Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 września 2017 roku (data wpływu) powód W. C. wniósł o ustanowienie, z dniem 16 października 2016 roku, rozdzielności majątkowej z pozwaną B. C. oraz o zasądzenie od pozwanej, na rzecz powoda, kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k. 3 – 7, 15/.

Pozwana B. C. wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda, na rzecz pozwanej, kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k. 28 – 37/.

Prokurator Prokuratury Rejonowej W. – U. w W. stwierdził brak przesłanek do ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną i wniósł o oddalenie powództwa /k. 131/.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. C. i W. C. pozostają w związku małżeńskim od dnia 12 sierpnia 1978 roku /k. 11/. Z małżeństwa posiadają 36 – letnią, niepełnosprawną córkę A.. A. C. odziedziczyła po dziadkach dwa mieszkania w W., które decyzją stron zostały sprzedane, a środki ze sprzedaży przekazane na rachunek bankowy A. C.. Pozwana sprzedała także własne mieszkanie, odziedziczone po rodzicach, i przekazała środki ze sprzedaży córce. Aktualnie A. C. posiada środki w wysokości 1 500 000 zł, którymi zarządza pozwana. Ponadto, córka stron otrzymuje rentę i zasiłek pielęgnacyjny w wysokości odpowiednio 850 zł i 150 zł /k. 130 – 131/.

W trakcie małżeństwa strony nie zawierały umów majątkowych małżeńskich. Nie zaciągały także żadnych zobowiązań finansowych. Strony zgromadziły majątek wspólny, głównie firmę (...), dom przy ul. (...) w W., mieszkanie przy ul. (...) w W. i środki pieniężne w kwocie około 11 000 000 zł /k. 7, 84, 110, 127, 129/.

Powód pozostaje od kilkunastu lat powód w nieformalnym związku z M. Ł.. Pozwana utrzymuje, że powzięła o tym wiedzę w listopadzie 2015 roku, kiedy to powód przyznał, iż od około 16 lat pozostaje w nieformalnym związku z M. Ł., z którą posiada syna P.. Powód zaprzecza jakoby pozwana nie wiedziała o nieformalnym związku; wiedzę taką miała posiadać minimum od 1996 roku, akceptować związek oraz fakt narodzin z tego związku (...). M. Ł. była sąsiadką matki powoda. Pracowała jako pielęgniarka, a od 1998 roku opiekowała się niepełnosprawną córką stron. W październiku 2015 roku powód miał poinformować pozwaną, że chce uznać P. Ł. (1). Powódka nie zaakceptowała decyzji pozwanego. Relacje stron ulegały systematycznemu pogorszeniu. W dniu 16 października 2016 roku powód wyprowadził się ze wspólnie zamieszkiwanej z żoną i córką nieruchomości i zamieszkał z M. Ł. oraz synem. Do tego dnia prowadził z żoną wspólne gospodarstwo domowe /k. 84 – 85, 93 – 103, 126, 130/.

Pozwana zajmuje z córką dom przy ul. (...) w W.. Powód posiada nieograniczony dostęp do nieruchomości. Strony ponoszą wspólnie koszty utrzymania domu; pozwana opłaca koszty ochrony domu, rachunki za energię elektryczną, wodę oraz gaz, podatek od nieruchomości, telefon stacjonarny. Powód natomiast finansuje koszty ubezpieczenia domu, opłaca rachunek za telefon komórkowy pozwanej oraz córki, wypłaca wynagrodzenie ogrodnika oraz opłaca, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, leasing samochodu pozwanej. Pokrywa także koszty napraw domu, przeglądu okien czy serwisu pieca. Mieszkanie stron przy ul. (...) w W., decyzją stron, pozostaje aktualnie puste. Powód ponosi koszty utrzymania tej nieruchomości. Prowadzi także firmę (...). W przeszłości pozwana pomagała powodowi w prowadzeniu firmy. Po narodzinach dziecka pozwana nie pracowała, opiekowała się córką /k. 84, 86, 110, 112, 126, 130/.

W dniu 14 października 2016 roku pozwana podpisała zgodę na zakup lasera przez (...). Dnia 21 października 2016 roku strony nabyły samochód w leasingu, marki T. (...), który użytkuje pozwana /k. 112/.

