Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21. czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu w składzie:

Przewodniczący – S.S.O. Jarosław Sobierajski

Sędziowie: S.S.O. Aleksandra Nowicka

S.S.O. Rafał Sadowski (spr.)

Protokolant – st. sekr. sąd. Katarzyna Kotarska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Toruniu-Wschód Marcina Licznerskiego,

po rozpoznaniu w dniu 21. czerwca 2018 r.

sprawy Z. R. – oskarżonego z art. 178a§1 kk,

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego,

od wyroku Sądu Rejonowego w Wąbrzeźnie z dnia 28. listopada 2017 r., sygn. akt II K 235/17,

I.  zaskarżony wyrok w całości utrzymuje w mocy;

II.  obciąża oskarżonego kosztami procesu w postępowaniu odwoławczym – w tym opłatą w kwocie 680 ( sześciuset osiemdziesięciu) zł.

Sygn. akt IX Ka 149/18

UZASADNIENIE

Z. R. został oskarżony o to, że w dniu 22 sierpnia 2017 roku w W., woj. (...)- (...), znajdując się w stanie nietrzeźwości o zawartości 1,12 mg/l tj. 2,35 promila alkoholu w wydychanym powietrzu, kierował samochodem osobowym m-ki D. (...) nr rej. (...) w ruchu lądowym, tj. o czyn z art. 178a § 1 kk.

Wyrokiem z dnia 28 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie, sygn. akt II K 235/17, oskarżonego Z. R. uznał za winnego popełnienia czynu zarzuconego mu w akcie oskarżenia, to jest występku z art. 178a § 1 kk i za to na podstawie art. 178a § 1 kk wymierzył mu karę dziesięciu miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i § 2 kk oraz art. 70 § 1 kk warunkowo zawiesił na okres trzech lat tytułem próby. Na podstawie art. 71 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę grzywny w wysokości 200 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 25 złotych. Na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres czterech lat, zaliczając na podstawie art. 63 § 4 kk na poczet orzeczonego środka karnego okres zatrzymania prawa jazdy nr (...) wydanego przez Starostę (...) od dnia 22 sierpnia 2017 roku. Na podstawie art. 43a § 2 kk orzekł wobec oskarżonego świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w Warszawie w wysokości 5.000 złotych, zobowiązując jednocześnie oskarżonego na podstawie art. 72 § 1 pkt 5 kk do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu. Na podstawie art. 73 § 1 kk oddał oskarżonego w wyznaczonym okresie próby pod dozór kuratora sądowego. Orzekając o kosztach, zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w W.kwotę 680 zł tytułem opłaty oraz kwotę 70 zł tytułem kosztów postępowania w sprawie.

Wyrok ten w całości w zakresie rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych zaskarżył obrońca oskarżonego, zarzucając:

1.  w części dotyczącej orzeczenia kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania w punkcie 1 i 2 wyroku tj. orzeczenie wobec oskarżonego rażąco niewspółmiernie surowej kary polegającej na wymierzeniu oskarżonemu kary 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 kat tytułem próby, w sytuacji gdy Sąd pominął wiele okoliczności łagodzących mających wpływ na wymiar kary (jak np. właściwości i warunki osobiste sprawcy czy sposób życia przed popełnieniem przestępstwa), a okolicznościom łagodzącym wskazanym w uzasadnieniu wyroku nie nadał właściwego znaczenia (jak np. faktowi uprzedniej niekaralności oskarżonego, przyznania się do popełnienia zarzucanego czynu, wyrażenia skruchy);

