Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z 8 sierpnia 2018 r. skierowanym przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej im. (...). J. w Ł., A. B. domagała się stwierdzenia nieważności uchwały nr 2/WZ/XIII/2018 w przedmiocie przyjęcia porządku obrad Walnego Zgromadzenia członków pozwanej Spółdzielni obradujących w VI-ciu częściach w dniach: 20/21/22/25/26/27 czerwca 2018 r. z uwagi na sprzeczność ww. uchwały z przepisami prawa, w szczególności z art. 8 ³ ust. 6, ust. 7, ust. 10, ust. 11, ust. 13 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych oraz z art. 111 k.c. i art. 5 k.c. Ewentualnie, w przypadku uznania przez Sąd braku podstaw do powyższego, powódka wniosła o uchylenie wskazanej uchwały z uwagi na jej sprzeczność z postanowieniami § 10 ust. 2 pkt 2, pkt 5, pkt 7, ust. 4 pkt 4, ust. 3, § 82 ust. 5, ust. 10 i ust. 14, § 93 ust. 2, § 98 ust. 1, § 103, § 111 ust. 3 Statutu Spółdzielni.

W uzasadnieniu powódka podniosła, że określone przez Spółdzielnię terminy na wykonanie obligatoryjnych czynności składających się na procedurę zwołania Zgromadzenia zostały oznaczone niezgodnie z prawem, tj:

- termin na składanie projektów uchwał przez właścicieli i członków Spółdzielni wyznaczono na dzień 5 czerwca 2018 r. jako ostateczny, zgodnie zaś z obowiązującymi przepisami winien to być 4 czerwca 2018 r.;

- termin na złożenie projektów uchwał oznaczono na 6 czerwca 2018 r., a powinien być to 5 czerwca 2018 r.;

- terminy na wykonanie czynności związanej z wykonaniem obligatoryjnie obowiązującej procedury zwołania Zgromadzenia, na składanie projektów uchwał oraz poprawek do projektów uchwał oznaczono w godzinach („w poniedziałek/środę/piątek w godzinach od 8.00 do 15.00 oraz we wtorek/czwartek w godz. od 10.00 do 17.00”).

Nadto, w ocenie powódki, niezgodnie z przepisami poinformowano członków spółdzielni o ograniczeniu ich udziału wyłącznie do jednej części Walnego Zgromadzenia oraz przedstawiono treść zmienianego nowego statutu w sposób uniemożliwiający swobodny dostęp do tekstu, jednocześnie procedowano poprawki, co do treści których członkowie spółdzielni nie posiadali wiedzy, bezpodstawnie zmieniono porządek obrad, co doprowadziło do braku możliwości obradowania nad projektami uchwał i poprawek proponowanych przez członków spółdzielni. Wskazała również, że bezprawnie dokonano zmian statutu spółdzielni, oraz że z treści sprawozdania finansowego wynika brak sposobu pokrycia straty finansowej.

(pozew k. 3-13)

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Podniesiono, że w stosunku do zaskarżonej uchwały powódka nie wskazała, które konkretnie przepisy o randze ustawowej zostały naruszone w wyniku jej podjęcia. Tym samym w ocenie pozwanego brak jest podstaw do stwierdzenia nieważności wskazanej uchwały. Wyjaśniono również, że walne zgromadzenie spółdzielni zostało zwołane i przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, zaś zaskarżona uchwała nie narusza żadnego przepisu prawa materialnego.

W zakresie spraw dotyczących zmian do Statutu Spółdzielni i pokrycia straty bilansowej podniesiono, że powódka nie zaskarżyła odpowiednich uchwał dotyczących wymienionych kwestii, a zaskarżyła jedynie uchwałę nr 2/WZ/XIII/2018 w przedmiocie przyjęcia porządku obrad Walnego Zgromadzenia odbytego w dniach 20, 21, 22, 25, 26 i 27 czerwca 2018 r., zatem wymienione kwestie pozostają poza zakresem podmiotowego postępowania.

(odpowiedź na pozew k. 31-43)

W piśmie z 16 stycznia 2019 r. powódka podniosła, iż zachodzą wątpliwości co do faktu podjęcia zaskarżonej uchwały. Swe wątpliwości oparła na tezie, że w zestawieniu oddanych głosów w ogóle nie wzięto pod uwagę ilości osób wstrzymujących się od głosu, co należy uznać w ocenie powódki za postępowanie niezgodne z dyspozycją art. 8 ³ ust. 9 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

(pismo procesowe k. 138-142)

Na rozprawie w dniu 16 października 2019 r. powódka podniosła, że zaskarżona uchwała narusza jej prawo do uczestniczenia w życiu spółdzielni oraz narusza zasady współżycia społecznego.

(zeznania powódki na rozprawie 16.10.2019 r. k. 217-218, 00:05:55-00:39:15)

Do zakończenia postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe.