Od narodzin syna regularnie przelewał na rachunek bankowy partnerki kwoty średnio 5 000 zł miesięcznie. W styczniu 2007 roku powód przekazał na rzecz P. Ł. (1) kwotę 30 000 zł. W dniu 8 kwietnia 2017 roku powód przelał na rachunek bankowy M. Ł. kwotę 8 000 zł. We wrześniu 2016 roku powód przekazał ze wspólnych środków stron, bez wiedzy i zgody pozwanej, na rzecz P. Ł. (1), darowiznę w wysokości 300 000 zł. W grudniu 2016 roku powód przekazał, bez wiedzy i zgody pozwanej, na rzecz syna P. Ł. (2) darowiznę, w formie 4 przelewów, w łącznej kwocie 1 730 000 zł. Utrzymuje, iż darowizny przekazał na życie i wykształcenie dziecka. Środkami z darowizn dysponuje matka dziecka. Pozwana dowiedziała się o darowiznach z historii rachunku bankowego stron. W grudniu 2016 roku pozwana przejęła środki wspólne stron w kwocie 3 500 000 zł, które ulokowała w funduszach. Powód pozostał w posiadaniu środków w wysokości około 5 000 000 zł. Nie dokonał z tych środków żadnej darowizny na rzecz córki stron /k. 65 – 77, 86, 111, 128 – 131/. Powód deklaruje, iż od grudnia 2016 roku nie przekazał na rzecz syna ani jego matki żadnych darowizn /k. 127/.

W styczniu 2017 roku powód zamknął wspólne rachunki bankowe stron oraz cofnął pełnomocnictwa dla pozwanej do wszystkich kont /k. 111, 127/. Pozwana domagała się bezskutecznie dostępu do wspólnych rachunków bankowych /k. 129/.

Pozwem z dnia 24 kwietnia 2017 roku B. C. wystąpiła o rozwód. W. C., w odpowiedzi na pozew z dnia 12 czerwca 2017 roku, wyraził zgodę na rozwiązanie małżeństwa z winy obojga małżonków /k. 93 – 103/. W toku postępowania rozwodowego powód zobowiązany został, przez Sąd, do łożenia na utrzymanie rodziny kwoty 10 000 zł, a obecnie 12 000 zł miesięcznie. Powód terminowo wywiązuje się z powyższego zobowiązania /k. 112, 126 – 128/.

Powód W. C. ma 67 lat. Z zawodu jest inżynierem – elektrykiem
/k. 125/. Od dnia 01 października 1989 roku działalność gospodarczą (...), trudniąc się produkcją instrumentów i przyrządów pomiarowych kontrolnych i nawigacyjnych /k. 12/. Innego źródła dochodu nie posiada. Firma zatrudnia około 30 pracowników. Od około 20 lat firma korzystała z kredytu w rachunku bieżącym. Od dnia 21 maja 2017 roku nie korzysta z kredytu. Pozwana odmówiła zgody na zaciągnięcie kredytu z uwagi na brak zaufania do decyzji finansowych powoda. Pomimo braku kredytu odnawialnego firma zachowała płynność finansową, nie zmniejszyła zatrudnienia, ani nie zmniejszyła produkcji. Według powoda, kredyt odnawialny zwiększyłby dochodowość firmy /k. 13, 87, 111 – 112, 126 – 128/. Rok 2016 firma zakończyła deklarowanym przez powoda zyskiem w kwocie 159 000 zł, a rok 2017 zyskiem w kwocie 185 000 zł. Powód deklaruje, iż zainwestował w firmę około 2 000 000 zł, w tym około 800 000 zł na spłatę banku z powodu braku kredytu odnawialnego /k. 127 – 129/. W kwietniu 2018 roku powód zwracał się do pozwanej o zgodę na kredyt na rachunku bieżącym, ale pozwana odmówiła zgody /k. 130/.

Aktualnie powód deklaruje posiadanie środków w kwocie około 3 500 000 zł, a pozwana w kwocie około 4 000 000 zł /k. 127/.

