Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 października 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 1 października 2019 r.

w Warszawie

sprawy W. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o przeliczenie emerytury

na skutek odwołania W. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 2 kwietnia 2019 r. znak: (...)

- oddala odwołanie.

Sygn. akt VII U 2669/19

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. , decyzją z dnia 2 kwietnia 2019 r., znak: (...) przeliczył emeryturę ubezpieczonego W. K. od dnia 1 marca 2019 r. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1965-1998 oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 99,48%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 99,48% przez kwotę bazową 1.540,00 zł wyniosła 1.532,19 zł. Jednocześnie do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił okresy składkowe w wymiarze 39 lat, 11 miesięcy i 12 dni i okresy nieskładkowe w wymiarze 5 miesięcy i 29 dni. Tak ustalona wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2.168,56 zł. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał także, że do emerytury przysługuje dodatek pielęgnacyjny w następującej wysokości: od dnia 1 kwietnia 2017 r. w kwocie 209,59 zł, od dnia 1 marca 2018 r. w kwocie 215,84 zł i od dnia 1 marca 2019 r. w kwocie 222,01 zł (decyzja organu rentowego z dnia 2 kwietnia 2019 r., znak: (...), k. 40-41 tom II a.r.).

Ubezpieczony W. K. w dniu 29 kwietnia 2019 r. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 2 kwietnia 2019r., znak: (...) podnosząc że domaga się ponownego obliczenia świadczenia emerytalnego z uwzględnieniem aktualnej kwoty bazowej, obowiązującej w dacie wydania zaskarżonej decyzji, tj. w wysokości 4.003,88 zł. Wskazał, że w dniu 1 kwietnia 2007 r. nabył prawo do emerytury z powszechnego wieku emerytalnego, jednak organ rentowy wyliczając należne mu świadczenie nie uwzględnił jego zarobków z lat 1965-1972, udokumentowanych w legitymacji ubezpieczeniowej. Dodał, że nie miał wówczas możliwości, aby przedłożyć zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, gdyż były zakład pracy nie posiadał danych z tego okresu. W marcu 2019 r. przypadkowo uzyskał informację odnośnie tego, że może domagać się ponownego przeliczenia świadczenia emerytalnego wyłącznie na podstawie wpisów zawartych w legitymacji ubezpieczeniowej. W związku z powyższym, w dniu 12 kwietnia 2019 r. złożył w organie rentowym stosowne pismo w przedmiocie przeliczenia emerytury, jednak uzyskał informację, że wysokość należnego świadczenia została obliczona prawidłowo z zastosowaniem najkorzystniejszego wariantu. Ubezpieczony zakwestionował jednak, jakoby organ rentowy przedstawił mu w decyzji najkorzystniejsze wyliczenie, gdyż nie dokonał wyliczenia kwotowego według aktualnej kwoty bazowej. Na tej podstawie, ubezpieczony zwrócił się o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie na jego rzecz prawa do ponownego przeliczenia świadczenia emerytalnego (odwołanie z dnia 29 kwietnia 2019r. k. 3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 29 maja 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swe stanowisko, organ rentowy wskazał, że w dniu 25 marca 2019 r. ubezpieczony W. K. złożył wniosek o ponowne obliczenie świadczenia, poprzez przyjęcie do ustalenia podstawy wymiaru emerytury, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z lat 1965-1972, 1981-1989 z najkorzystniejszego okresu, załączając do niego legitymację ubezpieczeniową. W rozpoznaniu powyższego wniosku, organ rentowy wydał decyzję mocą, której przeliczył emeryturę ubezpieczonego od dnia 1 marca 2019 r. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął przeciętną podstawię wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1965-1998 i wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 99,48%. Organ rentowy podkreślił, że zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego: z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia, z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia, obliczony na zasadach określonych w treści art. 15, mnoży się przez kwotę bazowa ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia (ust. 2). Organ rentowy podał, że obliczając świadczenie emerytalne ubezpieczonego przyjął dotychczasową kwotę bazową w wysokości 1.540,20 zł na podstawie art. 111 ust. 2 powołanej ustawy, ponieważ odwołujący nie wskazał podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego, przypadającej w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, które zostało przeliczone, tj. po dniu 1 kwietnia 2007 r. W takiej sytuacji nie jest natomiast możliwe przyjęcie nowej kwoty bazowej, gdyż zgodnie z treścią art. 110 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w sposób określony w art. 15, z uwzględnieniem ust. 3, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego przypadającą w całości lub w części po przyznaniu świadczenia, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. Na tej podstawie organ rentowy stwierdził, że zaskarżona decyzja jest prawnie oraz faktycznie uzasadniona (odpowiedź na odwołanie z dnia 29 maja 2019 r. k. 4 a.s.).

