Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2019 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa E. Ż. (1)

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o uchylenie uchwał

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 5 grudnia 2017 r. sygn. akt IX GC 1027/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 810 zł (osiemset dziesięć złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Regina Kurek SSA Grzegorz Krężołek SSA Teresa Rak

Sygn. akt : I AGa 261/18

UZASADNIENIE

Powódka E. Ż. (1) w pozwie skierowanym przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K., domagała się uchylenia uchwał numer (...)podjętych na zgromadzeniu wspólników w dniu 22 października 2015 r.

Twierdziła , że obydwie są sprzeczne z dobrymi obyczajami , przez co godzą w interesy spółki oraz naruszają prawa wspólników mniejszościowych , a takim jest powódka .

Wypłata całego zysku w tej formie spowoduje , że spółka będzie miała w najbliższym czasie trudności z płynnością finansową , skoro dywidenda obejmować będzie kwotę 5 455 446, 90 zł.

Z kolei uchwała o przyznaniu dodatku do wynagrodzenia z racji prowadzenia przez prezesa zarządu - większościowego wspólnika A. Ż. (1) oddziału przedsiębiorstwa spółki w Niemczech, w kwocie po 4 500 euro / brutto / miesięcznie, spowoduje podwyższenie kosztów jej działalności , a tym samym krzywdzi mniejszościowego wspólnika , albowiem prowadzi w swoich następstwach do ograniczenia skali zysku z którego mogłaby uzyskać świadczenie dywidendowe.

E. Ż. (1) wskazywała także z większościowym wspólnikiem A. Ż. (1) pozostaje w konflikcie na tle prowadzonego sporu o separację ich małżeństwa.

Odpowiadając na pozew spółka (...) domagała się oddalenia powództwa jako niezasadnego oraz obciążenia przeciwniczki procesowej kosztami postępowania.

Twierdziła , że żadna z kwestionowanych uchwał nie została podjęta w warunkach , które potwierdzałyby spełnianie przesłanek roszczenia , które sformułowała powódka, określonych w art. 249 §1 kodeksu spółek handlowych.

Płynność finansowa spółki , wbrew jej twierdzeniom , na skutek podjęcia uchwały nr(...)nie była zagrożona albowiem jej kapitał rezerwowy wynosił na koniec 2014 roku 21.889.566,07 zł, kwota posiadanych na koniec tego roku środków pieniężnych zamykała się wielkością 7.037.849,93 zł. (...) podnosiła także , iż nie posiadała żadnych kredytów bankowych, zatem jej sytuacja finansowa była i jest nie tylko stabilna ale bardzo dobra.

W odniesieniu do uchwały nr (...) argumentowała ,że jej podjęcie było usprawiedliwione , w warunkach gdy czynności faktycznego kierowania oddziałem spółki w Niemczech , w miejscowości G., A. Ż. (1) rzeczywiście od 2014r wykonywał, będąc równocześnie Dyrektorem Generalnym i pełniąc w spółce także obowiązki Dyrektora ds. Eksportu.

Pozwana wskazywała, iż do 2013 roku za zarządzanie oddziałem w Niemczech odpowiedzialni byli poza Dyrektorem Generalnym- sprawującym nadzór ogólny- jeszcze dwaj pracownicy, których wynagrodzenie za pracę wynosiło łącznie 13.000 euro miesięcznie. Zatem przyznany A. Ż. (1) zaskarżoną uchwałą dodatek do wynagrodzenia stanowi jedynie nieco więcej niż 1/3 wynagrodzenia pobieranego przez dwóch zarządzających oddziałem pracowników, w warunkach gdy od 2014r obowiązki te wykonuje jednoosobowo. Uchwała ma zatem także uzasadnienie z punktu widzenia interesów spółki, będąc ekonomicznie dla (...) korzystna.

W toku sporu powódka cofnęła powództwo w części dotyczącej uchylenia uchwały nr (...)- dotyczącej przeznaczenia całego zysku za 2014 na wypłatę dywidendy dla wspólników. Połączyła to cofniecie ze zrzeczeniem się roszczenia.

Wyrokiem z dnia 5 grudnia 2017r , Sąd Okręgowy w Krakowie :

- oddalił powództwo w części dotyczącej żądania uchylenia uchwały nr (...) , podjętej przez wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. w dniu 22 października 2015 roku [ pkt I ],

- umorzył postępowanie w części dotyczącej żądania uchylenia uchwały numer(...)podjętej przez wspólników (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. w tym samym dniu [ pkt II ] oraz

- zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 377 zł , tytułem kosztów procesu [pkt III sentencji wyroku ]

Za niesporne pomiedzy stronami Sąd I instancji uznał to , że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. działa na rynku od 2003 roku. Powódka jest mniejszościowym udziałowcem spółki – posiada 50 z 200 udziałów na łączną kwotę 50.000 zł Pomiędzy powódką a A. Ż. (1)- większościowym wspólnikiem a także prezesem i Dyrektorem Generalnym strony pozwanej, w chwili złożenia pozwu i aktualnie nadal toczy się postępowanie o separację, a obecnie także o podział majątku wspólnego . Małżonkowie pozostają w odrębności majątkowej.

