Pełny tekst orzeczenia

III K 393/18

UZASADNIENIE

W stosunku do skazanego M. Z. wszczęto z urzędu postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego.

Obecnie wobec tego skazanego pozostają do wykonania w całości lub części następujące kary:

1.  Kara łączna 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 30 stycznia 2013 r., IV K 1009/12, na jej poczet zaliczono okresy pozbawienia wolności od dnia 8 czerwca 2006 r. do dnia 25 maja 2007 r., od dnia 13 sierpnia 2010 r. do dnia 13 sierpnia 2011 r. oraz od dnia 2 września 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2015 r.;

2.  Kara łączna grzywny 70 stawek dziennych po 10,- zł orzeczona wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 22 lipca 2016 r., IV K 286/16, na jej poczet zaliczono okres zatrzymania 24.01.2016 r. - 25.01.2016 r.;

3.  Kara 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz 1 rok i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ w Warszawie z dnia 29 marca 2017 r., VIII K 59/17, zaliczono okres zatrzymania 4 sierpnia 2016 r. godz. 11:50 – 19:20. W dniu 24 czerwca 2018 r. wykonano karę pozbawienia wolności;

4.  Aktualnie odbywana kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2017 r., IV K 1072/16, zaliczono okres zatrzymania od 11 maja 2016 r. godz. 14:50 do 13 maja 2016 r. godz. 12:15;

5.  Kara łączna 3 lat pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie z dnia 30 stycznia 2018 r., II K 949/16, na poczet kary zaliczono okres pozbawienia wolności od dnia 13 września 2016 r. od godz. 6:35 do dnia 27 marca 2017 r. do godz. 13:40;

6.  Kara 1 roku pozbawienia wolności i grzywna 150 stawek dziennych po 10,- zł orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2018 r., III K 43/17;

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 19 ust. 1 Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, przepisów rozdziału IX ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (1.07.2015 r.), chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. Z uwagi na fakt, iż wobec skazanego orzeczono kary zarówno przed, jak i po dacie 1 lipca 2015 r., Sąd przeanalizował możliwość orzeczenia nowego wyroku łącznego, który obejmowałby kary orzeczone przed dniem wejścia w życie ustawy, jak i skazania mające miejsce po tej dacie, mając na względzie, iż o tym, na podstawie jakiego stanu prawnego orzekać –nowego czy dotychczasowego – rozstrzygać będzie treść art. 4 § 1 kk.

Zgodnie z treścią art. 85 kk w brzmieniu sprzed 1 lipca 2015 r., orzeczenie kary łącznej możliwe było w sytuacji, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Punktem odniesienia – „pierwszym wyrokiem” – w rozumieniu powyższego przepisu ma być każdorazowo ten wyrok, który jest chronologicznie pierwszy w odniesieniu do kolejnych przestępstw, za które został on prawomocnie skazany, a które tworzą grupę czynów zabronionych pozostających w zbiegu, w tym i w kolejnym zbiegu.

M. Z. został chronologicznie skazany wyrokami w sprawach: IV K 2711/06, IV K 2744/06, IV K 56/07, IV K 3131/06, IV K 608/08, II K 302/10, VIII K 182/10 i IV K 749/10 ( vide karta karna, k.178). Orzeczenia te były objęte postępowaniem w przedmiocie wydania wyroku łącznego w sprawie IV K 1009/12. W wyroku łącznym z dnia 30 stycznia 2013 r. (k.86) Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie wymierzył skazanemu dwie kary łączne, obejmujące ww. orzeczenia, umarzając postępowanie co do czynów objętych skazaniami w sprawie IV K 2711/06 i IV K 608/08.

Dalszej analizie podlegają kolejne orzeczenia skazujące w porządku chronologicznym. I tak M. Z. został skazany:

1.  wyrokiem z dnia 22 lipca 2016 r. w sprawie IV K 286/16 za dwa występki z ustawy o przeciwdziałaniu narkomani popełnione 23 i 25 stycznia 20016 r.

2.  wyrokiem z dnia 29 marca 2017 r. w sprawie VIII K 59/17, za czyn z art. 278 § 1 kk popełniony w nocy z 6 na 7 czerwca 2016 r.

3.  wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2017 r. w sprawie IV K 1072/16 za czyn z art. 279 § 1 kk popełniony w nocy z 2 na 3 maja 2016 r.;

4.  wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2018 r. w sprawie III K 43/17 za czyn z art. 279 § 1 kk popełniony w okresie 24 – 30 lipca 2016 r.;

5.  wyrokiem z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie II K 949/16 za czternaście występków z art. czyn z art. 279 § 1 kk i art. 278 § 1 kk popełnionych w okresie od 16 maja do 13 września 2016 r.

Z powyższego wynika, iż kolejne wyroki, wydane wobec skazanego po wydaniu wyroku łącznego w sprawie IV K 1009/12, odnosiły się w całości do czynów popełnianych począwszy od 2016 r., nie ma zatem podstaw – na gruncie poprzednio obowiązujących zasad – do ponownego połączenia orzeczonych kar w sposób inny niż zrobił to już Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie w przywołanym wyroku łącznym, który korzysta tym samym z powagi rzeczy osądzonej.