Postanowieniem z dnia 1 października 2019 r. Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie dopuścił dowód z dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. dołączonych do akt niniejszej sprawy, a dotyczących W. K. (postanowienie z dnia 1 października 2019 r. k. 16 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. K., ur. w dniu (...), w dniu 20 marca 2001r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z dnia 24 maja 2001 r., znak: (...)/25, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał ubezpieczonemu rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 19 kwietnia 2001r., tj. od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego. Do ustalenia podstawy wymiaru renty organ rentowy przyjął wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych, tj. od stycznia 1981r. grudnia 1990 r. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przez kwotę bazową, tj. 1.540,20 zł wyniosła 1.372,78 zł. Do ustalenia wysokości renty organ rentowy uwzględnił 39 lat i 11 miesięcy okresów składkowych oraz 5 miesięcy okresów nieskładkowych. Tak ustalona wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 917,92 zł. W kolejnych latach świadczenie było waloryzowane, od dnia 1 marca 2006 r. wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 1.034,24 zł (decyzja z dnia 24 maja 2001 r., znak: (...)/25, k. 25-29 i nast. k. 37, 41, k. 44, k. 50 tom I a.r.).

W dniu 1 kwietnia 2007 r. W. K. osiągnął powszechny wiek emerytalny, a w dniu 21 marca 2007 r. złożył wniosek o przyznanie na jego rzecz prawa do emerytury. Decyzją z dnia 28 marca 2007 r., znak: (...)/25, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. przyznał ubezpieczonemu emeryturę od dnia 1 kwietnia 2007 r., tj. od osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął podstawę wymiaru renty, tj. przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1965-1998 oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 89,13%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 89,13% przez kwotę bazową 1.540,00 zł wyniosła 1.372,78 zł. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 39 lat i 11 miesięcy okresów składkowych oraz 5 miesięcy okresów nieskładkowych. Tak ustalona wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 1.147,89 zł. W kolejnych latach świadczenie było waloryzowane, od dnia 1 marca 2011 r. wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 1.680,74 zł (wniosek z dnia 21 marca 2007 r. k. 1-3, decyzja z dnia 28 marca 2007 r., znak: (...)/25, k. 9, decyzja z dnia 15 marca 2011 r., znak: (...)/15 k. 29 tom II a.r.).

