Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 października 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił D. A. prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że Komisja Lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych orzeczeniem z dnia 28 września 2012 roku nie stwierdziła całkowitej niezdolności wnioskodawczyni do pracy.

/decyzja - k.- 8-8 odwrót plik I akt ZUS/

W dniu 14 listopada 2012 roku wnioskodawczyni złożyła odwołanie od powyższej decyzji podnosząc, że nie zgadza się w wydanym orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS, zgodnie z którym jest tylko częściowo trwale niezdolna do pracy. Wnioskodawczyni wskazała, że element niezdolności do pracy należy rozpatrywać w kontekście biologicznym jak i ekonomicznym. Podniosła, iż stan zdrowia w chwili obecnej uniemożliwia podjęcie przez nią jakiegokolwiek zatrudnienia, nie pozwala też na przekwalifikowanie. Wskazała, iż z uwagi na częste napady padaczkowe obawia się wyjść z domu, a w załatwianiu bieżących spraw pomaga jej rodzina. Dodatkowo podjęcie próby przekwalifikowania uniemożliwia jej niezdolność do samodzielnego poruszania się komunikacją publiczną, a w miejscu jej zamieszkania brak jest zakładów, w których mogłaby ewentualnie podjąć pracę.

Wnioskodawczyni wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji, dopuszczenie dowodu z opinii biegłych psychiatry oraz neurologa oraz z przesłuchania jej w charakterze strony.

/odwołanie - k. - 2-5/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 5 grudnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji.

/odpowiedź na odwołanie - k.- 6/

Na rozprawie z dnia 25 marca 2014 roku pełnomocnik wnioskodawczyni popierał odwołanie.

/e-protokół – k. 83 /

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. A. urodziła się (...). Ma wykształcenie gimnazjalne, nigdy nie pracowała zawodowo. W okresie od dnia 24 stycznia 2006 roku do dnia 28 lutego 2010 roku była uprawniona do renty socjalnej.

W dniu 30 lipca 2012 roku ubezpieczona złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty.

/bezsporne: decyzje ZUS - k.6 i k. 15 plik II akt ZUS, wywiad zawodowy w opinii lekarskiej – k. 38 akt orzeczniczych plik I akt ZUS, wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty - k.2 plik I akt ZUS/

Orzeczeniem z dnia 5 września 2012 roku Lekarz Orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

Lekarz Orzecznik rozpoznał u wnioskodawczyni padaczkę z napadami częściowymi złożonymi i wtórnie uogólnionymi, zaburzenia lękowo-histeroidalne u osoby z obniżoną sprawnością intelektualną. W uzasadnieniu opinii wskazał, iż nie stwierdza się u ubezpieczonej objawów ogniskowego uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Podniósł, iż w opinii biegłego psychiatry istniejące zaburzenia lękowo-histeroidalne u osoby z obniżonym intelektem i częściowymi złożonymi napadami padaczkowymi nie powodują całkowitej niezdolności do pracy. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że brak jest podstaw do orzekania całkowitej niezdolności do pracy.

/opinia lekarska Lekarza Orzecznika ZUS – k. 31-32 akt orzeczniczych plik I akt ZUS, orzeczenie Lekarza Orzecznika - k. 4-4 odwrót plik I akt ZUS/

W wyniku złożonego przez wnioskodawczynię w dniu 13 września 2012 roku sprzeciwu, sprawa została przekazana do Komisji Lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

/sprzeciw – k. 34 akt orzeczniczych plik I akt ZUS/

Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 28 września 2012 roku potwierdziła rozpoznanie Lekarza Orzecznika i nie stwierdziła takiego upośledzenia sprawności organizmu, które powodowałoby całkowitą niezdolność wnioskodawczyni do pracy.

/opinia Komisji Lekarskiej ZUS – k. 36-38 akt orzeczniczych plik I akt ZUS, orzeczenie Komisji Lekarskiej – k. 7 plik I akt ZUS)

W badaniu sądowo - psychologicznym ustalono, iż sprawność intelektualna wnioskodawczyni mieści się w granicach upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim, przy ilorazie inteligencji równym 69. Stwierdzono występowanie zaburzeń w zakresie procesu uwagi oraz znaczne zaburzenia w zakresie pamięci bezpośredniej wzrokowej na podłożu uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Nie stwierdzono natomiast występowania zaburzeń w zakresie percepcji wzrokowej i zdolności grafomotorycznych na podłożu zmian w centralnym układzie nerwowym.

/pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu psychologii G. J. - k. 17-18/

W badaniu sądowo - psychiatrycznym rozpoznano u wnioskodawczyni upośledzenie umysłowe lekkie i padaczkę lekooporną. W czasie badania ubezpieczona zachowywała się spokojnie, była nieufna, wycofana, ale dorzeczna w kontakcie, w nastroju wyrównanym - pogodnym, bez objawów z kręgu psychotycznego. Nie stwierdzono całkowitej niezdolności wnioskodawczyni do pracy, gdyż nie jest ona osobą chorą psychicznie, ani otępiałą. Biegły psychiatra wskazał, że decydujące znaczenie dla oceny stopnia naruszenia sprawności organizmu wnioskodawczyni ma opinia biegłego neurologa, z uwagi na to, iż chorobą dominującą jest schorzenie neurologiczne – padaczka.

/pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu psychiatrii G. P. - k. 19-21/

W badaniu sądowo – neurologicznym rozpoznano u wnioskodawczyni padaczkę z napadami częściowo-złożonymi i wtórnie uogólnionymi. Wnioskodawczyni choruje na padaczkę od dzieciństwa i jest z tego powodu leczona w Poradni Neurologicznej. Nie stwierdzono objawów uszkodzenia układu nerwowego. Fakt leczenia wnioskodawczyni z powodu padaczki od dzieciństwa, nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy. Stwierdzono częściową trwałą niezdolność do pracy z powodu znacznego naruszenia sprawności organizmu. Biegły neurolog wskazał, iż padaczka jest chorobą, która przez większość czasu nie powoduje objawów, w związku z czym chory na padaczkę może wykonywać większość zawodów. Przeciwwskazana jest jednak praca na wysokości, z maszynami w ruchu, w miejscach odosobnionych, praca zmianowa oraz praca z dziećmi.

/pisemna opinia biegłego sądowego specjalisty z zakresu neurologii J. B. - k. 62-65/

Orzeczeniem z dnia 5 października 2005 roku (w związku z wykonaniem prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych X Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 1 września 2005 roku w sprawie o sygn. akt XU 509/04) Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) zaliczył D. A. do znacznego stopnia niepełnosprawności, wskazując, że orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały i orzeczenie wydaje się na stałe. Podał, że orzeczony stopień niepełnosprawności datuje się od dnia 25 stycznia 2004 roku, a początek niepełnosprawności datuje się przed 16-tym rokiem życia.

/orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 18 dokumentacji medycznej ZUS oraz k. 78, kopia wyroku wraz ze stwierdzeniem prawomocności – k. 77—77 odwrót/

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w szczególności akta organu rentowego oraz opinie biegłych sądowych specjalistów z zakresu: psychologii, psychiatrii i neurologii.

Opinie biegłych Sąd uznał za wiarygodne, gdyż zostały sporządzone w oparciu o dostępną dokumentację lekarską i po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawczyni. Biegli zdiagnozowali schorzenia skarżącej jednoznacznie wypowiedzieli się w kwestii przyczyn nieuznania wnioskodawczyni za osobę całkowicie niezdolną do pracy.

Sąd zatem podzielił zawarte w opiniach biegłych wnioski, albowiem zostały one w sposób logiczny i przekonujący uzasadnione i wydane przy uwzględnieniu dokumentacji z leczenia wnioskodawczyni, oraz po przeprowadzonym badaniu wnioskodawczyni. Zatem opinie biegłych Sąd uznał za wiarygodne, pełne i nie zawierające wewnętrznych sprzeczności.

Sąd oddalił wniosek wnioskodawczyni o przesłuchanie jej w charakterze strony, gdyż przeprowadzenie tego dowodu pozostawałoby bez znaczenia dla rozstrzygnięcia. Wnioskodawczyni nie posiada wykształcenia medycznego i z tego względu mogłaby przedstawić jedynie swoje subiektywne odczucia dotyczące stanu zdrowia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 roku o rencie socjalnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, Nr 982) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18 roku życia;

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25 roku życia;

3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej,

przy czym osobie, która spełnia powyższe warunki przysługuje renta socjalna stała - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała albo renta socjalna okresowa - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa (ust. 2), z tym, że renta socjalna okresowa przysługuje przez okres wskazany w decyzji jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ust. 3).

Z kolei na mocy art. 5 cytowanej ustawy ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, Nr 1440 ).

Natomiast w myśl art. 15 tej ustawy w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio: art. 12-14, art. 61, art. 78-81, art. 88, art. 89, art. 93, art. 94, art. 98, art. 100 ust. 1 i 2, art. 101, art. 102 ust. 1, art. 104 ust. 4, art. 107, art. 114, art. 116 ust. 1b i 2, art. 118 ust. 1-5, art. 119 ust. 1, art. 121, art. 122 ust. 1, art. 126, art. 128, art. 129 ust. 1, art. 130 ust. 1, art. 133-135, art. 136a i art. 138-144 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z treścią art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust. 1). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2).

Z dokonanych ustaleń wynika jednoznacznie, że nie zostały spełnione warunki do zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania odwołującej się prawa do renty socjalnej, gdyż stwierdzone u wnioskodawczyni schorzenia z zakresu psychiatrii i neurologii nie powodują całkowitej niezdolności do pracy.