Pozwana B. C. ma 66 lat. Jest emerytką. Otrzymuje świadczenie w kwocie 1 440 zł /k. 129 – 130/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w szczególności w oparciu o przesłuchanie powoda /k. 125 – 129/, i pozwanej /k. 129 – 131/, zeznań świadków: M. Ł. /k. 84 – 86/, J. Ż. /k. 86 – 87/, B. L. /k. 110 – 111/ i J. M. /k. 111 – 113/, (...) z Centralnej Ewidencji i Informacji o działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej /k. 12/, zaświadczenia banku /k. 13/, potwierdzeń przelewów /k. 65 – 77/.

Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy Sąd uznał za wiarygodny materiał dowodowy. Nie były one kwestionowane przez żadną ze stron, zaś Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Zeznania świadka M. Ł. Sąd uznał za wiarygodne, zgodne z całokształtem materiału dowodowego, w zakresie dotyczącym relacji majątkowo – finansowych stron i składu majątku wspólnego. Sąd nie dał natomiast wiary świadkowi w zakresie, w jakim twierdzi, że powód przekazał darowizny na rzecz syna, w grudniu 2016 roku, za wiedzą i zgodą pozwanej.

Zeznania świadka J. Ż. Sąd uznał za wiarygodne, spójne i zgodne z materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy.

Zeznania świadków B. L. i J. M. Sąd uznaje za wiarygodne w zakresie relacji majątkowo – finansowych stron, składu majątku wspólnego i sposobu utrzymania majątku wspólnego. Sąd daje wiarę świadkom w zakresie, w jakim twierdzili, że powód przekazał darowizny na rzecz syna, w grudniu 2016 roku, bez wiedzy i zgody pozwanej. Sąd nie daje wiary świadkom w zakresie, w jakim zeznali, że powód nabył, ze środków wspólnych stron, samochód marki L. dla swojej partnerki i samochód dla jej matki. Wiedzę w tym ostatnim zakresie świadkowie posiadają od pozwanej i nie znajduje ona potwierdzenia w materiale dowodowym. Powód zaprzeczył tej okoliczności.

Sąd pominął wniosek dowodowy pozwanej o dopuszczenie dowodu
z przesłuchania świadka M. Z., zgłoszony na rozprawie w dniu 13 listopada 2017 roku, jako spóźniony /k. 87/.

Sąd oddalił wniosek dowodowy powoda o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka K. M. oraz wniosek dowodowy pozwanej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków: M. R., B. S. i W. M. jako zbędne, z uwagi na zgromadzony materiał dowodowy, dla rozstrzygnięcia przedmiotowego postępowania i zmierzające jedynie do jego przedłużenia /k. 4, 29, 113/.

S ąd zważył, co następuje

Jak stanowi art. 52 § 1 i 2 kro, z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez Sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

Wydając orzeczenie w sprawie o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami, Sąd musi każdorazowo stwierdzić zaistnienie ważnych powodów, o których mowa w art. 52 kro. Pojęcie „ważne powody” jest pojęciem niedookreślonym. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że przesłankami do ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej są: poważne zagrożenie lub naruszenie interesu majątkowego małżonka żądającego zniesienia wspólności, trwonienie majątku, alkoholizm, narkomania, hazard, rażąca niegospodarność, uporczywy brak przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, uporczywe dokonywanie szczególnie ryzykownych operacji finansowych zagrażających materialnym podstawom bytu rodziny, separacja faktyczna, która uniemożliwia małżonkom współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym.

„Ważnym powodem" zniesienia małżeńskiej wspólności majątkowej nie jest każdy przejaw separacji małżonków, ale tylko taki który "zarazem uniemożliwia im lub znacznie utrudnia współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym” (tak też SN w wyroku z dnia 13 stycznia 2000 roku, w sprawie II CKN 1070/98 (LEX nr 50872). Z żądaniem zniesienia wspólności może wystąpić także ten małżonek, który jest wyłącznie winny separacji. Wina jego, jak też wzgląd na dobro rodziny lub pozwanego małżonka, powinny być brane pod uwagę jedynie przy ocenie żądania zniesienia wspólności z punktu widzenia zasad współżycia społecznego” (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 września 2000 roku w sprawie III CKN 373/99 (LEX nr 51561) Ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej między małżonkami, z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa jest dopuszczalne w zasadzie tylko wtedy, gdy z powodu separacji faktycznej (życia w rozłączeniu) niemożliwe było już w tym dniu ich współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym (tak też SN w wyroku z dnia 11 grudnia 2008 roku, w sprawie II CSK 371/08 (LEX nr 490945).

