Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XVII AmE 105/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz

Protokolant: protokolant sądowy Magdalena Żabińska

po rozpoznaniu w dniu 2 kwietnia 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. z siedzibą w L..

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

z dnia 20 grudnia 2016 r. nr (...)

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od (...) sp. z o.o. z siedzibą w L. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Witold Rękosiewicz.

Sygn. akt XVII AmE 105/17

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany) decyzją z dnia 20 grudnia 2016 r. nr (...), działając na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 w związku z art. 56 ust. 2 pkt 1 i art. 56 ust. 3 i 6 oraz art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne oraz w związku z art. 104 k.p.a. - po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej (...) sp. z o.o. z siedzibą w L. (Przedsiębiorca, Spółka, powód) w związku z ujawnieniem w prowadzonej przez Przedsiębiorcę koncesjonowanej działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi nieprawidłowości, polegających na naruszeniu warunków udzielonej Przedsiębiorcy koncesji na obrót paliwami ciekłymi, orzekł, że:

1.  Przedsiębiorca naruszył warunki koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 17 marca 2011 r. nr (...) z późn. zm., poprzez prowadzenie koncesjonowanej działalności gospodarczej w sposób niezgodny z brzmieniem pkt. 1. „Przedmiot i zakres działalności” ww. decyzji.

2.  Za nieprawidłowości opisane w pkt. 1 przedmiotowej decyzji wymierzył Przedsiębiorcy karę pieniężną w wysokości 132 705,71 zł.

(...) sp. z o.o. z siedzibą w L. wniosła odwołanie, w którym zaskarżyła decyzję Prezesa URE w całości, wnosząc o jej uchylenie i umorzenie postępowania, ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonej decyzji powód zarzucił:

1) naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7, 77 § 1 i art. 80 k.p.a. polegające na niewyczerpującym zebraniu i rozpatrzeniu całego materiału dowodowego i niepodjęciu wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, nadto polegające na błędnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego oraz powierzchownej analizie sytuacji materialnej przedsiębiorcy, co w konsekwencji spowodowało wymierzenie przedsiębiorcy kary pieniężnej w znacznej wysokości, tj. 132 705,71 zł;

2) naruszenie przepisów postępowania, mających istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 8 k.p.a., poprzez działanie w sposób pozbawiony wymaganej bezstronności, powierzchowny, a przez to w sposób obniżający zaufanie strony do organu;

3) naruszenie art. 56 ust. 6 ustawy Prawo energetyczne poprzez jego niewłaściwą wykładnię i zastosowanie, polegające na uznaniu, że stopień szkodliwości czynu, którego dopuścił się przedsiębiorca był znaczny.

Powód wskazał, że wnioskiem z dnia 26 lipca 2016 r. wystąpił do Prezesa URE o rozszerzenie przedmiotu i zakresu działalności koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją z 17 marca 2011 r. W oczekiwaniu na wydanie decyzji Przedsiębiorca modernizował infrastrukturę, aby spełniała warunki techniczne do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie objętym wnioskiem o zmianę koncesji. Decyzją z 29 kwietnia 2016 r. Prezes URE odmówił rozszerzenia przedmiotu i zakresu udzielonej Spółce koncesji przez prowadzenie obrotu paliwami ciekłymi przy użyciu stacji paliw i autocystern.

Zdaniem powoda czyn, jakiego dopuścił się Przedsiębiorca nie cechował się znacznym stopniem szkodliwości społecznej. Brak też przesłanek dostatecznie uzasadniających stanowisko Prezesa URE, że Przedsiębiorca działał celowo i ze świadomością naruszenia warunków koncesji. Powód podkreślił, że w styczniu 2016 r. dobrowolnie zaprzestał naruszania warunków koncesji zaprzestając prowadzenia działalności gospodarczej.