(protokół rozprawy z 16.10.2019 r. k. 218, 00:39:15-00:57:39)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. B. jest członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej im. (...). J. w Ł.. We wcześniejszych latach aktywnie działała we władzach tej Spółdzielni - przez dwa lata była przewodniczącą Rady Nadzorczej.

(zeznania powódki na rozprawie 16.10.2019 r. k. 217-218, 00:05:55-00:39:15)

Walne Zgromadzenie członków pozwanej Spółdzielni zaplanowano na drugą połowę czerwca 2018 r. Wynajęta firma zewnętrzna dostarczała członkom zawiadomienia, do których dołączano porządek obrad i materiały. Firma ta dostarczała do Spółdzielni pokwitowania odbioru - lokatorzy podpisywali na potwierdzeniu odbiór dokumentów. (...) nieodebrane przez członków firma zewnętrzna zwracała do Spółdzielni. Porządek obrad był również wywieszany w gablotach ogłoszeniowych na każdej klatce schodowej.

(zeznania świadka K. K. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 203-204, 00:06:30-00:40:46, zeznania świadka W. M. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 204-205, 00:40:46-01:05:44)

Zawiadomieniem z 11 maja 2018 r. - odebranym przez A. B., informowano że Zarząd zwołuje Walne Zgromadzenie podzielone na sześć części, które odbędzie się w dniach:

- 20 czerwca 2018 r. – część I dla członków zamieszkałych w blokach nr 1, 2, 3, 4, 5, 7A, 7B, 7C, 8, 9, 16, 17, 18, 19, 20, 2U,

- 21 czerwca 2018 r. – część II dla członków zamieszkałych w blokach nr 42, 43, 44, 62, 63,

- 22 czerwca 2018 r. – część III dla członków zamieszkałych w blokach nr 1D, 2D, 3D, 4D, 5D, 8D, 1A, 1B, 1U,

- 25 czerwca 2018 r. – część IV dla członków zamieszkałych w blokach nr 11, 13, 14,

- 26 czerwca 2018 r. – część V dla członków zamieszkałych w blokach nr 10, 22, 29,

- 27 czerwca 2018 r. – część VI dla członków zamieszkałych w blokach nr 6, 40, 41.

W zawiadomieniu wskazano, że porządek obrad oraz materiały sprawozdawcze wraz ze sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z badania wykonane przez biegłego rewidenta oraz projekty uchwał, w tym uchwała dotycząca zmian Statutu Spółdzielni, będą wyłożone do wglądu – w siedzibie Spółdzielni w S. konferencyjnej, w godzinach pracy Spółdzielni (poniedziałek, środa, piątek w godzinach od 8.00 do 15.00, wtorek, czwartek w godzinach od 10.00 do 17.00), od dnia 29 maja do dnia 19 czerwca 2018 r.

Poinformowano również, że projekty uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad wszystkich części Walnego Zgromadzenia członkowie mają prawo zgłaszać w terminie do 15 dni przed dniem posiedzenia pierwszej części Walnego Zgromadzenia, tj. do dnia 5 czerwca 2018 r. w sekretariacie Spółdzielni, w godzinach jej pracy. Jednocześnie przygotowane projekty miały być, zgodnie z zawartą informacją, wyłożone do wglądu w siedzibie Spółdzielni (w godzinach pracy jej pracowników), na co najmniej 14 dni przed dniem posiedzenia pierwszej części Walnego Zgromadzenia, tj. od dnia 06.06.2018 r. do dnia 19.06.2018 r. Zgodnie z informacją, poprawki do projektów uchwał członkowie mieli prawo zgłaszać na piśmie w sekretariacie Spółdzielni nie później niż na 3 dni przed terminem posiedzenia pierwszej części Walnego Zgromadzenia, tj. do dnia 16.06.2018 r. od godz. 8.00 do godz. 15.00. Zgłaszane projekty uchwał musiały być poparte przez co najmniej 10 członków Spółdzielni.

Z zawiadomienia wynikało również, że członek może być obecny i brać udział w głosowaniu tylko na jednej części Walnego Zgromadzenia. Dotyczyło to również członków, którym przysługiwało prawo do kilku lokali, położonych na terenie różnych części Walnego Zgromadzenia, bądź wyłącznie prawo do lokalu innego niż mieszkalny.

(zawiadomienie k. 14)

Zawiadomienia o Walnym Zgromadzeniu były wysyłane przez pozwaną Spółdzielnię na co najmniej 21 dni przed terminem pierwszego posiedzenia. (...) dotyczące Walnego Zgromadzenia i projekty uchwał były złożone w siedzibie spółdzielni. Członkowie Rady Nadzorczej mieli zeszyt, w którym wpisywali który z członków zapoznawał się z materiałami. Ten kto zapoznawał się z materiałami podpisywał oświadczenie zgodnie z (...) o nierozpowszechnianiu wiadomości, które pozyskał.