2.  w części dotyczącej orzeczenia kary grzywny w punkcie 3 wyroku tj. orzeczenie wobec oskarżonego rażąco niewspółmiernie surowej kary polegającej na wymierzeniu oskarżonemu kary grzywny w wysokości 200 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 25 złotych, przy której wymiarze Sąd dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegającego na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony jest współwłaścicielem przedsiębiorstwa i posiada majątek w postaci nieruchomości, podczas gdy oskarżony nie prowadzi działalności z uwagi na obciążenie przedsiębiorstwa znacząco przewyższające jego wartość, a stanowiące jego własność nieruchomości nie przedstawiają realnej wartości ze względu na ich obciążenie zastawami i hipoteką, a także przy braku uwzględnienia przez Sąd wielu okoliczności łagodzących mających wpływ na wymiary kary (jak np. właściwości i warunki osobiste sprawy czy sposób życia przed popełnieniem przestępstwa) i niedostatecznym odzwierciedleniu okoliczności łagodzących wskazanych w uzasadnieniu wyroku w wymiarze orzeczonej kary (jak np. faktowi uprzedniej niekaralności oskarżonego, przyznania się do popełnienia zarzucanego czynu, wyrażenia skruchy);

3.  w części dotyczącej orzeczenia środka karnego w punkcie 4 wyroku tj. orzeczenie wobec oskarżonego rażąco niewspółmiernie surowego środka karnego polegającego na orzeczeniu zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat, w sytuacji gdy Sąd pominął wszelkie okoliczności łagodzące mające wpływ na wymiar kary (jak np. właściwości i warunki osobiste sprawcy czy sposób życia przed popełnieniem przestępstwa), a okolicznościom łagodzącym wskazanym w uzasadnieniu wyroku nie nadał właściwego znaczenia (jak np. faktowi uprzedniej niekaralności oskarżonego, przyznania się do popełnienia zarzucanego czynu, wyrażenia skruchy).

W związku z powyższym obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a)  w zakresie punktu 1 i 2 wyroku – wymierzenie oskarżonemu kary grzywny, a ewentualnie kary pozbawienia wolności w mniejszym wymiarze z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na minimalny okres próby (tj. okres jednego roku),

b)  w zakresie punktu 3 wyroku – wymierzenie oskarżonemu kary grzywny w mniejszym wymiarze, poprzez obniżenie ilości stawek dziennych i wysokości stawki dziennej,

c)  w zakresie punktu 4 wyroku – orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat.

W odpowiedzi na apelację obrońcy oskarżonego, oskarżyciel publiczny wniósł o utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu odwoławczego nie tylko poczynione ustalenia, orzeczenie o odpowiedzialności oskarżonego, ale i rozstrzygnięcie o karze w pełni należy zaaprobować. Argumentacja apelacji nie przekonuje o potrzebie zmiany zgodnie z wnioskiem skarżącego ani orzeczenia o karze pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, ani orzeczenia o wymierzonej karze grzywny czy też o środku karnym w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

Wymierzona oskarżonemu w wymiarze dziesięciu miesięcy kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres trzech lat próby nie jawi się jako zbyt surowa dla oskarżonego, który wsiadł do samochodu, ignorując całkowicie, że jego stan w oczywisty sposób nie pozwalał na prowadzenie pojazdów. Jego zachowanie doprowadziło do kolizji, co w istocie stworzyło realne zagrożenie w ruchu drogowym. Postawa taka świadczy o rażącym lekceważeniu porządku prawnego przez niego. Na tym tle występujące w sprawie okoliczności łagodzące w postaci posiadania przez niego statusu osoby niekaranej (na moment wydawania wyroku przez Sąd I instancji) i przyznania do winy nie uzasadniały wymierzenia oskarżonemu łagodniejszej kary, jaką byłaby kara ograniczenia wolności czy kara grzywny. Niemniej jednak nie należy tracić z pola widzenia, że oskarżony nie jest tak nieskazitelny jak wywodzi jego obrońca. Co prawda w chwili popełnienia czynu nie był karany, natomiast później zapadł wobec niego wyrok skazujący za ciąg przestępstw przeciwko mieniu, których dopuścił się przed popełnieniem przestępstwa będącym przedmiotem osądu w niniejszym postępowaniu. To zaś z całą pewnością zaburza prezentowany przez skarżącego obraz oskarżonego jako osoby wzorowo postępującej, nie popełniającej przestępstw. Twierdzenia skarżącego nie polegają na prawdzie. Nie należy także tracić z pola widzenia zachowania oskarżonego bezpośrednio po popełnieniu przez niego przestępstwa, kiedy to oskarżony był agresywny, zaczął uciekać.

