Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 29.10.2015 r. Nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w wyniku rozpoznania wniosku Z. S. z dn. 11.02.2013 r. o umorzenie należności na podstawie przepisów ustawy z 9.11.2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551), umorzył postępowanie w zakresie umorzenia należności z tytułu składek na wnioskodawcy obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe za okres od stycznia 1999 r. do grudnia 2002 r. na ubezpieczenia zdrowotne za okres od czerwca 1999 r. do grudnia 2002 r. oraz na Fundusz Pracy za okres od stycznia 1999 r. do grudnia 2002 r. W uzasadnieniu organ rentowy argumentował, że na dzień wydania nn. decyzji ubezpieczony nie posiada nieopłaconych należności na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe za okres od 1.01.1999 r. do 12.2002 r. na ubezpieczenie zdrowotne za okres od czerwca 1999 r. do grudnia 2002 r. oraz na Fundusz Pracy za okres od 1.01.1999 r. do 12.2002 r. Zakład uznał wniosek ubezpieczonego z 11.02.2013 r. w części umorzenia zadłużenia za okresy wskazane w sentencji decyzji, za bezprzedmiotowy /decyzja k. 117 akt ZUS/.

Decyzją z 29.10.2015 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w związku z uprawomocnieniem się decyzji z 14.07.2014 r. nr (...), określającej podlegające i niepodlegające umorzeniu należności z tytułu składek zewidencjonowanych na koncie rozliczeniowym Z. S. określającej podlegającej i niepodlegającej umorzeniu należności z tytułu składek zewidencjonowanych na koncie rozliczeniowych Z. S. zamieszkałego w C. przy ul. (...) oraz ujawnieniem okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji mających wpływ na prawo stwierdzone tą decyzją Zakład ustalił ponownie, że:

1. według stanu na dzień 4.04.2013 r. umorzeniu będą podlegały należności z tytułu składek na:

a. ubezpieczenia społeczne za okres od marca 2003 r. do lutego 2009 r., w łącznej kwocie 67569,09 zł w tym z tytułu:

- składek 35042,29 zł,

- odsetek 30494 zł,

- opłaty dodatkowej 1100 zł,

- kosztów upomnienia 932,80 zł,

b. ubezpieczenia zdrowotne za okres od marca 2003 r. do lutego 2009 r., w łącznej kwocie 23828,54 zł w tym z tytułu:

- składek 12229,74 zł,

- odsetek 10336 zł,

- opłaty dodatkowej 330 zł,

- kosztów upomnienia 932,80 zł,

c. Fundusz Pracy za okres od marca 2003 r. do lutego 2009 r., w łącznej kwocie 5918,54 zł w tym z tytułu:

- składek 2644,74 zł,

- odsetek 2261 zł,

- opłaty dodatkowej 80 zł,

- kosztów upomnienia 932,80 zł,

2. warunkiem umorzenia ww. należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu, które zostały określone w tabelarycznym załączniku do decyzji.

Zakład podał, że należności z tytułu składek za okres od 1.01.1999 r. nieobjęte postępowaniem o umorzeniu należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się nn. decyzji wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 121) oraz wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Rady Ministrów z 18.04.2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczenia składek, do których poboru jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2008 r., Nr 78, poz. 465 ze zm.) lub w terminie wynikającym z zawartej umowy o rozłożeniu zadłużenia na raty, o ile taka umowa zostanie zawarta w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia /decyzja k. 112 akt ZUS/.

Ubezpieczony uznając obie ww. decyzje za krzywdzące złożył od nich odwołania, w których podniósł, że nie rozumienie dlaczego ZUS chce podważać prawomocną decyzję z 14.07.2014 r. Nr (...) jak również nie rozumie dlaczego do dnia dzisiejszego nie została rozliczona nadpłata na koncie, która według zobowiązanego na koniec 2002 r. wynosiła 32413,63 zł. Ponadto odwołujący podniósł, że wobec nieotrzymania zaświadczenia o niezaleganiu i tym samym braku możliwości skorzystania z dofinansowania w ramach dużego B., poniósł z tego tytułu dodatkowe straty i w związku z tym składa odwołania /odwołania k. 2, k. 2 U VIII 41/16/.

