Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Piotr Sałamaj (spr.)

Sędziowie: SO Agnieszka Woźniak

SR del. Natalia Pawłowska-Grzelczak

Protokolant: st. sekr. sąd. Joanna Witkowska

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2014 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. G. (1), M. P. (1), B. A. (1) i M. K.

przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Wielospecjalistycznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów i pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 2 września 2013 r., sygn. akt X GC 958/12

I. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II. i IX. ten sposób, że:

1. zasądza od pozwanego Samodzielnego Publicznego Wielospecjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S. na rzecz powoda M. G. (1) dodatkowo kwotę 1.179,87 zł (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt dziewięć złotych osiemdziesiąt siedem groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r.,

2. oddala powództwo w pozostałej części,

3. zasądza od pozwanego na rzecz powoda M. G. (1) kwotę 422,50 zł (czterysta dwadzieścia dwa złote pięćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu;

II. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie IV. i X. w ten sposób, że:

1. zasądza od pozwanego na rzecz powódki M. P. (1) dodatkowo kwotę 1.711,33 zł (jeden tysiąc siedemset jedenaście złotych trzydzieści trzy grosze) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r.,

2. oddala powództwo w pozostałej części,

3. zasądza od pozwanego na rzecz powódki M. P. (1) kwotę 432,25 zł (czterysta trzydzieści dwa złote dwadzieścia pięć groszy) tytułem kosztów procesu;

III. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie VI. i XI. w ten sposób, że:

1. zasądza od pozwanego na rzecz powódki B. A. (1) dodatkowo kwotę 880,02 zł (osiemset osiemdziesiąt złotych dwa grosze) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r.,

2. oddala powództwo w pozostałej części,

3. zasądza od pozwanego na rzecz powódki B. A. (1) kwotę 390 zł (trzysta dziewięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów procesu;

IV. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie VIII. i XII. w ten sposób, że:

1. zasądza od pozwanego na rzecz powódki M. K. dodatkowo kwotę 1.071,98 zł (jeden tysiąc siedemdziesiąt jeden złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r.,

2. oddala powództwo w pozostałej części,

3. zasądza od pozwanego na rzecz powódki M. K. kwotę 399,75 zł (trzysta dziewięćdziesiąt dziewięć złotych siedemdziesiąt pięć groszy) tytułem kosztów procesu;

V. zmienia zaskarżony wyrok w punkcie XIII. w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 958,50 zł (dziewięćset pięćdziesiąt osiem złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

VI. oddala apelację powodów w pozostałym zakresie;

VII. oddala apelację pozwanego w całości;

VIII. zasądza od pozwanego koszty postępowania wywołanego apelacją powodów w następującej wysokości:

1. na rzecz powoda M. G. (1) kwotę 58,97 zł (pięćdziesiąt osiem złotych dziewięćdziesiąt siedem groszy),

2. na rzecz powódki M. P. (1) kwotę 85,54 zł (osiemdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt cztery grosze),

3. na rzecz powódki B. A. (1) kwotę 44,06 zł (czterdzieści cztery złote sześć groszy),

4. na rzecz powódki M. K. kwotę 53,97 zł (pięćdziesiąt trzy złote dziewięćdziesiąt siedem groszy);

IX. zasądza od powodów na rzecz pozwanego kwotę 528 zł (pięćset dwadzieścia osiem złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu wywołanym apelacją powodów;

X. zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 1.200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu wywołanym apelacją pozwanego.

SSR del. N. Pawłowska-Grzelczak SSO P. Sałamaj SSO A. Wodniak

Sygn. akt VIII Ga 428/13

VIII Ga 429/13

UZASADNIENIE

Powodowie M. G. (1), M. P. (1), B. A. (1) i M. K. wnieśli o zasądzenie od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w S. kwoty po 12.993 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że powodów łączyła z pozwanym umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych. Do obowiązków pozwanego należało zapewnienie odpowiedniej liczby personelu medycznego w liczbie co najmniej 8 etatów lub ich równoważników łącznie z lekarzami odbywającymi specjalizację z chorób wewnętrznych. Strony godziły się na skutki wynikające z tego, że faktycznie w Oddziale świadczyło usługi zdrowotne mniej niż 8 lekarzy specjalistów. W takiej sytuacji pula do podziału z § 1 ust. 4 załącznika 3 do umowy ulegała zwiększeniu o wartość sumy średnich wynagrodzeń specjalisty w Oddziale – miesięcznych stawek ryczałtowych, brakujących etatów lub ich równoważników. Średnie wynagrodzenie lekarza specjalisty w Oddziale wynosiło zaś 6.216 zł. Dyrekcja szpitala nie wypłaca puli z tytułu tzw. „etatyzacji”, co było przewidziane w zawartych umowach. Powodowie wskazali, iż w kwietniu 2011 r. na oddziale pracowało czterech lekarzy: M. G. (1), M. P. (1), B. A. (1), M. K., przez pół miesiąca pracowała także dr K. W., która posiadała odrębną umowę z pozwanym, gdzie nie zawarto postanowienia o dodatkowym wynagrodzeniu z tytułu etatyzacji. W okresie od maja do lipca 2011 r. pracowało pięciu lekarzy: M. G., M. P., B. A., M. P.-K. i K. W., a zatem ilość brakujących etatów wynosiła trzy. W sierpniu i wrześniu 2011 r. usługi zdrowotne świadczyło jedynie czterech lekarzy, tj. powodowie. Powodom z tytułu podziału puli należało się odpowiednio: M. G. 2.054,04 zł (kwiecień) i 16.545,6 zł (maj-wrzesień), tj. 18.599,64 zł, M. P. 1.129,12 zł (kwiecień) i 16.545,6 zł (maj-wrzesień), tj. 18.275,32 zł, B. A. 1.729,72 zł (kwiecień) i 16.545,6 zł (maj-wrzesień), tj. 18.275,32 zł, M. P.-K. 1.729,72 zł (kwiecień) i 16.545,6 zł (maj-wrzesień), tj. 18.275,32 zł, co łącznie daje 73.426,44 zł. W dniu 19.09.2011 r. powodowie wysłali pozwanemu wezwanie do zapłaty części należności za okres od kwietnia do września 2011 r. w łącznej wysokości 51.972 zł, tj. po 12.993 zł. Pozwany odmówił zapłaty oraz od października 2011 r. zablokowała powodom możliwość otrzymywania puli z tytułu tzw. etatyzacji.

W dniu 22 maja 2012 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił powództwo w całości.