Powód zarzucił, iż przy określaniu wysokości kary pieniężnej pozwany nie uwzględnił dostatecznie dotychczasowego zachowania Przedsiębiorcy i ustalił możliwości finansowe Spółki jedynie na podstawie wysokości przychodów, podczas gdy informacja ta może stanowić jeden z elementów, które należy uwzględnić przy ocenie możliwości finansowych podmiotu. Wskazał, że od stycznia 2016 r. Spółka nie prowadzi już działalności gospodarczej i nie posiada żadnego majątku. Wpisana jest do Krajowego Rejestru Dłużników Niewypłacalnych i wobec niej prowadzone są postępowania egzekucyjne. Twierdzenie Prezesa URE, że wymierzona kara nie wpłynie negatywnie na sytuację finansową Przedsiębiorcy uznał powód za chybione. Zdaniem powoda wysokość nałożonej decyzją kary pieniężnej została ustalona w sposób dowolny i nie ma uzasadnienia w okolicznościach faktycznych sprawy. Kara pieniężna na niższym poziomie również pozwoliłaby na osiągniecie celu represyjno-prewencyjnego.

Przedsiębiorca wskazał, że przy nakładaniu kary pieniężnej Prezes URE ma obowiązek uwzględnić wymienione w art. 56 ust. 6 Pe dyrektywy wymiaru kary. Zarzucił, iż brak podjęcia przez pozwanego wszelkich kroków do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, błędna ocena zgromadzonego materiału dowodowego i powierzchowna analiza sytuacji materialnej Spółki spowodowały wymierzenie Przedsiębiorcy kary pieniężnej w wygórowanej wysokości.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Oświadczył, że po dokonaniu ponownej analizy akt sprawy nie znalazł podstaw do uchylenia lub zmiany zaskarżonej decyzji,

Powołując się na stanowisko Sądu Najwyższego i oparte na nim orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Warszawie Prezes URE stwierdził, że z uwagi na specyfikę postępowania sądowego prowadzonego w wyniku zaskarżenia decyzji Prezesa URE zarzuty naruszenia wymienionych w odwołaniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego nie mają wpływu na ocenę zasadności odwołania i zawartych w nim wniosków. Powołał się na stanowisko w tym zakresie przyjęte w orzecznictwie Sądu Apelacyjnego w Warszawie oraz Sądu Ochrony Konkurencji i konsumentów. Oświadczył, że wbrew twierdzeniom powoda dokładnie wyjaśnił stan faktyczny sprawy, w sposób wyczerpujący zebrał materiał dowodowy i dokonał jego wszechstronnej oceny. Wskazał, iż w toku postępowania Przedsiębiorca składał szczegółowe wyjaśnienia i kopie dokumentów mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie, a wysokość wymierzonej kary pieniężnej ustalił na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego. W tej sytuacji zarzut naruszenia w toku postępowania przepisów k.p.a. poprzez błędną ocenę zebranego materiału dowodowego i przyjęcie, że wysokość nałożonej kary w należyty sposób uwzględnia wymienione w art. 56 ust. 6 Pe kryteria wymiaru kary uznał pozwany za bezpodstawne.

Prezes URE wskazał, że każdy przedsiębiorca, któremu udzielono koncesji na obrót paliwami ciekłymi jest zobowiązany do wypełniania określonych w niej postanowień. Zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 2 Pe w pkt 1 w udzielonej powodowi koncesji określony został przedmiot i zakres działania prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi z wyłączeniem wykorzystywania stacji paliw, stacji auto-gazu i autocystern oraz z wyłączeniem obrotu konfekcjonowanymi olejami opałowymi i konfekcjonowanym gazem płynnym. Mając na względzie, że powód prowadził obrót paliwami ciekłymi w sposób niezgodny z udzieloną koncesją Prezes URE uznał, iż Spółka naruszyła obowiązki wynikające z koncesji w zakresie określonego w pkt 1 zakresu i przedmiotu działania. Dokonane ustalenia stanowiły podstawę do zastosowania art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe. Pozwany podniósł, że powód jako profesjonalista, znał warunki udzielonej mu koncesji. W sposób świadomy prowadził przez prawie dwa lata działalność gospodarczą niezgodnie z zapisami koncesji i obowiązującymi przepisami prawa. Mając na uwadze, że wypełnianie postanowień określonych w koncesji stanowi podstawowy obowiązek koncesjonariusza Prezes URE stwierdził, że działania te powód podejmował świadomie, co świadczy o dużym stopniu zawinienia powoda. Pismem z 7 sierpnia 2014 r. poinformował Przedsiębiorcę, iż wobec określonego w koncesji przedmiotu i zakresu działalności oraz wykorzystywania w tej działalności stacji paliw i autocysterny niezbędne jest złożenie wniosku o rozszerzenie przedmiotu i zakresu działalności koncesjonowanej. Powód złożył taki wniosek, lecz Prezes URE odmówił zmiany koncesji ze względu na to, że eksploatowana infrastruktura nie spełniała wymaganych warunków technicznych.