W odpowiedziach na odwołania ZUS wniósł o ich oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko /odpowiedź na odwołanie k. 3-4, k. 3-4 załączonych akt VIII U 41/16/.

Postanowieniem z 15.09.2016 r. Sąd Okręgowy połączył sprawę zainicjowaną odwołaniem wnioskodawcy od decyzji o umorzeniu należności składkowych o sygnaturze VIII U 41/16 do sprawy o sygnaturze VIII U 40/16, celem wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia /postanowienie k. 12 załączonych akt VIII U 41/16/.

Na rozprawie z 15.09.2016 r. wnioskodawca poparł odwołanie, pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie obu odwołań /e-prot. z 15.09.2016 r.: 00:00:33, 00:06:01/.

Na rozprawie z 8.03.2018 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, podniósł, że w obu decyzjach nic nie zgadza się, gdyż istniała nadpłata na koncie wnioskodawcy z tytułu składek z prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca podniósł, że druga decyzja dotyczy tego, że należne składek zostały umorzone w związku z nadpłatą. Ponadto wnioskodawca oświadczył, że w decyzji abolicyjnej niezgodne jest to, że nie posiada zaległości wobec ZUS. Pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zwrócenie się do ZUS o rozliczenie nadpłaty w kwocie 32000 zł i do złożenia przez organ rentowy pisma wnioskodawcy z załącznikiem.

Natomiast pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołań od obu decyzji.

/e-prot. z 8.03.2019 r.: 00:01:44-00:13:45/.

Na rozprawie w dn. 28.03.2019 r. – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku w nn. sprawie – pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołania i wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej z urzędu, oświadczając jednocześnie, że koszty te nie zostały uiszczone w całości, w części, a pełnomocnik ZUS wniósł o ich oddalenie /e-prot. z 28.03.2019 r.: 00:01:16, 00:28:35/.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawca - Z. S. rozpoczął prowadzenie działalności pod firmą (...) z siedzibą w Ł. w dn. 28.06.1978 r., a zaprzestał z dn. 1.04.2012 r., zaś wykreślenie z rejestru nastąpiło z dn. 3.04.2013 r. W dn. 2.01.2014 r. Z. S. ponownie rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, która została na mocy art. 34 ust. 5 pkt 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wykreślona z urzędu w dn. 15.02.2018 r. /bezsporne, wydruk z (...) k. 26 akt ZUS/.

W dniu 4.04.2013 r. do ZUS wpłynął wniosek Z. S., wspólnika spółki cywilnej pod nazwą (...)- (...), NIP: (...) o umorzenie należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące działalność gospodarczą na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy za okres od stycznia 1999 r. do lutego 2009 r. /niesporne, wniosek k. 4 akt ZUS/.

Postanowieniem z 18.04.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. postanowił zawiesić postępowanie w sprawie ww. wniosku, które postanowieniem z 28.01.2014 r. zostało podjęte /postanowienia k. 22, 41 akt ZUS/.

W dn. 14.07.2014 r. została przez ZUS wydana decyzja nr (...) r., która według stanu konta ubezpieczonego na dzień 4.04.2013 r. określiła, iż umorzeniu podlegają należności:

1. Na FUS za okres 01/1999 - 12/2002, (...), z czego:

Należność główna: 53.427,15 zł

Odsetki: 60.437,30 zł

Opłata dodatkowa: 1.100,00 zł

Koszty upomnień: 932,80 zł

2. Na FUZ za okres 06/1999 -12/2002, (...), z czego:

Należność główna: 16.042,24 zł

Odsetki: 16.380,90 zł

Opłata dodatkowa: 330,00 zł

Koszty upomnień: 932,80 zł

3. Na (...) za okres 01/1999 - 12/2002, (...), z czego:

Odsetki: 4.408,70 zł

Opłata dodatkowa: 80,00 zł

Koszty upomnień: 932,80 zł

Warunkiem umorzenia w/w należności była spłata należności niepodlegających umorzeniu tj.: 1. na FUS za okres 03/2009 - 12/2009, z czego:

Należność główna: 5.211,49 zł

Odsetki: 2.330,00 zł

2. Na FUZ za okres 03/2009 - 12/2009, z czego:

Należność główna: 2.242,40 zł

Odsetki: 1.003,00 zł

3. Na (...) za okres 03/2009 - 12/2009, z czego:

Należność główna: 469,40 zł

Odsetki: 210,00 zł

W/w odsetki były naliczone na 4.04.2013 r.