W sprzeciwie pozwany wniósł o oddalenie pozwu i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu podniósł, iż strona powodowa w sposób błędny dokonała interpretacji postanowienia § 1 ust. 3 zd. drugie załącznika nr 3 do umów zawartych pomiędzy stronami. Przepis o etatyzacji został wprowadzony do umów cywilnoprawnych lekarzy po przeprowadzonych negocjacjach i miał na celu zagwarantować sprawne funkcjonowanie oddziałów. Dodatek etatyzacyjny mógł przysługiwać powodom w sytuacji, gdy liczba osób zatrudnionych na oddziale (miejsc pracy), była mniejsza od wskazanej w załączniku nr 3 do umowy. Celem etatyzacji było zabezpieczenie pracy oddziału poprzez zatrudnienie na nim ośmiu lekarzy, co zdaniem pozwanego nie oznaczało, iż wymagana jest jednoczesna ich obecność. Taka sytuacja nie byłaby możliwa, a interpretacja wskazanego przepisu przez stronę powodową obarczona była błędem, gdyż prowadziłaby do przyjęcia, iż nawet gdy którykolwiek z lekarzy opuściłby zakład na kilka godzin, pozostałym, za ten czas, przysługiwałby dodatek etatyzacyjny. Pozwany zauważył, iż fakt nieobecności lekarzy np. z uwagi na przebywanie na urlopie wypoczynkowym, czy zwolnieniach lekarskich nie przesądza o tym, iż nie są oni zatrudnieni. W okresie od kwietnia do września 2011 r. na Oddziale Chorób Wewnętrznych zatrudnionych było 6 lekarzy specjalistów oraz 4, a od maja 2011 r. - 5 lekarzy rezydentów. Pozwany nie zgodził się z interpretacją dokonaną przez stronę powodową zwrotu „lekarski personel medyczny”. Wbrew bowiem twierdzeniom powodów lekarz bez specjalizacji jest lekarzem i wchodzi w zakres pojęcia „lekarski personel medyczny”, zatem lekarz rezydent odbywający specjalizację z zakresu chorób wewnętrznych powinien być wliczany do normy zatrudnienia. Lekarze rezydenci odbywający specjalizację wykonują niemal tożsame czynności do tych realizowanych przez lekarzy specjalistów i na tej podstawie byli uwzględniani w grafikach dyżurów. Etaty te powinny być zaliczone do tzw. etatyzacji. Nie ma bowiem żadnego uzasadnienia, aby różnicować lekarzy odbywających specjalizację tylko i wyłącznie ze względu na formę zatrudnienia (w ramach rezydentury lub na podstawie innego stosunku prawnego). Dodatkowo pozwany podkreślił, że analogiczne postanowienia dotyczące etatyzacji znajdowały się w umowach zawartych z lekarzami pracującymi na innych oddziałach. Interpretacja przez nich wskazanego przepisu jest analogiczna do tej którą reprezentuje pozwany tj. do puli etatów zalicza się wszystkich lekarzy zatrudnionych na oddziale (nawet gdy przejściowo nie świadczą usług ze względu na urlop lub zwolnienie lekarskie), lekarzy rezydentów odbywających specjalizację (jeżeli dziedzina specjalizacji dotyczy oddziału, na którym są zatrudnieni).

Wyrokiem z dnia 2 września 2013 r. (sygn. akt X GC 958/13) Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie zasądził od pozwanego na rzecz powoda M. G. (1) kwotę 7.255,44 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty (pkt I. sentencji); oddalił powództwo M. G. w pozostałym zakresie (pkt II.); zasądził od pozwanego na rzecz powódki M. P. (1) kwotę 6.931,12 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty (pkt III.); oddala powództwo M. P. w pozostałym zakresie (pkt IV.); zasądził od pozwanego na rzecz powódki B. A. (1) kwotę 6.931,12 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty (pkt V.); oddalił powództwo B. A. w pozostałym zakresie (pkt VI.); zasądził od pozwanego na rzecz powódki M. K. kwotę 6.931,12 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty (pkt VII.); oddalił powództwo M. P.-K. w pozostałym zakresie (pkt VIII.); zasądził od pozwanego na rzecz powoda M. G. kwotę 364 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt IX.); zasądził od pozwanego na rzecz powódki M. P. kwotę 344,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt X.); zasądził od pozwanego na rzecz powódki B. A. kwotę 344,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt XI.); zasądził od pozwanego na rzecz powódki M. P.-K. kwotę 344,50 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt XII.) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 289,36 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt XIII.).

Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte na następującym stanie faktycznym.

W sierpniu 2008 r. zostało zorganizowane spotkanie, którego celem miało być ustalenie warunków dalszego zatrudniania lekarzy w Samodzielnym Publicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej w S.. W negocjacjach uczestniczyli m.in. obecny dyrektor Szpitala (...) (ówczesny z-ca dyrektora ds. lecznictwa), przedstawiciele starostwa (...) oraz pełnomocnicy lekarzy. W spotkaniu nie uczestniczył żaden z powodów. W zakresie etatyzacji szczegółowe rozmowy prowadzone były pomiędzy z-cą dyrektora J. S. odpowiedzialnym za właściwą organizację pracy lekarzy a r.pr. A. L. (1). Powód M. G. (1), pełniący wówczas obowiązku ordynatora Oddziału wskazywał 10 etatów specjalistów. W ramach przeprowadzonych negocjacji przystał na 8 etatów specjalistów. Lekarze, rezydenci, jako że nie obciążają kosztami swojego wynagrodzenia szpitala, nie mieli być wliczani do tych etatów. W momencie podpisywania umowy każdy zapis był dla stron był zrozumiały i jasny. Nadto ze strony szpitala umowę negocjował także dyrektor D. L. (1).

Powód M. G. w dniu 31 października 2008 r. zawarł z pozwanym ZOZ umowę o udzielanie świadczeń zdrowotnych. Szczegółowy zakres obowiązków powoda został określony w załączniku nr 1 do umowy. Powód M. G. pełnił funkcję kierownika Oddziału Chorób Wewnętrznych i był zobowiązany do (zgodnie z § 3 ust. 6 umowy) do dostarczania wykazu godzin udzielania świadczeń przez poszczególnych lekarzy w pracujących na tym Oddziale. Zapis umowy w § 3 ust. 1 traktował, iż powód jako przyjmujący zamówienie i jednocześnie kierujący Oddziałem zobowiązany był zorganizować pracę Oddziału w sposób zapewniający jego sprawne funkcjonowanie, tj. zabezpieczenie całodobowej opieki dla pacjentów hospitalizowanych przy jednoczesnej minimalizacji kosztów. W tym celu pozwany, zapewnił że zatrudniona będzie odpowiednia liczba personelu medycznego na tym Oddziale, w liczbie co najmniej 8 etatów lub ich równoważników łącznie z lekarzami odbywającymi specjalizację z chorób wewnętrznych w ramach umowy cywilno-prawnej lub umowy o pracę, poza lekarzami rezydentami. W sytuacji zaś, gdy w Oddziale usługi zdrowotne świadczyła mniejsza liczba personelu lekarskiego, to pula do podziału, o której mowa w § 1 ust. 4 załącznika nr 3 do umowy ulegała podwyższeniu o wartość sumy średnich wynagrodzeń specjalisty w Oddziale - miesięcznych ryczałtowych, brakujących etatów lub ich równoważników, przy tym średnie wynagrodzenie lekarza specjalisty w Oddziale stanowiło kwotę 6.216 zł.

W tym samym dniu pozwany podpisał umowę o udzielanie świadczeń zdrowotnych z powódką M. P. (1) i B. A. (1), a w dniu 5 lutego 2010 r. z M. K.. W § 12 umów określono, że za świadczenie usług stanowiących przedmiot umowy przyjmującemu zmówienie przysługuje miesięczne wynagrodzenie wg zasad określonych w załączniku nr 3 do umowy, który stanowił, że dodatkowe wynagrodzenie wynikające z podziału przez Kierownika Oddziału puli środków stanowiących 2,4 % przychodów Oddziału, przy czym podział przez Kierownika Oddziału ww. puli środków, podlega zatwierdzeniu przez Dyrektora SP (...), z zastrzeżeniem § 5, a w przypadku o ile na Oddziale sprawuje opiekę mniejsza liczba personelu niż 8 etatów lub ich równoważników, pula do podziału ulega zwiększeniu o wartość sumy średnich wynagrodzeń lekarza specjalisty w Oddziale - miesięcznych stawek ryczałtowych - brakujących etatów lub ich równoważników. Wynagrodzenie mogło ulec zmniejszeniu do 20% za każdą uznaną komisyjnie skargę na przyjmującego zamówienie (§ 1 ust. 3 załącznika nr 3 do umowy).

