco może poręczyć do pełnej kwoty przyszłej sumy wekslowej lub do kwoty przez niego określonej. W takim przypadku suma poręczona powinna być wskazana zarówno na wekslu, jak i w treści deklaracji. Jeżeli poręczyciel wpisze kwotę, do wysokości której poręcza tylko na wekslu, a nie zrobi tego w deklaracji, albo odwrotnie, wpisze ją w deklaracji ale nie umieści jej na wekslu, wierzyciel nie może domagać się od poręczyciela zapłaty kwoty wyższej niż wskazana na wekslu, w pierwszym przypadku, lub w deklaracji, w drugim przypadku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2001 roku, II CKN 25/00, OSN z 2001, nr 7–8, poz. 117).

Zgodnie z art. 10 prawa wekslowego jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartem porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. Należy jednak pamiętać, iż ciężar dowodu zawarcia umowy regulującej sposób wypełnienia weksla oraz wypełnienia weksla niezgodnie z umową ciąży na wekslowo zobowiązanym (orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 24 lutego 1928 roku, I C 2161/27, Zb. Orz. Sądu Najwyższego 1928, poz. 40; z dnia 12 stycznia 1934 roku, C 2217/33, M.Prawn. 1993/3/86; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 października 2011 roku, VI ACa 383/11, Gazeta Prawna FiP 2012/26/7). Ponadto nawet skutecznie podniesiony zarzut wypełnienia weksla in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie powoduje nieważności weksla, jak też nie uchyla w każdym przypadku w całości zobowiązania wekslowego wystawcy, lecz je jedynie ogranicza bądź modyfikuje. Dłużnik będzie odpowiadał, ale wyłącznie w takich granicach, jakie odpowiadają jego woli (orzeczenia Sądu Najwyższego: z dnia 25 października 1927 r., Rw. 1677/26, PPA 1928, poz. 35; z dnia 12 listopada 1931 r., Rw. 2354/31, OSP 1932, poz. 150; z dnia 26 stycznia 2001 r., I CKN 25/00, OSN 2001, nr 7-8, poz. 117 oraz z dnia 22 czerwca 2006 r., V CSK 70/06, OSN 2007, nr 4, poz. 59).

Przenosząc powyższe, teoretyczne rozważania na grunt niniejszej sprawy nie ulegało jakiejkolwiek wątpliwości Sądu, iż powód mógł dla zabezpieczenia wykonania zawartej umowy najmu zastosować instrument prawny w postaci własnego weksla in blanco. Wskazany papier wartościowy został dodatkowo zabezpieczony przez poręczenie wekslowe, udzielone m.in. przez pozwanego P. M.. Zgodnie z art. 31 prawa wekslowego, do udzielenia przez niego poręczenia doszło poprzez złożenie przez niego na wekslu własnoręcznego podpisu. Tym samym powstało uprawnienie powoda do domagania się zapłaty przez pozwanego całości sumy wekslowej.

Pozwany podpisał także dołączoną do weksla deklarację wekslową, zgodnie z którą powód wypełnić weksel na sumę odpowiadającą kwocie 9.164,87 euro. Z deklaracji nie wynikało w/w ograniczenie kwoty, do jakiej miałby zostać wystawiony weksel ( deklaracja wekslowa k. 24).

Niewątpliwie poręczyciel weksla in blanco może zgłaszać skutecznie zarzuty wskazujące na wypełnienie weksla niezgodnie z deklaracją wekslową. Jednak w świetle powyższych okoliczności należy uznać, iż zarzut pozwanego co nieprawidłowego wypełnienia weksla – nie był zasadny. Nie wykazał on bowiem w żaden sposób by weksel wypełniono niezgodnie z deklaracją wekslową i na czym rzekomo miałoby polegać to błędne wypełnienie weksla.