Jednocześnie ZUS w swojej decyzji wskazał, iż należności mogą ulec zmianie m.in. na skutek złożenia dokumentów zgłoszeniowych lub rozliczeniowych, lub ich korekt /decyzja k.47 akt ZUS/.

W dn. 18.07.2014 r. Z. S. wystąpił z pismem, wskazującym na posiadanie nadpłaty składek na koncie spółki (...): (...), której był wspólnikiem w okresie do 2006 r., która wg wnioskodawcy winna pokryć zadłużenie na koncie osobistym NIP: (...). Na koncie spółki (...) nie stwierdzono nadpłaty. Jednocześnie uporządkowano konto ubezpieczonego Z. S. /pismo ZUS k. 97 akt ZUS/.

Pismem z 14.08.2014 r. ZUS w odpowiedzi na ww. pismo w sprawie rozliczenia konta poinformował odwołującego, że na podstawie zaewidencjonowanych w kompleksowym systemie informatycznym ZUS dokumentów rozliczeniowych oraz dokonanych wpłat, z uwzględnieniem umorzenia składek na podstawie ustawy z 9.11.2012 r. na dzień 13.08.2014 r. na koncie figuruje zadłużenie na:

- FUS za okres od marca 2009 r. do grudnia 2009 r. w kwocie 5211,49 zł, za okres od stycznia 2014 r. do kwietna 2014 r. w kwocie 2128,99 zł,

- na FUZ za okres od marca 2009 r. do grudnia 2009 r. w kwocie (...),40z ł, za okres od stycznia 2014 r. do kwietnia 2014 r. w kwocie 1081,60 zł,

- na FP za okres od marca 2009 r. do grudnia 2009 r. w kwocie 469,40 zł, za okres od stycznia 2014 r. do kwietnia 2014 r. w kwocie 165,21 zł.

Ponadto ZUS wskazał do uregulowania również składki za okres od maja 2014 r. do lipca 2014 r. na: FUS w kwocie 482,34 zł, na FUZ w kwocie 811,20 zł.

Zakład podał, że od ww. zobowiązań należne są odsetki za zwłokę liczone od następnego dnia po upływie terminu płatności danej składki do dnia zapłaty włącznie na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 3.07.2012 r., poz. 749). Jednocześnie ZUS poinformował, że konto spółki nie wskazuje nadpłaty składek w związku z powyższym brak możliwości zaliczenia nadpłaty na konto wnioskodawcy / pismo ZUS z 14.08.2014 r. k. 103/.

Pismem z dn. 3.09.2015 r. Z. S. został poinformowany, że w związku z ujawnieniem okoliczności istniejących przed wydaniem prawomocnej decyzji z 14.07.2014 r. Nr (...), które mają wpływ na rodzaj i wysokość należności z tytułu skłądek podlegających i niepodlegających umorzeniu, ZUS na podstawie art. 61 par. 1 kpa w zw. z art. 83a ust. 1 ustawy systemowej wszczął ponownie z urzędu postępowanie administracyjne oraz w zw. z art. 10 par.1 kpa poinformował o przysługującycm prawie do wypowiedzenia się w zakresie zebranych dowodów i materiałów praz zgłoszonych żądań /niesporne/.

Z. S. zapoznał się w dn. 23.10.2015 r. z przedmiotowym materiałem dowodowym, nie zgadzając się z nowym rozliczeniem /niesporne/.

Jednocześnie ZUS wydał pierwszą zaskarżoną decyzję nr (...) z 29.10.2015 r. umarzając postępowanie w zakresie umorzenia należności z tytułu składek na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe za okres 01/1999 do 12/2002, na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 06/1999 do 12/2002, oraz od 01/1999 do 12/2002 /decyzja k. 117 akt ZUS/.

