Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 10.05.2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. H. jako pracownik u płatnika składek M.-M. Usługi (...) w Ł. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 10.09.2015 r., zarzucając pozorność umowy o pracę z 10.09.2015 r. zawartej przez ubezpieczoną i płatnika składek celem uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych w związku z macierzyństwem /decyzja w aktach ZUS k. 107-109/.

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą ubezpieczona, będąc reprezentowaną przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła od niej odwołanie wnosząc o zmianę skarżonej decyzji poprzez ustalenie, że odwołująca podlega u płatnika składek jako pracownik obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym od 10.09.2015 r., a także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, na rzecz ubezpieczonej od organu rentowego, negując pozorność umowy o pracę / odwołanie k. 2-13/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie / odpowiedź na odwołanie k. 55 -56/.

W toku postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Odwołująca -M. H. (z domu G.), ur. (...), jest córką płatnika składek - A. G. (1) / niesporne/.

Odwołująca legitymuje się wykształceniem wyższym, ukończyła w 2012 r. studia licencjackie na kierunku Administracja na Wydziale Prawa i Administracji (...) w Ł., po których rozpoczęła na w/w wydziale zaoczne studia magisterskie, a które zakończyła w 2016 r. Oprócz tego wnioskodawczyni posiada certyfikat księgowego z 18.03.2013 r. na podstawie zdanego egzaminu zawodowego przed Komisja Egzaminacyjną w Oddziale Okręgowym w Ł. oraz ma prawo jazdy kategorii B / zaświadczenie k. 91 akt ZUS, certyfikat k.90 akt ZUS, prawo jazdy k. 83-84 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12/.

Płatnik składek - A. G. (1) prowadzi od 2008 r. własną działalność gospodarczą pod nazwą M.-M. Usługi (...) w Ł., której głównym przedmiotem jest zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne, porządkowanie terenów zielonych, zbieraniem liści, koszenie, odśnieżanie, posypywanie ulic sola i piaskiem / niesporne/.

Oprócz prowadzenia własnej działalności gospodarczej A. G. (1) w badanym okresie pracowała jako woźna w Przedszkolu Miejskim Nr 175 w Ł. na podstawie umowy o pracę /akta osobowe A. G. (1) k. 987-1106/.

Firma płatniczki składek pracuje stałych godzinach od 7.00 do 15.00. Biuro tej firmy znajduje się przy ul. (...) w Ł..

Z założenia firma płatnika składek M. – M. jest firmą rodzinną, którą A. G. (1) przejęła po swoim teściu i w której prowadzeniu pomaga płatniczce jej mąż, który w badanym okresie miał także własną działalność gospodarczą. W przyszłości firmę płatnika składek ma przejąć wnioskodawczyni. / zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prot. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12, zeznania zainteresowanego płatnika składek e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:27:15 w zw. z e-prot. z 29.05.2019r.: 00:16:47 i e-prot. z 29.05.2019r.: 00:16:47/.

Odwołująca pomagała matce w prowadzeniu jej firmy od 2014 r. i już wtedy zajmowała się rozdzielaniem pracy dla pracowników firmy płatnika składek, jeździła w teren z urzędnikami Urzędu Miasta, kontaktowała się z innymi firmami współpracującymi z firmą płatnika /zeznania świadka W. G. e-prot. z 28.02.2018 r.: 01:00:55/.

W szczególności płatnik składek umieszczał w protokołach cząstkowych pochodzących z 2014 r. zapisy, że przedstawicielem wykonawcy jest M. G., a pod protokołami podpisywała się parafą płatniczka składek umieszczając odcisk swojej pieczęci firmowej /protokoły z 2014 r. k. 605-606, 680-704, 706-711,713-716, 720-722, 872-879, 882-886, 889-894, 896, 898-900, 906-907, 910-913, 1130, opinia biegłego grafologa k. 1136 -1150, uzupełniająca opinia biegłego grafologa k. 1374-1391/.

Firma płatnika składek w drodze przetargów zawarła w 2013 r. i w 2016 r. umowy z Urzędem Miasta Ł., a w 2015 r. dwie umowy z Urzędem Miasta w C. na utrzymanie terenie zieleni miejskiej /umowy zawarte z Urzędem Miasta Ł. k. 188-226, pismo z Urzędu Miasta C. k. 228 wraz z 3 teczkami w załączeniu do akt sprawy/.

Odwołująca odbywała od 5.02.2015 r. do 4.09.2015 r. w firmie płatnika staż dla bezrobotnego z Powiatowego Urzędu Pracy na stanowisku sekretarki i obsługi komputera ,a zgodnie z programem stażu opracowanym przez płatnika do jej obowiązków należało umawianie interesantów, odbieranie poczty, gromadzenie i przechowywanie dokumentacji / zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12, akta wnioskodawczyni z okresu stażu k. 81, a w nich: skierowanie do odbywanie stażu k.6, decyzja k. 4, opinia realizatora dotycząca realizacji programu stażu k. 9, sprawozdanie bezrobotnego z przebiegu stażu k. 10, zaświadczenie o odbyciu stażu k. 11, listy obecności k.12-19/.

W trakcie stażu odwołującej płatnik posługiwał się protokołami odbioru cząstkowego, w których podawano, że przedstawicielem firmy płatnika jako wykonawcy jest skarżąca, a pod protokołami podpisywała się parafą płatniczka umieszczając odcisk swojej pieczęci firmowej /protokoły k. 601 -602/.

A. G. (1) zgłaszając do Powiatowego Urzędu Pracy informację o zamiarze przyjęcia stażysty wskazała, że chce, aby to jej córka trafiła na tenże staż w jej firmie / zeznania zainteresowanego płatnika składek e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:27:15 w zw. z e-prot. z 29.05.2019r.: 00:16:47/.

Przed zorganizowaniem w/w stażu dla wnioskodawczyni nie istniało w firmie płatnika stanowisko sekretarki / zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12/.

Wnioskodawczyni nie szukała innej pracy przed podjęciem stażu w firmie płatnika / zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12/.

Po zakończeniu w/w stażu M. H. i płatnik składek sporządzili pisemną umowę o pracę datowaną na dzień 10.09.2015 r., zgodnie z którą płatnik składek zatrudnił wnioskodawczynię na czas określony od 10.09.2015 r. do 31.12.2018 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku sekretarki z wynagrodzeniem 1750 zł miesięcznie. / umowa k. 82 akt ZUS/.

Ponadto M. H. złożyła pisemne oświadczenie datowane na dzień 10.09.2015 r. o nie prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego z matką A. G. (1) / niesporne, oświadczenie k. 79 akt ZUS/

Płatnik składek zgłosił odwołująca do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia pracowniczego od 10.09.2015 r. po upływie obowiązującego terminu w dn. 29.10.2015 r./ druk (...) k. 78 akt ZUS/.

Płatnik składek nie zgłosił pisemnie do ZUS żadnych problemów z wprowadzeniem przez księgową obsługująca firmę płatnika - B. O. danych wnioskodawczyni do programu ZUS, ani też nie wniósł o wyrażenie zgody na przyjęcie tych danych w formie papierowej przez Zakład. /zeznania świadka B. O. e-prot. z 28.02.2019 r.: 01:20:56/.

W dacie podpisywanie spornej umowy o pracę płatniczka składek była niezdolna do pracy /zestawienie zaświadczeń A. G. (1) k. 1432 verte/.

Natomiast z załączonej historii rachunku bankowego wnioskodawczyni w (...) wynika, że w dn. 9-14.09.2015 r. przebywała ona w C.. / historia rachunku k. 1353- 1357/.

Przed zatrudnieniem wnioskodawczyni w firmie płatnika, odwołująca nie miała innego tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem chorobowym /niesporne/.