Jako równoważnik etatów rozumiano kontrakt umowny na 40 godzin w tygodniu lekarza nie będącego specjalistą, ale wykonującego samodzielnie powierzone mu czynności w zakresie świadczenia usług zdrowotnych, na takich zasadach zatrudniono K. W. (2) oraz dr C.. Do Oddziału Chorób Wewnętrznych włączono na skutek reorganizacji poradnię bronchoskopową, gdzie zatrudnionych było dwóch lekarzy: B. C. i W. J.. Lekarze ci posiadali osobnych pacjentów i pulę do podziału, nie byli wliczani do osób świadczących usługi w Oddziale Chorób Wewnętrznych.

W okresie objętym pozwem na Oddziale Chorób Wewnętrznych zatrudnionych było sześciu lekarzy specjalistów oraz czterech, a od maja 2011 pięciu - lekarzy rezydentów. Pozwany w okresie braku zapełnienia 8 etatów wypłacał powodom dodatki na podstawie tzw. etatyzacji określonej w § 1 ust. 3 załącznika nr 3 umów zawartych przez strony. Podział dodatkowych środków prezentował jako kierownik Oddziału lek. M. G. (1). Kwota przyznana przez pozwanego wynikała z wyliczenia dokonanego przez dział zarządzania zasobami ludzkimi oraz dział statystyki, analiz i dokumentacji medycznej.

W pierwszej połowie kwietnia 2011 r. na oddziale faktycznie pracowało czterech lekarzy specjalistów: M. G., M. P., B. A., M. P.-K. oraz od połowy kwietnia dodatkowo – K. W. (2) (samodzielny lekarz, nie rezydent). Zatrudniona była także I. C. (1), która w okresie od kwietnia do września 2011 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim i nie świadczyła w tym czasie świadczeń zdrowotnych w pozwanym szpitalu.

W okresie od maja do lipca 2011 r. na Oddziale pracowało pięciu lekarzy specjalistów: czworo powodów, K. W., a także na podstawie umowy o pracę dr I. C. (1), która przybywała na zwolnieniu lekarskim.

Zatrudnieni byli także lekarze rezydenci odbywający staż specjalizacyjny na Oddziale, tj.: U. C., M. S. (1), D. C., M. S. (2) i M. Z.. Rezydenci pracowali pod nadzorem kierownika specjalizacji i nie byli wliczani do podziału puli dodatkowych środków z tzw. etatyzacji. Dyżury rezydentów wynikały z konieczności realizacji programu specjalizacji zobowiązujących do odbycia co najmniej czterech dyżurów miesięcznie. Zgodnie zaś z wytycznymi Centrum Medycznego (...) lekarz specjalizujący się w chorobach wewnętrznych zobowiązany jest do średnio 4 dyżurów w miesiącu (w tym 2 w izbie przyjęć) w każdym roku specjalizacji.

W sierpniu i wrześniu 2011 r. usługi zdrowotne świadczyło czterech lekarzy, tj powodowie. Zatrudniono pozostawała także I. C. przebywająca na zwolnieniu lekarskim. W tym okresie zatrudniona K. W. przebywała na urlopie bezpłatnym. Odbyła jednak kilka dyżurów.

Powodowie kierowali do dyrekcji Szpitala pisma z prośbą o podział dodatkowych środków zgodnie z zasadą etatyzacji w okresie od maja do października.

W związku z koniecznością kształcenia i podnoszenia swoich kwalifikacji powodowie M. G., M. P. i M. P.-K. rozpoczęli specjalizację w określonej dziedzinie chorób wewnętrznych (kardiologia, reumatologia, diabetologia), której nie mogli realizować wcześniej pracując u pozwanego z powodu braku dostatecznej ilości specjalistów mogących zabezpieczyć potrzeby zdrowotne pacjentów przyjętych na Oddział Wewnętrzny.

W dniu 19.09.2011 r. powodowie wysłali pozwanemu wezwanie do zapłaty co do części należności liczonych z tytułu tzw. etatyzacji za okres od kwietnia do września 2011 r. w łącznej kwocie 51.972 zł, tj. po 12.993 zł dla każdego z powodów. Pismem z dnia 25.09.2011 r. pozwany odmówił zapłaty wskazując na błędne rozumienie przez powodów zapisów umownych w zakresie tzw. etatyzacji. Od października 2011 r. pozwany nie przekazał informacji na temat przyznanej puli (tak jak to odbywało się do tej pory).

W dniu 28.05.2012 r. pozwany zamieścił ogłoszenie o chęci zatrudnienia specjalistów z dziedziny chorób wewnętrznych.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał powództwo częściowo za uzasadnione. Powodowie jako podstawę prawną żądania wskazywali zapis §12 zawartych umów, gdzie określono, że za świadczenie usług stanowiących przedmiot umowy przyjmującemu zmówienie przysługuje miesięczne wynagrodzenie wg zasad określonych w załączniku nr 3 do umowy. Treść załącznika stanowiła zaś, że dodatkowe wynagrodzenie wynikające z podziału przez Kierownika Oddziału puli środków stanowiących 2,4 % przychodów Oddziału, przy czym podział przez Kierownika Oddziału ww. puli środków, podlega zatwierdzeniu przez Dyrektora SP (...), z zastrzeżeniem § 5, a w przypadku o ile na Oddziale sprawuje opiekę mniejsza liczba personelu niż 8 etatów lub ich równoważników, pula do podziału ulega zwiększeniu o wartość sumy średnich wynagrodzeń lekarza specjalisty w Oddziale - miesięcznych stawek ryczałtowych - brakujących etatów lub ich równoważników. Dodatkowo w § 3 pkt 1 umowy podpisanej z powodem M. G. strony postanowiły, iż pozwany w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania Oddziału gwarantował zatrudnienie odpowiedniej liczby personelu medycznego w liczbie co najmniej 8 etatów lub ich równoważników łącznie z lekarzami odbywającymi specjalizację z chorób wewnętrznych w ramach umowy cywilno-prawnej lub umowy o pracę, poza lekarzami rezydentami. W ocenie powodów powyższe miało zapewnić faktyczne wykonywanie pracy na Oddziale przez 8 lekarzy. Brak choćby jednego lekarza świadczącego usługi w danym okresie - zdaniem powodów - powodował możliwość podziału z puli etatyzacji wynagrodzeń na osoby faktycznie pracujące na Oddziale. Na tej podstawie powodowie dokonali rozliczeń za okres od kwietnia do września 2011 r. i zażądali od pozwanego wypłaty wskazanych kwot z tytułu tzw. etatyzacji.

Sąd Rejonowy stwierdził, iż literalne brzmienie postanowień umownych, na której strona powodowa opiera żądanie pozwu, wyraźnie wskazuje, iż pozwany celem zapewnienia opieki medycznej pacjentom gwarantował 8 etatów lub ich równoważników łącznie z lekarzami odbywającymi specjalizację z chorób wewnętrznych w ramach umowy cywilno-prawnej lub umowy o pracę poza lekarzami rezydentami. Etat należy rozumieć jako stałą posadę na stanowisku przewidzianym w planie etatów i z wynagrodzeniem wg taryfikatora instytucji zatrudniającej. W ocenie Sądu zapis umowy zobowiązywał pozwanego do zapewnienia odpowiedniej ilości etatów lekarskich przypisanych do danego oddziału umożliwiających jego sprawne funkcjonowanie, tzn. zatrudnienia lekarzy na 8 etatach. Fakt, iż lekarze K. W. (2) i I. C. (1) przebywały w pewnym okresie na zwolnieniu lekarskim czy też na urlopie bezpłatnym nie pozwalał na uznanie, iż osoby te nie były zatrudnione na etacie. Taka interpretacja powodowałaby konieczność każdorazowo dodatkowego zatrudniania lekarza w sytuacji czasowej niemożności wykonywania pracy przez innych lekarzy zatrudnionych na etacie. Każdy pracodawca dokonując kalkulacji zatrudnienia powinien uwzględniać, iż okresowo pewni pracownicy z różnych przyczyn, w tym zdrowotnych, nie będą mogli świadczyć pracy i zapewne pozwany zawierając umowę taką kalkulacje przeprowadził. Trudno zobowiązać pracodawcę do dodatkowego zatrudniania lekarzy, którzy zapewniliby stałą obecność ośmiu lekarzy.