(zeznania świadka K. K. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 203-204, 00:06:30-00:40:46, zeznania świadka W. M. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 204-205, 00:40:46-01:05:44)

Zgodnie z proponowanym porządkiem obrad Walnego Zgromadzenia, zawierał on 16 punktów, przy czym pkt 10-15 obejmowały podjęcie uchwał w przedmiocie: zatwierdzenia sprawozdania Zarządu na 2017 r. oraz udzielenia absolutorium członkom zarządu (pkt 10), przyjęcia sprawozdania z działalności Rady Nadzorczej za 2017 r. (pkt 11), podziału nadwyżki bilansowej (pkt 12), pokrycia straty bilansowej powstałej w 2012 r. (pkt 13), zmiany Statutu Spółdzielni (pkt 14), wyboru metody rozliczania kosztów ogrzewania (pkt 15).

(porządek obrad k. 15)

Do 4 czerwca 2018 r. do sekretariatu Spółdzielni wpłynęło szereg projektów uchwał złożonych przez członków Spółdzielni, a dotyczących m.in.: zmiany sposobu rozliczania kosztów centralnego ogrzewania, gospodarowania pawilonami handlowymi i lokalami mieszkalnymi, wprowadzenia planu oszczędnościowego, sporządzenia planu gospodarczo – finansowego, lokali z odzysku, powołania komisji inwentaryzacyjno – kontrolnej, odwołania kilku członków Rady Nadzorczej, zwrotu nienależnych nagród dla dziewięciu członków byłej Rady Nadzorczej, afery hazardowej w pozwanej Spółdzielni, wyjaśnienia afery z kompleksem usługowo – handlowym przy ul. (...) oraz pawilonem nr 25, zobowiązującej Zarząd do ustalenia rzeczywistych kosztów sporządzania odpisów i kopii dokumentów, do rozwiązania umów z adwokat B. K. i adwokat H. K., odwołania Prezesa Zarządu SM.

(projekty uchwał k. 85-134)

Odnosząc się m.in. do zgłoszonego przez członków wniosku o wyjaśnienie afery hazardowej należy wskazać, że Spółdzielnia jest dystrybutorem internetu dla lokatorów, dysponuje programem zabezpieczającym przed stronami hazardowymi. Każdy operator ma obowiązek zamieścić taki program w swoich serwerach.

(zeznania świadka K. K. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 203-204, 00:06:30-00:40:46, zeznania świadka W. M. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 204-205, 00:40:46-01:05:44)

W dniu 5 czerwca 2018 r. A. B. i I. C. złożyły w sekretariacie pozwanej Spółdzielni projekt uchwały w sprawie zobowiązania Rady Nadzorczej do odwołania E. W. z funkcji Prezesa Zarządu Spółdzielni oraz rozwiązania z nią umowy o pracę. Do projektu załączono podpisy 10 członków popierających tę uchwałę.

(pismo z projektem uchwały oraz podpisami członków k. 17-22)

Zarząd Spółdzielni sprawdzał złożone wnioski pod kątem formalnym. Przed podjęciem decyzji, czy dopuścić daną uchwałę pod obrady Zgromadzenia, Zarząd zasięgał opinii prawnej. Opinie prawne były pisemne w przypadku skomplikowanych problemów, pozostałe opinie były ustne. Pisemna opinia prawna powstawała po posiedzeniu Zarządu.

W dniu 5 czerwca 2018 r. odbyło się posiedzenie Zarządu Spółdzielni, na którym podjęto decyzję w przedmiocie zgłoszonych do tego dnia przez członków Spółdzielni projektów uchwał, poprawek i żądań umieszczenia zmian w porządku obrad Walnego Zgromadzenia. Na posiedzeniu tym podjęto decyzję o uzupełnieniu porządku obrad o uchwałę dotyczącą zakazu prowadzenia usług towarzyskich w lokalach mieszkalnych zlokalizowanych na terenie SM. Zdecydowano o nie przedstawianiu pozostałych projektów Walnemu Zgromadzeniu. Niektóre projekty nie zostały dopuszczone z uwagi na wady formalne, niezgodność z prawem, niektóre projekty wykraczały poza kompetencje walnego zgromadzenia. W niektórych projektach nie było klauzuli - wniosku o umieszczenie w porządku obrad i poddanie pod głosowanie.

Opinie prawne sporządzone na tym posiedzeniu stanowią załącznik do protokołu posiedzenia Zarządu. Na posiedzeniu tym sporządzono kilka opinii prawnych.

(protokół z posiedzenia Zarządu k. 26-28, zeznania świadka K. K. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 203-204, 00:06:30-00:40:46, zeznania świadka W. M. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 204-205, 00:40:46-01:05:44)

Na 14 dni przed pierwszym posiedzeniem administrator Spółdzielni otrzymał egzemplarz ze zmienionym porządkiem obrad, który tego samego albo następnego dnia został wywieszony na tablicach ogłoszeniowych w miejsce starego porządku obrad. Były jakieś incydenty, że ktoś zameldował, że nie było ogłoszenia - natychmiast było to uzupełniane.