Wnioskodawczyni przed podjęciem zatrudnienia w firmie płatnika przebywała na długotrwałym zwolnieniu lekarskim od 11.06.2013 r. do 22.12.2013r. /zestawienie zaświadczeń k. 948/.

Umowa o pracę z wnioskodawczynią z dn. 10.09.2015 r. została zmieniona przez płatnika z dn. 1.09.2016 r. w ten sposób, że płatnik zatrudnił ubezpieczoną na czas nieokreślony, na stanowisku kierownika zakładu z wynagrodzeniem 3500 zł miesięcznie. / aneks do umowy k. 61 akt ZUS/.

Odwołująca podejmując w firmie swojej matki zatrudnienie na stanowisku sekretarki, a następnie na stanowisku kierownika zakładu, posiadała orzeczenia lekarza medycy pracy o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na tych stanowiskach / orzeczenia k. 77 akt ZUS/.

A. G. (1) w badanym okresie miała uprawnienia do przeprowadzania szkoleń bhp dla pracodawców /zaświadczenia k. 144-149/.

Z kart szkolenia wstępnego bhp wynika, że odwołująca została przed przystąpieniem do wykonywania pracy u płatnika na stanowisku sekretarki przeszkolona w dn. 10.09.2015 r. w zakresie instruktażu ogólnego, a w dn. 10-11.09.2015 r. instruktażu stanowiskowego, a także, że została przed przystąpieniem do wykonywania pracy u płatnika na stanowisku kierownika zakładu przeszkolona w dn. 1.09.2016 r. w zakresie instruktażu ogólnego, a w dn. 1-2.09.2015 r. instruktażu stanowiskowego, a ponadto z zaświadczenia z 12.09.2016 r. wynika, że 12.09.2016 r. ukończyła szkolenie okresowe z zakresu bhp w celu utrwalenia wiadomości z zakresu bhp. / karta szkolenia bhp k. 68 akt ZUS, zaświadczenie k. 63 akt ZUS, zaświadczenie k. 62 akt ZUS/.

Przed zatrudnieniem wnioskodawczyni płatnik nie zatrudniał i nie prowadził rekrutacji ani na stanowisko sekretarki, ani na stanowisko kierownika zakładu, a obowiązki te wykonywała osobiście właścicielka firmy tj. A. G. (1) / zeznania zainteresowanego płatnika składek e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:27:15 w zw. z e-prot. z 29.05.2019r.: 00:16:47, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12/.

Płatnik składek sporządził własnoręcznie pisemny zakres obowiązków pracowniczych wnioskodawczyni na powierzonym jej stanowisku sekretarki a potem kierownika zakładu.

Do obowiązków odwołującej jako sekretarki należało: obsługa komputera, wystawianie faktur, wysyłanie korespondencji, układanie i sprawdzanie dokumentów firmy.

Do obowiązków odwołującej jako kierownika zakładu należało: rozdzielanie pracy pracownikom firmy płatnika każdego dnia, sprawdzanie prac wykonywanych w danym dniu na poszczególnych obiektach, wypłata wynagrodzeń, współpraca z Urzędem Miasta w Ł. (objazdy), prowadzenie dokumentacji związanej z przetargami, wystawianie faktur, inne prace zlecone przez właściciela Zakładu. / zakresy obowiązków k. 81 i 60 akt ZUS/.

W aktach osobowych wnioskodawczyni nie ma dokumentu potwierdzającego, że płatnik oddelegował ją w 2015 r. do wykonywania pracy w innym miejscu niż wynikające z umowy o pracę, w której wskazano, że wnioskodawczyni będzie wykonywała prace w Ł. przy ul. (...). W szczególności nie ma żadnego dokumentu, że płatnik oddelegował odwołującą do wykonywania pracy na stanowisku sekretarki do C. /akta osobowe k. 94/.

Wnioskodawczyni od kwietnia 2015 r. do sierpnia 2016 r. mieszkała w C. i wykonywała w tym czasie w C. czynności w imieniu firmy płatnika składnika w związku z wykonywaniem zleceń przyjętych przez płatnika od Urzędu Miasta w C. / dzienniki budów k. 1366, umowa najmu mieszkania k. 1174-1176, upoważnienie k. 1177, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12, zeznania zainteresowanego płatnika składek e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:27:15 w zw. z e-prot. z 29.05.2019r.: 00:16:47, wydruki z rachunku bankowego wnioskodawczyni k. 1181-1365/.

Wnioskodawczyni poza rachunkiem bankowym w (...) nie miała żadnego innego rachunku bankowego w spornym okresie.

Biuro w siedzibie firmy płatnika w Ł. jest otwarte w stałych godzinach od 7.00 do 15.00.

Z w/w rachunku wynika, że wnioskodawczyni będąc zatrudnioną w firmie płatnika na stanowisku sekretarki w w/w godzinach pracy robiła w C. zakupy, kupowała jedzenie w restauracjach i barach w trakcie pracy.

Płatnik składek nie rozliczał wnioskodawczyni z czasu jaki przeznaczyła w C. na pracę / rachunek bankowy k. 1181- 1365, okoliczność przyznana do protokołu z 22.05.2019 r.: 00:02:00, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12 /.

Odwołująca w badanym okresie nie miała jako pracownik płatnika składek upoważnienia płatnika do podpisywania faktur w imieniu firmy swojej matki, nie miała własnej pieczątki, ani też nie otrzymała od płatnika upoważnienia jako pracownik do podpisywania dokumentów w imieniu firmy płatnika / zeznania zainteresowanego płatnika składek e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:27:15 w zw. z e-prot. z 29.05.2019r.: 00:16:47/.

W badanym okresie faktury wystawione przez firmę (...) podpisywała płatniczka składek / zeznania świadka świadka B. O. e-prot. z 28.02.2019 r.: 01:20:56/.

Wnioskodawczyni była obecna przy wypłatach w gotówce wynagrodzeń pracownikom firmy płatnika. Wynagrodzenia te wypłaca księgowa, z którą współpracuje firma płatnika, a także płatniczka. Pieniądze przeznaczone na wypłatę wynagrodzeń pobiera z banku płatniczka, albo jej mąż, który jest do tego umocowany. Koperty z gotówką tytułem wynagrodzenia pracownikom przekazywała wnioskodawczyni / zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12 zeznania zainteresowanego płatnika składek e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:27:15 w zw. z e-prot. z 29.05.2019r.: 00:16:47zeznania świadka W. G. e-prot. z 28.02.2018 r.: 01:00:55, zeznania świadka K. W. e-prot. z 28.02.2018 r.: 01:46:08/

Wnioskodawczyni w badanym okresie – tak, jak przed jej zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę - zajmowała się rozdzielaniem pracy dla pracowników firmy płatnika, jeździła w teren z urzędnikami Urzędu Miasta, kontaktowała się z innymi firmami, które współpracowały z firmą płatnika / zeznania świadka W. G. e-prot. z 28.02.2018 r.: 01:00:55, zeznania świadka G. K. e-prot. z 28.02.2018 r.: 01;09:05, zeznania świadka B. O. e-prot. z 28.02.2019 r.: 01:20:56, zeznania świadka J. W. e-prot. z 28.02.2018 r.: 01:41:04, zeznania świadka M. D. e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:50:08/.

W szczególności w badanym okresie pracownik Wydziału (...) z Urzędu Miasta w Ł. jeździł z wnioskodawczynią raz w tygodniu sprawdzać wykonane w terenie usługi przez firmę płatnika /zeznania świadka M. D. e-prot. z 28.02.2018 r.: (...), protokół k. 44/.