Istota niniejszego sporu sprowadzała się zatem do ustalenia, jaka ilość lekarzy specjalistów nie była zatrudniona na etacie w danym miesiącu, których wynagrodzenie stanowiłoby dodatkowe środki do podziału między lekarzy pracujących.

Po przeanalizowaniu zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań świadków, stron oraz załączonych do akt sprawy umów o pracę Sąd przyjął, iż w pierwszej poł. kwietnia zatrudnieni byli następujący lekarze: M. G., B. A., M. P., M. P.-K., I. C.. Łącznie zatrudnionych było 5 lekarzy, nie było obsadzonych 3 etatów. Pula z etatyzacji 3 etatów podlegała rozliczeniu pomiędzy 4 lekarzy pracujących w pierwszej połowie kwietnia 3 x 6216zł x ½ : 4 = 2331 zł. Świadek I. C. zeznała, że od kwietnia do września 2011 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim. W drugiej połowie kwietnia było zatrudnionych 6 lekarzy (dr K. W. zatrudniona została w dr. poł. kwietnia), brak było 2 etatów podlegających podziałowi pomiędzy 5 pracujących [6216 zł x 2 : x 1/2 : 5 = 1243,20 zł]. Analogiczna sytuacja miał miejsce w maju, czerwcu i lipcu. Pula z etatyzacji nieobsadzonych 2 etatów powinna być rozliczona pomiędzy 5 pracujących lekarzy [6216 x 2 : 5 = 2486,40 zł] w okresie maj - lipiec (w tym K. W. (2)). W miesiącu sierpniu, wrześniu zatrudnionych było 6 lekarzy, faktycznie prace świadczyło 4 lekarzy z powodu przebywania dr W., jak wynikało z jej zeznań, na urlopie bezpłatnym od sierpnia do września 2011 r.

Sąd Rejonowy dokonując rozliczenia wg zasad wskazanych przez powodów przyjął, iż za pierwszą połowę kwietnia dodatkowe wynagrodzenie z tytułu etatyzacji wyniosło 9324 zł i polegało rozliczeniu pomiędzy 4 lekarzy po 2331 zł, w drugiej połowie kwietnia pula z etatyzacji wynosiła 6216 zł, podlegała podziałowi na 5 lekarzy po 1243,20 zł. W miesiącu maju, czerwcu, lipcu 2011 r. brakowało 2 etatów, za które wynagrodzenie podlegało rozliczeniu na 5 lekarzy pracujących po 1200 zł. W sierpniu i wrześniu brakowało 2 etatów wynagrodzenie winno podlegać rozliczeniu na 4 lekarzy po 1500 zł. Biorąc pod uwagę kwoty wypłacone poszczególnym powodom w kwietniu, wskazane w tabela A i B, oraz następnych miesiącach Sąd przyjął, iż należna do wypłaty powodowi M. G. kwota z tytułu etatyzacji wyniosła za kwiecień 3574,20 zł - 2918,20 zł (wypłacona) + 1200zł x 3 (maj, czerwiec, lipiec) + 1500 zł x 2 (sierpień, wrzesień) łącznie w kwocie - 7255,44 zł. Powódce M. P. 3574,20 zł – 3243,08 zł +1200 zł x 3 (maj, czerwiec, lipiec) + 1500 zł x 2 (sierpień, wrzesień) łącznie w kwocie - 6931,12 zł. Powódce B. A. 3574,20 - 3243,08 zł + 1200 zł x 3 (maj, czerwiec, lipiec) + 1500 zł x 2 (sierpień, wrzesień) łącznie w kwocie - 6931,12 zł. Powódce M. P.-K. 3574,20 zł - 3243,08 zł (331,12 zł) +3 x 1200 zł x 3 (maj, czerwiec, lipiec) = 1500 zł x 2 (sierpień, wrzesień) łącznie w kwocie 6931,12 zł.

Sąd Rejonowy podkreślił, że pozwany w toku postępowania nie zaoferował dowodów, w tym osobowych, pozwalających na ustalenie wysokości przysługującego wynagrodzenia z tytułu etatyzacji wyliczonych wg odmiennych zasad rachunkowych. W ocenie Sądu z zapisu umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych wynika jednoznacznie, iż w celu prawidłowego funkcjonowania oddziału p.z.u. gwarantuje odpowiednią ilość personelu medycznego w liczbie nie mniejszej niż 8 etatów lub ich równoważników łącznie z lekarzami odbywającymi specjalizację z chorób wewnętrznych w ramach umowy cywilnoprawnej lub umowy o prace, poza lekarzami rezydentami. Pozwany przedłożył do akt sprawy szereg umów o pracę z lekarzami rezydentami, przy czym jako rodzaj umówionej pracy wskazano - lekarz rezydent, co w świetle umowy nie pozwala na uznanie lekarzy rezydentów jako personel medyczny zatrudniony w ramach 8 etatów, o których mowa w umowie.

Zaznaczyć należy, iż ze zgodnych zeznań powodów, świadków np. A. R. (1), I. C. (1) wynikało, iż lekarz rezydent nie jest samodzielnym lekarzem, zaś reprezentant strony pozwanej J. S. (2) twierdząc, iż lekarze rezydenci o specjalności chorób wewnętrznych winni być zaliczani do pełnej obsady personelu w liczbie 8 lekarzy, nie potrafił na posiedzeniu Sądu wskazać jaką specjalizację prowadzili wskazani lekarze rezydenci.

Z tych względów Sąd pierwszej instancji orzekł, jak w pozytywnej części sentencji wyroku. Orzekając o odsetkach - zgodnie art. 481 k.c. – Sąd uwzględnił termin płatności wskazany przez powodów w pozwie, tj. od dnia jego wniesienia (art. 455 k.c.).

O kosztach procesu rozstrzygnięto po myśli art. 98 k.p.c. uwzględniając zasadę odpowiedzialności za wynik sporu. Powodowie wygrali spór – odpowiednio – M. G. w 56%, M. P., B. A., M. P.-K. w 54%, co uzasadnia przyznanie zwrotu poniesionych kosztów procesu odpowiednio w kwocie: 364 zł (56% z 650 zł wpisu sądowego) oraz w kwotach po 344,50 zł (54% x 650 zł).

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł po myśli art. 98, art. 99 k.p.c., § 2 ust. 1 i § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu oraz § 2 ust. 1 i § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu, z uwzględnieniem łącznej reprezentacji powodów przez zawodowego pełnomocnika. Powodowie łącznie wygrali spór w 54%, pozwany w 46%. Po zróżnicowaniu poniesionych kosztów [3617 zł x 54% = 1953,18 zł] – [3617 zł x 46% = 1663,82 zł], należny powodom zwrot kosztów zastępstwa procesowego zamyka się kwotą 289,36 zł.