Z kolei orzeczenie wobec skazanego Z. wyroku łącznego według poprzednio obowiązujących zasad w stosunku do kar orzeczonych wyrokami wymienionymi w punktach od 1 do 5 nie byłoby dla skazanego bardziej korzystne w rozumieniu art. 4 § 1 kk. Z uwagi na zastosowanie konstrukcji ciągu przestępstw z art. 91 kk w sprawie II K 949/16 taki wyrok łączny obejmowałby jedynie kary orzeczone w sprawach VIII K 59/17, IV K 1072/16 i III K 43/17 (pkt 2, 3 i 4), jednak oprócz tak orzeczonej kary łącznej skazanemu do obycia pozostałaby kara łączna orzeczona w wyroku łącznym w sprawie IV K 1009/12 (w wymiarze 3 lata i 6 miesięcy) oraz kara orzeczona przy zastosowaniu art. 91 § 1 kk w sprawie II K 949/16 w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności, które skazany musiałby odbywać jedną po drugiej.

Z powyższych względów bardziej korzystne jest orzeczenie wobec skazanego kary łącznej na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów. Zgodnie z treścią art. 85 § 1 i 2 kk, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, Sąd orzeka karę łączną. Należy przy tym podkreślić, iż podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa. Na gruncie aktualnie obowiązującego stanu prawnego łączeniu będą podlegały:

1.  Kara łączna 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 30 stycznia 2013 r., IV K 1009/12, na jej poczet zaliczono okresy pozbawienia wolności od dnia 8 czerwca 2006 r. do dnia 25 maja 2007 r., od dnia 13 sierpnia 2010 r. do dnia 13 sierpnia 2011 r. oraz od dnia 2 września 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2015 r.;

2.  Kara łączna grzywny 70 stawek dziennych po 10,- zł orzeczona wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 22 lipca 2016 r., IV K 286/16, na jej poczet zaliczono okres zatrzymania 24.01.2016 r. - 25.01.2016 r.;

3.  Kara 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz 1 rok i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywaniu nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ w Warszawie z dnia 29 marca 2017 r., VIII K 59/17, zaliczono okres zatrzymania 4 sierpnia 2016 r. godz. 11:50 – 19:20. W dniu 24 czerwca 2018 r. wykonano karę pozbawienia wolności, zatem łączeniu podlegać będzie wyłącznie kara ograniczenia wolności;

4.  Aktualnie odbywana kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie z dnia 5 kwietnia 2017 r., IV K 1072/16, zaliczono okres zatrzymania od 11 maja 2016 r. godz. 14:50 do 13 maja 2016 r. godz. 12:15;

5.  Kara łączna 3 lat pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie z dnia 30 stycznia 2018 r., II K 949/16, na poczet kary zaliczono okres pozbawienia wolności od dnia 13 września 2016 r. od godz. 6:35 do dnia 27 marca 2017 r. do godz. 13:40;

6.  Kara 1 roku pozbawienia wolności i grzywna 150 stawek dziennych po 10,- zł orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2018 r., III K 43/17;

Aktualnie obowiązujące przepisy pozwalają zatem na połączenie ww. orzeczeń, które dotyczą dłuższego okresu czasu izolacji więziennej (około 9 lat i 9 miesięcy) niż w przypadku orzeczenia kary łącznej według poprzednio obowiązujących zasad.

Art. 86 § 1 kk stanowi, iż Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności. Zgodnie z treścią art. 86 § 2 kk, wymierzając karę łączną grzywny, sąd określa na nowo wysokość stawki dziennej, kierując się wskazaniami określonymi w art. 33 § 3 kk, wysokość stawki dziennej nie może jednak przekraczać najwyższej ustalonej poprzednio. Zgodnie z art. 87 § 2 kk, w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności.

Sąd orzekł karę łączną pozbawienia wolności obejmującą kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami w sprawach IV K 1009/12, IV K 1072/16, II K 949/16, III K 43/17 oraz karę ograniczenia wolności orzeczoną w sprawie VIII K 59/17. Zgodnie z art. 86 § 1 kk Sąd miał możliwość orzeczenia względem skazanego Z. łącznej kary pozbawienia wolności od 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (przy zastosowaniu zasady absorpcji) do kary 9 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności (przy zastosowaniu zasady kumulacji kar).

Sąd wymierzył skazanemu także karę łączną grzywny obejmującą grzywny orzeczone w sprawach IV K 286/16 i III K 43/17. Wymierzając grzywnę łączną Sąd miał możliwość orzeczenia jej w wymiarze od 150 do 220 stawek dziennych.