Prezes URE zauważył, iż określony w koncesji przedmiot i zakres prowadzenia działalności został ujęty w formie zakazu (wyłączenia) prowadzenia działalności przy użyciu określonej infrastruktury. Działanie powoda nie mogło wynikać z braku rozeznania co do sposobu prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej jak i bezprawności podjętego działania. Na tej podstawie pozwany uznał, że stopień szkodliwości czynu powoda był znaczny. Dodał, iż Przedsiębiorca był już karany za naruszenie warunków koncesji decyzją z dnia 23 października 2014 r. polegające na niepoinformowaniu Prezesa URE o istotnych zmianach w prowadzonej działalności koncesjonowanej.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 56 ust. 6 Pe pozwany wyjaśnił, że przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej wziął pod uwagę przepis art. 56 ust. 3 i ust. 6 Pe, uwzględnił rodzaj i zakres naruszenia warunków koncesji oraz sytuację finansową powoda. Wysokość kary nie przekracza 15% przychodu i wynosi (...) przychodu Przedsiębiorcy z działalności koncesjonowanej w roku 2015 i w odniesieniu do rodzaju i zakresu stwierdzonego naruszenia została ustalona w minimalnym dopuszczalnym wymiarze. Powołując się na stanowisko orzecznictwa pozwany zauważył, że zgodnie z art. 56 ust. 3 Pe wymiar kary uzależniony jest od przychodu przedsiębiorcy. W zw. z tym wynik finansowy podmiotu nie ma znaczenia dla ustalenia wysokości nałożonej decyzją kary pieniężnej.

Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Prezes URE decyzją z 17 marca 2011 r. (nr (...) ze zm.) udzielił (...) sp. z o.o. z siedzibą w L. koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Zgodnie z pkt 1 decyzji koncesyjnej „ Przedmiot działalności objętej niniejszą koncesją stanowi działalność gospodarcza w zakresie obrotu paliwami ciekłymi z wyłączeniem obrotu tymi paliwami przy wykorzystaniu stacji paliw, stacji auto-gazu i autocystern oraz z wyłączeniem obrotu konfekcjonowanymi olejami opałowymi i konfekcjonowanym gazem płynnym”. ( dowód: decyzja z 17.03.2011 r. wraz z decyzjami zmieniającymi, k. 36-46 akt adm.).

W okresie od 1 kwietnia 2014 r. do 31 stycznia 2016 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w L. dokonywała obrotu paliwami ciekłymi poprzez stację paliw, zlokalizowaną w L. przy ul. (...) oraz przy wykorzystaniu autocysterny o nr rejestracyjnym (...). ( dowód: pisma Spółki (...) z 30.10.2015 r., 17.12.2015 r. i 1.08.2016 r., k. 9-13, 63-64 akt adm.).