Powodowie wnieśli apelację od powyższego wyroku zaskarżając go w pkt. II, IV, VI, VII oraz od X do XIII, zarzucając mu:

1. błąd w ustaleniach faktycznych będących podstawą rozstrzygnięcia, a mających istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez uwzględnienie etatu dr K. W. (2) przy podziale puli z etatyzacji, w sytuacji gdy osoba ta nie miała w swojej umowie z pozwanym zagwarantowanego dodatkowego wynagrodzenia z tytułu mniejszej ilości etatów, a nadto w sytuacji kiedy K. W. pracowała najpierw nie posiadając w ogóle specjalizacji, gdyż uzyskała ją dopiero w październiku 2011 r., a poza tym w sierpniu i wrześniu 2011 r. przebywała na urlopie bezpłatnym; powyższe miało znaczący wpływ na wynik sprawy, bowiem w spornym okresie K. W. (zaliczana jakkolwiek do ogólnej liczby etatów) nie mogła być brana pod uwagę przy podziale sumy z tzw. etatyzacji;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, w szczególności art. 353 ¹ k.c. poprzez ustalenie, że K. W. (2) przysługuje prawo do uczestniczenia w podziale sumy z etatyzacji, w sytuacji kiedy umowa K. W. z pozwanym takiego dodatku nie przewidywała;

3. naruszenie przepisów postępowania, w szczególności art. 227 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie ustalenia, czy K. W. (2) przysługiwało uprawnienie do uzyskania dodatkowego świadczenia pieniężnego od pozwanego z tytułu etatyzacji i tym samym uwzględnienie jej etatu przy podziale tych dodatkowych środków przez pozwanego. Jak bowiem wynika z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w szczególności umów o udzielenie świadczeń zdrowotnych, tylko powodom zagwarantowano dodatkowe wynagrodzenie z tytułu etatyzacji.

Wskazując na powyższe zarzuty powodowie wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda M. G. (1) dodatkowo kwoty 4.319,56 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty,

2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki M. P. (1) dodatkowo kwoty 4.318,80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty,

3. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki B. A. (1) dodatkowo kwoty 4.318,80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty,

4. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki M. K. dodatkowo kwoty 4.318,80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty;

5. zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów zwrotu kosztów procesu za obie instancje;

6. ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu powodowie wskazali, że Sąd Rejonowy przyjął, że do ogólnej puli etatów należy doliczyć etat doktor K. W. (2) oraz etat I. C. (1). Stanowisko to można uznać za uzasadnione w odniesieniu do I. C. (1). Co się tyczy natomiast etatu K. W. (2) powodowie wskazali, że osoba ta nie miała w umowie z pozwanym zagwarantowanego uprawnienia do uczestnictwa w podziale sumy, a ponadto w sierpniu i wrześniu 2011 r. przebywała na urlopie bezpłatnym, a pozwany nie zapewnił w tym czasie zastępstwa na oddziale. Tym samym pula do etatyzacji powinna być dzielona pomiędzy 4 lekarzy.

Powodowie podnieśli, że w pierwszej połowie kwietnia 2011 r. pozwany zatrudniał 5 lekarzy (powodów i dr C.) więc do umówionej liczby 8 etatów brakowało 3 etatów, a pula z etatyzacji powinna być podzielona na 4 lekarzy (powodów): [(6216 x 3) x 1/2 kwietnia] : 4 lekarzy = 2331 na osobę. W drugiej połowie kwietnia 2011 r. pozwany zatrudniał 6 lekarzy (powodów oraz dr C. i dr W.), więc do umówionej liczby 8 etatów brakowało 2 etatów, a pula z etatyzacji powinna być podzielona na 4 lekarzy (powodów): [(6216 x 2) x 1/2 kwietnia] : 4 lekarzy = 1554 na osobę. W okresie od maja do lipca 2011 r. pozwany zatrudniał 6 lekarzy (powodów oraz dr C. i dr W.), więc do umówionej liczby 8 etatów brakowało 2 etatów, a pula z etatyzacji powinna być podzielona na 4 lekarzy (powodów): (6216 x 2) : 4 = (...) na osobę. W okresie sierpnia i września 2011 r. pozwany zatrudniał 6 lekarzy (powodów oraz dr C. i dr W.). K. W. przebywała w tym okresie na urlopie bezpłatnym więc nie należy liczyć jej etatu do ogólnej puli lekarzy świadczących usługi zdrowotne i tym samym do umówionej liczby 8 etatów brakowało 3 etatów, a pula z etatyzacji powinna być podzielona na 4 lekarzy (powodów): (6216 x 3) : 4 = 4662 na osobę.

Według skarżących otrzymali oni w spornym okresie następujące kwoty z tytułu etatyzacji: 1) M. G. otrzymał w kwietniu 2918 zł, a w pozostałych miesiącach po 1608 zł, 2) B. A. (1), M. P. (1) i M. K. otrzymały w kwietniu po 3243,08 zł, a w pozostałych miesiącach po 1608 zł. Powyższe wynika z tego, że w okresie od maja do września pozwany wypłacił powodom do podziału łączną kwotę 6.432 zł za każdy miesiąc. Tym samym na rzecz każdego z powodów należy zaliczyć po 1608 zł za każdy miesiąc od maja do września 2011 r.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł również pozwany zaskarżając go w pkt. I, III, V, VII, IX, X, XI, XII, XIII oraz zarzucając mu:

1) naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie przepisu art. 479 ¹⁴ § 2 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchanie świadków, pomimo, że potrzeba powołania świadków nastąpiła dopiero w odpowiedzi na wnioski dowodowe powodów, które nie zostały zgłoszone w pozwie, a dopiero w dalszym piśmie procesowym, co miało istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ nieprzeprowadzenie wnioskowanych dowodów uniemożliwiło sądowi prawidłowe odtworzenie celu zawartej umowy i zamiaru stron przy jej zawieraniu;

2) naruszenie przepisów prawa procesowego, a mianowicie art. 479 ¹² § 1 k.p.c. poprzez dopuszczenie spóźnionych wniosków dowodowych powodów, co miało wpływ na wynik sprawy, ponieważ w kontekście, iż sąd nie dopuścił świadków wnioskowanych przez pozwanego – sąd nieprawidłowo ustalił stan faktyczny;

3) naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 65 § 2 k.c. poprzez jego niezastosowanie w sprawie i w konsekwencji nieustalenie, jaki strony miały zamiar przy zawieraniu umowy i jaki był jej cel.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że w jego ocenie do puli etatów należy zaliczyć wszystkich lekarzy zatrudnionych na oddziale, w tym lekarzy rezydentów. Zarzucił, że strona powodowa w odpowiedzi na sprzeciw powołała kolejnych świadków na okoliczności, które wskazywała już w pozwie, wobec czego dowody te powinny podlegać oddaleniu jako spóźnione. Wnioski dowodowe pozwanego stanowiły odpowiedź na wnioski dowodowe złożone przez powodów w odpowiedzi na sprzeciw. Sąd dopuścił dowody zawnioskowane przez powoda oddalając jednakże wnioski pozwanego, pomimo tego, że art. 479 ¹⁴ § 2 k.p.c. oraz art. 479 ¹² § 1 k.p.c. stawiają przed stronami tożsame wymagania. Postępowanie to doprowadziło w konsekwencji do naruszenia zasady równości stron w procesie.

W odpowiedzi na apelację pozwanego powodowie wnieśli o jej oddalenie oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Pozwany również wniósł o oddalenie apelacji powodów oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja powodów zasługiwała częściowo na uwzględnienie, prowadząc do wydania orzeczenia o charakterze reformatoryjnym, zaś apelacja pozwanego okazała się bezzasadna w całości.