Drugą zaskarżoną decyzją z 29.10.2015 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w związku z uprawomocnieniem się decyzji z 14.07.2014 r. nr (...), określającej podlegające i niepodlegające umorzeniu należności z tytułu składek zewidencjonowanych na koncie rozliczeniowym Z. S. określającej podlegającej i niepodlegającej umorzeniu należności z tytułu składek zewidencjonowanych na koncie rozliczeniowych Z. S. oraz ujawnieniem okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji mających wpływ na prawo stwierdzone tą decyzją Zakład ustalił ponownie, że:

1. według stanu na dzień 4.04.2013 r. umorzeniu będą podlegały należności z tytułu składek na:

a. ubezpieczenia społeczne za okres od marca 2003 r. do lutego 2009 r., w łącznej kwocie 67569,09 zł w tym z tytułu:

- składek 35042,29 zł,

- odsetek 30494 zł,

- opłaty dodatkowej 1100 zł,

- kosztów upomnienia 932,80 zł,

b. ubezpieczenia zdrowotne za okres od marca 2003 r. do lutego 2009 r., w łącznej kwocie 23828,54 zł w tym z tytułu:

- składek 12229,74 zł,

- odsetek 10336 zł,

- opłaty dodatkowej 330 zł,

- kosztów upomnienia 932,80 zł,

c. Fundusz Pracy za okres od marca 2003 r. do lutego 2009 r., w łącznej kwocie 5918,54 zł w tym z tytułu:

- składek 2644,74 zł,

- odsetek 2261 zł,

- opłaty dodatkowej 80 zł,

- kosztów upomnienia 932,80 zł,

2. warunkiem umorzenia ww. należności jest spłata należności niepodlegających umorzeniu, które zostały określone w tabelarycznym załączniku do decyzji.

Zakład podał, że należności z tytułu składek za okres od 1.01.1999 r. nieobjęte postępowaniem o umorzeniu należy uregulować w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się nn. decyzji wraz z odsetkami naliczonymi do dnia wpłaty włącznie zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 121) oraz wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Rady Ministrów z 18.04.2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczenia składek, do których poboru jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2008 r., Nr 78, poz. 465 ze zm.) lub w terminie wynikającym z zawartej umowy o rozłożeniu zadłużenia na raty, o ile taka umowa zostanie zawarta w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji określającej warunki umorzenia /decyzja k. 112 akt ZUS/.

Zgodnie z wiedzą z zakresu księgowości:

- według stanu na dzień 4.04.2013 r. wnioskodawca miał uregulowane jedynie następujące składki:

1) na FUS

(...): 433,20 zł

(...): 433,20 zł

Razem: 866,40 zł

2)na FUZ

(...): 100,60 zł

(...): 100,60 zł

Razem: 201,20 zł

3)na (...)

(...): 30,81 zł

(...): 30,81 zł

- według stanu na dzień 29.10.2015 w wyniku uporządkowania konta zostały uregulowane

składka na: 1) na FUS - 51,47 zł, 2) na FUZ - 0,31 zł, 3) na (...) 0,09 zł.

Biorąc pod uwagę powyższe dane zgodnie z wiedzą z zakresu księgowości w wyniku uporządkowania konta ubezpieczonego Z. S. zmniejszyło się jego ogólne zadłużenie w ZUS w okresie od 01/1999 do 12/2009 tj.:

- wartość FUS zmniejszyła się o 18.303,29 zł (59.526,41 zł - 41.171,65 zł - 51,47zł)

- wartość FUZ zmniejszyła się o 3.812,19 zł (18.486,15 zł - 14.673,65 - 0,31 zł)

- wartość (...) zmniejszyła się o 1.255,53 zł (4.431,47 zł - 3.175,85 zł - 0,09 zł)

Razem: 23.371,01 zł.