Powodowa spółka (...) ma bardzo dobrą sytuację finansową. Pod koniec 2014 roku jej zysk netto wyniósł 5.455.446,90 zł, kapitał rezerwowy 21.889.566,07 zł, a całość majątku przedsiębiorstwa wyniosła 37.605.059,47 zł.

W dniu 22 października 2015 r. odbyło się zgromadzenie wspólników pozwanej spółki, na którym podjęto m.in. zaskarżone uchwały nr (...), dotyczące odpowiednio wypłaty całości zysku spółki z roku 2014 wspólnikom w formie dywidendy oraz przyznania dodatku do miesięcznego wynagrodzenia dla Dyrektora Generalnego spółki (...) za prowadzenie oddziału firmy w Niemczech w kwocie 4.500 euro brutto miesięcznie. Wobec obu tych uchwał E. Ż. (1) złożyła sprzeciw do protokołu zgromadzenia.

W zakresie okoliczności spornych Sąd Okręgowy ustalił :

Dodatek będący przedmiotem zaskarżonej uchwały numer (...) został przyznany za rzeczywiście wykonywane przez Dyrektora Generalnego czynności, polegające na prowadzeniu oddziału w Niemczech. Czynności te składają się na faktyczne prowadzenie przedsiębiorstwa na terenie Niemiec. Należą do nich w szczególności :organizowanie zakwaterowania, transportu, opieki zdrowotnej, organizowanie wypłat i zaliczek dla pracowników, zarządzanie należącymi do spółki mieszkaniami i samochodami, zapewnianie pomocy prawnej dla pracowników, kontakt z urzędami, biurem rachunkowym, prezentowanie spółki przed kontrahentami.

Dodatek został przyznany za wykonywanie czynności nie należących do zakresu obowiązków Dyrektora Generalnego, ani Dyrektora ds. Eksportu, które w pozwanej spółce także wykonuje A. Ż. (1).

Jego wysokość - 4.500 euro brutto miesięcznie, nie wpływa na wysokość dywidend wypłacanych wspólnikom, a koszty roczne dodatku nie są znaczące w spółce osiągającej roczny zysk netto na poziomie 3 mln złotych i obroty około 40 mln złotych. Wypłacanie tego świadczenia nie wpłynęło negatywnie także na kondycję finansową spółki.

Wyniki finansowe osiągane przez nią pozwalały i pozwalają na wypłatę wynagrodzenia rzędu 20-25 tys. zł osobom zajmującym najwyższe stanowiska w jej strukturze.

Wysokość ta nie odbiegała i nie odbiega od poziomu wynagrodzeń otrzymywanych przez członków rodziny , udziałowców spółki zajmujących te stanowiska oraz innych pracowników zatrudnionych w niemieckim oddziale pozwanej spółki. Zatrudnienie do wykonywania tych czynności, które realizuje w nim od 2014r A. Ż. (1) nowego pracownika, wiązałoby się z poniesieniem kilkukrotnie większych kosztów przez spółkę.

Rozważania prawne Sąd I instancji rozpoczął od analizy prawnej treści art. 249 §1k.s.h., w tym w szczególności tego, jakie przesłanki i w jaki sposób potwierdzone faktami wykazanymi przez powoda ubiegającego się o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, muszą zostać spełnione aby roszczenie takie mogło zostać uwzględnione.

Wskazując , że E. Ż. (1) twierdziła , iż uchwałą nr (...)zostały naruszane zarówno dobre obyczaje jak też , iż była ona sprzeczna z postanowieniami umowy spółki, Sąd stanął na stanowisku , że nie zdołała tego dowieść , podobnie jak udowodnić kolejnego zarzutu zgodnie z którym jej efektem jest pokrzywdzenie jej jako wspólnika mniejszościowego.

Formułując taki wniosek prawny Sąd wskazał w pierwszej kolejności , że uchwała jest sprzeczna z umową, gdy bezpośrednio lub pośrednio nie jest zgodna z normami zawartymi w niej . Natomiast przez dobre obyczaje należy rozumieć takie zachowania, które wpływają pozytywnie na funkcjonowanie spółki i otoczenie „gospodarcze”, a są związane z przestrzeganiem uczciwości kupieckiej przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Wyniki postępowania dowodowego , przeprowadzonego w zgodzie z wnioskami stron co do jego zakresu , usprawiedliwiają natomiast ocenę , iż uchwałą nr(...)Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 22 października 2015 roku Dyrektorowi Generalnemu został przyznany dodatek za rzeczywiście wykonywane przez niego czynności. Jego wysokość nie odbiega od standardów przyjętych w tym zakresie w pozwanej spółce . Jego przyznanie nie wpłynęło na wysokość dywidendy wypłaconej wspólnikom, ani na kondycję finansową (...) .