Niewątpliwe decydując się na udzielnie poręczenia wekslowego pozwany musiał zdawać sobie sprawę z możliwych negatywnych dla niego konsekwencji tej czynności prawnej, gdyż zgodnie z art. 32 prawa wekslowego poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył. Zobowiązanie poręczyciela wekslowego jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie, za które poręcza było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny, z wyjątkiem wady formalnej. W piśmiennictwie wskazuje się, że poręczenie wekslowe jest przyjęciem odpowiedzialności przez poręczającego wobec każdego posiadacza weksla za zobowiązania wekslowe. Może ono zabezpieczać wykonanie zobowiązania niezależnie od źródła jego powstania. Awal zabezpiecza jednak tylko zobowiązanie wekslowe i cechuje się abstrakcyjnością i bezwarunkowością.

Dodatkowo analiza treści weksla złożonego w niniejszej sprawie wskazuje, iż pozwany nie zaznaczył w nim, że poręczenie jest udzielone do określonej kwoty. Tymczasem brak określenia na wekslu, do jakiej kwoty zostało udzielone poręczenie, stwarza domniemanie, że poręczenie zabezpiecza całą sumę wekslową (podobnie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 roku, III CSK 196/10).

Zasadą jest, że w sytuacji, gdy żądanie pozwu oparte jest na samym wekslu, sąd bada jedynie weksel i prawidłowość jego wypełnienia, nie odnosząc się do stosunku podstawowego, który legł u podstaw wystawienia weksla. Powód, występując z powództwem o zapłatę opartym na twierdzeniu, że dochodzone roszczenie przysługuje mu od pozwanego na podstawie podpisanego przez niego weksla, powinien do pozwu dołączyć poświadczający to weksel, nie ma natomiast obowiązku wskazywania jakichkolwiek okoliczności faktycznych dotyczących wystawienia weksla.

Niemniej zaznaczyć należy, iż przepisy prawa wekslowego nie wykluczają możliwości badania stosunku podstawowego, tj. stosunku, z którego wynikające zobowiązanie zabezpieczone jest wekslem. Abstrakcyjność weksla doznaje przede wszystkim osłabienia właśnie w przypadku weksla in blanco. Taki też weksel został wystawiony w niniejszej sprawie. To osłabienie wyraża się w możliwości analizowania stanów faktycznych wynikających ze stosunku podstawowego, w szczególności tego czy odpowiedzialność dłużnika w ramach stosunku wekslowego odpowiada rozmiarowi jego odpowiedzialności ze stosunku podstawowego. Możliwość wysuwania przez wystawcę zarzutów ze stosunku podstawowego w takiej sytuacji wynika z art. 10 prawa wekslowego. Stanowi on, iż jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartem porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.

W rezultacie uznać należy, iż weksel gwarancyjny – w szczególności jeżeli posiadaczem weksla jest pierwszy wierzyciel, którego wiąże porozumienie zawarte z dłużnikiem – nie jest wekslem abstrakcyjnym, lecz wekslem gwarantującym wykonanie zobowiązania, w więc de facto, można rzec wekslem „kauzalnym”. Stanowisko to utrwalone jest w orzecznictwie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 1970 roku, I PR 407/70; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 listopada 1993 roku, ACr 607/93, OSAiSN nr 11-12/1994 poz. 58). Dlatego po wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty, wydanego na podstawie weksla gwarancyjnego, spór z płaszczyzny stosunku prawa wekslowego przenosi się na ogólną płaszczyznę stosunku prawa cywilnego. Strony mogą zatem powoływać się na podstawy faktyczne i prawne wynikające z łączącego je stosunku prawnego, który jest źródłem dochodzonego przez powoda roszczenia cywilnoprawnego, nawet jeśli okaże się, że roszczenie wekslowe nie istnieje ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 1997 roku, I CKN 48/97, OSNC 1997 nr 9, poz. 124, str. 26).