(zeznania świadka K. K. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 203-204, 00:06:30-00:40:46, zeznania świadka W. M. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 204-205, 00:40:46-01:05:44)

A. B. w dniu 16 czerwca 2018 r. złożyła w sekretariacie Spółdzielni swoje poprawki do projektów uchwał na Walne Zgromadzenie mające się odbyć w dniach 20, 21, 22, 25, 26 i 27 czerwca 2018 r. w zakresie udzielenia absolutorium dwóm członkom Zarządu oraz w zakresie zmian Statutu.

(pismo z 16.06.2018 r. k. 23-25)

W dniach 20, 21, 22, 25, 26 i 27 czerwca 2018 roku odbyło się Walne Zgromadzenie Spółdzielni Mieszkaniowej im. W. J. w Ł..

Administrator pozwanej Spółdzielni - K. K. nadzorował przebieg obrad każdego dnia Zgromadzenia - czy wchodzący na salę są członkami grupy, która danego dnia miała obrady, wydawał karty do głosowania i wpisywał potwierdzenia uczestnictwa poszczególnych osób. Dane sprawdzał na podstawie dowodu osobistego. Weryfikowane były też pełnomocnictwa - sprawdzano czy pełnomocnik jest ustanowiony dla członka danej grupy Walnego Zgromadzenia. Osoba opuszczająca sale obrad miała obowiązek wprowadzić kartę do głosowania do czynnika żeby ją wyłączyć i ta karta była odejmowana od ilości osób, które pozostawały na sali. Jak ktoś wychodził z budynku na chwilę, np. na papierosa, to musiał oddać kartę i dostawał ją jak wracał do budynku, a następnie rejestrował tę kartę w czytniku. Uniemożliwiano wchodzenie na salę obrad osób, które nie należały do danej grupy. Osoby wchodzące na głosowanie podpisywały się na liście obecności, tj. na liście, na której był wpisywany numer karty do głosowania. Listy są przechowywane w Zarządzie pozwanej. Przed każdą częścią obrad był wyłożony nowy porządek obrad.

Liczba członków na Walnym Zgromadzeniu była ustalana na podstawie wydruku z komputera. W momencie zakończenia głosowania obsługująca firma zewnętrzna zamykała system, wyświetlany był na ekranie wynik głosowania z ilością głosujących. Na ekranie była podawana ilość obecnych na sali i wynika głosowania. To co było na ekranie było zgodne z tym co było wydrukowane. Ekran miał 2 m x 1,5 m i był widoczny nawet na końcu sali. Nikt nie zgłaszał uwag, że to co było na ekranie nie było czytelne.

Zarząd na Walnym Zgromadzeniu poinformował ile projektów wpłynęło, oraz że pod obrady został przedłożony tylko jeden ze złożonych projektów.

Na Zgromadzeniu podjęto m.in. uchwałę nr 2/WZ/XIII/2018 w sprawie przyjęcia porządku obrad Walnego Zgromadzenia. Zgodnie z tą uchwałą Walne Zgromadzenie przyjęło porządek obrad ustalony w załączniku w postaci wyciągu z protokołu obrad Kolegium Walnego Zgromadzenia, zawierającym wyniki głosowania tejże uchwały. Zgodnie ze zmienionym porządkiem obrad, obejmował on 17 punktów – po pkt 13 dodano nowy pkt 14, zgodnie z którym pod obrady Walnego Zgromadzenia przedstawiono uchwałę zgłoszoną przez członków Spółdzielni, obejmującą zakaz prowadzenia w lokalach mieszkalnych zlokalizowanych na terenie Spółdzielni podmiotów gospodarczych świadczących usługi towarzyskie.

Uchwała nr 2/WZ/XIII/2018 została przyjęta stosunkiem głosów: za – 199, przeciw – 58.

(zmieniony porządek obrad k. 16, uchwała nr 2/WZ/XIII/2018 k. 63-64, protokół Kolegium Walnego Zgromadzenia odbytego w dniu 28.06.2018 r. z załącznikami k. 65-71, k. 159-183, zeznania świadka K. K. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 203-204, 00:06:30-00:40:46, zeznania świadka W. M. na rozprawie 05.06.2019 r. k. 204-205, 00:40:46-01:05:44)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie w postaci załączonych do akt dokumentów, których prawdziwość nie budzi wątpliwości, a także w oparciu o zeznania świadków K. K. i W. M., a także na podstawie przesłuchania powódki, które to zeznania w zakresie wyżej ustalonych faktów uznał za wiarygodne i mające oparcie w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Pozwana przyznała, że w porządku obrad nie umieszczono wszystkich uchwał, poprawek i żądań zmian zgłoszonych przez członków Spółdzielni, a w zmienionym porządku obrad znalazł się tylko jeden z projektów uchwał. Zatem na podstawie art. 227 k.p.c. Sąd oddalił wniosek powódki o przesłuchanie świadków powołanych na tę okoliczność.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powódka zarzuciła sprzeczność uchwały nr 2/WZ/XIII/2018 Walnego Zgromadzenia pozwanej Spółdzielni odbytego w dniach 20, 21, 22, 25, 26 i 27 czerwca 2018 r. w przedmiocie przyjęcia porządku obrad Walnego Zgromadzenia z przepisami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 roku „o spółdzielniach mieszkaniowych” w szczególności z przepisami art. 8 ³ ust 6, ust 7, ust. 10, ust 11, ust. 13, a także sprzeczność z przepisami art 111 k.c. i art 5 k.c., co uzasadniać ma stwierdzenie jej nieważności. Nadto powódka powołała się na sprzeczność przedmiotowej uchwały z postanowieniami Statutu Spółdzielni w szczególności z § 10 ust 2 pkt 2, pkt 5, pkt 7, ust 4 pkt 4, ust 3, § 82 ust 5, ust 10 i ust 14, § 93 ust 2, § 98 ust 1, § 103,§ 111 ust 3, co zdaniem powódki ma uzasadniać ewentualne jej uchylenie.