Przed przystąpieniem do zasadniczych rozważań apelacji powodów należy stwierdzić, że sąd drugiej instancji orzeka granicach materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym (art. 382 k.p.c.). Oznacza to, że postępowanie apelacyjne polega na merytorycznym rozpoznaniu sprawy i wyrok sądu drugiej instancji musi opierać się na jego własnych ustaleniach faktycznych i prawnych. Stąd też, jeżeli sąd odwoławczy po rozpoznaniu apelacji dojdzie do przekonania, że konieczna jest zmiana wyroku, zobowiązany jest dokonać własnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, o ile zmiana wyroku zaskarżonego apelacją nie jest wyłącznie następstwem naruszenia przez sąd pierwszej instancji prawa materialnego (tak też postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., III CKN 792/98; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2000 r., I PKN 54/00).

Sąd drugiej instancji stwierdza, że zasadnie zarzucili powodowie w apelacji, że Sąd Rejonowy dokonując wyliczeń należnego powodom wynagrodzenia wadliwie uwzględnił przy podziale puli z etatyzacji etat K. W. (2). Bowiem powodowie już w pozwie podnosili, że w zawartej pomiędzy pozwanym a K. W. (2) umowie o świadczenie usług nie zostało zagwarantowane dodatkowe wynagrodzenie z tytułu mniejszej ilości etatów (k. 9). Brak było więc podstaw do uwzględnienia tej osoby do puli etatyzacji. W konsekwencji kwota z tytułu etatyzacji (tj. suma w wysokości 6.216 zł) powinna zostać podzielona pomiędzy powodów (4 lekarzy), nie zaś jak mylnie przyjął Sąd pierwszej instancji pomiędzy 5 lekarzy, tj. powodów i K. W. (2).

Nie sposób jednak zgodzić się z powodami, że w czasie kiedy K. W. (2) przebywała na urlopie bezpłatnym (tj. w miesiącu sierpniu i wrześniu 2011 r.) jej etatu nie należy uwzględniać do ogólnej liczby lekarzy świadczących usługi zdrowotne. W tym zakresie trafne jest stanowisko Sądu Rejonowego który podniósł, że umowa odnosiła się do etatu, a więc zatrudnienie 8 lekarzy. Przeciwna interpretacja, a zatem wymaganie, że na oddziale codziennie miałoby świadczyć usługi medyczne 8 lekarzy oznaczałoby w istocie konieczność każdorazowego poszukiwania przez pozwanego zastępstwa, chociażby na jeden dzień. To zaś byłoby praktycznie niemożliwie. Trudno jest mianowicie przyjąć, że pracodawca z dnia na dzień w sytuacjach losowych (np. choroby jednego z lekarzy) przyjmie do pracy osobę o wymaganych kwalifikacjach, która wyrazi zgodę na podjęcie jedynie kilkudniowego zatrudnienia w celu zastąpienia lekarza nieobecnego. Wskazać zresztą należy, że na taką interpretacje zdają się także wskazywać sami powodowie. Skarżący w swoich wyliczeniach przedstawionych w apelacji za okres od maja do lipca 2011 r. uwzględnili bowiem etat doktor I. C. (1) (k. 400), pomimo tego, że osoba ta w tym okresie przebywała na zwolnieniu lekarskim (okoliczność niesporna).

Reasumując, do ogólnej liczby etatów należało zaliczyć lekarzy zatrudnionych przez pozwanego na Oddziale Chorób Wewnętrznych w okresie od kwietnia do września 2011 r., niezależnie do tego czy w tym czasie faktycznie świadczyli usługi zdrowotne, przy czym pula z etatyzacji powinna zostać podzielona pomiędzy 4 lekarzy - powodów, którzy mieli zagwarantowane w umowach dodatkowe wynagrodzenie z tytułu tzw. etatyzacji.

Zatem wyliczenie wynagrodzenia powodów według wskazanych wyżej zasad przedstawia się następująco:

1) w pierwszej połowie kwietnia 2011 r. pozwany zatrudniał 5 lekarzy (powodów oraz I. C. (1)) więc do umówionej liczby 8 etatów brakowało 3 etatów, a pula z etatyzacji powinna być podzielona na 4 lekarzy (powodów) wg następujących wyliczeń: (6216 zł x 3) x ¹/2 kwietnia : 4 lekarzy = 2331 zł na osobę;

2) w drugiej połowie kwietnia 2011 r. pozwany zatrudniał 6 lekarzy (powodów oraz I. C. (1) i K. W. (2)), więc do umówionej liczby 8 etatów brakowało 2 etatów, a pula z etatyzacji powinna być podzielona na 4 lekarzy (powodów): (6216 zł x 2) x ¹/2 kwietnia : 4 lekarzy = 1554 zł na osobę;

3) w okresie od maja do lipca 2011 r. pozwany zatrudniał 6 lekarzy (powodów oraz I. C. (1) i K. W. (2)), więc do umówionej liczby 8 etatów brakowało 2 etatów, a pula z etatyzacji powinna być podzielona na 4 lekarzy (powodów): (6216 zł x 2) : 4 = 3108 zł na osobę;

4) w miesiącach sierpniu i wrześniu 2011 r. pozwany zatrudniał 6 lekarzy (powodów oraz I. C. (1) i K. W. (2)), więc do umówionej liczby 8 etatów brakowało 2 etatów, a pula z etatyzacji powinna być podzielona na 4 lekarzy (powodów): (6216 zł x 2) : 4 = 3108 zł na osobę.

Z powyższego wynika, że wynagrodzenie każdego z powodów z tytułu tzw. etatyzacji za okres od kwietnia do września 2011 r. wyniosło kwotę 19.425 zł [2.331 zł za I poł. kwietnia + 1.554 za II poł. kwietnia + 3.885 zł + 15540 zł (3.108 zł x 5 miesięcy) = 19.425 zł].

Od wyliczonej wyżej kwoty należało odjąć wpłaty dokonane przez pozwanego na rzecz każdego z powodów z tytułu etatyzacji. Kwoty te wynikają ze znajdujących się w aktach sprawy dokumentów w postaci: pism ordynatora do dyrekcji SP (...) o podział puli dodatkowej, zestawień etatyzacyjnych, rachunków wystawionych przez powodów z tytułu wynagrodzenia i dowodów ich wypłat przez pozwanego (k. 114-165). I tak:

1. na rzecz powoda M. G. (1) wypłacono: w kwietniu 2011 r. - 2.918,76 zł (k. 114), w maju 2011 r. – 1.401,85 zł (k. 124), w czerwcu 2011 r. – 1.513,41 zł (k. 134), w lipcu 2011 r. – 1.649,24 zł (k. 144), w sierpniu 2011 r. – 1.993,01 zł (k. 154), we wrześniu 2011 r. - 1513,42 zł (k. 164); razem - 10.989,69 zł.

Powodowi M. G. (1) przysługuje zatem wynagrodzenie w wysokości 8.435,31 zł (19.425 zł – 10.989,69 zł), co przy uwzględnieniu kwoty zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego powoduje, że na jego rzecz należało zasądzić dodatkowo kwotę 1.179,87 zł (8.435,31 zł – 7.255,44 zł).

2. na rzecz powódki M. P. (1) wypłacono: w kwietniu 2011 r. – 3.243,08 zł (k. 114), w maju 2011 r. - 1.731,69 zł (k. 124), w czerwcu 2011 r. - 1.324,24 zł (k. 134), w lipcu 2011 r. - 1.731,69 zł (k. 144), w sierpniu 2011 r. - 1.087,10 zł (k. 154), we wrześniu 2011 r. - 1.664,75 zł (k. 164); razem - 10.782,55 zł.