W przeprowadzonym badaniu sądowo - psychologicznym ustalono, iż sprawność intelektualna wnioskodawczyni mieści się w granicach upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim, przy ilorazie inteligencji równym 69. Stwierdzono występowanie zaburzeń w zakresie procesu uwagi oraz znaczne zaburzenia w zakresie pamięci bezpośredniej wzrokowej na podłożu uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Nie stwierdzono natomiast występowania zaburzeń w zakresie percepcji wzrokowej i zdolności grafomotorycznych na podłożu zmian w centralnym układzie nerwowym.

W badaniu sądowo - psychiatrycznym rozpoznano u wnioskodawczyni upośledzenie umysłowe lekkie i padaczkę lekooporną. W czasie badania ubezpieczona zachowywała się spokojnie, była nieufna, wycofana, ale dorzeczna w kontakcie, w nastroju wyrównanym - pogodnym, bez objawów z kręgu psychotycznego. Nie stwierdzono u wnioskodawczyni choroby psychicznej ani otępienia.

W badaniu sądowo – neurologicznym rozpoznano u wnioskodawczyni padaczkę z napadami częściowo-złożonymi i wtórnie uogólnionymi. Nie stwierdzono objawów uszkodzenia układu nerwowego. Fakt leczenia wnioskodawczyni z powodu padaczki od dzieciństwa, nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy. Stwierdzono częściową trwałą niezdolność do pracy z powodu znacznego naruszenia sprawności organizmu.

Opinie biegłych zostały doręczone zarówno pełnomocnikowi organu rentowego jak i wnioskodawczyni.

Pełnomocnik wnioskodawczyni złożył do akt orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Jednocześnie nie złożył żadnych zastrzeżeń do opinii biegłych. Oświadczył, że biegli badali wnioskodawczynię i mieli dostęp do pełnej dokumentacji medycznej (e-protokół – k. 83).

Wnioskodawczyni orzeczeniem Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) z dnia 5 października 2005 roku, wydanym w związku z wykonaniem prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych X Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 1 września 2005 roku w sprawie o sygn. akt XU 509/04, została zaliczona do znacznego stopnia niepełnosprawności. W orzeczeniu tym wskazano, że orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały i orzeczenie wydaje się na stałe, orzeczony stopień niepełnosprawności datuje się od dnia 25 stycznia 2004 roku, a początek niepełnosprawności datuje się przed 16-tym rokiem życia.

Wskazać należy, że rozpoznanie występowania niepełnosprawności oraz niezdolności do pracy oparte jest na odmiennych kryteriach oceny, a wymienione instytucje prawne służą innym celom, bowiem ich orzeczenia są przesłanką do przyznania innego rodzaju świadczeń. Dlatego też nie ma podstaw do utożsamiania wymienionych pojęć. Stanowisko to potwierdza również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 sierpnia 2003 roku w sprawie o sygn. akt II UK 386/02 (opublikowanym w OSNAPiUS z 2004 r., Nr 12, poz. 566), w którym podnosi, że nie w każdym przypadku niepełnosprawność w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej pokrywa się z niezdolnością do pracy w rozumieniu przepisów rentowych. Po pierwsze ustawa o rehabilitacji zawodowej (…) wiąże zaliczenie do stopnia niepełnosprawności ze zdolnością do wykonywania zatrudnienia, a nie z niezdolnością do pracy w rozumieniu przepisów rentowych. Po drugie niepełnosprawność oznacza nie tylko naruszenie sprawności organizmu, ale również utrudnienie, ograniczenie bądź niemożliwość wypełniania ról społecznych jako elementu uczestnictwa w życiu społecznym. Zatem gdyby ustawodawca chciał utożsamiać niezdolność do pracy i niepełnosprawność to po pierwsze nie ustanowiłby dwóch odrębnych trybów ustalania tych kwestii, a w sytuacji istnienia dwóch trybów, wprowadziłby ewentualną zależność obu ustaleń. Tymczasem zależność taka wynika z art. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.) i dotyczy wyłącznie orzeczeń lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS ustalających niezdolność do pracy.

Biegli wydając opinie dysponowali orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności wnioskodawczyni.

Sąd uznał, że opinie biegłych są merytoryczne i rzetelne, sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Nadto nie są wewnętrznie sprzeczne. Reasumując biegli precyzyjnie uzasadnili tezę, zgodnie z którą wnioskodawczyni, w obecnym stanie zdrowia, nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy. Tezy tej nie podważa fakt, że wnioskodawczyni jest osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym.

W ocenie Sądu rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia nie powodują u skarżącej całkowitej niezdolności do pracy zarobkowej.

Mając powyższe na uwadze, wobec nie stwierdzenia u wnioskodawczyni całkowitej niezdolności do pracy, zaskarżona decyzja odmawiająca D. A. prawa do renty socjalnej jest prawidłowa.

W tym stanie rzeczy odwołanie wnioskodawcy jako niezasadne podlegało oddaleniu, o czym Sąd Okręgowy orzekł na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Zarządzenie:

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem

doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni,

z pouczeniem o dopuszczalności, terminie

i sposobie wniesienia środka zaskarżenia

28.03.2014r.