Wnioskodawczyni w sprawach działalności firmy płatnika jesienią 2016 r. kontaktowała się telefonicznie z G. K. właścicielem firmy komunalno – ogrodniczej, dla której firma płatnika w ramach współpracy była podwykonawcą przy wykonaniu zleceń z Urzędu Miasta w Ł.. Wnioskodawczyni w sprawach podjętego podwykonawstwa zleceń z Urzędu Miasta uczestniczyła w zebraniach wszystkich wykonawców w Urzędzie Miasta w Ł.. G. K. nie informował (...), że korzysta z usług podwykonawców, sam podpisywał protokoły i sam rozliczał się z Urzędem z wykonanych zleceń, a dopiero następnie z firmą (...). Nadto wnioskodawczyni reprezentowała firmę płatnika jako podwykonawcę firmy (...) przy realizacji usług na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej w październiku 2107 r., gdy przebywała na zasiłku macierzyńskim / zeznania świadka G. K. e-prot. z 28.02.2018 r.: 01;09:05/.

Płatnik składek w 22.04.2015 r., po wygraniu przetargu, zawarł na okres 2015-2017 dwie umowy z Gminą C. na kompleksowe utrzymanie zieleni miejskiej w C.. Wnioskodawczyni została wskazana w umowie jako osoba upoważniona przez płatnika do reprezentowania jego firmy w C. w ramach w/w umowy /umowa k. 22-24/.

Gmina C. pismem z 22.07.2016 r. odstąpiła przedterminowo od 3-letniej umowy zawartej z firmą płatnika w dn. 22.04.2015 r. - w związku z tym płatnik przestał obsługiwać rejon C. / pismo z 22.07.2016 r. k. 49/.

Z dokumentacji mailowej prowadzonej z Urzędem Miasta w C. wynika, że wnioskodawczyni kontaktowała z tym Urzędem w okresie 2017-2018, gdy przebywała na urlopie macierzyńskim /korespondencja mailowa w załączonych teczkach z Urzędu Miasta C. do akt sprawy/.

W lipcu 2016 r. po kolejnych wygranych przetargach firma płatnika uzyskała kolejne 3 kontrakty na całoroczne bieżące utrzymanie porządku i czystości na terenie miasta Ł. w okresie 1.07-31.10.2016 r. / umowy k. 25-40/.

Płatnik składek sporządził dokumentację pracowniczą dla odwołującej, a także listy obecności w pracy ubezpieczonej, z której wynika, że była ona obecna w firmie płatnika i dokumentację płacową, z której wynika, że płatnik wypłacał jej umówione wynagrodzenie / akta osobowe k. 94, karta ewidencji czasu pracy k. 57-58 akt ZUS, dokumentacja płacowa k. 55-56 akt ZUS/.

Natomiast z rachunku bankowego odwołującej wynika, że płatnik składek tuż przed powstaniem niezdolności do pracy skarżącej od dnia 27.01.2016 r. wpłacił na ten rachunek w dn. 4.01.2016 r. ponadto kwotę 10.000 zł, która nie wynika z listy płac, wpisując w tytule przelewu wypłata /historia rachunku bankowego wnioskodawczyni k. 1272/.

Odwołująca stała się niezdolna do pracy z powodu choroby od 27.01.2016 r. i przebywała na zwolnieniu lekarskim od 27.01.2016 r. do 23.07.2016 r. Wnioskodawczyni w dzieciństwie miała problemy neurologiczne, które powróciły. / zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12, dokumentacja medyczna k. 250, 253, 255, zestawienie zaświadczeń k. 948/.

M. H. zawarła związek małżeński 22.10.2016 r. Pod koniec listopada 2016 r. wnioskodawczyni zaszła w ciążę, o której dowiedziała się w pierwszej połowie grudnia 2016 r. Wnioskodawczyni od początku stycznia cierpiała na bóle kręgosłupa i bardzo wymiotowała / odpis skrócony aktu małżeństwa k. 53-54, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12/.

Z karty ciąży wynika, że wnioskodawczyni zgłosiła się na badania ginekologiczne 9.12.2016 r., termin ostatniej miesiączki był 14.11.2016 r., a przewidywany termin porodu określono na 14.08.2017 r. Wnioskodawczyni urodziła dziecko w dn. 21.08.2017 r. / karta ciąży k. 185, dokumentacja medyczna k. 258-291, 967-968/.

Od 12.01.2017 r. do 25.08.2017 r. odwołująca była niezdolna do pracy z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży i połogu. /zestawienie zaświadczeń k. 948/.

W trakcie niezdolności do pracy wnioskodawczyni płatnik składek nie zatrudnił nowego pracownika na jej miejsce ani na podstawie umowy o pracę ani na podstawie umowy zlecenia, a obowiązki ubezpieczonej wykonywała osobiście płatniczka składek A. G. (1) z pomocą męża / zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:05:34-00:27:15 w zw. z e-prto. z 29.05.2019 r.: 00:04:12 i e-prot. z 00:04:12, zeznania zainteresowanego płatnika składek e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:27:15 w zw. z e-prot. z 29.05.2019r.: 00:16:47/.

W trakcie zwolnienia ubezpieczonej w okresie ciąży płatnik składek wystąpił do Powiatowego Urzędu Pracy o przyznanie stażysty, w efekcie czego w dn. 26.04.2017 r. została zawarta umowa o zorganizowanie stażu dla bezrobotnego, na podstawie której stażystka D. M. wykonywała w firmie płatnika pracę gońca / umowa k. 46-48/.

Wynagrodzenia pozostałych osób zatrudnionych w firmie płatnika na stanowiskach pracowników gospodarczych, pracowników fizycznych, ogrodników i kierowców były znaczenie niższe od wynagrodzenia odwołującej przyznanego jej od 1.09.2016 r. i wynosiły one tyle ile minimalne wynagrodzenie obowiązujące w tym czasie. W 2014 r. płatnik zatrudniał od 8 do 10 osób, w 2015 r. od 8 do 12 osób, w 2016 r. od 5 do 12 osób, a w 2017 r. od 2 do 5 osób / zeznania zainteresowanego płatnika składek e-prot. z 28.02.2018 r.: 00:27:15 w zw. z e-prot. z 29.05.2019r.: 00:16:47, zestawienie pracowników k. 91-93, listy płac k. 150-174/.

Firma płatnika w 2015 r. osiągnęła dochód 381555,57 zł, w 2016 r. dochód 285789,83 zł, a w 2017 r. dochód wyniósł 374338 zł /zestawienie przychodów i dochodów k. 142-143/.

Wnioskodawczyni przebywała na urlopie wychowawczym od 8.01.2018 r. Odwołująca złożyła 30.03.2018 r. płatnikowi oświadczenie o rezygnacji z dalszej części urlopu wychowawczego i chęci podjęcia pracy w dn. 3.04.2018r. na co płatnik w dn. 30.03.2018 r. wyraził zgodę /pismo z 30.03.2018 r. k. 949/.

Od A. G. (2) pochodzą:

1. podpisy nieczytelne tzw. parafy występujące w obrębie pieczątek na protokołach odbioru prac przekazanych z Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Ł., tj.:protokół cząstkowy z 29.04.2014 r., protokół z 31.10.2016r., protokół z 31.03.2016r., protokół z 6.03.2016 r., 2 protokoły z 30.09.2014 r., protokół z 17.10.2017 r.,protokół z 16.09.2014 r., protokół z 2.09.2014 r., protokół z 12.09.2014 r., protokół z 29.12.2014 r., protokół z 17.05.2016 r., protokół z 25.04.2016 r., protokół z 2.09.2014 r.,

2. podpisy na dokumentach przekazanych przez Urząd Miasta w C.:

a) w teczce I: 2 protokoły odbioru robót budowlanych 26.09.2016 r., 2 protokoły odbioru z 26.08.2016 r., 2 protokoły z 23.11.2015 r.

b) w teczce II: protokół z 11.08.2017 r., protokół z 20.11.2017 r.,

c) teczka bez numeru: protokół z 23.11.2015 r., protokół z 31.05.2016 r., protokół z 18.10.2016 r.

d) oryginały protokołów z 22.06.2017 r., z 11.07.2017 r., z 20.10.2017 r., a także

3) podpisy znajdujące się w aktach osobowych wnioskodawczyni kartach szkolenia bhp z 1.09.2016 r., a także płatniczka sporządziła zakres obowiązków z 1.09.2016 r. i zakres obowiązków bez daty.