W związku z tym samo istnienie dokumentu o cechach weksla własnego nie przesądza zatem jeszcze o istnieniu zobowiązania osoby na nim podpisanej. Pozwany dłużnik może bowiem kwestionować zasadność opartego o ten weksel żądania. W tym celu może on zgłosić zarzuty dotyczące samego weksla, jego niezgodności z deklaracją wekslową, prawdziwości podpisu, ewentualnie zarzuty dotyczące stosunku podstawowego, który legł u podstaw wystawienia weksla ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13 stycznia 2016 roku, I ACa 565/15). Może zatem kwestionować samo istnienie lub rozmiar roszczenia wekslowego ze względu na jego związek ze stosunkiem podstawowym. Spór przenosi się wówczas z płaszczyzny stosunku wekslowego na płaszczyznę stosunku prawa cywilnego ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2006 roku, II CSK 205/06, Legalis nr 81489).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, iż przedłożony przez powoda weksel in blanco został wystawiony przez pozwanego Transmadplus sp. z o.o. jako własny i wręczony powodowi w związku z zawarciem przez strony umowy najmu o numerze (...) Pozwany P. M. poręczył w/w weksel.

Skoro niniejsze postępowanie przeniosło się z płaszczyzny stosunku wekslowego na płaszczyznę stosunku prawa cywilnego, Sąd dokonał oceny zasadności żądania powoda w oparciu o reguły postępowania dowodowego, tzn. czy powód wykazał, iż roszczenie to przysługuje mu w dochodzonej wysokości. W ocenie Sądu powód wykazał należycie, iż suma 9.164,87 euro, na którą uzupełnił weksel in blanco, znajduje uzasadnienie w łączącym strony stosunku podstawowym.

Zgodnie z w/w umową, miesięczny czynsz najmu pojazdu miał wynosić 1.338,80 euro. Zgodnie z pkt. 3.4 umowy, jeżeli najemca zalegałby z zapłatą czynszu w wysokości jednokrotności stawki jednomiesięcznego czynszu najmu lub z zapłatą jakiekolwiek płatności wynikającej z umowy, wynajmujący po wcześniejszym pisemnym powiadomieniu najemcy, za trzydniowym wypowiedzeniem, mógł wypowiedzieć umowę i przejąć przedmiot najmu. Stosownie do pkt. 3.6 umowy, w przypadku wcześniejszego wypowiedzenia umowy z przyczyn obciążających najemcę, był on zobowiązany do zapłaty całości rat czynszu najmu które byłyby należne do końca trwania umowy, odsetek ustawowych i innych płatności wynikających z umowy, w tym określonych w tabeli opłat i prowizji. Wynajmujący był uprawniony do sprzedaży pojazdu podmiotowi trzeciemu. W razie sprzedaży pojazdu wynajmujący uprawiony był dodatkowo do żądania zapłaty dodatkowego odszkodowania równego kwocie powstałej z różnicy pomiędzy ceną netto zakupu pojazdu, pomniejszonej o wszystkie raty czynszu najmu które byłyby należne do końca trwania umowy, pomniejszone o cenę sprzedaży pojazdu ( umowa najmu k. 20 – 21).

Początkowo T.spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. wywiązywała się z w/w umowy. Później jednak zaprzestała płacenia należności. Dotyczyło to kolejnych rat stwierdzonych następującymi fakturami VAT:

1.  nr (...) z dnia 20 listopada 2015 roku na kwotę 1.326,88 euro,

2.  nr (...) z dnia 21 grudnia 2015 roku na kwotę 1.323,40 euro,

3.  nr (...) z dnia 20 stycznia 2016 roku na kwotę 1.323,40 euro. Łączna ich wysokość wyniosła więc 3.973,68 euro. Z uwagi na bezskuteczność wezwania do zapłaty w/w należności, doszło do wypowiedzenia umowy pismem z dnia 29 stycznia 2016 roku. Wysokość wynagrodzenia za korzystanie z pojazdu za okres po wypowiedzeniu umowy najmu wyniosła 5.191,19 euro i została stwierdzona notą księgową nr (...). Wszystkie w/w okoliczności zostały wykazane odpowiednimi dowodami i nie budziły zastrzeżeń Sądu. Powód wykazał więc w należyty sposób zasadność i wysokość roszczeń dochodzonych w niniejszej sprawie.