Należy na wstępie zauważyć, że w świetle art. 42 ustawy z dnia 16 września 1982 roku Prawo Spółdzielcze (tekst jedn. z dnia 23 października 2003 roku Dz. U. Nr 188, poz. 1848), zaskarżenie uchwał spółdzielni mieszkaniowej jest możliwe za pomocą trzech odrębnych środków prawnych - powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały, powództwa o uchylenie uchwały oraz powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały, przy czym zasadność skorzystania z każdego z tych środków wymaga spełnienia odmiennych przesłanek. W przypadku żądania stwierdzenia nieważności uchwały jest to sprzeczność z ustawą (art. 42 § 2 pr. spół.), podczas gdy żądanie uchylenia uchwały opiera się na zarzucie jej sprzeczności z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godzenie w interesy spółdzielni albo pokrzywdzenie członka spółdzielni (art. 42 § 3 pr. spół.). Z kolei w przypadku żądania ustalenia nieistnienia uchwały na podstawie art. 42 § 9 pr. spół. w związku z art. 189 k.p.c. chodzi o tak rażące uchybienia w procesie podjęcia uchwały, że wykluczona jest możliwość stwierdzenia, że powołane organy wyraziły swą wolę w danym przedmiocie.

Nie można wykluczyć, że w danej sprawie nastąpi tego rodzaju kumulacja podstaw rodzajów powództw, która polegać będzie na jednoczesnej sprzeczności uchwały z ustawą i postanowieniami statutu. W takiej sytuacji dalej idącą wadą jest sprzeczność uchwały z prawem, powodująca jej nieważność. Na gruncie art. 42 pr. spół. należy zatem przyjąć, że powództwo o uchylenie uchwały, przewidziane w § 2 tego przepisu, ma zastosowanie do tych wypadków sprzeczności uchwały z postanowieniami statutu, które nie są jednocześnie w sprzeczności z przepisami prawa. Jeżeli natomiast taka zbieżność zachodzi, zastosowanie ma powództwo o ustalenie nieważności uchwały, którego podstawą wniesienia jest art. 189 k.p.c. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 7 stycznia 2009 roku, I ACa 681/08, niepubl.).

Uchwała sprzeczna z postanowieniami statutu jest dotknięta względną nieważnością. Sama niezgodność uchwały z postanowieniami statutu może się wyrażać zarówno w treści uchwały, jak i wadach postępowania prowadzącego do jej wydania. Oznacza to, że członek spółdzielni wytaczając powództwo na podstawie art. 42 § 3 ustawy z 1982 r. Prawo spółdzielcze może powoływać zarzuty o charakterze merytorycznym, jak i formalne. Jednakże uchybienia natury formalnej, które miały miejsce przy podjęciu uchwały uzasadniają uchylenie tej uchwały, jeżeli miały lub mogły mieć wpływ na jej istotną treść (por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 29 listopada 2016r., V ACa 99/16, baza orzeczeń LEX).

Przechodząc do merytorycznej oceny zgłoszonego żądania, zdaniem Sądu Okręgowego nie zasługuje ono na uwzględnienie i powództwo podlega oddaleniu w całości.

Przeciwko zakwestionowanej uchwale powódka podniosła szereg zarzutów, które w jej ocenie mają świadczyć o sprzeczności zaskarżonej uchwały z ustawą (i zarazem aktualizować żądanie stwierdzenia jej nieważności), bądź też o jej niezgodności z określonymi postanowieniami statutu i skutkować jej uchyleniem.

Powódka upatruje nieważności zaskarżonej uchwały w następujących podstawach: art. 8 ³ ust 6, ust 7, ust. 10, ust 11, ust. 13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a także sprzeczność z przepisami art 111 k.c. i art 5 k.c.