Zatem uchwała nie godzi też w jej interesy , ani nie ma na celu pokrzywdzenia wspólników w tym w szczególności wspólnika mniejszościowego , którym jest powódka .

Podstawą umorzenia postępowania w zakresie żądania uchylenia uchwały nr (...), w warunkach jego cofnięcia połączonego ze zrzeczeniem się roszczenia przez E. Ż. (1), była norma art. 203 § 1 k.p.c. i 355 § 1 i 2 k.p.c.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd I instancji zastosował art. 98 §1 i 3 kpc , a na obciążający przegrywającą powódkę z tego tytułu wobec strony przeciwnej obowiązek złożyły się : opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego i wynagrodzenie zastępującego spółkę (...) radcy prawnego w kwocie 360 złotych.

W apelacji od tego orzeczenia E. Ż. (1) , zaskarżając go w całości , w jej wniosku postulowała wydanie przez Sąd II instancji rozstrzygnięcia reformatoryjnego i uwzględnienie powództwa w całości oraz obciążenie strony przeciwnej kosztami postępowania.

Środek odwoławczy został oparty na zarzucie naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści rozstrzygnięcia istotne znaczenie , a to :

a/ art. 278 kpc w zw z art. 217 §3 i 227 i art. 162 kpc , wobec oddalenia wniosku skarżącej o przesłuchanie biegłego z zakresu (...) i finansów (...), wydającego opinię przed Sądem I instancji oraz sporządzenia przez niego opinii uzupełniającej,

b/ art. 233 kpc w zw z art. 278 kpc , wobec oparcia ustaleń i rozstrzygnięcia na opracowaniu wskazanego wyżej biegłego pomimo , iż było ono niejasne i niepełne.

Wskazywane przez apelującą naruszenie proceduralne miało polegać także na tym , iż Sąd I instancji dokonał oceny zgromadzonych dowodów sprzecznie z regułami doświadczenia życiowego i w konsekwencji tak identyfikowanej nieprawidłowości, w sposób niepoprawny uznał , że większościowy wspólnik A. Ż. (1) , będąc Dyrektorem Generalnym oraz pełniąc obwiązki Dyrektora ds. Eksportu w pozwanej spółce , prowadząc samodzielnie od 2014r oddział spółki w Niemczech , wykonywał dodatkowe obowiązki. Zdaniem skarżącej tak nie było.

Wobec tego jako nieuzasadnione ocenić należało przyznanie mu zaskarżoną uchwałą dodatkowego świadczenia, w postaci comiesięcznego dodatku do wynagrodzenia w wymiarze , który określała uchwała .

Skarżąca wniosła również o to, aby w ramach postępowania przed Sądem II instancji biegły K. odpowiedział na pytania wskazane w apelacji , a także aby doszło do uzupełnienia postępowania dowodowego o przeprowadzenie na tym etapie rozpoznawania sprawy opinii uzupełniającej autorstwa tego eksperta, której zakres został przez E. Ż. (1) ściśle określony / por. k. 430 akt /

Odpowiadając na apelację strona pozwana domagała się jej oddalenia jako pozbawionej usprawiedliwionych podstaw oraz obciążenia E. Ż. (1) kosztami postępowania przed Sądem II instancji.

Spółka (...) sprzeciwiała się również uzupełnianiu postępowania dowodowego przed Sądem odwoławczym wskazując , że zakres wnioskowanego uzupełnienia dotychczasowego opracowania biegłego K. czyni tę uzupełniającą opinię nieprzydatną dla ustaleń doniosłych dla rozstrzygnięcia.

Po wtóre zakres ten wykracza poza granice zadania postawionego biegłemu przez Sąd Okręgowy. Poza tym jest on niezgodny ze specjalnościami biegłego , skoro opinia uzupełniająca ma dotyczyć ustalenia i wzajemnego porównania obowiązków Dyrektora Generalnego , Dyrektora ds. Eksportu u pozwanej z zakresem tych , które mają pracownicy w oddziale spółki w G. w Niemczech. Zdaniem pozwanej wniosek ten powinien zostać oddalony także dlatego , że zmierza do niezasadnego wydłużenia czasu trwania postępowania.

Na rozprawie apelacyjnej powódka zmieniała stanowisko w zakresie wniosku o uzupełnienie postępowania dowodowego w ten sposób , że zrezygnowała z postulatu wzywania biegłego na rozprawę w celu zadawania mu pytań , podtrzymując wniosek o przeprowadzenie opinii uzupełniającej / por k.458 v akt/.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Apelacja nie jest uzasadniona i podlega oddaleniu.