Zgodnie z wiedzą z zakresu księgowości z powyższego wynika, że była podstawa do zmiany decyzji nr (...) z dnia 14.07.2014 r., gdyż po pierwsze decyzja nr (...) z dnia 29.10.2015 r. dotycząca umorzenia postępowania o okres od 01/1999 do 12/2002 wydana jest prawidłowo, z uwagi na brak zadłużenia wnioskodawcy za ten okres. Jeśli nie ma zadłużenia za ten okres, to nie mogą być umorzone składki za ten okres, a po drugie decyzja nr (...) z dnia 29.10.2015 r. zmniejszyła składki podlegające umorzeniu z uwagi na zmniejszenie należności na FUS, FUZ i (...). Dodatkowo decyzja określiła dodatkowe zadłużenie, które powstało na koncie Z. S., który od 2.01.2014 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej.

Według dokumentacji ZUS zgodnie z wiedzą z zakresu księgowości zgodnie z ustawą abolicyjną umorzeniu podlegają należności:

1)Na FUS za okres 03/2003 - 02/2009, z czego:

Należność główna: 35.042,29 zł ,

Odsetki: 30.494,00 zł

Opłata dodatkowa: 1.100,00 zł

Koszty upomnień: 932,80 zł

2)Na FUZ za okres 03/2003 - 02/2009, z czego:

Należność główna: 12.229,74 zł

Odsetki: 10.336,00 zł

Opłata dodatkowa: 330,00 zł

Koszty upomnień: 932,80 zł

3)Na (...) za okres 03/2003 - 02/2009, z czego:

Należność główna: 2.644,74 zł

Odsetki: 2.261,00 zł

Opłata dodatkowa: 80,00 zł

Koszty upomnień: 932,80 zł

Warunkiem umorzenia w/w należności byłaby spłata należności niepodlegających umorzeniu tj.:

1)Na FUS za okres 03/2009 - 12/2009, (...) należność główna w kwocie 18.017,74 zł;

2)Na FUZ za okres 03/2009 - 12/2009, (...) należność główna w kwocie 7.443,07 zł;

3)Na (...) za okres 03/2009-12/2009, (...)- (...) należność główna 469,40 zł wraz z należnymi odsetkami.

Rzekomej nadpłaty, która według twierdzeń wnioskodawcy mogłaby rozliczyć zobowiązania odwołującego, zgodnie z wiedzą z zakresu księgowości, nie można ustalić z następujących przyczyn: 1) z dokumentacji ZUS nie wynika nadpłata; 2) wnioskodawca Z. S. nie przedstawił żadnego dokumentu wskazującego na istnienie nadpłaty; 3) z korespondencji między wnioskodawcą a ZUS z dnia 17.12.2014 r. wynika, iż wnioskodawca mimo takiego obowiązku nie składał w terminie deklaracji rozliczeniowych; 4) dodatkowo konta płatnika spółki cywilnej (...) zawiera szereg nieprawidłowości tj. m.in. nie wyrejestrowano 17 ubezpieczonych pracowników; 5) mimo prób przeprowadzenia kontroli płatnika, na podjęte wezwania nikt się nie zgłaszał; 6) dodatkowo hipotetyczna nadpłata na koncie płatnika spółki byłaby nadpłatą należną wspólnikom spółki i nie mogłaby z automatu być przeksięgowana na zobowiązania płatnika składek Z. S.. Wymagałoby to pisemnej zgody pozostałych wspólników na dokonanie takich czynności; 7) hipotetyczna nadpłata w pierwszej kolejności pokryłaby najstarsze zobowiązania wobec ZUS. Przy wielkości składek umorzonych ustawą abolicyjną, nie wpłynęłaby ona w żaden sposób na składki nie podlegające umorzeniu, które wnioskodawca jest zobowiązany uregulować.

/podstawowa pisemna opinia biegłego z zakresu księgowości k. 127 – 137, uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu księgowości e-prot. z 28.03.2019 r.: 00:03:27 – 00:11:51/.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w całości na podstawie powołanych dokumentów oraz pełnowartościowej opinii biegłego z zakresu księgowości.