Przepis art. 8 ³ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U.2018.845 t.j.) dotyczy podzielenia walnego zgromadzenia na części, zwołania walnego zgromadzenia oraz podejmowania uchwał:

- ust. 6 - o czasie, miejscu i porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego części zawiadamia się wszystkich członków na piśmie co najmniej 21 dni przed terminem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części; zawiadomienie powinno zawierać czas, miejsce, porządek obrad oraz informację o miejscu wyłożenia wszystkich sprawozdań i projektów uchwał, które będą przedmiotem obrad oraz informację o prawie członka do zapoznania się z tymi dokumentami;

- ust. 7 – walne zgromadzenie może podejmować uchwały jedynie w sprawach objętych porządkiem obrad podanym do wiadomości członków w terminach i w sposób określony w ustawie;

- ust. 10 – projekty uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad walnego zgromadzenia lub jego wszystkich części mają prawo zgłaszać: zarząd, rada nadzorcza i członkowie; projekty uchwał, w tym uchwał przygotowanych w wyniku tych żądań, powinny być wykładane na co najmniej 14 dni przed terminem walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części;

- ust. 11 – członkowie mają prawo zgłaszać projekty uchwał i żądania, o których mowa w ust. 10, w terminie do 15 dni przed dniem posiedzenia walnego zgromadzenia lub jego pierwszej części; projekt uchwały zgłaszanej przez członków spółdzielni musi być poparty przez co najmniej 10 członków;

- ust. 13 – zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na walnym zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków spółdzielni.

Z powyższego wynika, że członkowie spółdzielni mają prawo zgłaszać projekty uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad walnego zgromadzenia – w określonym czasie i trybie. Zaś zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na walnym zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków spółdzielni.

W omawianej sprawie pozwana Spółdzielnia w sposób prawidłowy dokonała zawiadomienia o czasie, miejscu i porządku obrad Walnego Zgromadzenia Spółdzielni. Wskazane w zawiadomieniu o zwołaniu Walnego Zgromadzenia terminy na wykonanie obligatoryjnych czynności składających się na procedurę zwołania Walnego Zgromadzenia zostały oznaczone zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Stosownie do § 79 ¹ Statutu, Walne Zgromadzenie dzieli się na sześć części, a treść ust. 3 wskazuje na zasady podziału Walnego Zgromadzenia na części i określa jakie bloki należą do poszczególnych części.

Termin na składanie projektów uchwał przez członków Spółdzielni został oznaczony przez Zarząd Spółdzielni: „do dnia 5 czerwca 2018 roku”, jako termin ostateczny. Pierwsza część Walnego Zgromadzenia została wyznaczona na dzień 20 czerwca 2018 roku, zatem ostateczny termin na składanie projektów uchwał przez członków Spółdzielni został oznaczony zgodnie przepisem art 8 ³ ust 11 u.s.m. i postanowień statut Spółdzielni (§ 82 ust 12) do 15 dni przed pierwszą częścią Walnego Zgromadzenia Spółdzielni.

Termin do wyłożenia projektów uchwał, w tym uchwał przygotowanych w wyniku żądań zgłoszonych przez członków Spółdzielni upływał w dniu 6 czerwca 2018 roku, co było zgodne art 8 ³ ust 10 u.s.m. i postanowieniami statut Spółdzielni (§ 82 ust 11), które to przepisy stanowią, iż projekty uchwał zgłoszone przez członków winny być wyłożone „na co najmniej 14 dni przed terminem I części Walnego Zgromadzenia.”

Jednocześnie ograniczenie w zawiadomieniu możliwości składania projektów do wskazanych godzinowych okresów jest uzasadnione organizacją czasu pracy pracowników Spółdzielni, co w ocenie Sądu nie narusza uprawnień członków Spółdzielni.

Należy w tym miejscu wskazać, że powódka, jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, zapoznała się z materiałami przygotowanymi na Walne Zgromadzenie Spółdzielni i złożyła w trybie art 8 ³ ust 10 u.s.m. projekty uchwał oraz w trybie art 8 ³ ust 12 u.s.m. projekty poprawek do uchwał.

Wskazać należy, że stosownie do przepisu art 8 ³ ust 13 u.s.m. zarząd jest zobowiązany do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na walnym zgromadzeniu projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków spółdzielni. Wymieniony przepis nakazuje Zarządowi Spółdzielni przygotowanie pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie Walnego Zgromadzenia projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków Spółdzielni, tym samym Zarząd nie może wprowadzić do porządku obrad projektów uchwał dotyczących kwestii nie mieszczących się w kompetencji Walnego Zgromadzenia lub też naruszający porządek prawny.