Nie ma racji skarżąca stawiając zarzut naruszenia art. 233 kpc .

Przyjmując , że chodziło jej o pierwszą z jednostek redakcyjnych tej normy , przypomnieć należy , odwołując się do utrwalonego i podzielanego przez skład Sądu Apelacyjnego rozstrzygającego sprawę , stanowiska Sądu Najwyższego , wypracowanego na tle wykładni art. 233 §1 kpc , iż jego skuteczne postawienie wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005 , sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Ponadto nie można tracić z pola widzenia również , że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu , który dowody bezpośrednio przeprowadza.

Ma to m. in. i takie następstwo , że nawet w sytuacji w której z treści dowodów można , w zakresie ustaleń , wyprowadzić równie logiczne , chociaż przeciwne do przyjętych przez Sąd I instancji wnioski , to zarzut naruszenia normy art. 233 §1 kpc , pomimo to , nie zostanie uznany za usprawiedliwiony.

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd ocena mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych , aprobować .

To w jaki sposób E. Ż. (1) motywuje stawiany zarzut wyklucza jego podzielenie

W miejsce rzeczowej , opartej na wskazanych wyżej zasadach, krytyki oceny dokonanej przez Sąd przedstawia w tym zakresie własne wnioski , tej ocenie przeciwne , upatrując jedynie w tym przeciwieństwie podstawy do wniosku , że sposób postępowania Sądu I instancji w tym zakresie był niepoprawny, bo sprzeczny z regułami w szczególności z regułami doświadczenia życiowego.

W ramach omawianego zarzutu powódka odnosiła go do oceny tych dowodów , które doprowadziły Sąd Okręgowy do ustalenia , że A. Ż. (1) , prowadząc oddział spółki w G.w Niemczech, wykonywał od 2014r inne obowiązki ponad te , do realizacji których był zobligowany pełniąc w (...) w tym czasie także funkcje Dyrektora Generalnego i obowiązki Dyrektora ds. Eksportu. Te dodatkowe obowiązki miały być uzasadnieniem dla przyznania dodatku do wynagrodzenia uchwałą nr (...) z 22 października 2015r kwestionowaną przez powódkę.

Sąd dokonując ustaleń , na podstawie których stwierdził , iż zakres tych obowiązków był różny / szerszy / niż dotychczasowy , wynikający z pełnionych dotąd przez większościowego wspólnika funkcji w strukturze spółki, określił ich rodzaj i potwierdził, iż były one rzeczywiście wykonywane. Jak wynika za motywów orzeczenia wskazał na jakich podstawach dowodowych oprał te konstatacje i dlaczego dowodom tym nadał walor wiarygodności.

Skarżąca negując tę ocenę nie wskazuje dlaczego [ poza tym , że się z nią nie zgadza] miałaby być ona niezgodną z regułami doświadczeniem życiowym i tym bardziej którymi spośród nich. Nie można bowiem przyjmować , jak wydaje się zakładać powódka ,. że to kryterium oceny zostało naruszone dlatego , że Sąd Okręgowy obdarzył walorem wiarygodności relację A. Ż. (1) złożoną w charakterze świadka.

Jego depozycje znajdują potwierdzenie nie tylko w depozycjach świadków A. L. - księgowej oraz P. J. - kierownika budowy - z których jednoznacznie wynika , że od 2014r to on faktycznie prowadzi oddział spółki w Niemczech .

Nie podważa ich wiarygodności [ jak podnosi to powódka ] okoliczność , że nie określili oni szczegółowo co wchodziło w zakres obowiązków Dyrektora Generalnego i Dyrektora ds. Eksportu. Oto bowiem z treści przeprowadzonych w sprawie dowodów z dokumentów , w tym zakresów obowiązków osób [ osoby ] , które w strukturze (...) te obowiązki przynależne tym stanowiskom wykonywały wynika , że nie obejmują one prowadzenia oddziału w G../ por.k. 96-102 akt /.

W świetle treści tych dowodów , odczytanych w ich całokształcie, argumentacja apelującej mająca wspierać stawiany zarzut jest , tym bardziej, nietrafna. Sąd Okręgowy w ten sposób oceniając dowody nie przekroczył granic oceny swobodnej.

Nie ma też racji skarżąca, upatrując realizacji tego zarzutu procesowego w sposobie postępowania Sądu I instancji wobec formułowanego przez nią postulatu wezwania biegłego z zakresu księgowości i finansówR. K.na rozprawę oraz wniosku o sporządzenie przez tego samego eksperta opinii uzupełniającej.