Powódce M. P. (1) przysługuje więc wynagrodzenie w kwocie 8.642,45 zł (19.425 zł - 10.782,55 zł), co przy uwzględnieniu kwoty zasądzonej zaskarżonym wyrokiem powoduje, że na jej rzecz należało zasądzić dodatkowo kwotę 1.711,33 zł (8.642,45 zł – 6.931,12 zł).

3. na rzecz powódki B. A. (1) wypłacono: w kwietniu 2011 r. – 3.243,08 zł (k. 114), w maju 2011 r. - 1.731,69 zł (k. 124), w czerwcu 2011 r. - 1.702,59 zł (k. 134), w lipcu 2011 r. - 1.731,69 zł (k. 144), w sierpniu 2011 r. - 1.540,06 zł (k. 154), we wrześniu 2011 r. - 1.664,75 zł (k. 164); razem - 11.613,86 zł.

Powódce B. A. (1) należy się zatem kwota wynagrodzenia 7.811,14 zł (19.425 zł - 11.613,86 zł), co przy uwzględnieniu kwoty zasądzonej wyrokiem Sądu pierwszej instancji sprawia, że na jej rzecz zasądzeniu podlegała dodatkowo kwota 880,02 zł (7.811,14 zł – 6.931,12 zł).

4. na rzecz powódki M. K. wypłacono: w kwietniu 2011 r. - 3.243,08 zł (k. 114), w maju 2011 r. - 1.566,77 zł (k. 124), w czerwcu 2011 r. - 1.891,76 zł (k. 134), w lipcu 2011 r. - 1.319,38 zł (k. 144), w sierpniu 2011 r. - 1.811,83 zł (k. 154), we wrześniu 2011 r. - 1.589,08 zł (k. 164); razem - 11.421,90 zł.

Powódce M. P.-K. przysługuje więc wynagrodzenie w wysokości 8.003,10 zł (19.425 zł – 11.421,90 zł), co przy uwzględnieniu kwoty zasądzonej zaskarżonym wyrokiem sprawia, że na jej rzecz należało zasądzić dodatkowo kwotę 1.071,98 zł (8.003,10 zł - 6.931,12 zł).

Mając na uwadze całokształt poczynionych do tej pory rozważań Sąd Okręgowy – na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. - zmienił zaskarżony wyrok w wyżej opisany sposób, oddalając powództwo w pozostałej części, a więc ponad zasądzoną na rzecz każdego z powodów kwotę wynagrodzenia z tytułu tzw. etatyzacji za okres objęty sporem (punkty I. - V. sentencji wyroku).

Konsekwencją zmiany zaskarżonego wyroku była także zmiana rozstrzygnięcia o kosztach procesu w postępowaniu przez Sądem pierwszej instancji. O kosztach tych orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Powód M. G. (1) wygrał spór w 65 % (stosunek kwoty żądanej w pozwie do kwoty łącznie zasądzonej), co uzasadnia przyznanie mu tytułem kosztów procesu kwoty 422,50 zł (65% z 650 zł opłaty sądowej od pozwu); powódka M. P. (1) wygrała w 66,5 % - należy się jej więc kwota 432,25 zł (66,5% z 650 zł); powódka B. A. (1) wygrała w 60% wobec czego należało zasądzić od pozwanego na jej rzecz kwotę 390 zł (60% z 650 zł), a powódka M. K. wygrała w 61,5 %, co obligowało pozwanego do zwrotu na jej rzecz kwoty 399,75 zł (61,5% z 650 zł).

W punkcie V. wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powodów kwotę 958,50 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, uwzględniając łączną reprezentację powodów przez zawodowego pełnomocnika oraz stopień wygrania sprawy przez każdą ze stron (powodowie - uśredniając - wygrali sprawę w 63,25 %, a pozwany w 36,75 %), zaś wysokość wynagrodzenia pełnomocnika po każdej ze stron wyniosła 3.600 zł + opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł.

W pozostałym zakresie apelacja powodów podlegała oddaleniu jako niezasadna, gdyż ich wyliczenia nie znalazły oparcia w ustaleniach faktycznych i wykładni postanowień łączących ich z pozwanym Szpitalem umów (art. 385 k.p.c.).

Odnosząc się natomiast do apelacji pozwanego Sąd Okręgowy wskazuje, że jego zarzuty sprowadzają się do twierdzenia o niezasadnym pominięciu zgłoszonych przez pozwanego w piśmie procesowym z dnia 18 lipca 2012 r. wniosków dowodowych oraz wadliwym dopuszczeniu dowodów zaoferowanych przez powodów w piśmie stanowiącym odpowiedź na sprzeciw, jak również sformułowaniu zarzutu dotyczącego naruszenia art. 65 k.c.

Dokonując ich oceny na wstępie zauważyć należy, że powód w odpowiedzi na sprzeciw wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków A. R. (1), D. G., D. L. (1), K. O. (1), K. W. (2) i I. C. (1). Pełnomocnik pozwanego będąc obecny na rozprawie w dniu 8 stycznia 2013 r., na której dopuszczono dowód z zeznań świadków A. R., D. J.-G., D. L. i K. O., nie zgłosił zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c. Zastrzeżenie takie zostało zgłoszone przez przedstawiciela pozwanego na rozprawie w dniu 21 maja 2013 r., na której Sąd Rejonowy dopuścił dowód z zeznań świadków K. W. i I. C. oraz oddalił zgłoszone przez pozwanego wnioski dowodowe o przesłuchanie w charakterze świadków A. L. (1), M. I. (1) i T. W. (1) (k. 311-322).

Z przepisu art. 162 k.p.c. wynika, że strona, która była obecna na posiedzeniu, na którym jej zdaniem doszło do uchybienia przepisom postępowania jest zobowiązana zgłosić zastrzeżenia w toku tego posiedzenia. Celem tego uregulowania jest doraźna kontrola czynności sądu i bezzwłoczne doprowadzenie do usunięcia uchybienia. Z tego też względu artykuł 162 k.p.c. przewiduje prekluzję zarzutów dotyczących naruszeń prawa procesowego. Termin zgłaszania zastrzeżeń jest bowiem ograniczony i dla strony obecnej na posiedzeniu trwa od chwili dokonania przez sąd kwestionowanej czynności do czasu zakończenia posiedzenia. Skutkiem niepodniesienia przez stronę zarzutu naruszenia przepisów postępowania w sposób określony w tym przepisie jest bezpowrotna utrata tego zarzutu w dalszym toku postępowania (i w środkach zaskarżenia lub środkach odwoławczych), a więc także w postępowaniu apelacyjnym, chyba że chodzi o przepisy prawa procesowego, których naruszenie sąd powinien wziąć pod rozwagę z urzędu, albo że strona nie zgłosiła zastrzeżeń bez swojej winy.

Przyjąć zatem należy, że wobec braku zgłoszenia przez pozwanego w toku rozprawy z dnia 8 stycznia 2013 r. zastrzeżenia co do dopuszczenia dowodu z zeznań świadków A. R., D. J.-G., D. L. i K. O. skarżący utracił prawo do powoływania się na naruszenie przez sąd, w zakresie tych dowodów, przepisu art. 479 ¹² § 1 k.p.c. Wyjaśnić trzeba, że zgłoszenie takiego zastrzeżenia dopiero na rozprawie w dniu 21 maja 2013 r. nie mogło prowadzić do ,,odzyskania” przez skarżącego uprawnienia do powołania się na uchybienia Sądu popełnione w toku rozprawy z dnia 8 stycznia 2013 r. Jak już bowiem wskazano powyżej pozwany był zobowiązany do zgłoszenia zastrzeżenia od chwili wydania przez Sąd kwestionowanego orzeczenia do czasu zakończenia posiedzenia na którym, powołane przez niego uchybienie popełniono.