Następujące wpisy ręczne znajdujące się w oryginałach dzienników budowy z lat 2015 -2017 nakreśliła M. H. :

a)  w dzienniku z opisem na okładce „2015” w miejscu Inwestor…”, (...) w miejscu „Inwestycja…” zapisy o treści „wykonane” na str. 2, 3, 4 „przyjęłam do realizacji G.” str. 4,

b)  w dzienniku z opisem na okładce „1” w miejscu „Nr/ r.” „2015” w miejscu „Wydanym dnia”, „Urząd Miasta C.” w miejscu Inwestor..”, (...) w miejscu „Inwestycja…”, „M.-M. 1” w miejscu „Adres budowy…” zapisy o treści „wykonane” na str. 2, 3, 4 5, 6, 7, 8, „przyjmuję do wykonania G.” str. 3, 4, (...) str. 5, „Przyjęłam do realizacji G.” str. 6, str. 8,

c)  w dzienniku z opisem na okładce „2” w miejscu „Nr/ r.”, „2015” w miejscu „Wydany dnia”, (...) w miejscu „Inwestycja…”. „M.-M. 2” w miejscu „Adres budowy…”, zapisy „wykonane” str. 2, 4, 6, 7, 8, 8 verte, , „Przyjęłam do realizacji G.” str. 3, 5, 6, 7, 8,

d)  w dzienniku z opisem na okładce „3” w miejscu „Nr/20…..r.”, „2015” w miejscu „Wydany dnia”, (...) w miejscu „Rodzaj budowy…”, „Urząd Miasta C.” w miejscu „Imię i nazwisko…” (biała okładka) „wykonane” str. 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 24, 25, 26, 27, 28, 29, „Przyjęłam do realizacji G.” str. 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29,

e)  w dzienniku bez opisów ręcznych – biała okładka, zapisy „Przyjęłam do realizacji” str. 4, „wykonane” str. 5, (...) str. 7, „wykonane” i „przyjęłam do realizacji G.” str. 9, (...) str. 10, „wykonane” str. 11, 12, „wykonane „ i „przyjęłam do realizacji” str. 13, „wykonane” i „przyjęłam do realizacji G.” str. 14, „wykonane” str. 15, „wykonane” str. 16, „wykonane” i „przyjęłam do realizacji G.” str. 17, 18, 20 „wykonane” atr. 19,

f)  w dzienniku z opisem na okładce „2017” w górnej części okładki „2” w miejscu „nr……20….r.” (tom…)”, (...) Centrum w miejscu „Rodzaj budowy…” (biała okładka), zapisy „wykonane” i „przyjęłam do realizacji G.” str. 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, na kartce kratkowanego papieru formatu A4 znajdującego się na końcu ww. dziennika budowy

M. H. nie nakreśliła wpisów ręcznych w dziennikach budowy:

a)  w dzienniku z opisem na okładce (...) w miejscu „Imię i nazwisko….”, (...) Centrum w miejscu „Rodzaj i adres budowy…”, zapisu „wykonano” powyżej daty „17.06” str. 3, powyżej daty „15.06” str. 4, powyżej daty „20.06” str. 5, dolnego zapisu „wykonano” na str. 11, zapisów na str. 13: pierwszego w górnej części strony powyżej daty „20.07”, drugiego w środkowej części strony, pomiędzy parafami znajdującymi się u góry i u dołu, trzeciego w dolnej części str. Przed datą „23.06”, zapisu o treści „wykonano” powyżej daty „7.07” na str. 16

b)  w dzienniku z opisem na okładce „16” w miejscu „Wydany dnia 20 r.”, (...) Centrum w miejscu „Rodzaj budowy…”,zapisu o treści (...) na str. 11,

W oryginale dziennika budowy z opisem na okładce (...) w miejscu „Imię i nazwisko….”, (...) Centrum w miejscu „Rodzaj i adres budowy…”, w części początkowej sprawozdania „Materiał kwestionowany” nie ma zapisów o treści „wykonane”, „Przyjęłam do realizacji”, (...).

Następujące treści odręcznie wypisane na dokumentach w białych teczkach z Urzędu Miasta C. są kopiami pochodzącymi od M. H. :

- w protokole odbioru robót z 22.06.2015 r. wszystkie zapisy tekstowe z wyjątkiem „ (...)”, (...), „23.194,97 zł” i przy wyłączeniu dolnej daty „22.06.2015”,

- w protokole odbioru robót z 18.04.2016 r. wszystkie zapisy tekstowe z wyjątkiem „ (...)”, „brutto 2062,68 zł” i przy wyłączeniu dolnej daty „18.04.2016”,

- w protokole odbioru robót z 18.04.2016 r. wszystkie zapisy tekstowe z wyjątkiem „ (...)”, „brutto 6269,99 zł” i przy wyłączeniu dolnej daty „18.04.2016”,

- w protokole odbioru robót z 26.07.2016 r. wszystkie zapisy tekstowe z wyjątkiem zapisów w dolnej części od słów„Naliczono kary umowne za zwłokę…” i przy wyłączeniu dolnej daty „26.07.2016”,

- w protokole odbioru robót z 22.07.2016 r. wszystkie zapisy tekstowe przy wyłączeniu dolnej daty „22.07.2016”,

- w protokole odbioru robót z 3.06.2015 r. wszystkie zapisy tekstowe z wyjątkiem dolnych zapisów „na kwotę brutto 10423,34 zł” , „bez uwag”,

- w protokole odbioru robót z 13.08.2015 r. wszystkie zapisy tekstowe z wyłączeniem zapisów (...), „Wartość wykonanych prac wynosi 9697,72 zł brutto” i przy wyłączeniu dolnej daty „13.08.2015”,

- w protokole odbioru robót z 21.09.2015 r. wszystkie zapisy tekstowe włącznie z zapisem „z up. G.” w dolnej części protokołu z wyjątkiem zapisów „jakość wykonanych prac dostateczna”,

- fakturze VAT nr (...) wystawionej 21.09.2015 zapis „z up. G.”,

- obmiarze prac (...) na łączną kwotę 25271,45 zł zapis z „z up. G.”

/opinia biegłego grafologa k. 1136 -1150, protokoły k. 16, 573, 297, 337, 340, 424, 425, 454, 517, 556, 557, 684, 803, 811, 894, k. 1130, 1128, teczki załączone przez Urząd Miasta w C., karta szkolenia bhp k. 59, zakres obowiązków k. 60, zakres obowiązków k. 81, uzupełniająca opinia biegłego grafologa k. 1374-1391, fotokopie k. 1179-1180, akta osobowe k. 94, protokoły k. 1392- 1398,1400, faktura k. 1399, załączniki do opinii k. 1401-1405/ .

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów w postaci załączonych do akt dokumentów, pełnowartościowej opinii biegłego grafologa oraz w oparciu o zeznania świadków, a nadto częściowo na podstawie zeznań wnioskodawczyni i płatnika składek, a mianowicie jedynie w takim zakresie w jakim korelowały one z treścią dokumentów, z zeznaniami świadków, jak również z wnioskami opinii biegłego grafologa, tworząc z nimi logiczna, spójna całość.