Apelująca twierdzi , że wadliwym było oparcie się Sądu na wnioskach pisemnego opracowania biegłego , w warunkach, gdy było ono niekompletne i pozostawało niejasne, a podnoszone wady można było usunąć poprzez wezwanie biegłego na rozprawę , celem zadawania mu pytań , co Sąd uniemożliwił ,oddalając zmierzający do tego jej wniosek .

W pierwszej kolejności odnosząc się do niewezwania biegłego K. na rozprawę celem zadawania mu pytań , powiedzieć należy , że żądanie ustnego wyjaśnienia opinii stanowi uprawnienie, a nie obowiązek Sądu, który w każdym przypadku ma indywidualnie oceniać potrzebę tego rodzaju wezwania dla którego podstawą normatywną jest art. 286 kpc.

Uprawnienie to, przekształca się jednak w jego obowiązek po stronie Sądu wówczas , gdy strona zgłosiła uzasadnione zastrzeżenia co do pisemnej opinii biegłego lub chce uzyskać od niego ustnie dodatkowe wyjaśnienia.

/ por. w tej materii także, wskazane jedynie dla przykładu, judykaty Sądu Najwyższego z 17 czerwca 2010 , sygn.. III CSK 297/09, z 12 stycznia 2011, sygn. II UK 205/10 i z 11 sierpnia 2015 , sygn. III UK 236/14 - wszystkie powołane za zbiorem Legalis./

Obowiązek taki nie łączy się z takim postulatem strony tylko wówczas , gdy zarzuty i twierdzenia na których opiera go są gołosłowne lub ogólnikowe.

Analiza treści zgromadzonych w sprawie dowodów , w tym w szczególności treści pisemnej opinii biegłego K. nie pozwala na stanowczą ocenę , że taki właśnie nadmiernie ogólny i nie znajdujący dostatecznych podstaw w materiale procesowym charakter miałyby by pytania skarżącej do eksperta, zmierzające do wyjaśnienia pojawiających się , jej zdaniem, wątpliwości co do trafności wniosków opracowania.

Frima facie zatem należałoby stwierdzić , że biegły K. powinien był zostać wezwany na rozprawę w tym celu.

Tym nie mniej ta wadliwość postępowania Sądu I instancji nie może doprowadzić do podzielenia przez Sąd Apelacyjny instancji stawianego zarzutu z następujących , niezależnych od siebie , przyczyn.

Po pierwsze , w ramach apelacji nie został podniesiony zarzut naruszenia normy art. 286 kpc. W warunkach związania Sądu odwoławczego zarzutami natury procesowej , już ten brak wyklucza możliwość podzielenia argumentacji apelującej.

Po wtóre poza ogólnymi stwierdzeniami wskazującymi na obowiązek Sądu I instancji co do wezwania biegłego na rozprawę, skarżąca w motywach weryfikowanego zarzutu, nie wykazuje jakie znaczenie dla wyniku sprawy mają następstwa zarzucanego błędu proceduralnego Sądu. Nieco inaczej kwestie te ujmując apelująca nie wykazuje dlaczego uznaje , że obecność eksperta w celu zadawania mu pytań , miałaby doprowadzić do tego , że treść wyroku byłaby inna.

Po trzecie i przede wszystkim , opisana nieprawidłowość utraciła znaczenie dla rozstrzygnięcia tym bardziej gdy uwzględnić , że na rozprawie apelacyjnej profesjonalny pełnomocnik skarżącej po konsultacji z obecną na niej osobiście E. Ż. (1), ograniczył swoje żądanie uzupełnienia postępowania dowodowego przed Sądem II instancji wyłącznie do przeprowadzenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłego K. , wobec jego [ zdaniem skarżącej nietrafnie ] oddalenia przez Sad niższej instancji./ por. k. 458 v akt/

Wynikająca z tego ograniczenia rezygnacja apelującej z tego aby biegłego wzywać na rozprawę apelacyjną w celu zadawania mu pytań i w tej formie złożenia przezeń dodatkowych wyjaśnień wobec opracowania na piśmie, stanowi dodatkowy argument za oceną , że opisany błąd Sądu [, także ostatecznie w ocenie skarżącej ] nie był istotny dla rozstrzygnięcia sprawy.

Odeprzeć należy trzeba także zarzut procesowy naruszenia art. 233 §1 kpc w zw z art. 278 i art. 217 §3 i 227 kpc o ile jego realizacji apelująca upatruje w ocenie Sądu, iż opracowanie pisemne biegłego K. było dostateczne dla obdarzenia go walorem pełnej wartości dowodowej i w konsekwencji oddaleniem wniosku apelującej o jego uzupełnienie na piśmie.

Negując ,w ramach tego zarzutu, ocenę tej opinii dokonaną przez Sąd Okręgowy E. Ż. (1) nie dostrzega , że zakres zadania eksperckiego postawionego przed biegłym K. przez Sąd I instancji w całości odpowiadał treści jej wniosku dowodowego z dnia 6 kwietnia 2017r , w ramach którego wnosiła o przeprowadzenie opinii./ k. 216 akt/.