Pismem z 26 lipca 2014 r. Spółka wystąpiła do Prezesa URE z wnioskiem o rozszerzenie przedmiotu i zakresu udzielonej koncesji na obrót paliwami ciekłymi poprzez prowadzenie tego obrotu przy użyciu stacji paliw i autocystern. Decyzją z 29 kwietnia 2016 r. (Nr (...)) Prezes URE odmówił zmiany decyzji koncesyjnej we wnioskowanym przez przedsiębiorcę zakresie. ( dowód: Wniosek o rozszerzenie przedmiotu i zakresu działalności zawartej w koncesji, k. 21 akt admin.; decyzja z 29.04.2016 r., k. 29-35 akt adm.).

W dniu 10 czerwca 2016 r. Prezes URE wszczął postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia (...) sp. z o.o. kary pieniężnej w związku z ujawnieniem w prowadzonej koncesjonowanej działalności gospodarczej nieprawidłowości, polegających na naruszeniu warunków udzielonej Przedsiębiorcy koncesji na obrót paliwami ciekłymi, poprzez prowadzenie działalności w sposób niezgodny z brzmieniem pkt 1. „Przedmiot i zakres działalności” decyzji w sprawie udzielenia tej koncesji - tj. prowadzenie obrotu paliwami ciekłymi na stacji paliw położonej w L. przy ul. (...) oraz przy użyciu autocysterny. ( dowód: Zawiadomienie o wszczęciu postępowania, k. 1-3 akt adm.)

Pismem z dnia 4 listopada 2016 r. Prezes URE zawiadomił Spółkę o zakończeniu postępowania dowodowego, możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym oraz wypowiedzenia się na temat zebranych materiałów i dowodów w terminie do 25 listopada 2016 r. Przedsiębiorca zapoznał się z zebranym materiałem dowodowym.

W dniu 20 grudnia 2016 r. Prezes URE wydał zaskarżoną decyzję.

W roku 2015 (...) sp. z o.o. z siedzibą w L. uzyskała przychód z prowadzenia działalności koncesjonowanej w wysokości (...)zł. ( dowód: pismo Spółki (...) z 1.08.2016 r., k. 63-64 akt adm.; Formularz opłaty z tytułu udzielonej koncesji na 2016 r., k. 68 akt adm.).

Na podstawie dokonanych ustaleń Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zgodnie z określonym w pkt 1 udzielonej (...) sp. z o.o. z/s w L. koncesji przedmiotem działalności Przedsiębiorcy było prowadzenie obrotu paliwami ciekłymi z wyłączeniem obrotu tymi paliwami przy wykorzystaniu stacji paliw, stacji auto-gazu i autocystern oraz z wyłączeniem obrotu konfekcjonowanymi olejami opałowymi i konfekcjonowanym gazem płynnym.

Bezsporne jest, że w okresie od 1 kwietnia 2014 r. do 31 stycznia 2016 r. Spółka wykonywała działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami ciekłymi na stacji paliw położonej w L. przy ulicy (...) z wykorzystaniem autocysterny nr rej. (...) wbrew postanowieniom udzielonej Przedsiębiorcy koncesji, w której prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem tego rodzaju infrastruktury technicznej zostało wyłączone. W świetle dokonanych na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego ustaleń okoliczności te należało uznać za przyznane ( art. 230 k.p.c.).