W szczególności Sąd uwzględnił, że biegła w swojej uzupełniającej ustnej opinii w sposób szczegółowy i wnikliwy wyjaśniła, że na stronie 10 opinii pisemnej wkradł się jedynie błąd pisarski, gdyż podana kwota należności głównej na FUZ wynosi 12229,74 zł i jest zgodna z decyzją ZUS, a jej wysokość wynika ze składowych opisanych w opinii. Ponadto biegła wyjaśniła, że pierwsza decyzja z 4 kwietnia 2013 r. była wydana w oparciu o deklaracje złożone przez wnioskodawcę, natomiast gdy wnioskodawca wniósł o uporządkowanie konta okazało się wówczas, że zobowiązania od stycznia 1999 r. do grudnia 2002 r. w ogóle nie powinno być, a skoro ich nie było, no to nie mogły być umorzone i z tego m.in. wynika decyzja o umorzeniu postępowania. Biegła wyjaśniła też, że od stycznia 2014r. pojawiły się kolejne nieuregulowane zobowiązania do wnioskodawcy , które wpłynęły na kwotę niepodlegającą umorzeniu, a która musi być zapłacona, aby mogły zostać umorzone zobowiązania do lutego 2009r., akcentując, że są to dwa powody, dla których w decyzji zostały zmienione kwoty. Ponadto Sąd zważył, że biegła wyjaśniła w sposób logiczny, że w tabelach zawartych w opinii podzielono należności na 3 okresy celem weryfikacji do lutego 2009 r., od marca do grudnia 2009 r., od stycznia 2014 r. do lipca 2015 r. i że w tabelach tych są należności wynikające z deklaracji oraz korekt sporządzonych z urzędu przez ZUS, a także, że te zobowiązania zostały pomniejszone o kwoty, które wnioskodawca wpłacił za ten okres co jest wyszczególnione na str. 9 opinii, konkludując, że wyliczenia matematyczne są zgodne z decyzją. Ponadto biegła wyjaśniła, że jeżeli miałaby być nadpłata musiałyby być jakieś wpłaty, a od 1999 roku do lipca 2015r. są zewidencjonowana na koncie wnioskodawcy tylko dwie wpłaty w łącznej sumie 1881,09 zł. Biegła zaznaczyła, że wydając opinię opierała się na dokumentach rozliczeniowych, natomiast w świetle dostępnej dokumentacji nie ma podstaw do stwierdzenia z czego miałaby istnieć taka wysoka nadpłata, o której twierdzi wnioskodawca. Nadto biegła wyjaśniła, że jeżeli istniała jakkolwiek nadpłata z wpłat dokonywanych na konto spółki to należałoby rozliczyć wszelkie rozrachunki związane ze spółką cywilną, która posiadała swój odrębny NIP, przy czym składki ZUS każdy wspólnik powinien regulować indywidualnie, a jeżeli spółka ma pracowników, to są oni rozliczani pod NIP spółki. Biegła wskazała, że na NIPie wnioskodawcy nie ma nadpłaty, dodając, że wnioskdawca powinien rozliczyć i uporządkować konto spółki i wyjaśniając, że jeżeli jest nadpłata na koncie spółki należy do wspólników spółki, a nie wnioskodawcy, a w takim wypadku musiałaby być zgoda obu wspólników na przeksięgowanie nadpłaty. Biegła podkreśliła, że miała wgląd w konta dotyczące wnioskodawcy i stwierdziła, że na koncie wnioskodawcy nie ma wpłat. Z korespondencji ZUS wynika, że chciał przeprowadzić kontrolę w spółce, ale nie udało się jej przeprowadzić. Był szereg nieprawidłowości w spółce, nie zarejestrowano 17 pracowników. Biegła wyjaśniła, że nie rozliczała zobowiązań spółki tylko rozliczała zobowiązania wnioskodawcy jako ubezpieczonego. W tym stanie rzeczy zdaniem Sądu Okręgowego wszelkie wątpliwości zostały przez biegłą wyjaśnione w sposób szczegółowy, wnikliwy i rzetelny, a jej wnioski końcowe pozwoliły poczynić Sądowi jednoznaczne ustalenia w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania podlegają oddaleniu.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 9.11.2012 r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą (Dz. U. z 2012 r., poz. 1551 ze zm.) tzw. ustawą abolicyjną, Na wniosek osoby podlegającej w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności w rozumieniu art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.): 1) która przed dniem 1 września 2012 r. zakończyła prowadzenie pozarolniczej działalności i nie prowadzi jej w dniu wydania decyzji, o której mowa w ust. 8, 2) innej niż wymieniona w pkt 1 - umarza się nieopłacone składki na te ubezpieczenia za okres od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 28 lutego 2009 r. oraz należne od nich odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty upomnienia, opłaty dodatkowe, a także koszty egzekucyjne naliczone przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Z kolei w art. 1 ust. 6 ww. ustawy postanowiono, że umorzenie należności, o których mowa w ust. 1, skutkuje umorzeniem nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy za ten sam okres oraz należnych od nich, za ten sam okres, odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 10 ww. ustawy warunkiem umorzenia należności, o których mowa w ust. 1 i 6, jest nieposiadanie na dzień wydania decyzji, o której mowa w ust. 13 pkt 1, niepodlegających umorzeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od dnia 1 stycznia 1999 r., do opłacenia których zobowiązana jest osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub płatnik składek, o którym mowa w ust. 2, oraz należnych od tych składek odsetek za zwłokę, opłat prolongacyjnych, kosztów upomnienia, opłat dodatkowych, a także kosztów egzekucyjnych naliczonych przez dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, naczelnika urzędu skarbowego lub komornika sądowego.