Sąd nie dał wiary zeznaniom odwołującej i płatnika, że wnioskodawczyni na podstawie spornej umowy o pracę z 10.09.2015 r. wykonywała dla firmy jej matki czynności w ramach stosunku pracy, albowiem przeczą temu dokumenty złożone do akt sprawy, z których wynika, że takie same czynności skarżąca wykonywała pomagając matce w prowadzeniu jej firmy na długo przed zawarciem spornej umowy bo co najmniej od 2014 r., następnie na stażu dla bezrobotnych, a później także w trakcie trwania badanej umowy o pracę i to niezależnie od stanowiska pracy wynikającego z tej umowy, bo zarówno w okresie, gdy miała pracować jako sekretarka, jak i później gdy miała pracować jako kierownik zakładu, przy czym jak sama odwołująca przyznała zdarzało się to również w trakcie jej usprawiedliwionej nieobecności w pracy. W żaden sposób strony umowy nie wykazały, że po zawarciu umowy o pracę zakres i sposób wykonywania czynności przez wnioskodawczynię na rzecz firmy jej matki uległ zmianie, a w szczególności, że odbywało się w reżimie charakterystycznym dla stosunku pracy – co będzie jeszcze przedmiotem szczegółowej oceny prawnej w dalszej części uzasadnienia.

W tym miejscu należy jednak wskazać, że Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawczyni, że wykonywała w C. czynności na rzecz firmy płatnika składek w ramach podporządkowania pracowniczego, albowiem po pierwsze nie ma żadnego dowodu na to, że płatnik oddelegował skarżącą do wykonywania pracy poza wynikające z umowy miejsce, w którym miała świadczyć prace jako sekretarka, po drugie, z załączonych dowodów w postaci protokołów odbioru i dzienników budowy złożonych przez Urząd Miasta w C. jednoznacznie wynika, że wykonywane przez skarżącą czynności nie były rodzajowo umówioną pracą sekretarki, którą odwołująca zgodnie z umową o pracę z 10.09.2015 r., po trzecie, nie ma żadnych dokumentów potwierdzających, że wnioskodawczyni wykonując tam czynności w imieniu firmy płatnika była podporządkowana czasowo płatnikowi, ale przeciwnie z wydruku z rachunku bankowego – jedynego jaki posiadała skarżąca w tym czasie, według twierdzeń odwołującej – w godzinach pracy firmy płatnika dokonywała ona zakupów, płaciła w barach i restauracjach, po czwarte, z treści umowy zawartej przez firmę płatnika z Urzędem Miasta w C. w dn. 22.04.2015 r. nie wynika, że upoważnienie dla wnioskodawczyni zostało jej udzielone z uwagi na to, że jest ona pracownikiem firmy płatnika. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że z protokołów odbioru usług pochodzących z okresu poprzedzającego sporne zatrudnienie firmie płatnika z 2014 i 2015 r. wynika, że wnioskodawczyni nie będąc wtedy pracownikiem płatnika miała upoważnienia do działania w imieniu firmy prowadzonej przez jej matkę. Zestawienie powyższych okoliczności wskazuje, że wykonywanie czynności przez skarżącą po zawarciu umowy o pracę nie było ani umówioną pracą sekretarki, ani nie odbywało się w umówionym miejscu, ani też nie odbywało się na podstawie upoważnienia dla skarżącej jako pracownika, jak również nie odbywało się w ramach podporządkowania czasowego pracodawcy.

Oceniając wiarygodność zeznań odwołującej i płatnika Sąd miał też na uwadze niekonsekwencję wymienionych w podawaniu istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności, albowiem pierwotnie składając wyjaśnienia obie twierdziły, że wnioskodawczyni jako sekretarka pracowała w Ł. w biurze firmy płatnika i dopiero na ostatnim terminie rozprawy odwołująca zmieniła w tym zakresie swoje zeznania twierdząc, że od kwietnia 2015 r. do sierpnia 2016 r. wykonywała na podstawie umowy o pracę z 10.09.2015 r. na rzecz płatnika pracę w C.. Powyższe zdaniem Sądu nie jest jednak zgodne w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego z rzeczywistością, lecz było tylko posunięciem taktycznym obliczonym na osiągnięcie zamierzonego skutku procesowego przez stronę odwołującą z uwagi na załączenie do akt dokumentów w postaci dzienników budowy z Urzędu Miasta w C. oraz wyniki opinii biegłego grafologa a nadto przedłożone przez skarżącą wydruki z jej rachunku bankowego, z których wynika, że od września 2015 r. nie mogła pracować w stałych godzinach od 7.00 do 15.00 jako sekretarka w biurze firmy płatnika w Ł., skoro w tym czasie przebywała w C., robiła zakupy, kupowała w restauracjach jedzenie, podpisywała dokumenty dotyczące wykonywania zleconych firmie płatnika usług przez Urząd Miasta w C..

Nie są też zdaniem Sądu wiarygodne zeznania płatniczki w zakresie, w którym podawała w jaki sposób rozwiązała problem zorganizowania pracy w jej firmie, który pojawił się w związku z usprawiedliwioną nieobecnością jej córki. P. początkowo wyjaśniała wszak, że zatrudniła na miejsce córki kolejną stażystkę, która rzekomo przejęła jej obowiązki, tyle, że ze złożonych dokumentów wynika, że osoba ta wykonywała na stażu w firmie płatnika pracę gońca – a zatem pracę różną rodzajowo od pracy na stanowisku sekretarki, o której mowa w zakwestionowanej umowie o pracę oraz od faktycznie wykonywanych czynności przez wnioskodawczynię na rzecz płatnika. Oceniając wiarygodność zeznań płatniczki Sąd miał też na uwadze, że wnioskodawczyni z kolei zeznała, że firma płatnika jest z założenia firmą rodzinna i że w czasie jej niezdolności do pracy matce w prowadzeniu firmy pomagał mąż płatniczki. Na ostatnim terminie rozprawy płatniczka wycofała się z podawanej pierwotnie przez nią wersji i podała, że w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy córki w prowadzeniu firmy pomagał jej mąż. Zdaniem Sądu brak konsekwencji płatniczki w analizowanym zakresie wynikał

Sąd nie dał wiary zeznaniom odwołującej i płatnika, że wnioskodawczyni dokonywała w badanym okresie wypłat wynagrodzeń na rzecz pracowników firmy (...), albowiem zarówno z zeznań skarżącej i płatnika, jak i zeznań B. O. prowadzącej księgowość w firmie płatnika wynika jedynie, że wnioskodawczyni co najwyżej była obecna przy tym, jak księgowa wypłacała wynagrodzenie, a gotówkę w tym celu pobierała płatniczka lub jej mąż , który był do tego umocowany. Samo asystowanie księgowej i płatnikowi przy wypłatach wynagrodzeń dla pracowników skarżącej nie świadczy, że to ona ich dokonywała.

Sąd nie dał też wiary zeznaniom świadka B. O., że opóźnione zgłoszenie od ubezpieczeń społecznych wnioskodawczyni z tytułu zawarcia umowy o pracy było spowodowane tym, że system informatyczny ZUS nie działał prawidłowo, albowiem po pierwsze, płatnik nie dokonał takiego zgłoszenia na piśmie do ZUS, po drugie, nie wystąpił też do ZUS z wnioskiem o zgodę na złożenie w formie papierowej tego zgłoszenia, a po trzecie, z zaświadczenia złożonego przez Zakład do akt sprawy wynika, że w czasie podpisywania spornej umowy płatniczka była niezdolna do pracy, zaś z wydruków z konta bankowego wnioskodawczyni wynika, że była ona wówczas w C., co wskazuje na to, że formalne wytworzenie dokumentu umowy o pracę z 10.09.2015 r. nastąpiło później niż na to wskazuje data tej umowy i stąd w efekcie późniejsze zgłoszenie wnioskodawczyni do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Powyższe także w uznaniu Sądu nakazuje z daleką ostrożnością podchodzić do zeznań stron spornej umowy jako osobowych źródeł dowodowych, na podstawie których można byłoby poczynić istotne dla sprawy ustalenia.