Należy podkreślić, iż powód akceptując warunki udzielonej mu koncesji, w tym również warunki dotyczące określonego w koncesji przedmiotu i zakresu działalności, zobowiązał się spełniać określone przepisami prawa wymagania dotyczące wykonywania działalności gospodarczej oraz prowadzić działalność objętą koncesją na zasadach określonych w ustawie Prawo energetyczne oraz wydanych na jej podstawie przepisach wykonawczych.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 21 sierpnia 2015 r. (sygn. akt VI ACa 1270/14 (...) wskazał, że obowiązkiem wynikającym z koncesji w rozumieniu art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy Prawo energetyczne, może być jedynie obowiązek wynikający z treści decyzji o udzieleniu koncesji, który konkretyzuje wobec indywidualnego koncesjonariusza wykonywanie przez niego działalności koncesjonowanej, w sposób bardziej szczegółowy, niż to wynika z obowiązujących w danej dziedzinie uregulowań prawnych (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 września 2011 r. III SK 18/11). Powyższa wykładnia art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe znajduje dodatkowe potwierdzenie w wykładni systemowej i funkcjonalnej tego przepisu. Przepis art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe jest bowiem tylko jednym z wielu przepisów Prawa energetycznego określających podstawowe elementy różnych czynów podlegających karze pieniężnej, nakładanej przez Prezesa URE. Określenie w art. 56 ust. 1 pkt 1 - 16 Prawa energetycznego szczegółowych postaci deliktów administracyjnych, podlegających karze pieniężnej, byłoby zbędne, gdyż każde z tych zachowań można by kwalifikować, jako "nieprzestrzeganie obowiązków wynikających z koncesji", której postanowienia zobowiązują koncesjonariusza do respektowania przepisów Prawa energetycznego, bądź innych przepisów prawa, obowiązujących w porządku prawnym. Od początku obowiązywania ustawy Prawo energetyczne przepis art. 56 ust. 1 pkt 12 odnosił się tylko do jednego z czynów podlegających karze pieniężnej. To z kolei uzasadnia wniosek, zgodnie z którym, stanowiąc o treści art. 56 ust. 1 pkt 1 - 16 Prawa energetycznego, ustawodawca dążył do objęcia sankcją przewidzianą w tym przepisie konkretnych zachowań, uznanych za szczególnie niepożądane. Uznać zatem należy, że przepis art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe powinien być interpretowany wąsko, jako odnoszący się do naruszenia przez przedsiębiorcę szczególnych warunków wykonywania działalności objętej koncesją, w rozumieniu art. 37 ust. 1 pkt 5 Pe, a więc warunków szczegółowo i indywidualnie określonych w koncesji, z którymi nie można utożsamiać ogólnego obowiązku przestrzegania prawa w zakresie działalności koncesjonowanej. Mając na uwadze powołane stanowisko Sądu Apelacyjnego, w ocenie Sądu stwierdzić należało, iż nałożony na (...) sp. z o.o. obowiązek prowadzenia działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi z wyłączeniem stacji paliw i autocystern został w pkt 1 decyzji koncesyjnej określony szczegółowo i indywidualnie.

W ocenie Sądu powód prowadząc koncesjonowaną działalność gospodarczą w sposób niezgodny z brzmieniem pkt 1 „Przedmiot i zakres działalności” naruszył przepisy powszechnie obowiązującego prawa oraz zapisy obowiązującej go koncesji. Z powyższego wynika, iż Prezes URE po ustaleniu, że Przedsiębiorca naruszył warunki udzielonej mu koncesji miał prawny obowiązek nałożenia na powoda kary pieniężnej. Stosownie bowiem do przepisu art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe podmiot, który nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji podlega karze pieniężnej.

Jak słusznie wskazał pozwany, odpowiedzialność za zachowanie, które na mocy art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe, zostało zagrożone karą pieniężną, oparta została na zasadzie bezprawności działania lub zaniechania. Adresat kary pieniężnej, o której mowa w art. 56 ust 1 pkt 12 Pe, ponosi odpowiedzialność za każde zachowanie niezgodne z określoną normą. Odpowiedzialność ta ma charakter obiektywny co oznacza, że nie podlega ograniczeniom z powodu braku wystąpienia elementu zawinienia. Oznacza to, że już samo naruszenie przez przedsiębiorcę warunków koncesji, niezależnie od możliwości przypisania mu winy, stanowi podstawę wymierzenia kary pieniężnej. Ocenie podlega bowiem wyłącznie obiektywna okoliczność związana z wypełnieniem przez przedsiębiorcę obowiązków wynikających z udzielonej mu koncesji.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 56 ust. 6 Pe poprzez jego niewłaściwą wykładnię i zastosowanie, polegające na uznaniu, iż stopień szkodliwości czynu Przedsiębiorcy był znaczny wskazać należało, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, przyjętym w wyroku z dnia 5 lutego 2015r. (sygn. akt III SK 36/14) przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu zasadne jest posłużenie się instytucją prawa karnego uregulowaną w art. 115 § 2 kodeksu karnego, z uwagi na represyjny charakter kar pieniężnych przewidzianych w art. 56 Pe. Zgodnie z art. 115 § 2 k.k. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu bierze się pod uwagę 1) rodzaj i charakter naruszonego dobra, 2) rozmiary wyrządzonej szkody, 3) sposób i okoliczności popełnienia czynu, 4) wagę naruszonych obowiązków, 5) postać zamiaru, 6) motywację sprawcy, 7) rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. Przepis art. 115 § 2 k.k. zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu, zaś dominujące znacznie mają okoliczności z zakresu strony przedmiotowej, do której dołączono dwie przesłanki strony podmiotowej, to jest postać zamiaru i motywację sprawcy.