Sąd zważył, że z powyższego wynika, że warunkiem umorzenia należności za okres podlegający ustawie jest nieposiadanie zaległości za okres od 28.02.2009 r. do czasu zawieszenia – wyrejestrowania płatnika.

Ponieważ w sprawie spornym było istnienie rzekomej nadpłaty, o której twierdził wnioskodawca, a która jego zdaniem winna podlegać zaliczeniu na poczet jego zobowiązań, przeto Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu księgowości, w której wskaże jaka jest zaległość ( zadłużenie) lub nadpłata z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne wnioskodawcy Z. S. na dzień wydania decyzji nr (...) tj. 29 października 2015 roku oraz czy były podstawy do zmiany decyzji z dnia 14 lipca 2014 roku nr (...). Uznając opinię biegłego za pełnowartościowy dowód w nn. sprawie Sąd zważył, że z opinii tej wynika, że wyliczenia matematyczne biegłej dotyczące wyliczeń ZUS biegła dokonała zestawienia wartości deklaracji konta wnioskodawcy na dzień 4.04.2013 r. i 29.10.2015 r. Analiza powyższych zestawień jest zgodna z zaskarżoną decyzją. Ponadto Sąd zważył, że z opinii biegłej wynika, że aby mogła istnieć rzekoma nadpłata to wcześniej musiałyby być jakieś wpłaty na konto wnioskodawcy, a tymczasem od 1999 roku do lipca 2015r. są zewidencjonowana na koncie wnioskodawcy tylko dwie wpłaty w łącznej sumie 1881,09 zł. Trzeba też wyraźnie zaznaczyć, że biegła w sposób rzetelny i właściwy dokonała powyższego zestawienia, gdyż jak wyjaśniła opierała się na dokumentach rozliczeniowych, która nie daje podstaw do stwierdzenia z czego miałaby powstać tak wysoka nadpłata, o której twierdzi wnioskodawca. Ponadto zgodnie z wiedzą z zakresu księgowości biegła wyjaśniła w swojej opinii, że jeżeli istniała jakkolwiek nadpłata z wpłat dokonywanych na konto spółki to należałoby rozliczyć wszelkie rozrachunki związane ze spółką cywilną, która posiadała swój odrębny NIP, jednocześnie zaznaczając, że składki ZUS każdy wspólnik powinien regulować indywidualnie, a jeżeli spółka ma pracowników, to są oni rozliczani pod NIP spółki. Z opinii biegłej wynika też, że na NIPie wnioskodawcy nie ma nadpłaty, przy czym wnioskodawca powinien rozliczyć i uporządkować konto spółki a jeżeli jest nadpłata na koncie spółki to należy ona do wspólników spółki, a nie wnioskodawcy, co oznacza, że w takim wypadku musiałaby być zgoda obu wspólników na przeksięgowanie nadpłaty. Z opinii biegłej księgowej wynika też, że sporządzając swoją opinię miała ona wgląd w konta dotyczące wnioskodawcy i na tej podstawie stwierdziła, że na koncie wnioskodawcy nie ma wpłat. Ponadto biegła wyjaśniła, że z korespondencji ZUS wynika, że chciał przeprowadzić kontrolę w spółce, ale nie udało się jej przeprowadzić, zaznaczając, że był szereg nieprawidłowości w spółce, nie zarejestrowano 17 pracowników. Z opinii uzupełniającej biegłej wynika też, że nie rozliczała zobowiązań spółki tylko rozliczała zobowiązania wnioskodawcy jako ubezpieczonego.