W dniu 25 marca 2019 r. ubezpieczony W. K. złożył w organie rentowym wniosek o przeliczenie świadczenia emerytalnego poprzez przyjęcie do ustalenia podstawy wymiaru emerytury, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z lat 1965-1972 i 1981-1989 z najkorzystniejszego okresu zatrudnienia, jednocześnie załączając do wniosku legitymację ubezpieczeniową. W rozpoznaniu powyższego wniosku, organ rentowy wydał w dniu 2 kwietnia 2019 r. decyzję, znak: (...)mocą której przeliczył emeryturę ubezpieczonego W. K. od dnia 1 marca 2019 r. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1965-1998 oraz wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 99,48%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 99,48% przez kwotę bazową 1.540,00 zł wyniosła 1.532,19 zł. Jednocześnie do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił okresy składkowe w wymiarze 39 lat, 11 miesięcy i 12 dni i okresy nieskładkowe w wymiarze 5 miesięcy i 29 dni. Tak ustalona wysokość świadczenia do wypłaty wyniosła 2.168,56 zł. Organ rentowy wskazał także, że do emerytury przysługuje dodatek pielęgnacyjny w następującej wysokości: od dnia 1 kwietnia 2017 r. w kwocie 209,59 zł, od dnia 1 marca 2018 r. w kwocie 215,84 zł i od dnia 1 marca 2019 r. w kwocie 222,01 zł (wniosek z dnia 25 marca 2019 r. wraz z legitymacją ubezpieczeniową k. 33-34, decyzja organu rentowego z dnia 2 kwietnia 2019 r., znak:(...) k. 40-41 tom II a.r.).

Pismem z dnia 12 kwietnia 2019 r. W. K. zakwestionował sposób wyliczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych należnej mu emerytury. Ubezpieczony domagał się ponownego obliczenia świadczenia o z uwzględnieniem aktualnej kwoty bazowej, obowiązującej w dacie wydania decyzji z dnia 2 kwietnia 2019 r., tj. w wysokości 4.003,88 zł. Zdaniem ubezpieczonego organ rentowy znacznie zaniżył wysokość należnego mu świadczenia, albowiem nie dokonał wyliczenia kwotowego według aktualnej kwoty bazowej, natomiast uwzględnił kwotę bazową z decyzji o przyznaniu renty z tytułu niezdolności do pracy. W związku z powyższym decyzja ta jest dla niego krzywdząca i niezrozumiała, albowiem nie uwzględnia najkorzystniejszego wariantu obliczenia świadczenia emerytalnego (pismo z dnia 12 kwietnia 2019 r. k. 42 tom II a.r.).

W odpowiedzi na powyższe pismo, Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. w dniu 18 kwietnia 2019 r. poinformował ubezpieczonego o tym, że należna mu emerytura została wyliczona w sposób prawidłowy, zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Organ rentowy podkreślił, że przy ustalaniu podstawy wymiaru z 10 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszony został wniosek o świadczenie, tj. od 1987 r. do 1996 r., wskaźnik wyniósł 66,78%. Przy zastosowaniu kwoty bazowej aktualnej w marcu 2007 r., tj. 2.059,92 zł wysokość świadczenia wyniosłaby 1.212,17 zł. Z kolei przy zastosowaniu wskaźnika 89,13% i kwoty bazowej z decyzji przyznającej rentę z tytułu niezdolności do pracy, tj. 1.540,00 zł wysokość emerytury wyniosła 1.378,99 zł. Wysokość świadczenia emerytalnego została zatem ustalona w sposób prawidłowy z zastosowaniem najkorzystniejszego wariantu (pismo z dnia 18 kwietnia 2019 r. k. 43 tom II a.r.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy, jak również w aktach organu rentowego. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie w jakim Sąd Okręgowy oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony sporu kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie W. K. od decyzji organu rentowego z dnia 2 kwietnia 2019r., znak: (...) jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Na wstępie należy podać, że zgodnie z przepisem art. 148 ¹ § 1 k.p.c. (Dz. U. z 2019r. poz. 1460) sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Analizując treść złożonych przez strony i zgromadzonych w aktach rentowych dokumentów, Sąd uznał, że okoliczności faktyczne nie były w sprawie sporne. Spór nie dotyczył faktów lecz prawa. Ponadto strony nie wnosiły o przeprowadzenie rozprawy. W tych okolicznościach Sąd na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Zgodnie z treścią art. 111 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2019 r., poz.39 ze zm.) wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego: z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia, z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. Z literalnego brzmienia powyższego uregulowania prawnego wynika jednoznacznie, że przeliczenie świadczenia emerytalnego zgodnie z powołanym przepisem jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy nowo wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia – według wariantów wskazanych w tym artykule – jest wyższy od dotychczas przyjętego.