Sąd oparł się na opinii biegłego grafologa uznając ją za pełnowartościowy dowód w sprawie i na tej podstawie ustalił czyje podpisy widnieją pod analizowanymi w tej ekspertyzie dokumentami, uznając, że w sposób wyczerpujący wszystkie wątpliwości i istotne dla rozstrzygnięcia kwestie zostały wyjaśnione w uzupełniającej opinii tego biegłego.

Sąd na rozprawie z 22.05.2019 r. oddalił dalsze wnioski organu rentowego o załączenie wszystkich rachunków bankowych przez wnioskodawczynię, albowiem po pierwsze z dotychczas złożone wydruki z rachunku bankowego skarżącej z badanego okresu pozwoliły już ustalić istotne okoliczności, a dalsze uzupełnianie materiału dowodowego w tym zakresie skutkowałoby jedynie przewlekłością postępowania, a po drugie, z oświadczenia pełnomocnika wnioskodawczyni złożonego na rozprawie w dn. 22.05.2019 r. wynika, że innych rachunków bankowych skarżąca w tym czasie nie miała, wobec czego dalsze zobowiązania nałożone na nią w tym zakresie przez Sąd byłyby bezprzedmiotowe.

Samo sporządzenie akt osobowych i dokumentacji pracowniczej wnioskodawczyni przez płatnika nie stanowią dowodów wykonywania przez ubezpieczoną pracy a jedynie są potwierdzeniem ich formalnego sporządzenia. Fakt formalnego sporządzenia wskazanej wyżej dokumentacji miał na celu skonstruowanie okoliczności faktycznych świadczących o pozostawianiu w stosunku pracy, a w konsekwencji o podleganiu pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu wnioskodawczyni. W szczególności Sąd zważył, że listy płac, w których udokumentowano wypłaty z firmy płatnika nie znajdują pełnego odzwierciedlenia w wydruku z rachunku bankowego odwołującej, w którym są podane także inne kwoty wypłacone na rzecz skarżącej jak chociażby wpłacona przez firmę (...) w dn. 4.01.2016 r. kwota 10.000 zł. Również listy obecności nie odzwierciedlają rzeczywistego ewidencjonowania czasu pracy odwołującej, skoro w badanym okresie jak sama zeznała będąc zatrudnioną w firmie matki na stanowisku sekretarki od kwietnia 2015 r. do sierpnia 2016 r. mieszkała w C. i tam właśnie pomimo braku delegacji od pracodawcy wykonywała czynności w imieniu firmy płatnika, które zresztą, jak wynika z załączonych przez Urząd Miasta w C. dokumentów, były odmienne rodzajowo od umówionej pracy sekretarki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie wymaga przesądzenia, czy odwołująca w okresie od 10.09.2015 r., świadczyła na rzecz swojej matki prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą M.-M. Usługi (...) w Ł. pracę w ramach stosunku pracy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U.2016, poz. 380 ze zm.), a także art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby będące pracownikami, a więc pozostające stosunku pracy, od dnia nawiązania tego stosunku do dnia jego ustania.

Zgodnie z treścią art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Sąd zważył, że zarówno w literaturze, jak i orzecznictwie z zakresu prawa pracy przytoczony przepis w związku z treścią przepisów kodeksu pracy przyjmuje się zgodnie następującą wykładnię zwrotu "praca" z art. 22 § 1 k.p. jako działalność: 1) zarobkową (wykonywanej za wynagrodzeniem), 2) wykonywaną osobiście przez pracownika, 3) rozumianą czynnościowo, czyli powtarzanej w codziennych lub dłuższych odstępach czasu, niebędącej więc jednorazowym wytworem lub czynnością jednorazową, 4) wykonywaną "na ryzyko" pracodawcy, który z reguły dostarcza pracownikowi narzędzi, materiałów i innych środków niezbędnych do wykonywania umówionych obowiązków oraz ponosi ujemne konsekwencje niezawinionych błędów popełnianych przez pracownika (tzw. ryzyko osobowe), a ponadto w zasadzie jest obowiązany spełniać wzajemne świadczenie na rzecz pracownika w przypadkach zakłóceń w funkcjonowaniu zakładu pracy, np. przestojów (tzw. ryzyko techniczne) lub złej kondycji ekonomicznej przedsiębiorstwa (tzw. ryzyko gospodarcze), 5) świadczona - według wyraźnego określenia w art. 22 § 1 k.p.- "pod kierownictwem" pracodawcy, co oznacza, że pracownik powinien stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy (art. 100 § 1 k.p.), i pozostawać do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 k.p.) (por. G. Goździewicz, T. Zieliński, Komentarz do art. 22 Kodeksu pracy, Lex).

W realiach n/n sprawy dokonanie pełnej i wszechstronnej oceny prawnej umowy łączącej strony wymagało zbadania, w jaki sposób dana umowa była faktycznie wykonywana, a rozstrzygające znaczenie dla tej oceny ma w razie wątpliwości nie tyle nazwa i treść umowy, ile faktyczny sposób realizacji danego zobowiązania (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 1998 r., I PKN 458/98, OSNP z 200r., z. 3, poz. 94; LEX nr 37059).

Mając powyższe na względzie zdaniem Sądu Okręgowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy sprzeciwia się uznaniu, iż odwołująca rzeczywiście była zatrudniona w ramach stosunku pracy na podstawie kwestionowanej umowy o pracę z 10.09.2015 r. W sprawie zostały bowiem wykazane jedynie formalne warunki zawarcia umowy o pracę. Nie zostało zaś wykazane, że miało miejsce rzeczywiste realizowanie stosunku pracy.

Już samo zawarcie umowy o pracę z 10.09.2015 r., tj. w czasie przebywania przez płatnika na zwolnieniu lekarskim i jednocześnie przebywanie przez wnioskodawczynię w C., a nie w Ł., a następnie spóźnione zgłoszenie wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych z tego tytułu podważa w świetle dostępnych dowodów ich wiarygodność pod względem faktycznego udokumentowania zawarcia umowy o pracę przez strony. Zdaniem Sądu formalne sporządzenie tego dokumentu nastąpiło w rzeczywistości po 10.09.2015 r., skoro z załączonych przez ZUS zaświadczeń o okresach niezdolności wynika, że płatniczka w tym czasie była niezdolna do pracy a z wydruku rachunku bankowego wynika M. H. była w tym czasie w C.. Ponadto niewiarygodne są zeznania świadka B. O., że nie mogła w terminie dokonać zgłoszenia skarżącej do ubezpieczeń z tytułu pracowniczego zatrudnienia, albowiem płatnik nie dokonał zgłoszenia na piśmie o tym do Zakładu, ani też nie wystąpił o zgodę na złożenie tych dokumentów w formie papierowej, biorąc zaś pod uwagę przytoczone wyżej okoliczności towarzyszące zawarciu umowy o pracę, zdaniem Sądu, faktyczne sporządzenie zakwestionowanej umowy nastąpiło po 10.09.2015 r.