Na rozprawie w dniu 7 kwietnia 2017r , w realizacji postulatu dowodowego powódki Sąd dopuścił ten dowód na okoliczność stwierdzenia czy przyznanie miesięcznego dodatku do wynagrodzenia dla Dyrektora Generalnego za prowadzenie oddziału spółki w G. , w kwocie 4 500 euro brutto , miało znaczący wpływ na sytuację finansową pozwanej spółki , a w szczególności na wysokość dywidend wypłacanych wspólnikom oraz czy i w jakim stopniu , pozwalały na to [ wypłacanie tego dodatku ] wyniki ekonomiczne pozwanej spółki./ k. 220 akt/ .

Skarżąca nie zauważa również , iż zgodnie z decyzja Sądu I instancji , której naówczas nie negowała, ekspert miał oprzeć swoją opinię wyłącznie na materiałach dowodowych zgromadzonych w aktach sprawy , w tym sprawozdań finansowych (...) oraz opinii biegłego rewidenta , a to celem ochrony pozwanej spółki przed udostepnieniem spółkom konkurencyjnym kluczowych dla spółki informacji.

Takie określenie zakresu materiałów , na podstawie których biegły miał wykonać opracowanie, było konsekwencją [ o czym także zdaje się , formułując oceniany zarzut , zapominać apelująca] , że przed Sądem Okręgowym w K.w sprawie (...) było [ i jest nadal ] prowadzone postępowanie z inicjatywy pozwanej spółki przeciwko m. in. powódce o wyłączenie wspólników , w którym obowiązuje nadal zabezpieczenie tego roszczenia poprzez zakaz wglądu pozwanych w dokumenty (...) spółki (...). / por postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia k. 229-234 , postanowienie Sądu Apelacyjnego o oddaleniu zażaleń od tego orzeczenia k. 234-236, odezwa Sądu do biegłego k. 259 akt oraz zgodne oświadczenie stron na rozprawie apelacyjnej k. 458 v akt /

To zastrzeżenie Sądu I instancji o którym była mowa wyżej, było następstwem konieczności uwzględniania treści orzeczenia o udzieleniu tymczasowej ochrony. Jego brak mógłby doprowadzić w swoich następstwach do obejścia ustanowionego nim zakazu , na co trafnie zawraca uwagę także strona pozwana w odpowiedzi na apelację.

Biorąc to po uwagę nie można uznać , że kierując się [ nie kwestionowanym przez E. Ż. (1) ograniczeniem ] pozwana postąpiła w sposób nieuprawniony , udostępniając biegłemu tylko wskazane przez Sąd I instancji materiały finansowe.

W oparciu o nie oraz te , które były dostępne w aktach , biegły K. wydał opinię , która została niewadliwie przez Sąd I instancji oceniona , skoro w doniosłych dla rozstrzygnięcia wnioskach jest ona stanowcza i jednoznaczna.

Wbrew zapatrywaniu apelującej , wyrażonym w motywach omawianego zarzutu o wadliwości tej oceny nie świadczy nie objecie w ramach opracowania przez opiniodawcę zagadnień wskazywanych przez skarżącą .

Nie ma też racji apelująca twierdząc , iż pominiecie to powinno prowadzić do koniecznego uzupełnienia postępowania dowodowego o przeprowadzenie opinii dodatkowej, aktorstwa tego samego eksperta, w sposób przez nią wnioskowany.

Zauważyć należy , że R. K. jest specjalista z zakresu księgowości i finansów. Domaganie się zatem aby w ramach uzupełniania opracowania wypowiadał się na temat struktury przedsiębiorstwa spółki w tym w szczególności porównywał zakresy obowiązków współtworzących te strukturę osób na stanowiskach Dyrektora Generalnego , Dyrektora ds. Eksportu z pracownikami pracującymi odrębnym oddziałem (...) w Niemczech, nie przynależało do jego specjalności.

Po wtóre zakresy obowiązków na obu stanowiskach dyrektorskich stanowiły element materiału procesowego sprawy i nawet nie sięgając po wiadomości specjalne można po ich analizie stwierdzić , co również zasadnie eksponuje pozwana w odpowiedzi na środek odwoławczy E. Ż. (1) , iż do kompetencji tak Dyrektora Generalnego jak i Dyrektora ds. Eksportu nie przynależało prowadzenie oddziału spółki w G..

Z kolei z niekwestionowanej przez skarżącą części ustaleń wynika , że od 2014r A. Ż. (1) rzeczywiście , jednoosobowo prowadzi ten oddział , w sytuacji gdy dotąd zajmujący w nim kierownicze stanowiska synowie, odmówili wykonywania ich w dalszym ciągu w 2014r.