W tym miejscu wskazać należy, że przy uwzględnieniu podstawy wymiaru z 10 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszony został wniosek o przyznanie emerytury, tj. okresu od 1987 r. do 1996 r., wskaźnik podstawy wymiaru wyniósł 66,78%. Przy jednoczesnym zastosowaniu kwoty bazowej obowiązującej w marcu 2007 r., tj. w wysokości 2.059,92 zł wysokość świadczenia emerytalnego wyniosłaby 1.212,17 zł. Z kolei przy zastosowaniu wskaźnika 89,13% i kwoty bazowej przyjętej w decyzji z dnia 24 maja 2001 r., znak: (...)/25 o przyznaniu renty z tytułu niezdolności do pracy, tj. 1.540,20 zł wysokość świadczenia wyniosła 1.378,99 zł. A zatem zastosowanie wskaźnika 89,13% oraz kwoty bazowej w wysokości 1.540,20 zł okazało się najkorzystniejszym wariantem dla ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego ubezpieczonego, albowiem wysokość emerytury ostatecznie okazała się wyższa o 166,82 zł. W takiej sytuacji, jak słusznie wskazał organ rentowy w zaskarżonej decyzji, brak było podstaw do ponownego przeliczenia emerytury ubezpieczonego w oparciu o wskazane powyżej uregulowania prawne.

Zauważyć należy, że ubezpieczony w odwołaniu od zaskarżonej decyzji i w toku postępowania nie zgłaszał zarzutów dotyczących przyjętego przez organ rentowy wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia oraz matematycznych wyliczeń tego wskaźnika dla potrzeb wydania tej decyzji, a kwestionował jedynie wyliczenie emerytury w oparciu o kwotę bazową obowiązującą od dnia 1 czerwca 2000 r., tj. w dniu nabycia prawa do renty. Ubezpieczony domagał się natomiast ustalenia emerytury z uwzględnieniem aktualnej kwoty bazowej, obowiązującej w dacie wydania zaskarżonej decyzji, tj. w wysokości 4.003,88 zł. W tym zakresie żądanie odwołującego nie mogło jednak zostać uwzględnione.

Zgodnie z treścią przepisu art. 111 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 11 grudnia 2012 r., (III AUa 692/12), przepis art. 111 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyraźnie wskazuje, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15 ustawy, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia, a nie przez kwotę bazową z daty złożenia wniosku o przeliczenie świadczenia lub kwotę bazową, obowiązującą w dacie wydania decyzji o przyznaniu świadczenia. W związku z powyższym, nawet przy przeliczeniu emerytury z zastosowaniem wyższego wskaźnika wysokości podstawy, i tak całe świadczenie zostałoby obliczone od dotychczas stosowanej kwoty bazowej. Przeliczenie świadczenia w oparciu o nową kwotę bazową może nastąpić tylko wówczas, gdy spełnione są przesłanki z art. 110 ust. 1 ustawy. Jak podniósł Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 marca 2014 r., (III AUa 1051/13), jednoznaczne brzmienie przepisu art. 111 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazuje, że przeliczenie świadczenia emerytalnego mogłoby być dokonane jedynie przy zastosowaniu kwoty bazowej ostatnio przyjętej do obliczenia świadczenia, nie zaś kwoty obowiązującej w chwili nabycia prawa do emerytury bądź złożenia wniosku o przeliczenie świadczenia i wydania w tym przedmiocie stosownej decyzji. W rozpatrywanej sprawie nie zaistniały zatem warunki do zastosowania innej kwoty bazowej niż ta, która ostatnio została przyjęta do obliczenia świadczenia.

W konsekwencji takiego stanowiska, kierując się treścią przepisu art. 111 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżona decyzja organu rentowego jest prawidłowa i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako bezzasadne, o czym orzekł w sentencji wyroku.

Zarządzenie: (...)