W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki do ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wydania wyroku. Powód nie wykazał istnienia wyjątkowych wypadków, w rozumieniu art. 52 § 2 kro, do ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną tj. z dniem 16 października 2016 roku. Wskazana przez powoda data jest datą wyprowadzki powoda i początkiem separacji faktycznej stron. Trudno jednak uznać, za powodem, iż w tym dniu współdziałanie stron w zarządzie majątkiem wspólnym było niemożliwe. Po tej dacie bowiem, w dniu 21 października 2016 roku, strony zgodnie nabyły samochód w leasingu. W dniu 14 października 2016 roku pozwana podpisała zgodę na zakup lasera przez (...). Do dnia wyroku w przedmiotowej sprawie strony zgodnie partycypują w kosztach utrzymania domu zajmowanego aktualnie przez pozwaną i córkę stron. Powód, na prośbę pozwanej, pokrywa koszty remontów, napraw związanych z nieruchomością. Posiada nieograniczony, przez pozwaną, dostęp do nieruchomości. Działalność gospodarcza powoda, (...), finansuje leasing za samochód użytkowany przez pozwaną. Za nieuwzględnieniem powyższej daty przemawiają także działania podejmowane przez powoda po wyprowadzeniu się od pozwanej tj. dokonywane, bez wiedzy i zgody pozwanej, darowizny na rzecz syna, cofnięcie pozwanej pełnomocnictw do kont bankowych.

W ocenie Sądu, zachodzą natomiast przesłanki do ustanowienia rozdzielności majątkowej z dniem wydania wyroku. Niewątpliwie strony nie darzą się zaufaniem w sprawach majątkowych. Nie porozumiewają się w sprawach związanych z prowadzoną przez powoda działalnością gospodarczą (...). Pozostają w separacji faktycznej i nie podejmują wspólnych decyzji majątkowych. W kwietniu 2017 roku pozwana odmówiła zgody na kredyt w rachunku bieżącym. Takiej zgody odmówiła także w kwietniu 2018 roku. Sąd ma świadomość, iż pomimo braku kredytu odnawialnego, (...) nie ograniczyła swojej produkcji, ani liczby pracowników. Kredyt dawał jednak filmie znacznie większe możliwości inwestycyjne, a tym samym także dochodowe, z których firma korzystała przez około 20 lat i przynosiła stronom regularne dochody. Pozwana ma świadomość, że brak współpracy stron w tej kwestii wpływa negatywnie na działalność gospodarczą. Wykluczyła zgodę na ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną z uwagi na darowizny powoda na rzecz syna. Inną datę rozdzielności była w stanie zaakceptować, ponieważ – jak sama przyznała – nie chce niszczyć firmy, którą współtworzyła.

Ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wydania wyroku nie stanowi pokrzywdzenia dla wierzycieli stron, ponieważ strony nie posiadają zobowiązań finansowych, ani nie godzi w interesy rodziny, ponieważ powód wywiązuje się terminowo ze swojego zobowiązania alimentacyjnego.

Ponadto, przypomnieć należy, iż to powódka wystąpiła z pozwem o rozwód, a zatem uznała (w dacie składania pozwu), iż nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego – także zupełny i trwały rozkład więzi majątkowych stron. Powód, w czerwcu 2017 roku, wyraził zgodę na rozwód, tym samym także uznał, iż nastąpił taki rozkład.

Reasumując, mając na uwadze powyższe rozważania, w ocenie Sądu zasadnym jest ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej z dniem wydania wyroku. Z uwagi na powyższe, na mocy art. 52 § 1 i 2 kro, Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 98 k.p.c. w zw. z art. 27 pkt 6 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 roku w zw. z § 4 ust. 1 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800).