Powódka nie negowała także tych konstatacji faktycznych Sadu I instancji zgodnie z którymi w 2014 sytuacja finansowa spółki była bardzo dobra i stabilna .

Opinia biegłego R. K. potwierdza , że także w czasie kiedy dodatek do wynagrodzenia przyznany kwestionowaną uchwałą był już wypłacany , sytuacja ta nie zmieniła się czyni domaganie się uzupełnia niania opinii o analizę struktury zobowiązań pozwanej z punktu widzenia terminowości ich spłacania przed i po podjęciu uchwały nr (...)zbędnym dla rozstrzygnięcia.

Dlatego też w uznaniu , że także i ten zarzut procesowy nie jest usprawiedliwiony , a decyzja Sądu Okręgowego o oddaleniu wniosku o uzupełnienie opinii biegłego K. trafna, Sąd II instancji oddalił żądanie jej przeprowadzenia w postępowaniu odwoławczym , na podstawie art. 381 kpc.

Uznając zarzuty postawione przez apelującą za nietrafne , Sąd Odwoławczy przyjmuje ustalenia , które Sąd Okręgowy uczynił podstawą faktyczną ocenianego instancyjnie orzeczenia , za własne.

Na ich podstawie nie można potwierdzić aby oddalając powództwo E. Ż. (1) Sąd I instancji naruszył prawo materialne.

Na wstępie , w formie uwagi porządkującej, wskazać należy , że konstrukcja art. 249 §1 k.s.h. determinuje taką jej wykładnię zgodnie z którą dla uwzględnienia żądania uchylenia uchwały zgromadzenia wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością konieczne jest stwierdzenie wystąpienia co najmniej jednej spośród przesłanek określonych w każdym z obu członów użytej w tej normie koniunkcji.

Zatem niezbędnym jest wykazanie przez powoda łącznego wystąpienia dwóch przesłanek - po jednej z każdego z obu jej członów.

Odwołując się zatem do wskazanych przez E. Ż. (1) przyczyn , które mają uzasadniać, jej zadaniem, że uchwała nr(...)jest równocześnie sprzeczna z umową spółki i równocześnie godzi w interesy spółki , a w swoich następstwach zmierza do pokrzywdzenia jej jako wspólnika , jej żądanie mogłoby zostać uwzględnione również wówczas, gdy dowiodła , że negowana uchwała była niezgodna z dobrymi obyczajami oraz krzywdzi ją jako wspólnika albo też nie da się jej pogodzić z interesem spółki.

/ por. w tej kwestii także uchwałę SN z dnia 10 marca 2016 , sygn. III CZP 1/16 - powołana za zbiorem Legalis/

Powódka nie dowiodła , co więcej nie starała się dowodzić , że kwestionowana przez nią uchwała jest niezgodna z postanowieniami umowy spółki i to zarówno w jego ujęciu formalnym , odnoszącym się do sposobu powzięcia samej uchwały jak i w aspekcie materialnym czyli niezgodności pomiedzy postanowieniami umowy a treścią uchwały. W szczególności nie twierdziła , że uchwalenie dodatku do wynagrodzenia pobieranego przez A. Ż. (1) jako większościowego wspólnika oraz określenie jego wysokości i warunków jego wypłaty nie jest zgodne z którymś z postanowień umowy spółki czy tez narusza postanowienia wewnętrznego aktu niższego rzędu, wydanego na podstawie delegacji wynikającej postanowienia umownego.

Fakty ustalone w sprawie nie są też dostateczną podstawą do tego aby stwierdzić, iż aby uchwała nr(...)narusza dobre obyczaje.

Koniecznym jest aby na wstępie, tego fragmentu rozważań wskazać , że ocena uchwały organu korporacyjnego z tego punktu widzenia ograniczona jest do treści samej uchwały , a wobec tego prawnie irrelewantnymi dla niej są okoliczności , które towarzyszą jej podjęciu, czy tym bardziej osobiste motywy , które kierowały osobami , które zainicjowały procedurę uchwałodawczą .

Dlatego nie istotne jest w rozstrzyganej sprawie to , że powódka pozostaje z A. Ż. (1) w konflikcie na tle funkcjonowania ich małżeństwa czy też podziału majątku zgromadzonego podczas jego trwania. Bez znaczenia jest również to , że z ich udziałem prowadzony jest inny spór sądowy mający za przedmiot wyłączenie wspólników ze struktury korporacyjnej (...).

Generalnie rzecz ujmując, zachowanie zgodne z dobrymi obyczajami w rozumieniu art. 249 §1 k. s.h. to taki sposób działania które w swoich następstwach wpływa pozytywnie na funkcjonowanie spółki, w tym wewnętrzne relacje pomiędzy wspólnikami i na jej otoczenie. Zachowanie to wynika z przestrzegania reguł uczciwości kupieckiej w relacjach z kontrahentami rynkowymi ale także ogólnych zasad etycznych w relacjach wewnętrznych pomiędzy podmiotami tworzącymi strukturę kapitałową spółki.