W ocenie Sądu w świetle całokształtu materiału dowodowego odwołującą i płatnika składek nie łączył stosunek pracy, a czynności podejmowane przez wnioskodawczynię w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez jej matkę odbywały się na zasadzie udzielonego odwołującej upoważnienia, z którego korzystała co najmniej już do 2014 r. tj. zanim strony zawarły sporną umowę o pracę z 10.09.2015 r., także w trakcie stażu dla bezrobotnego odbywanego przez wnioskodawczynię w firmie płatnika, a później na podstawie kwestionowanej umowy i to niezależnie od powierzonego jej w firmie matki stanowiska pracy czy to sekretarki, czy też kierownika zakładu.

Do ustalenia, że doszło do powstania pomiędzy stronami stosunku pracy nie jest wystarczające spełnienie warunków formalnych zatrudnienia, takich jak zawarcie umowy o pracę, odbycie szkolenia w dziedzinie bhp i odpowiednich badań lekarskich oraz zgłoszenie do ubezpieczenia, a konieczne jest ustalenie, że strony miały zamiar wykonywać obowiązki stron stosunku pracy i to czyniły. Nie może bowiem być tolerowana sytuacja, w której osoba zainteresowana w uzyskaniu świadczeń z ubezpieczenia społecznego, do których nie ma tytułu, z pomocą płatnika składek wytwarza dokumenty służące wyłącznie do tego celu. Zwrócił na to trafnie uwagę Sąd Najwyższy stwierdzając w wyroku z 18 maja 2006 r. (III UK 32/06, LEX nr 957422), że do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może dojść wówczas, gdy zgłoszenie do tego ubezpieczenia dotyczy osoby, która nie jest pracownikiem, a zatem zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego następuje pod pozorem zatrudnienia. Podobnie w wyroku z 10 lutego 2006 r. (I UK 186/05, LEX nr 272575) Sąd Najwyższy stwierdził, że podleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę. Taki sam pogląd wyraził również Sąd Najwyższy w wyroku z 26 września 2006r. (II UK 2/06, LEX nr 1615997), w którym uznał, że nie stanowi podstawy do objęcia ubezpieczeniem społecznym dokument nazwany umową o pracę, jeżeli rzeczywisty stosunek prawny nie odpowiada treści art. 22 k.p. Dokument w postaci umowy o pracę nie jest więc niepodważalnym dowodem na to, że osoby podpisujące go, jako strony umowy, faktycznie złożyły oświadczenia woli o treści zapisanej w dokumencie.

Jak wynika z ustaleń faktycznych sprawy, umowa o pracę między odwołującą., a jej matką została zawarta w dniu 10.09.2015r. Wcześniej, jednak odwołująca wykonywała takie same czynności co najmniej od 2014 r. na rzecz płatnika i to zarówno przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy, jak i w tracie stażu dla bezrobotnego z urzędu pracy, który odbywała w firmie matki, a następnie po podpisaniu spornej umowy z 10.09.2015 r. i w żaden sposób jej zakres obowiązków w rzeczywistości nie uległ zmianie jeśli prześledzić załączone dokumenty z protokołów odbioru czy to przed zawarciem w/w umów o staż z urzędu pracy, w trakcie tego stażu, następnie na podstawie umowy z 10.09.2015r. gdy pracowała jako sekretarka, a później od 1.09.2016 r. jako kierownik zakładu. Materiał dowodowy w postaci załączonych protokołów odbioru wykonanych usług przez firmę płatnika z 2014 r. i z 2015 r., a następnie w trakcie obowiązywania spornej umowy o pracę stoi bowiem w wyżej wskazanym zakresie w rażącej opozycji do treści pisemnych zakresów obowiązków skarżącej zalegających w jej aktach osobowych, które jak wynika z opinii biegłego własnoręcznie sporządziła płatniczka.

Należy też wskazać, że w umowie o pracę zostało wyraźnie określone miejsce wykonywania pracy przez wnioskodawczynię na rzecz płatnika i była nim siedziba firmy w Ł.. Tak też początkowo zeznała zarówno odwołująca jak i płatniczka, jednakże po załączeniu dokumentów w postaci dzienników budowy, wydruków z konta bankowego odwołującej, skarżąca i płatniczka zeznały, że wnioskodawczyni wykonywała pracę w C.. Nie ma żadnego dokumentu, że pracodawca oddelegował skarżącą w ramach rzekomo łączącego je stosunku pracy do wykonywania powierzonych obowiązków na stanowisku sekretarki do C.. Zresztą załączone dowody w postaci dzienników budowy, czy protokołów odbioru usług w C. nie mogą być dowodem na wykonywanie pracy sekretarki na rzecz firmy płatnika przez wnioskodawczynię bo jest to praca rodzajowo różna od umówionej w ramach badanej umowy z 10.09.2015 r. Wykonywanie stosunku pracy nie polega bowiem na wykonywaniu jakiejkolwiek pracy na rzecz płatnika, ale pracy umówionej – czyli odpowiadającej rodzajowo wskazanej w umowie o pracę. Nadto dokumenty w postaci dzienników budowy dotyczą okresu sprzed zawarcia spornej umowy z 10.09.2015 r. Nie ma też list obecności wnioskodawczyni w pracy, gdy rzekomo w ramach umowy o pracę wykonywała swoje obowiązki pracownicze w C., zaś z załączonych wydruków z konta skarżącej wynika, że w godzinach pracy dokonywała zakupów czy to w R., czy to w barach lub kawiarniach.

Przede wszystkim jednak należy jeszcze raz zaakcentować, że z dostępnego materiału dowodowego wynika, że nie ma żadnej różnicy pomiędzy zakresem wykonywanych przez skarżącą na rzecz płatnika czynności jeśli porówna się okres sprzed zawarcia umowy o pracę i po jej zawarciu i to nawet w okresach niezdolności do pracy skarżacej. Zresztą wnioskodawczyni i płatniczka przyznały w swoich zeznaniach, że firma płatnika jest z założenia firmą rodzinną, w prowadzeniu tej firmy pomaga też mąż płatniczki, a w przyszłości ma zostać przekazana wnioskodawczyni. Z powyższego zdaniem Sądu wynika jedyny logiczny wniosek, że tak naprawdę stron nie łączyła umowa o pracę, na podstawie której w ramach charakterystycznego dla reżimu stosunku pracy skarżąca podlegała podporządkowaniu pracowniczemu wobec płatnika. Sąd nie neguje, że wnioskodawczyni wykonywała w badanym okresie pewne czynności na rzecz firmy płatnika, jednakże rzecz w tym, że takie same czynności wykonywała także przed zawarciem spornej umowy, a przy tym w początkowym okresie nie odpowiadały one rodzajowo pracy na stanowisku sekretarki, które zresztą wykonywała wbrew umowie w C. a nie w Ł. – mimo że zgodnie z rzeczoną umową miejscem wykonywania pracy miała być siedziba firmy płatnika w Ł. i nie ma żadnego dowodu na oddelegowanie skarżącej do świadczenia pracy w C..

Sąd zważył też, że wbrew twierdzeniom skarżącej i płatnika w rzeczywistości wnioskodawczyni nie dokonywała wypłat na rzecz pracowników firmy płatnika. Owszem była obecna przy tych wypłatach, ale z zeznań płatnika, odwołującej i świadka B. O., która prowadzi księgowość dla firmy płatnika, wynika, że wypłaty te realizowała księgowa, a pieniądze z banku w tym celu pobierała albo płatniczka albo jej mąż. Sama obecność skarżącej przy wypłacaniu w gotówce wynagrodzeń pracownikom przez płatnika i księgową nie może być oceniona jako wykonywanie przez wnioskodawczynię tych wypłat.