Z kolei wszystkie zarzuty podnoszone przez pozwanego P. M. okazały się bezzasadne. Przede wszystkim nie wykazał on w żaden sposób, by zostały uiszczone na rzecz powoda należności stwierdzone w/w fakturami czy nota księgową. Na powyższe okoliczności nie przedstawiono absolutnie żadnych dowodów.

Za całkowicie chybiony należało także uznać podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego w niniejszej sprawie. Należy podzielić stanowisko, iż wymagalność najdawniej z wystawionych faktur z tytułu czynszu najmu, będących podstawą roszczenia w niniejszej sprawie, przypadała na dzień 18 grudnia 2015 roku ( k. 92). Tymczasem pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 7 listopada 2016 roku, a więc niewątpliwe przed upływem 3 - letniego terminu przedawniania określonego w art. 118 kc. Wbrew twierdzeniom pozwanego - wezwanie do wykupu weksla z umowy nr (...) także opiewało na kwotę którą ostatecznie wypełniono ten weksel ( wezwanie k. 27).

Sąd nie znalazł także podstaw do kwestionowania zawartego w nakazie zapłaty rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Niewątpliwie jego podstawę stanowił art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Przepisy te stanowią normatywną podstawę zasadniczej w polskim postępowaniu cywilnym w odniesieniu do kosztów tzw. zasady odpowiedzialności za wynik procesu.

Na zasądzoną z tego tytułu od pozwanych na rzecz powoda kwotę 2.912 złotych składały się: koszty zastępstwa procesowego pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym – tj. kwotę 2.400 złotych, powiększoną o kwotę 17 złotych opłaty skarbowej uiszczonej od dokumentu pełnomocnictwa ( pełnomocnictwo k. 18) oraz uiszczona opłata sądowa w wysokości 495 złotych ( potwierdzenie wpłaty k. 1v).

Ustalając wysokość przyznanych kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego radcą prawnym Sąd miał na uwadze treść § 3 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz. U. z 2018 roku, poz. 265 ze zm.). Warto wskazać, iż wynagrodzenie dla pełnomocnika zostało określone w kwocie minimalnej.

Reasumując należy wskazać, iż w przypadku wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, zgodnie z art. 496 kpc, po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Mając na uwadze powyższe okoliczności i rozważania prawne Sąd uznał, iż nie zostały udowodnione jakiekolwiek okoliczności uzasadniające zmianę lub uchylenie nakazu zapłaty wydanego przez tut. Sąd w dniu 24 listopada 2016 roku w sprawie o sygn. akt II Nc 43711/16 w stosunku do pozwanego P. M.. Z tego względu, na podstawie w/w przepisu, orzekł jak w pkt. I sentencji.

Zgodnie z art. 96 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2018 roku, poz. 300 ze zm., powoływana dalej w skrócie jako uksc) za stronę zwolnioną od kosztów sądowych wydatki ponosi tymczasowo Skarb Państwa. Pozwany uzyskał zwolnienie od kosztów sądowych w zakresie opłaty od zarzutów ( postanowienie k. 55). Z uwagi na to, iż był stroną przegrywająca proces, nie było podstaw do obciążenia tą opłatą powoda. Tym samym w/w nieuiszczone koszty sadowe należało przejąć na rachunek Skarbu Państwa zgodnie z art. 113 ust. 1 uksc– o czym orzeczono w pkt. II sentencji.

Mając na uwadze powyższe okoliczności i treść przepisów prawa, Sąd orzekł jak w wyroku.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.