Podjecie kwestionowanej uchwały nie może zostać zakwalifikowane jako działanie z tymi regułami niezgodne.

Z ustaleń dokonanych w sprawie wynika , że uchwała była konsekwencją tego , że od 2014r A. Ż. (1) mimo , że pełni funkcje Dyrektora Generalnego a także sprawuje w spółce obowiązki Dyrektora ds. Eksportu, przejął także faktyczne kierowanie oddziałem spółki w Niemczech . Oddziałem bardzo istotnym dla kondycji finansowej (...) , bo przynoszącym zasadniczą cześć jej dochodów. Wynika to stąd , że spółka od lat realizuje znaczną cześć kontraktów właśnie na rynku niemieckim

Z ustaleń tych wynika także , że przejęcie i rzeczywista realizacja tych obowiązków były było następstwem tego ,że dotąd wykonujący je członkowie rodziny /synowie /A. Ż. (1) , odmówili dalszego ich wykonywania.

Wynika z tych ustaleń również , iż ta zmiana była dla spółki ekonomicznie korzystna, skoro uchwalony dodatek był w skali miesięcznej niższy niż wynagrodzenie tych , którzy dotąd zajmowali się kierowaniem oddziałem w G..

Te fakty dostatecznie przekonują nie tylko o braku podstaw do oceny , że uchwała jest niezgodna z dobrymi obyczajami skoro była konsekwencją być może wymuszonej okolicznościami ale racjonalnej decyzji gospodarczej ale także , że pozostaje ona w niezgodzie z interesem spółki.

Przeciwnie, była ona zgodna dobrem ekonomicznym (...) , służyła zapewnieniu jej stabilności gospodarczej albowiem zmiana na stanowiskach zarządzających oddziałem nie zakłóciła obsługi kontraktów w Niemczech , decydujących z uwagi na profil gospodarczy spółki o jej dobrostanie finansowym.

Tę zmianę należy także ocenić jako dokonaną w interesie tak finansowym jak i majątkowym samych wspólników , w tym powódki jako wspólnika mniejszościowego.

Z przyczyn wskazanych wyżej , a dotyczących wewnętrznej konstrukcji normy art. 249 §1 k.s.h. ocena , że zaskarżona uchwała nie jest sprzeczna z umowa spółki ani też z dobrymi obyczajami wyklucza uwzględnienie żądania powódki nawet gdy przyjąć ,że ma ona na celu pokrzywdzenie jej jako wspólnika.

Ku takiej ocenie jednak także brak w ustalonym stanie faktycznym dostatecznych podstaw.

O takim pokrzywdzeniu można mówić wówczas, gdy na skutek jej podjęcia , rozumiana szeroko pozycja wspólnika ulega ograniczeniu/ pogorszeniu / tak z punktu widzenia jego uprawnień w strukturze korporacyjnej spółki lub [i] tych natury ściśle majątkowej.

Powódka upatrując tego pokrzywdzenia po swojej stronie tylko w sferze świadczeń majątkowych, nie dowiodła aby następstwa uchwały spowodowały , że należne jej świadczenia , będące pochodną rodzaju i ilości jej udziałów w kapitale zakładowym uległy ograniczeniu , skoro jak wskazywał biegły K. wypłata dodatku w znikomym stopniu wpłynęła na wynik finansowy spółki, w czasie doniosłym dla rozstrzygnięcia.

Uchwała nr(...)nie była także źródłem niekorzystnego dla powódki jako mniejszościowego wspólnika zróżnicowania jej pozycji uprawnionego do świadczeń finansowych [z tytułu dywidendy ] , w porównaniu z pozycją wspólnika większościowego. Nadal skala tych świadczeń pozostała niezmienną , w porównaniu ze stanem sprzed podjęcia kwestionowanej uchwały , będąc pochodną liczby udziałów w kapitale zakładowym.

Z podanych przyczyn , w uznaniu apelacji za nieuzasadnioną , Sąd Apelacyjny orzekł o jej oddaleniu , na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 249 §1 k.s.h.

Rozstrzygając o kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd II instancji zastosował art. 98 §1 i 3 kpc w zw z art. 108 §1 i 391 §1 kpc i wynikającą z niej , dla wzajemnego rozliczenia ich pomiedzy stronami, zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kwota należna stronie pozwanej która była zastępowana przez zawodowego pełnomocnika będącego radca prawnym , od przerywającej powódki , została ustalona na podstawie §8 pkt 22 w zw z §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 25 października 2015 [ jedn. tekst DzU z 2018 poz. 265]

SSA Regina Kurek SSA Grzegorz Krężołek SSA Teresa Rak