Przyjęcie interpretacji przepisu 8 ³ ust 13 u.s.m. zaproponowanego przez powódkę prowadziłoby do sytuacji, w której Zarząd Spółdzielni wprowadzałby do porządku obrad projekty uchwał dotyczących kwestii niemieszczących się w kompetencji Walnego Zgromadzenia lub też naruszający porządek prawny. Powyższe powodowałoby konieczność unieważniania wadliwie podjętych uchwał na drodze postępowania sądowego, co generowałoby po stronie Spółdzielni koszty, którymi obciążeni zostaliby wszyscy członkowie Spółdzielni. Powyższe oznacza, że wymieniony przepis nakazuje Zarządowi Spółdzielni nie wprowadzanie do porządku obrad Walnego Zgromadzenia projektów uchwał przygotowanych przez członków i poprawek do projektów uchwał, których uchwalenie przez Walne Zgromadzenie powodowałoby ich unieważnienie bądź uchylenie.

Z wyżej wymienionego względu do porządku obrad Walnego Zgromadzenia nie wprowadzono projektów uchwał i poprawek do projektów uchwał przygotowanych przez członków Spółdzielni, które nie należały do kompetencji Walnego Zgromadzenia lub były niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

W świetle powyższego pozwana Spółdzielnia nie naruszyła podstawowego prawa członka Spółdzielni, jakim jest uprawnienie do zgłaszania projektów uchwał i zgłaszania poprawek do uchwał. Powódka, a także inni członkowie Spółdzielni mieli możliwość zgłaszania projektów uchwał i zgłaszania poprawek do uchwał, z którego to uprawnienia w sposób aktywny korzystali łącznie z powódką.

Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych w art. 8 ³ ust. 1 stanowi, że Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej ustala zasady zaliczania członków do poszczególnych części walnego zgromadzenia, z tym, że nie można zaliczyć członków uprawnionych do lokali znajdujących się w obrębie jednej nieruchomości do różnych części walnego zgromadzenia. Celem tego przepisu jest zniesienie w spółdzielniach mieszkaniowych możliwości zastąpienia walnego zgromadzenia przez zebranie przedstawicieli, jeżeli zostanie przekroczona liczba członków określona w statucie, a w konsekwencji również likwidacja w tych spółdzielniach zebrań grup członkowskich.

Stosownie do § 79 ¹ ust 7 Statutu pozwanej Spółdzielni: „Członek może być obecny i brać udział w głosowaniu tylko na jednej części Walnego Zgromadzenia. Nie dotyczy to członków Rady Nadzorczej i Zarządu Spółdzielni w zakresie obecności na częściach Walnego Zgromadzenia.”

Wprowadzenia ograniczenia prawa członka pozwanej Spółdzielni do udziału tylko w jednej części Walnego Zgromadzenia było podyktowane liczebnością członków Spółdzielni i jej możliwościami organizacyjnymi. Niemniej członkowie mają zapewniony udział i prawo do głosowania na częściach Walnego Zgromadzenia, na których są procedowane tożsame sprawy.

Odnosząc się do zarzutu powódki, że protokoły z obrad nie zawierają informacji o ilości osób obecnych na sali podczas przeprowadzania głosowań należy wskazać, że stosownie do przepisu art. 8 ¹ ust 9 ustawy o spółdzielni mieszkaniowych uchwałę uważa się za podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części walnego zgromadzenia, a za uchwałą opowiedziała się wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej liczby członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu.

W tym miejscu należy wskazać na treść orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2018 roku zapadłego w sprawie o sygnaturze IV CSK 297/17, z którego wynika, że członkami uczestniczącymi w Walnym Zgromadzeniu w ujęciu art. 8 ³ ust.9 u.s.m. są wyłącznie członkowie Spółdzielni, którzy wzięli udział w akcie głosowania nad uchwałą.

Z uzasadnienia powołanego wyżej orzeczenia Sądu Najwyższego wynika, że uchwałę uważa się za podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części walnego zgromadzenia, a za uchwałą opowiedziała się wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej liczby członków biorących udział w głosowaniu. Statut pozwanej Spółdzielni przewidywał zaś w takim przypadku zwykłą większość głosów (§ 82 ust. 9). Jednocześnie racje pragmatyczne przemawiają za utożsamieniem "większości ogólnej liczby członków uczestniczących w Walnym Zgromadzeniu" z większością członków biorących udział w głosowaniu, a nie z większością obecnych w czasie głosowania, co znalazło również odzwierciedlenie w orzeczeniach Sądu Najwyższego (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 2011 r., III CZP 111/10, OSNC 2011, Nr 10, poz. 106).

Nadto sposób i zasady głosowania precyzyjnie zostały określone w Regulaminie Obrad Walnego Zgromadzenia uchwalonym na podstawie § 88 Statutu Spółdzielni, zgodnie z którym przy podejmowaniu uchwał Walnego Zgromadzenia bierze się pod uwagę jedynie głosy „za” i „przeciwko”.

Powódka powołała się również na sprzeczność przedmiotowej uchwały z postanowieniami Statutu Spółdzielni w szczególności z § 10 ust 2 pkt 2, pkt 5, pkt 7, ust 4 pkt 4, ust 3, § 82 ust 5, ust 10 i ust 14, § 93 ust 2, § 98 ust 1, § 103,§ 111 ust 3.