W takich okolicznościach rzeczywiste wykonywanie przez wnioskodawczynię czynności w ramach umowy o pracę rodzi poważne wątpliwości. Z całą pewnością odwołująca nie świadczyła tej pomocy jako osoba podporządkowana swej matce i wykonująca jej polecenia. Zeznania odwołującej i płatnika w świetle złożonych do akt dokumentów w postaci protokołów odbioru usług czy dzienników budowy, jak również w postaci umowy zawartej przez firmę płatnika z Urzędem Miasta w C., w której skarżąca jest podana jako osoba upoważniona w imieniu płatnika bez wskazania, że jest pracownikiem firmy płatnika, tylko utwierdzają o braku tej istotnej cechy stosunku pracy, gdyż wynika z nich, że odwołująca pomagała matce w prowadzeniu jej firmy co zresztą czyniła w takim samym zakresie przed zawarciem spornej umowy o pracę, a następnie po jej zawarciu i to bez rzeczywistej zmiany wykonywanych czynności najpierw na stanowisku sekretarki a później kierownika zakładu, przy czym jak przyznała skarżąca zdarzało się to także w okresie jej niezdolności do pracy. Te okoliczności utwierdzają w przekonaniu, iż w istocie skarżąca była pomagała przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez jej matkę będąc do tego osobą upoważnioną, ale nie robiła tego w reżimie charakterystycznym dla stosunku pracy zgodnie z treścią spornej umowy o pracę. Fakt udzielenia jej przez matkę pełnomocnictwa do reprezentowania jej w sprawach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w umowie zawartej z Urzędem Miasta w C. bez wskazania, że jest upoważniona jako pracownik firmy płatnika- takie pełnomocnictwo nie jest typowe dla stosunku pracy. Pracodawcy z reguły nie udzielają pracownikom pełnomocnictw i to tak szerokich, umożliwiających pracownikowi samodzielne reprezentowanie pracodawcy i to już od momentu zawarcia umowy o pracę tym bardziej, że w tym okresie umówioną przez strony pracą miała być inna rodzajowo praca wnioskodawczyni bo praca sekretarki w firmie płatnika. Takie pełnomocnictwo o jakim mowa w wymienionej umowie zawartej z Urzędem Miasta w C. jest potrzebne zazwyczaj osobie współpracującej przy prowadzeniu działalności gospodarczej, choć Sąd podkreśla w tym miejscu, że w żaden sposób w n/n postępowaniu nie przesadza na jakiej podstawie wnioskodawczyni pomagała matce prowadzić w badanym okresie jej firmę.

Z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków można wysnuć generalny wniosek, że wnioskodawczyni zajmowała się organizacją i czuwaniem nad prawidłowym przebiegiem usług wykonywanych przez pracowników firmy płatnika jeszcze przed zawarciem umowy o pracę, a także w okresach, gdy była niezdolna do pracy. Szczególnie istotne w tej mierze są zeznania świadka W. G. /e-prot. z 28.02.2018 r.: 01:00:55/, z których wynika, że wnioskodawczyni pomagała stale matce w prowadzeniu jej firmy już od 2014 r. i zajmowała się wówczas rozdzielaniem pracy dla pracowników firmy płatnika, jeździła w teren z urzędnikami Urzędu Miasta, kontaktowała się z innymi firmami. Zeznania tej treści korelują ze złożonymi do akt protokołami cząstkowymi z 2014 r., w których umieszczono informację, że przedstawicielem wykonawcy jest M. G., a pod porotokołami podpisywała się parafą płatniczka umieszczając odcisk swojej pieczęci firmowej. Podobnie należy ocenić zeznania świadka G. K., z których wynika, że w sprawach działalności firmy płatnika jesienią 2016 r. kontaktował się telefonicznie z wnioskodawczynią jako przedstawicielem firmy płatnika będącej jego podwykonawcą przy wykonaniu zleceń z Urzędu Miasta w Ł., a także, że wnioskodawczyni w sprawach podjętego podwykonawstwa zleceń z Urzędu Miasta uczestniczyła w zebraniach wszystkich wykonawców w Urzędzie Miasta w Ł., a nadto, że wnioskodawczyni reprezentowała firmę płatnika jako podwykonawcę firmy (...) przy realizacji usług na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej w październiku 2107 r., gdy przebywała na zasiłku macierzyńskim. Również z załączonych maili wynika, że Urząd Miasta w Ł. kontaktował się w sprawie zleceń wykonywanych przez firmę płatnika z wnioskodawczynią w 2017 r. w trakcie jej urlopu macierzyńskiego. Zresztą Sąd miał na uwadze, że sama odwołująca przyznała, że wykonywała pewne czynności na rzecz firmy płatnika także w okresie niezdolności do pracy.

Pośrednio o braku potrzeby zatrudnienia wnioskodawczyni najpierw na stanowisku sekretarki a później kierownika zakładu w firmie płatnika świadczy i to, że ani przed podpisaniem spornej umowy z odwołującą, ani w okresie jej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, płatnik nikogo nie zatrudnił na jej miejsce na zastępstwo, a matka wnioskodawczyni wykonywała te czynności z pomocą męża. To ostatnie nie może dziwić skoro wnioskodawczyni sam przyznała, że firma matki z założenia jest firmą rodzinną.

Ocena całego dostępnego materiału dowodowego wskazuje też, że wnioskodawczyni nie była podporządkowania pracowniczego charakterystycznego dla reżimu stosunku pracy – w szczególności co do miejsca - skoro przebywała w C., a w umowie o pracę podano, że miejscem wykonywania jej pracy jest siedziba firmy w Ł., a przy tym brak delegacji w aktach pracowniczych wnioskodawczyni do wykonywania pracy w C., jak i co do czasu - skoro z załączonego wydruku rachunku bankowego wynika, że w godzinach pracy wnioskodawczyni robiła zakupy w sklepach, barach, czy restauracjach w C.. Także listy płac zostały sporządzone jedynie celem uprawdopodobnienia istnienia stosunku pracy między stronami, albowiem z załączonego wydruku z rachunku bankowego skarżącej wynika, że firma jej matki wypłacała jej jeszcze dodatkowe kwoty, których nie ma na liście płac.

Te wszystkie opisane wyżej okoliczności tym bardziej przekonują, że odwołująca nie była pracownikiem swej matki, lecz osobą pomagającą na podstawie upoważnienia w prowadzeniu działalności gospodarczej płatniczki i to zanim formalnie sporządzono dokument umowy o pracę z 10.09.2015 r. W realiach przedmiotowej sprawy nie można mieć wątpliwości, iż umowa o pracę między nimi została podpisana tylko po to, aby odwołująca mogła legitymować się pracowniczym tytułem ubezpieczenia. W tym właśnie celu odwołująca i płatnik wykreowali stosunek pracy, choć w rzeczywistości wnioskodawczyni pracownikiem swej matki nie była, lecz nadal pomagała matce w prowadzeniu działalności gospodarczej. Zgłoszenie odwołującej do ubezpieczenia społecznego jako pracownika nastąpiło jedynie pod pozorem zatrudnienia.

Jednocześnie Sąd pragnie zauważyć w tym miejscu, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie (art. 477 ⁹ i art. 477 ¹⁴ k.p.c.). Inaczej mówiąc, w sprawach tych sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji, w granicach jej treści i przedmiotu (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 10 marca 2011 r., III UZ 1/11, LEX nr 846597 i orzeczenia w nim powołane), wobec czego nie jest zadaniem ani uprawnieniem Sądu rozstrzygnięcie na jakiej podstawie odwołująca w firmie matki wykonywała czynności, które zostały wykazane w zalegających w aktach dokumentach.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

O kosztach procesu w punkcie 2 sentencji wyroku Sąd Okręgowy orzekł w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z §9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10. 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).

A.P.