Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 8 kwietnia 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 3 listopada 2016 r., znak: (...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję;

2.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 820 zł (osiemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Bogdan Gierzyński

Sygn. akt XVII AmE 85/17

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z 3 listopada 2016 r., znak (...), na podstawie art. 33 ust 1 pkt 5 i ust. 5 oraz art. 33 ust. 9 pkt 3 w zw. z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1164), oraz na podstawie art. 104 k.p.a. w zw. z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r., poz. 1059 z późn. zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. orzekł, że:

1. Przedsiębiorca naruszył art. 23 ust 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych

w ten sposób, iż nie zapewnił w 2012 r. minimalnego udziału biokomponentów i innych paliw

odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych sprzedanych lub zbytych

w innej formie lub zużytych przez niego na potrzeby własne;

2. w związku ze stwierdzeniem naruszenia, o którym mowa w pkt 1, wymierzył Przedsiębiorcy

karę pieniężną w wysokości 2.265,00 zł (słownie: dwa tysiące dwieście sześćdziesiąt pięć

złotych, 00/100).

Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zaskarżając ją w całości.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

• art. 23 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 25 ustawy o biopaliwach ciekłych w brzmieniu obowiązującym w 2012 r. poprzez:

— błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że zaliczeniu na poczet realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego podlega partia paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, będąca przedmiotem pierwszej sprzedaży, co w konsekwencji doprowadziło do błędnego uznania, że Spółka naruszyła obowiązek wyrażony w art. 23 ust. 1 ustawy o biopaliwach ciekłych i niesłusznego nałożenia kary pieniężnej na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy.

• skutkiem błędnej wykładni w/w regulacji było naruszenie art. 33 ust. 1 pkt 5 ustawy o biopaliwach ciekłych poprzez:

— jego niewłaściwe zastosowanie (tj. jego nieuzasadnione zastosowanie w sytuacji braku przesłanek do nałożenia przewidzianej w przepisie sankcji), jako że ze zgromadzonego materiału sprawy bezsprzecznie wynika, iż działanie Spółki nie miało skutku w postaci uchybienia obowiązkowi realizacji NCW, ponieważ ujęta w sprawozdaniu rocznym Spółki partia biopaliw, nie została zaliczona na poczet realizacji NCW ani przez jego producenta, ani przez żaden inny podmiot (co nie jest kwestionowane przez Organ) – a więc w sytuacji, gdy działanie Spółki realizowało cel regulacji o Narodowym Celu Wskaźnikowym.

Mając na uwadze powyższe naruszenie prawa, odwołujący wniósł o:

- uchylenie w całości zaskarżonej decyzji na podstawie 47953 § 2 KPC oraz

- zasądzenie od Prezesa URE na rzecz Spółki kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1) oddalenie odwołania,

2) zasądzenie od powoda na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sad Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Powód prowadzi działalność gospodarczą polegającą na obrocie paliwami ciekłymi na podstawie koncesji udzielonej przez Prezesa URE (decyzja z 13 marca 2012 r., znak: (...), ze zm.). /k. 84-84v akt adm./

Spółka wykonując działalność gospodarczą w zakresie: wytwarzania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, które są sprzedawane lub zbywane w innej formie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bądź zużywane na potrzeby własne jest przedsiębiorcą – realizuje Narodowy Cel Wskaźnikowy (w skrócie NCW), czyli ciąży na niej obowiązek sprzedania określonej ilości biopaliw w ilości paliw ogółem. Chodzi o minimalny udział biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zużywanych w ciągu roku kalendarzowego w transporcie, liczony według wartości opałowej.

W sprawie bezsporne jest, że powód posiadał w 2012 r. status podmiotu realizującego NCW w rozumieniu art. 2 pkt 25 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.

25 marca 2013 r. powód złożył Prezesowi URE sprawozdanie podmiotu realizującego NCW, o którym mowa w art. 30b ustawy, za 2012 r. /k. 12-14v akt adm./

W powyższym sprawozdaniu powód przedstawił informację, z której wynika, że w 2012 r., będąc podmiotem realizującym NCW, zapewnił udział biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych sprzedanych lub zbytych w innej formie lub zużytych przez niego na potrzeby własne w wysokości 9,96 % w związku z dokonaniem, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, sprzedaży lub zbycia w innej formie:

- 21,13 ton oleju napędowego mogącego zawierać do 7 % objętościowo estrów metylowych kwasów tłuszczowych, przy czym udział biokomponentów w postaci estru metylowego kwasów tłuszczowych wynosił 0,00 ton,

- 2,66 ton estru stanowiącego samoistne paliwo (B100). /k. 12-14v akt adm./

Przedsiębiorca w tym samym roku dokonał zakupu 2,66 ton estru stanowiącego samoistne paliwo (B100) – z ilości 3,0140 m3, bezpośrednio od przedsiębiorcy krajowego - (...) S.A., a następnie sprzedał całą partię tego paliwa na rzecz przedsiębiorcy krajowego - (...) S.A. (obecnie (...) S.A.). /k. 81, k. 80, k. 79, k. 77, k. 48, k. 46, k. 43, k. 44-45, k. 42 akt adm./

Przedsiębiorca nie dokonywał zakupu biokomponentów, nie importował oraz nie dokonywał wewnątrzwspólnotowego nabycia biokomponentów w 2012 roku. Dział 3. Sprawozdania (...), nie został wypełniony, ponieważ spółka nie dokonywała zakupu samych biokomponentów, tylko zakupiła samoistne paliwo ciekłe B100. /okoliczności przyznane przez powoda, k. 4-5 akt adm./

Przy piśmie z 24 maja 2016 r. powód przedłożył również dokumenty, z których wynika, że dokonał zakupu 2,66 ton estru stanowiącego samoistne paliwo (B100) bezpośrednio od (...) S.A. z siedzibą we T.. Następnie sprzedał całą partię tego paliwa na rzecz (...) S.A. /k. 77, k. 48 akt adm./

Powyższy stan faktyczny był bezsporny między stronami i został ustalony w oparciu o dowody zgromadzone w toku postępowania administracyjnego.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sad Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje.