Ubocznie wskazać należy, że okoliczności, na które mieli zostać przesłuchani zawnioskowani przez powodów w piśmie z dnia 26 czerwca 2012 r. świadkowie, odnosiły się częściowo do tych samych okoliczności, które były już podniesione w pozwie. Powód bowiem wniósł o przesłuchanie ww. świadków m.in. na okoliczność zamiaru i celu stron przy formułowaniu postanowień umownych dotyczących puli z tytułu etatyzacji oraz wyłączenia z puli lekarzy rezydentów (k. 196 verte). Tymczasem już w pozwie powodowie powołali się na definicje personelu medycznego wskazując, że należą do niego tylko lekarze specjaliści, pomijając w swych wyliczeniach lekarzy rezydentów. Już w pozwie dokonali także interpretacji umowy. Zgodzić się zatem należy ze skarżącym, że powodowie już w piśmie wszczynającym postępowanie winni zawnioskować o przeprowadzenie dowodu z zeznań tych świadków.

Uznać jednak trzeba, że powyższa wadliwość nie miała wpływu na treść rozstrzygnięcia. Spór dotyczył bowiem interpretacji umowy, zasadnie zaś Sąd Rejonowy przyjął, że zapis § 1 ust. 3 załącznika nr 3 do umów zawartych z powodami nie mógł odnosić się do lekarzy rezydentów. O powyższym świadczy fakt, że w § 3 ust. 1 umowy z dnia 31.10.2008 r. zawartej pomiędzy pozwanym a powodem M. G. (1) wprost zawarto zapis o zagwarantowaniu przez pozwanego odpowiedniej liczby lekarskiego personelu medycznego w liczbie nie mniejszej niż 8 etatów lub ich równoważników łącznie z lekarzami odbywającymi specjalizację z chorób wewnętrznych w ramach umowy cywilnoprawnej lub umowy o pracę poza lekarzami rezydentami (k. 32 verte). Umowa ta była zawierana w tym samym miesiącu co umowy zawarte z powódkami M. P. (1) i B. A. (1) (k. 18- 21, 48-55). Trudno jest zatem przyjąć, że cel jaki przyświecał stronom zawierającym w tożsamym okresie umowy, w których przewidziano swoistą ,,rekompensatę” dla lekarzy mających świadczyć pracę przy niepełnej obsadzie personelu medycznego, był różny w stosunku do każdego z powodów. Wniosek ten jest tym bardziej uzasadniony jeśli się zważy, że sam pozwany wskazał, że postanowienia dotyczące etatyzacji były wprowadzone po przeprowadzonych negocjacjach, nie wskazując by zapisy te były różnie interpretowane w zależności od tego kto był stroną tych umów. Za powyższym przemawia dodatkowo fakt, że jak wynika z zeznań powodów, rezydenci nie mogli samodzielnie pełnić obowiązków lekarskich, lecz wymagali nadzoru lekarzy specjalistów. Oznacza to więc, że w czasie pełnienia tego nadzoru zakres obowiązków lekarzy w zasadzie nie uległ zmianie, a przynajmniej nie w takim stopniu w jakim mógłby ulec, gdyby dyżur pełnili lekarze nie wymagający podczas wykonywania swoich obowiązków żadnego nadzoru. Wobec tego nie ma podstaw by powodom odmawiać wypłaty wynagrodzenia z tytułu etatyzacji, a zatem za okres, w którym zakres ich obowiązków, z uwagi na brak pełnej obsady zwiększył się zarówno w zakresie świadczenia usług zdrowotnych, jak również nadzoru nad rezydentami.

Za spóźnione należałoby potraktować zawnioskowane przez powodów dowody w postaci zeznań świadków K. W. i I. C.. Pozwany w tym zakresie zgłosił zastrzeżenie w trybie art. 162 k.p.c., niemniej jednak uchybienie to również nie mogło mieć wpływu na treść rozstrzygnięcia. Powód bowiem już w pozwie wskazywał w jakich okresach osoby te nie były obecne w pracy, pozwany zaś nie kwestionował tych okoliczności.

Podobnie za spóźnione trzeba by uznać zawnioskowane przez pozwanego w piśmie z dnia 18 lipca 2013 r. dowody z zeznań świadków A. L., M. I. i T. W.. Otóż zakreślona przez pozwanego w odniesieniu do tych świadków teza dowodowa (k. 207-208) jest tożsama z tezą zawartą w sprzeciwie od nakazu zapłaty w stosunku do J. S. (2) (k. 105). Już zatem samo porównanie tych tez dowodowych wskazuje, że dowody z zeznana świadków wskazanych w piśmie z dnia 18 lipca 2013 r. pozwany mógł powołać w sprzeciwie od nakazu zapłaty.

Z tych też względów Sąd Okręgowy - na podstawie art. 385 k.p.c. - oddalił apelację pozwanego jako bezzasadną (pkt VII. sentencji).

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu poniesionych w postępowaniu odwoławczym, zawarte w punktach VIII. i IX. sentencji wyroku, oparto na treści art. art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c., przy zastosowaniu § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Powód M. G. wygrał sprawę na tym etapie w 27,3 %, co uzasadnia przyznanie mu tytułem kosztów postępowania apelacyjnego kwoty 58,97 zł (27,3% z 216 zł uiszczonej opłaty sądowej od apelacji, wyliczonej wg podanej przez powodów wartości przedmiotu zaskarżenia, tj. 4320 x 5 %); powódka M. P. wygrała w 39,6 % należy się jej więc kwota 85,54 zł (39,6 % z 216 zł); powódka B. A. wygrała w 20,4 %, wobec czego należało zasądzić od pozwanego na jej rzecz kwotę 44,06 zł (20,4 % z 216 zł), a powódka M. P.-K. wygrała w 24,8 %, co obligowało pozwanego do zwrotu na jej rzecz kwoty 53,57 zł (24,8 % z 216 zł).

W odniesieniu do wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika powodowie ponieśli koszty łącznej reprezentacji przez adwokata w wysokości 1.200 zł. Koszty w tej samej wysokości zostały poniesione przez pozwanego reprezentowanego przez radcę prawnego. W postępowaniu wywołanym apelacją powodów pozwany wygrał sprawę w 72 %, a powodowie (uśredniając) w 28 %. Uwzględnienie stopnia wygrania sprawy przez każda ze stron skutkowało zasądzeniem od powodów na rzecz pozwanego kwoty 528 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu wywołanym apelacją powodów.

Z kolei postępowanie wywołane wniesieniem apelacji przez pozwanego, która została oddalona, powodowie wygrali w całości. Wobec powyższego na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. przy zastosowaniu § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 1.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (pkt X. sentencji).

Wydając niniejszy wyrok Sąd odwoławczy uwzględnił zmianę nazwy pozwanego, która po raz pierwszy została wskazana w jego apelacji, choć bez żadnego podkreślenia tej istotnej okoliczności przez autora apelacji, a zwłaszcza braku stosownego dokumentu w tym zakresie (podobnie na rozprawie apelacyjnej). Przed wyrokowaniem Sąd Okręgowy za pośrednictwem wyszukiwarki internetowej pozyskał wydruk z KRS nr (...) (k. 443-445), potwierdzając, że aktualna nazwa strony pozwanej brzmi: Samodzielny Publiczny Wielospecjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej w S..

SSR del. N. Pawłowska-Grzelczak SSO P. Sałamaj SSO A. Woźniak