Należy wskazać, że § 10 odnosi się do praw członka do czynnego udziału w życiu Spółdzielni i zgłaszania wniosków w sprawach związanych z jej działalnością, otrzymania odpisu statutu i regulaminów oraz kopii uchwał organów Spółdzielni, a także innych dokumentów związanych z funkcjonowaniem spółdzielni, żądania rozpatrzenia przez właściwe organy Spółdzielni wniosków dotyczących jej działalności, § 82 dotyczy poddania pod głosowanie na każdej części walnego zgromadzenia projektów uchwał o tej samej treści, określa podmioty uprawnione do zgłaszania projektów uchwał i żądania zamieszczenia oznaczonych spraw w porządku obrad, a także zobowiązuje Zarząd do przygotowania pod względem formalnym i przedłożenia pod głosowanie na każdej części walnego zgromadzenia projektów uchwał i poprawek zgłoszonych przez członków Spółdzielni, § 92 i § 98 dotyczą uprawnień i obowiązków Zarządu, § 103 – rozliczania strat i nadwyżek bilansowych, zaś § 111 określa obowiązki Spółdzielni w zakresie zmiany statutu.

Żaden z wyżej wymienionych postanowień Statutu nie został przez pozwaną Spółdzielnię naruszony przy podejmowaniu zaskarżonej uchwały, o czym była już mowa powyżej.

W tym miejscu należy podkreślić, że zaskarżona przez powódkę uchwała dotyczy przyjęcia porządku obrad Walnego Zgromadzenia Spółdzielni - ma ona charakter jedynie porządkowy, a co zatem idzie jej podjęcie ma na celu określenie spraw, które będą procedowane na Walnym Zgromadzeniu Spółdzielni. Nadto kwestia umieszczenia bądź nie przez Zarząd Spółdzielni określonych uchwał w porządku obrad nie ma wpływu na ważność podjętej przez Walne Zgromadzenie uchwały w przedmiocie porządku obrad Walnego Zgromadzenia. Jednocześnie z protokołów głosowania Walnego Zgromadzenia wynika, że uchwała 2/WZ/XIII/2018 została podjęta zwykłą większością głosów, zatem w sposób przyjęty przez Spółdzielnię w Statucie (§ 82 ust. 9).

W niniejszej sprawie uchwała nr 2/ (...) w przedmiocie porządku obrad Walnego Zgromadzenia Spółdzielni nie naruszyła żadnego przepisu rangi ustawowej ani Statutu Spółdzielni. Pozwana Spółdzielnia w sposób prawidłowy dokonała zawiadomienia o czasie, miejscu i porządku obrad Walnego Zgromadzenia Spółdzielni. Wskazane w zawiadomieniu o zwołaniu Walnego Zgromadzenia terminy na wykonanie obligatoryjnych czynności składających się na procedurę zwołania Walnego Zgromadzenia zostały oznaczone zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Ponadto podnieść należy, że pozwana Spółdzielnia umożliwiła wszystkim jej członkom zapoznanie się z materiałami przygotowanymi na Walne Zgromadzenie, co potwierdza aktywność członków którzy zgłaszali projekty uchwał, jak również zgłaszali propozycje poprawek do uchwał. Projekt wymienionej uchwały został poddany pod głosowanie na każdej części Walnego Zgromadzenia, a za jej przyjęciem głosowała wymagana prawem liczba członków Spółdzielni.

Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych podstaw do stwierdzenia, że skarżona uchwała jest sprzeczna z ustawą ani z innymi przepisami powszechnie obowiązującymi, jak również ze Statutem pozwanej Spółdzielni. Powódka nie wykazała również, aby zaskarżona uchwała była sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Samo powołanie się na naruszenie zasad współżycia społecznego jest niewystarczające. Strona powodowa winna wykazać, jakie to zasady współżycia społecznego zostały naruszone działaniem organu pozwanej, czyli Walnego Zgromadzenia. Obowiązkowi temu powódka nie sprostała. Powódka nie wykazała, by opisana uchwała nr 2 godziła w interesy pozwanej spółdzielni lub miała na celu pokrzywdzenie powódki czy innych członków pozwanej, tymczasem ciężar dowodu w tym zakresie obciążał powódkę.

Z tych względów powództwo A. B. podlegało oddaleniu w całości.

Z uwagi na okoliczność, że powódka zaskarżyła jedynie uchwałę nr 2, która obejmowała przyjęcie porządku obrad, Sąd pozostawił bez rozpoznania zarzuty powódki dotyczące bezprawnej zmiany statutu spółdzielni, oraz zatwierdzenia sprawozdania finansowego, które objęte były odrębnymi uchwałami, nie skarżonymi przez powódkę w tym postępowaniu.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania, Sąd – na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. – zasądził od powódki na rzecz pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej kwotę 377 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, na którą złożyły się: kwota 360 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U.2018.265) oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć zgodnie z wnioskiem.