Mając powyższe na uwadze Sąd na rozprawie w dn. 28.03.2019 r. oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o złożenie dokumentacji dotyczącej spółki, gdyż ustalając prawidłowość zobowiązań wnioskodawcy jako ubezpieczonego prowadzącego indywidualną działalność gospodarczą w świetle ww. opinii biegłego z zakresu księgowości nie miało to wpływu na rozstrzygnięcie nn. sprawy.

Ponadto z opinii biegłej wynika, że wbrew twierdzeniom odwołującego rzekomej nadpłaty nie można ustalić z następujących przyczyn: 1) z dokumentacji ZUS nie wynika nadpłata; 2) wnioskodawca Z. S. nie przedstawił żadnego dokumentu wskazującego na istnienie nadpłaty; 3) z korespondencji między wnioskodawcą a ZUS z dnia 17.12.2014 r. wynika, iż wnioskodawca mimo takiego obowiązku nie składał w terminie deklaracji rozliczeniowych; 4) dodatkowo konta płatnika spółki cywilnej (...) zawiera szereg nieprawidłowości tj. m.in. nie wyrejestrowano 17 ubezpieczonych pracowników; 5) mimo prób przeprowadzenia kontroli płatnika, na podjęte wezwania nikt się nie zgłaszał; 6) dodatkowo hipotetyczna nadpłata na koncie płatnika spółki byłaby nadpłatą należną wspólnikom spółki i nie mogłaby z automatu być przeksięgowana na zobowiązania płatnika składek Z. S.. Wymagałoby to pisemnej zgody pozostałych wspólników na dokonanie takich czynności; 7) hipotetyczna nadpłata w pierwszej kolejności pokryłaby najstarsze zobowiązania wobec ZUS. Przy wielkości składek umorzonych ustawą abolicyjną, nie wpłynęłaby ona w żaden sposób na składki nie podlegające umorzeniu, które wnioskodawca jest zobowiązany uregulować.

Ponadto z opinii biegłej wynika, że była podstawa do zmiany decyzji nr (...) z dnia 14.07.2014 r., skoro decyzja nr (...) z dnia 29.10.2015 r. dotycząca umorzenia postępowania o okres od 01/1999 do 12/2002 wydana jest prawidłowo, z uwagi na brak zadłużenia wnioskodawcy za ten okres. W sposób logiczny biegła uzasadniła w swojej opinii wnioski końcowe, że jeśli nie ma zadłużenia za ten okres, to nie mogą być umorzone składki za ten okres, a po drugie decyzja nr (...) z dnia 29.10.2015 r. zmniejszyła składki podlegające umorzeniu z uwagi na zmniejszenie należności na FUS, FUZ i (...). Dodatkowo decyzja określiła dodatkowe zadłużenie, które powstało na koncie Z. S., który od 2.01.2014 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że zaskarżone decyzje nie są obarczone jakimkolwiek błędem, i jako takie są one prawidłowe.

Z tych względów, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd przyznał ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz adwokat A. D. kwotę 221,40 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu wnioskodawcy. Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku o adwokaturze (tj. Dz. U. z 2018 roku poz. 1184) koszty pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu ponosi Skarb Państwa. W myśl § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019 r. poz. 18) opłaty wynoszą 90 zł w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego oraz w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym. Biorąc jednak pod uwagę niezbędny nakład pracy adwokata, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy oraz stawiennictwo w sądzie, stosownie do treści § 4 ust.2 pkt 1 przyznał kwotę w podwójnej wysokości tj. 180 zł . Zgodnie zaś z § 4 ust.3 w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1 i 2, Sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach. Z tych względów Sąd zwiększył należną kwotę o kwotę podatku VAT 23% tj. o kwotę 41,40 zł.

A.P.