Przy ocenie społecznej szkodliwości czynu powoda należało uwzględnić fakt, że Przedsiębiorca do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi w sposób świadomy wykorzystywał infrastrukturę techniczną, z której korzystanie zostało w decyzji koncesyjnej wyłączone stosownym postanowieniem. Podkreślenia wymaga, że prowadząc działalność koncesjonowaną z naruszeniem warunków koncesji Przedsiębiorca nie zawiadomił o tym fakcie organu regulacyjnego. Pozbawienie Prezesa URE wiedzy o sposobie prowadzenia przez Spółkę działalności koncesjonowanej miało wpływ na sprawność regulacji rozumianej jako stosowanie określonych ustawą środków prawnych włącznie z koncesjonowaniem służącym do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, prawidłowej gospodarki paliwami i energią oraz ochrony interesów odbiorców.

Na ocenę stopnia szkodliwości czynu powoda wpływ miała również okoliczność, iż okres prowadzenia przez Przedsiębiorcę działalności koncesjonowanej w sposób niezgodny z warunkami udzielonej koncesji był długotrwały. Wynosił bowiem niemal dwa lata (od 1 kwietnia 2014 r. do 31 stycznia 2016 r.). Z wnioskiem o rozszerzenie zakresu posiadanej koncesji powód wystąpił dopiero pismem z dnia 26 sierpnia 2014 r., czyli już po rozpoczęciu prowadzenia działalności koncesjonowanej w sposób naruszający warunki koncesji. Powód jako profesjonalista powinien być świadomy, że prowadzi działalność gospodarczą z naruszeniem warunków udzielonej mu koncesji. W tej sytuacji twierdzenie powoda, iż w sprawie brak przesłanek do uznania, że Przedsiębiorca działał celowo i miał świadomość naruszania warunków koncesji, nie zasługuje na uwzględnienie.

Za okoliczność łagodzącą nie można uznać podnoszonej przez powoda okoliczności, iż Przedsiębiorca dobrowolnie zaprzestał naruszania warunków koncesji. sam przyznał się do prowadzenia działalności koncesjonowanej sposób niezgodny z warunkami udzielonej mu koncesji. Powód poinformował o tej okoliczności w odpowiedzi na żądanie Prezesa URE, a nie z własnej inicjatywy.

Mając na uwadze przedstawione wyżej okoliczności stwierdzić należało, iż Prezes URE prawidłowo przyjął, że stopień szkodliwości czynu Przedsiębiorcy był znaczny.

Zdaniem Sądu Prezes URE w sposób prawidłowy ustalił także stopień zawinienia przedsiębiorcy. Zważyć bowiem należy, iż skutek w postaci prowadzenia koncesjonowanej działalności gospodarczej z wykorzystaniem autocystern bez wymaganej koncesji nie wynikał z zaniedbania przedsiębiorcy. Powód jako profesjonalista winien zdawać sobie sprawę z faktu, iż prowadzona przez niego działalność gospodarcza jest działalnością koncesjonowaną, a więc szczególnie regulowaną przez Państwo i wymagającą najwyższej staranności działania. Powinien także znać treść aktu administracyjnego – decyzji koncesyjnej, który określa jego obowiązki.