Sąd odwoławczy nie znalazł także podstaw do złagodzenia orzeczenia o karze grzywny. Naturalną rzeczą jest to, że wykonanie kary, która stanowi konsekwencję popełnienia przez sprawcę przestępstwa, powoduje niedogodności dla niego. Tylko w tych kategoriach traktować należy skutki wykonania kary dla oskarżonego. Brak jest jakichkolwiek informacji, poza gołosłownymi twierdzeniami skarżącego, aby przyjąć, że posiadane przez oskarżonego składniki majątku obciążone były zastawami i hipoteką. Skarżący nie przedłożył żadnych dokumentów potwierdzających wskazane okoliczności. W ocenie Sądu odwoławczego wymierzona oskarżonemu kara grzywny jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości jego czynu i zawinienia, oraz mieszcząca się w granicach jego możliwości płatniczych.

Brak było również podstaw do zmiany obligatoryjnego orzeczenia o środku karnym zakazu prowadzenia pojazdów poprzez ograniczenie jego zakresu w sposób, jaki domagał się skarżący. Podkreślić należy, że postępowanie oskarżonego podważa dotychczasowe zaufanie do niego jako do osoby bezpiecznie prowadzącej pojazd, świadcząc o tym, że jego uczestnictwo w ruchu w charakterze kierowcy nie daje pełnej gwarancji bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a tym samym jednoznacznie przemawia za czasowym pozbawieniem go uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi. Przypomnieć należy, że ustalając wymiar w/w środka karnego, sąd powinien mieć na względzie głównie zagrożenie, jakie dla bezpieczeństwa w komunikacji powoduje zachowanie sprawcy przestępstwa. Obowiązek orzeczenia wobec sprawcy przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów, ściśle sprzęgnięty jest bowiem z celem, jaki zakaz ten ma realizować. Ratio legis tegoż zakazu polega zaś na tym, by z ruchu wyłączyć osoby zagrażające jego bezpieczeństwu. Cele zapobiegawcze wysunięte zostają zatem w tym wypadku przed cele wychowawcze (tak wyrok SN z dn. 2007.04.04, III KK 14/07, Biul. PK 2007/11/5). Stopień zagrożenia związany z uczestnictwem konkretnego sprawcy w ruchu należy oceniać zaś na podstawie okoliczności danego przypadku, w tym m.in. rodzaju i wagi naruszonych zasad bezpieczeństwa (wyrok SN z dnia 24 kwietnia 1982 r., V KRN 106/82, OSNPG 1982, nr 8, poz. 108). Dolegliwość wynikająca z orzeczonego środka karnego będzie adekwatna do wagi czynu oskarżonego. Sąd odwoławczy oceniając orzeczony wymiar środka karnego kierował się analogicznymi sprawami, które najczęściej ma ,,na wokandzie”. Przestępstwa z art. 178a§1 kk są przestępstwami najpowszechniejszymi, zatem zarówno Sądy Rejonowe jak i Sądy Okręgowe mają duże spektrum porównawcze, zarówno jeśli chodzi o stopień społecznej szkodliwości czynu, stopień winy, motywację oraz stopień lekceważenia norm prawnych. Zachowanie oskarżonego, który w czasie zdarzenia miał 2,35 promila alkoholu we krwi cechowało się znaczną społeczną szkodliwością czynu. Nie należy tracić z pola widzenia, że zgodnie z art. 42§2 kk, Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres nie krótszy niż 3 lata, a zatem orzeczony wobec oskarżonego środek karny wymierzony na okres 4 lat, nie jest dolegliwością surową.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu, dlatego też, jako słuszny, został on utrzymany w mocy.

Na podstawie art. 636§1 kpk oraz art. 8 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (j.t. Dz. U. z 1983, nr 49, poz. 223 ze zm.), sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu w postępowaniu odwoławczym, w tym kwotę 680 zł tytułem opłaty za drugą instancję.