Zgodnie z art. 85a kk, orzekając karę łączną, Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Z opinii o skazanym z dnia 20 maja 2018 r. (k.20) wynika, że skazany nie by nagradzany regulaminowo, nie był też karany dyscyplinarnie. Stopień przestrzegania przepisów porządkowych nie budzi zastrzeżeń, wynika to jednak z bardzo dobrego przystosowania do warunków izolacji niż z rzeczywistej akceptacji obowiązków. Skazany odbywa karę w systemie zwykłym i nie wyraża większego zainteresowania odbywania kary w systemie programowanego oddziaływania. W osobowości skazanego wyraźnie zaznaczają się cechy nieprawidłowe, dyssocjalne. Jest bezkrytyczny w stosunku do siebie. Cechuje go niski poziom refleksyjności, brak poszanowania zasad i zobowiązań społecznych, brak poczucia winy. Wielokrotna karalność osadzonego, zachowania aspołeczne, odwołanie warunkowego przedterminowego zwolnienia wskazują, iż skazany jest osobą o znacznym stopniu demoralizacji, nieprzystosowana społecznie. Z opinii o skazanym z grudnia 2018 r. (k.182) wynika, iż skazany był cztery razy nagradzany regulaminowo, nie był karany dyscyplinarnie. Karę odbywa w systemie zwykłego oddziaływania. Od października 2018 r. jest zatrudniony. Deklaruje krytycyzm zarówno do trybu życia przed osadzeniem, jak również do czynów karanych, których się dopuścił. Ogólna ocena zachowania skazanego jest pozytywna. Należy zatem stwierdzić, iż u skazanego widoczny jest pewien postęp, jeśli chodzi o proces resocjalizacji.

Należy jednak podkreślić, iż skazany Z. był w latach 2006-2018 skazywany aż trzynaście razy, przede wszystkim za przestępstwa przeciwko mieniu, z czego jeden z wyroków obejmuje cztery czyny z art. 279 § 1 kk, zaś drugi czternaście występków z art. czyn z art. 279 § 1 kk i art. 278 § 1 kk.

Pomiędzy przestępstwami objętymi wyrokami podlegającymi łączeniu zachodzi związek przedmiotowy, bowiem skierowane były one przeciwko temu samemu dobru prawnych w postaci mienia. Część z nich została także popełniona w bliskich odstępach czasu w 2016 r.

Dane o karalności wskazują na występowanie u skazanego długotrwałej skłonności do lekceważenia porządku prawnego i w konsekwencji wchodzenia w konflikt z prawem. Popełnienie wielu przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji. Absorpcję kar należy bowiem stosować ostrożnie, biorąc pod uwagę negatywną przesłankę prognostyczną jaką jest popełnienie kilku przestępstw.

W ocenie Sądu wymierzenie kary przy zastosowaniu pełnej absorbcji byłoby nieadekwatne do popełnionych czynów i niesprawiedliwe z punktu widzenia kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Kara, także orzeczona w wyroku łącznym, powinna wpływać na przekonanie, że popełnianie przestępstw nie może ujść bezkarnie i spotyka się ze sprawiedliwą karą. Zdaniem Sądu wymierzenie kary łącznej w oparciu o zasadę absorpcji byłoby działaniem zbyt pobłażliwym wobec kryminalnej przeszłości skazanego i mogłoby zniweczyć postępujący efekt wychowawczy orzeczonych kar jednostkowych. Wydanie takiego orzeczenia w ocenie Sądu naruszałoby ponadto poczucie sprawiedliwości i kłóciłoby się z oddziaływaniem na świadomość prawną społeczeństwa.

Z tych względów Sąd wymierzył skazanemu M. Z. karę łączną w wymiarze 6 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. W ocenie Sądu w sposób istotny, o 3 lata i 3 miesiące, skrócono okres, który skazany spędzi w warunkach izolacji więziennej. Z kolei wymierzając skazanemu łączną grzywnę Sąd orzekł ją w wymiarze 180 stawek dziennych, ponownie ustalając wysokość stawki dziennej na kwotę 10,- zł.

W ocenie Sądu orzeczone kary łączne w dostateczny sposób wpłyną na przyszłą postawę skazanego względem porządku prawnego.

Sąd na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okresy rzeczywistego pozbawienia go wolności w sprawie IV K 1072/16 od dnia 11 maja 2016 r. do dnia 13 maja 2016 r., w sprawie IV K 1009/12 od dnia 8 czerwca 2006 do dnia 25 maja 2007 r. oraz od dnia 2 września 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2015 r. oraz w sprawie II K 949/16 od dnia 13 września 2016 r. do dnia 27 marca 2017 r. Wskazać należy, iż w sprawie K 1009/12 Sąd nie zaliczył skazanemu okresu od 13 sierpnia 2010 r. do 13 sierpnia 2011 r. (pierwotnie zaliczony ze sprawy IV K 2744/06 w wyroku łącznym IV K 1009/12 – cz.II), bowiem w okresie tym wykonywana była kara 4 lat i 6 miesięcy (orzeczona wyrokiem łącznym IV K 1009/12 – cz.I).

Z kolei na poczet orzeczonej grzywny łącznej Sąd zaliczył skazanemu okres zatrzymania w sprawie IV K 286/16 od dnia 24 stycznia 2016 r. godz. 1:05 do dnia 25 stycznia 2016 r. do godz. 13:50.

Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. W. kwotę 144,- zł podwyższoną o stawkę podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu.

Kosztami postępowania w sprawie wydania wyroku łącznego obciążono Skarb Państwa.

Mając powyższe na względzie Sąd orzekł, jak w sentencji wyroku.