Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 sierpnia 2018 roku (znak: I/20/139006843), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 27 kwietnia 2018 roku odmówił D. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 20 lipca 2018 roku ubezpieczony nie został uznany za niezdolnego do pracy, wobec czego brak jest podstaw do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

/decyzja – k. 178 akt ZUS/

W dniu 7 września 2018 roku D. S. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz zasądzenie od organu rentowego na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odwołania wnioskodawca podniósł, iż jego dolegliwości mają charakter przewlekły. Ujawnione choroby skutecznie uniemożliwiają mu podjęcie pracy zarobkowej. Objawy skutkują długotrwałą niezdolnością do pracy.

/odwołanie – k. 3-5/

W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu 24 września 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 8-9/

Na rozprawie w dniu 20 maja 2019 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/protokół rozprawy – oświadczenia pełnomocników stron – 00:24:03-00:25:03 - płyta CD – k. 64/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. S. urodził się w dniu (...). Wnioskodawca z zawodu jest kucharzem. Pracował jako marynarz-kucharz, ostatnio jako pracownik ochrony.

/bezsporne/

W okresie od dnia 15 listopada 2016 roku do dnia 31 maja 2018 roku wnioskodawca otrzymywał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

/bezsporne/

W dniu 27 kwietnia 2018 roku wnioskodawca złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek – k. 164-165 akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u niego przewlekłą chorobę niedokrwienną serca, stan po (...) w kwietniu 2014 roku. Stan po (...) z implantacją stentu we wrześniu 2014 roku, P. (...) z implantacją stentu w marcu 2015 roku, cukrzycę typu 2, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa lędźwiowego bez upośledzenia sprawności ruchowej, otyłość. Orzeczeniem z dnia 5 lipca 2018 roku Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

/orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 175 akt ZUS, opinia lekarska Lekarza Orzecznika ZUS – k. 76-77 dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej ZUS/

W dniu 5 lipca 2018 roku wnioskodawca złożył sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, domagając się rozpatrzenia jego sprawy przez Komisję Lekarską ZUS.

/sprzeciw – k. 78-79 dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej ZUS/

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u niego przewlekłą chorobę niedokrwienną serca, stan po (...) 7 lipca 2014 roku, po P. Cx+DES - 22 września 2014 roku, po (...) pnia (...) + DES oraz (...)+2DES - 30 marca 2015 roku, cukrzycę typu 2 na diecie – dobrze wyrównaną, przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego oraz obu barkach w przebiegu zmian zwyrodnieniowo – dyskopatycznych bez istotnego upośledzenia sprawności ruchowej, bez objawów korzeniowych, otyłość. Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 20 lipca 2018 roku uznała, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

/orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 176 akt ZUS, opinia lekarska Komisji Lekarskiej ZUS – k. 82-84 dokumentacji orzeczniczo- lekarskiej ZUS/

W wyniku powyższego orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 20 lipca 2018 roku, organ rentowy decyzją z dnia 2 sierpnia 2018 roku, odmówił D. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/decyzja – k. 178 akt ZUS/

W badaniu sądowo – kardiologicznym z dnia 18 października 2018 roku rozpoznano u wnioskodawcy przewlekłą stabilną chorobę niedokrwienną serca, stan po zabiegu angioplastyki pnia lewej tętnicy wieńcowej z implantacją stentu DES i gałęzi okalającej (GO) z implantacją 2 stentów DES - 30 marca 2015 roku, stan po zabiegu angioplastyki GO (gałęzi okalającej) z implantacją stentu DES - wrzesień 2014 roku, stan po kardiochirurgicznym zabiegu (...) tj. bypass’y (operacyjne wszczepienie pomostów) - 7 lipca 2014 roku. Dodatkowo rozpoznano cukrzycę typu 2, dyslipidemię oraz otyłość. Badany był poddawany inwazyjnym zabiegom oceny tętnic wieńcowych. Zastosowana metoda leczenia – angioplastyka tętnic wieńcowych – u wnioskodawcy była skuteczna. Z uwagi na zaawansowany proces miażdżycowy dotyczący pnia lewej tętnicy wieńcowej zakwalifikowany został do zabiegu kardiochirurgicznego. Od 2015 roku nie było konieczności kwalifikowania wnioskodawcy do następnych zabiegów. Zastosowane leczenie zabiegowe pozwoliło uniknąć uszkodzenia mięśnia sercowego, ewentualnie zawału mięśnia sercowego. Osiągnięto możliwie najkorzystniejszy efekt zabiegów. W badaniu ECHO serca z dnia 3 października 2017 roku uwidoczniono m.in. dobrą globalną funkcję skurczową mięśnia lewej komory serca, bez zaburzeń kurczliwości mięśnia lewej komory serca (z oszacowaną frakcją wyrzutową EF – 50% tj. norma). Oznacza to brak uszkodzenia mięśnia sercowego. W ostatnim badaniu próby wysiłkowej z 22 czerwca 2016 roku nie wykazano istotnych zmian. Oznacza to dobrą wydolność układu krążenia. Z punktu widzenia kardiologa wnioskodawca nie jest osobą niezdolną do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. Ewentualne zaostrzenie chorobowe powinno być realizowane w ramach czasowego zasiłku chorobowego.

/pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu kardiologii R. G. k. 16-19/

W badaniu ECHO serca przeprowadzonym w dniu 26 października 2018 roku rozpoznano u ubezpieczonego poszerzenie lewej komory i lewego przedsionka (LK 38/47 mm, LP 44 mm, Ao 35 mm, PK 25 mm). Zastawki serca o budowie prawidłowej, przepływy w normie. Odcinkowe zaburzenia kurczliwości pod postacią kinezy podstawnych segmentów ściany dolnej i tylnej z nieco obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory sEF 48%. Zaburzenia funkcji rozkurczowej pod postacią upośledzonej reakcji. Osierdzie bez zmian.

/opis badania ECHO serca k. 45/

Wnioskodawca ma liczne schorzenia kardiologiczne. Jest po wielu poważnych zabiegach tj. bypassów, angioplastyki. Jest leczony z powodu zaawansowanej choroby wieńcowej, czyli zwężenia tętnicy wieńcowej. Nastąpiła stabilizacja choroby u wnioskodawcy i nie ma konieczności wykonywania u niego zabiegów inwazyjnych. Istnieje duże ryzyko wystąpienia u niego zawału, czy też udaru. Otyłość wpływa ona na zwiększenie ryzyka. Samo ryzyko jednak nie definiuje niezdolności do pracy. U wnioskodawcy nie doszło do uszkodzenia mięśnia sercowego. Po przeprowadzeniu wszystkich zabiegów osiągnięto maksymalnie dobry efekt. Wcześniejsza niezdolność wnioskodawcy do pracy spowodowana była przebytymi zabiegami. Po przeprowadzeniu takiego typu zabiegów orzekana jest niezdolność.

Norma frakcji wyrzutowej jest powyżej 50%. Wynik badania ECHO serca przeprowadzonego u ubezpieczonego w dniu 26 października 2018 roku nie wpływa na wnioski orzecznicze. W takim wyniku nie ma opisywanej dużej dysfunkcji kurczliwości.

/ustna opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu kardiologii R. G. 00:03:54-00:21:38 płyta CD k. 64/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o powołane dokumenty oraz opinie: pisemną i ustną biegłego lekarza specjalisty kardiologa R. G.. Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał w/w opinię biegłego za wiarygodną, gdyż jest rzetelna i sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot. Opinia została sporządzona w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej oraz wyniki badania bezpośredniego. Biegły zdiagnozował schorzenia, ocenił ich wpływ na sprawność organizmu i zdolność wnioskodawcy do wykonywania pracy, odnosząc swą ocenę do jego doświadczenia i kwalifikacji zawodowych. Opinia jest pełna, nie zawiera sprzeczności ani braków, które pozbawiałyby jej mocy dowodowej, została przekonująco uzasadniona, a zawarty w niej końcowy wniosek orzeczniczy logicznie wynika z przeprowadzonych badań i analizy dokumentacji medycznej.

Opinia została doręczona pełnomocnikom stron z zobowiązaniem do ustosunkowania się do niej. Pełnomocnik wnioskodawcy zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłego wskazując, że opinia została sporządzona na podstawie wyników badań sprzed lat. Zdaniem skarżącego biegły nie ocenił jego aktualnego stanu zdrowia. W ustnej uzupełniającej opinii biegły ustosunkował się w ocenie Sądu do tych zastrzeżeń, odpowiadając na postawione pytania i zastrzeżenia dodatkowo odniósł się do wyniku badania ECHO serca złożonego w toku sprawy. Przede wszystkim podkreślił, że wnioskodawca choruje na chorobę wieńcową jednak przeszedł szereg zabiegów, wskutek których choroba ustabilizowała się. Sama zaś wcześniej orzeczona niezdolność do pracy spowodowana była świeżo przebytymi zabiegami kardiologicznymi. Biegły wskazał, że wnioskodawca posiada szereg schorzeń kardiologicznych, jednak nie powodują one niezdolności do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Wskazano, że u wnioskodawcy występuje wysokie ryzyko zawału serca bądź udaru. Jednak jak podkreślał biegły samo ryzyko wystąpienia zawału serca ,bądź udaru nie może stanowić podstawy do wydania orzeczenia o niezdolności do pracy. Biegły wskazał -odnosząc się do badania ECHO serca, że co prawda normą frakcji wyrzutowej jest 50%, ale obniżenie w przypadku odwołującego się nie ma wpływu na wnioski orzecznicze.

Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o przesłuchanie w charakterze strony wnioskodawcy na okoliczność stanu zdrowia oraz przebiegu badania przez komisję lekarską, gdyż te okoliczności mogą być wyłącznie przedmiotem oceny biegłych lekarzy. Bez znaczenia dla sprawy pozostaje, bowiem subiektywna ocena odwołującego o stanie jego zdrowia i jego przydatności do pracy. Decydujące znaczenie ma opinia biegłych sądowych. Nadto należy wskazać, że Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego co do stanu zdrowia wnioskodawcy, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego, niż wyrażone w opiniach biegłych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...)) .

Sam zaś przebieg badania przez komisję lekarską został udokumentowany protokołem badania załączonym do opinii z dnia 20 lipca 2018 roku. Dlatego też wniosek dowodowy jako zmierzający do przedłużenia postępowania Sąd oddalił.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1270) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy,

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3) niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art. 57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art. 12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Z samej definicji częściowej niezdolności do pracy wynika, że ubezpieczony może utracić zdolność do pracy w określonym stopniu, a mimo to nie nabyć prawa do renty. Znaczenie ma dopiero utrata zdolności do pracy w znacznym stopniu. Wprawdzie ustawodawca nie wyjaśnia, jak należy rozumieć znaczny stopień utraty zdolności do pracy, tym niemniej semantycznie pojęcie „w znacznym stopniu” oznacza „w stopniu większym niż połowa zwykłej zdolności do pracy” (por. wyrok Sądu Najwyższego z 13 października
2008 r., I UK 106/08, niepublikowany). Przy takim założeniu można przyjąć, że z art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach wynika granica ochrony ubezpieczeniowej, gdyż prawa do renty nie ma ubezpieczony, który utracił zdolność do pracy w stopniu mniejszym niż znaczny (mniejszym niż połowa zwykłej zdolności do pracy). Można zatem stwierdzić, że utrata w nieznacznym stopniu (na pewno w mniejszym niż znaczny stopień) zdolności do pracy nie uprawnia do ustalenia niezdolności do pracy (choćby częściowej) jako przesłanki prawa do renty. I odwrotnie, utrata zdolności do pracy w znacznym stopniu (większym niż połowa zwykłej zdolności do pracy) uprawnia do ustalenia częściowej niezdolności do pracy jako przesłanki prawa do renty na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się natomiast stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji i możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało zatem ustalić, czy ubezpieczony jest zdolny do wykonywania pracy w dotychczasowym pełnym zakresie, czy jego kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie.

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art. 12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu.

O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, ale ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Ubezpieczony posiada wykształcenie zawodowe (z zawodu jest kucharzem). Pracował jako marynarz-kucharz, a ostatnio jako pracownik ochrony. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego – opinii biegłego kardiologa wynika jednoznacznie, że rozpoznane u ubezpieczonego schorzenia nie ograniczają jego sprawności w stopniu znacznym, powodującym niezdolność do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Opinia biegłego może być oceniona przez Sąd i podważona dowodem z innej opinii. Ubezpieczony, jak każda strona w procesie, w myśl art. 6 k.c. winien dowodzić swoich racji,
a nie tylko przedstawiać poglądy. W konsekwencji w sprawie nie pojawiły się argumenty, które mogłyby budzić wątpliwość Sądu, co do jednoznaczności wskazanych opinii.

Z ustaleń Sądu wynika, że wnioskodawca mimo stwierdzonych u niego schorzeń, jest zdolny do wykonywania pracy, zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Ostatecznie należy dodać, że zaskarżona decyzja zawiera wszystkie wymagane elementy, wskazane w art. 107 k.p.a., a organ rentowy dokonał wszechstronnego i wnikliwego zbadania przedmiotowej sprawy.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawcy.

M.P.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.