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 23 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych w brzemieniu obowiązującym w 2011 r. podmiot realizujący Narodowy Cel Wskaźnikowy jest obowiązany zapewnić w danym roku co najmniej minimalny udział biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych sprzedawanych, zbywanych w innej formie lub zużywanych przez niego na potrzeby własne. Przy czym minimalny udział, o którym w powyższym przepisie liczony jest według wartości opałowej poszczególnych biokomponentów i jest równy Narodowemu Celowi Wskaźnikowemu.

Cel wskaźnikowy w 2012 r. wynosił 6,65% (rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2007 r. w sprawie Narodowych Celów Wskaźnikowych na lata 2008-2013).

Obowiązek powoda w 2012 r. polegał zatem na zapewnieniu co najmniej 6,65 % udział biokomponentów i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych sprzedawanych, zbywanych w innej formie lub zużywanych przez niego na potrzeby własne, liczony jest według wartości opałowej poszczególnych biokomponentów.

Pozwany nie kwestionował treści sprawozdania powoda za 2012 rok (k -33-40 akt admin.). Zgodnie z nim powód sprzedawał, zbywał w innej formie lub zużywał na potrzeby własne 21,13 t oleju napędowego mogącego zawierać do 7% objętościowo estrów metylowych kwasów tłuszczowych stanowiących samoistne paliwo o wartości opałowej 906 477 MJ i 2,66 t estru metylowego kwasu tłuszczowego o wartości opałowej 100 282 MJ, co daje udział paliwa odnawialnego w postaci estru metylowego kwasu tłuszczowego w stosunku do ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych sprzedawanych, zbywanych w innej formie lub zużywanych przez niego na potrzeby własne, liczony jest według wartości opałowej poszczególnych biokomponentów w wysokości 9,96%.

Treść obowiązku sformułowanego w art. 23 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych w brzemieniu obowiązującym w 2012 r. nie obejmuje warunku, że biokomponenty i inne paliwa odnawialne muszą być wprowadzone do obrotu po raz pierwszy. Przepis art. 2 pkt 25 ustawy biokomponentach i biopaliwach ciekłych w brzemieniu obowiązującym w 2012 r. zawierał definicją podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy jako przedsiębiorcę w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wykonującego działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, który sprzedaje lub zbywa je w innej formie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zużywa na potrzeby własne. Przepis ten definiuje zatem jedynie zakres podmiotowy m.in. dla zobowiązania określonego w art.23 tej ustawy, a nie zakres przedmiotowy, który wynika wyłącznie z tego ostatniego przepisu. Tak więc zobowiązanym do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego jest przedsiębiorca będący wytwórcą, importerem lub nabywcą wewnątrzwspólnotowym paliw lub biopaliw ciekłych, który sprzedaje lub zbywa je w innej formie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zużywa na potrzeby własne. Z faktu tego nie wynika, aby przedsiębiorca ten miał obowiązek wytwarzania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego także biokomponentów lub innych paliw odnawialnych, a więc by wprowadzał je na obszar kraju po raz pierwszy.

Zdaniem Sądu nie wynika to również z ratio legis przepisów dotyczących Narodowego Celu Wskaźnikowego, gdyż przepisy te przewidują stopniowe zwiększanie udziału biokomponentów i paliw odnawialnych w obrocie i zużyciu. Gdyby intencją racjonalnego ustawodawcy była większa intensywność tego procesu, to niewątpliwie znalazłoby to swój wyraz w sformułowaniu treści obowiązku realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego.

Ponadto należy mieć na względzie, że podmiot zobowiązany do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego nabywając w celu jego realizacji biokomponenty i biopaliwa na rynku zwiększa na nie popyt co stymuluje ich produkcje, import lub nabywanie wewnątrzwspólnotowe, co odpowiada celom ustawy.

Skoro zatem powód sprzedawał, zbywał w innej formie lub zużywał na potrzeby własne 21,13 t oleju napędowego mogącego zawierać do 7% objętościowo estrów metylowych kwasów tłuszczowych stanowiących samoistne paliwo o wartości opałowej 906 477 MJ i 2,66 t estru metylowego kwasu tłuszczowego o wartości opałowej 100 282 MJ, co daje udział paliwa odnawialnego w postaci estru metylowego kwasu tłuszczowego w stosunku do ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych sprzedawanych, zbywanych w innej formie lub zużywanych przez niego na potrzeby własne, liczony jest według wartości opałowej poszczególnych biokomponentów w wysokości 9,96%. Zrealizował on zatem Narodowy Cel Wskaźnikowy za 2012 r. Brak było zatem podstaw do nałożenia na powoda kary pieniężnej.

Zważyć ponadto należało, że zasada państwa prawnego wyrażona w art. 2 Konstytucji RP wymaga stanowienia prawa w taki sposób aby wynikający z niego obowiązek zachowania się wynikał wprost z jego treści, zwłaszcza jeśli uchybienie obowiązkowi wiąże się z zastosowaniem sankcji o charakterze karnym lub quasi karnym.

Z powyższych względów zaskarżoną decyzję należało uchylić na podstawie art.479 ⁵³ § 3 k.p.c.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu, zasądzając na rzecz powoda koszty postępowania w tym koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych (art. 98 k.p.c.).