W odniesieniu do twierdzenia powoda, iż Prezes URE nie podjął wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, dokonał błędnej oceny materiału dowodowego i powierzchownej analizy sytuacji materialnej Przedsiębiorcy, co spowodowało wymierzenie Spółce kary pieniężnej w wysokości wygórowanej wskazać należy, że zgodnie z art. 56 ust. 3 Pe, podstawą obliczenia wysokości kary pieniężnej jest wysokość przychodu przedsiębiorcy, nie zaś dochodu czy też zysku. Przyjęcie kryterium dochodu do wymierzenia kary stanowiłoby naruszenie przez Prezesa URE art. 56 ust. 3 Pe. Ponadto w przypadku, gdy przedsiębiorca nie osiągnie w danym roku dochodu lub poniesie stratę, zastosowanie przez Prezesa URE przepisu art. 56 ust. 1 Prawa energetycznego, obligującego organ do nałożenia kary pieniężnej, byłoby niemożliwe. (tak: wyrok SOKiK z dnia 25 czerwca 2009r., sygn. akt AmE 50/09).

Nałożona przez Prezesa URE w decyzji kara pieniężna została ustalona z zachowaniem górnej granicy ustawowej 15% przychodu ukaranego podmiotu, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Zdaniem Sądu możliwości finansowe Przedsiębiorcy, dotyczące roku 2015 zostały przez pozwanego ocenione prawidłowo. Wymierzona kara w wysokości 132 705,71 zł stanowi bowiem (...) % przychodu przedsiębiorcy osiągniętego w 2015 r. z działalności objętej koncesją i w ocenie Sądu, jest adekwatna do charakteru naruszenia. Wymierzenie kary w mniejszej wysokości, pozostawałoby w sprzeczności z jej represyjno-wychowawczą rolą zarówno w stosunku do samego powoda jak i w odniesieniu do innych podmiotów prowadzących analogiczną działalność koncesjonowaną.

Ponadto, jak wynika z akt sprawy, Przedsiębiorca był już raz karany za naruszenie warunków koncesji. Okoliczność ta również musiała być brana pod uwagę przy ustalaniu wysokości nakładanej decyzja kary pieniężnej.

Dodać należy, iż fakt nałożenia na powoda kary pieniężnej w nieuzasadnionej wysokości nie mógł stanowić podstawy do uchylenia zaskarżonej decyzji, a jedynie uzasadniać zmianę decyzji w tym zakresie. Jednak zdaniem Sądu, w świetle dokonanych ustaleń w sprawie brak było również podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji w zakresie wysokości nałożonej nią kary pieniężnej.

W zakresie podnoszonych przez powoda zarzutów dotyczących naruszenia przepisów postępowania, w szczególności art. 7, art. 8, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. wskazać należało, iż zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 roku sygn. akt III CRN 120/91 OSNC 1992 Nr 5, poz. 87; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 roku sygn. akt I CKN 265/98 OSP 2000 Nr 5 poz. 68; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 roku sygn. akt 351/99 OSNC 2000 Nr 3 poz. 47; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 roku sygn. akt I CKN 1036/98 LEX Nr 52708; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 roku, sygn. akt III SZP 2/05 OSNP 2006/19-20/312) Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK) nie może ograniczyć sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedzało postępowania sądowe. Celem prowadzonego przed sądem postępowania nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu zaskarżonej decyzji. Sad Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Regulacji Energetyki, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy. W świetle powyższego nawet gdyby przyjąć, iż w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych to, o ile nie stanowią one podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji, nie mogą prowadzić do uchylenia decyzji i nie mogą być przedmiotem postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu, bowiem Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy, wobec braku podstaw do uwzględnienia oddalił odwołanie, jako bezzasadne - art. 479 53 § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c. stosownie do wyniku sporu, ustalając wysokość należnych pozwanemu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł, na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym po 27 października 2016 r.

SSO Witold Rękosiewicz.