Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Barbara Nowicka

Sędziowie: SO Piotr Rajczakowski

SO Małgorzata Mróz

Protokolant: Violetta Drohomirecka

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2014 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z wniosku A. C.

przy uczestnictwie M. C.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia częściowego Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie

z dnia 26 listopada 2013 r., sygn. akt I Ns 509/12

p o s t a n a w i a:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:

1)  ze składników majątku wspólnego A. C. i M. C. wyłączyć środki pieniężne zgromadzone na rachunku uczestnika w wysokości 29.430 zł, a wartość majątku wspólnego ustalić na kwotę 21.900 (dwadzieścia jeden tysięcy dziewięćset) zł (pkt I);

2)  przyznać wnioskodawczyni inhalator elektryczny, grę komputerową X.z osprzętem i laptop tj. przedmioty o łącznej wartości 4.900 zł (pkt II);

3)  zasądzić od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 6.050 (sześć tysięcy pięćdziesiąt) zł tytułem wyrównania udziałów w majątku wspólnym (pkt III);

4)  uchylić pkt IV postanowienia.

Sygn. akt II Ca 58/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem częściowym z dnia 26 listopada 2013 r.

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie ustalił, iż w skład majątku wspólnego wnioskodawczyni A. C. i uczestnika postępowania M. C. wchodzą następujące prawa i przedmioty majątkowe:

a) telewizor S. (...) o wartości 2.500 zł;

b) aparat fotograficzny C. o wartości 2.800 zł;

c) drukarko - kopiarka o wartości 400 zł;

d) żyrandol sufitowy na pilota o wartości 1.000 zł;

e) żyrandol zabytkowy o wartości 800 zł;

f) wiatrak sufitowy o wartości 500 zł;

g) inhalator elektryczny o wartości 400 zł;

i) kamera internetowa o wartości 200 zł;

j) gra komputerowa X.z osprzętem o wartości 2.500 zł;

k) laptop o wartości 2.000 zł;

l) komputer z klawiaturą i monitorem o wartości 500 zł;

m) piła spalinowa o wartości 300 zł;

n) samochód marki M. (...) o wartości 8.000 zł;

o) środki pieniężne zgromadzone na rachunku uczestnika postępowania o wartości 29.430 zł;

- to jest majątek o ogólnej wartości 51.330 zł.

Dokonał podziału majątku opisanego w punkcie I postanowienia w ten sposób, iż przyznał:

wnioskodawczyni A. C. na wyłączną własność:

1) inhalator elektryczny o wartości 400 zł;

2) grę komputerowąX.z osprzętem o wartości 2.500 zł;

3) laptop o wartości 2.000 zł;

4) środki pieniężne zgromadzone na rachunku uczestnika postępowania o wartości 29.430 zł;

- to jest majątek o ogólnej wartości 34.330 zł, a uczestnikowi postępowania M. C. na wyłączną własność:

- 2 -

1) telewizor S. (...) o wartości 2.500 zł;

2) aparat fotograficzny C. o wartości 2.800 zł;

3) drukarko - kopiarka o wartości 400 zł;

4) żyrandol sufitowy na pilota o wartości 1.000 zł;

5) żyrandol zabytkowy o wartości 800 zł;

6) wiatrak sufitowy o wartości 500 zł;

7) kamerę internetową o wartości 200 zł;

8) komputer z klawiaturą i monitorem o wartości 500 zł;

9) piłę spalinową o wartości 300 zł;

10) samochód marki M. (...) o wartości 8.000 zł;

- to jest majątek o ogólnej wartości 17.000 zł.

Zasądził od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika postępowania kwotę 8.665 zł tytułem wyrównania udziałów w majątku wspólnym i kwotę tę rozłożył na cztery równe raty, każda po 2.163,75 zł, płatne do ostatniego dnia każdego miesiąca poczynając od uprawomocnienia się postanowienia

Zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 2.050 zł tytułem zwrotu nakładów poniesionych z majątku odrębnego na majątek wspólny.

Z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że:

A. C. i M. C. zawarli małżeństwo 2 lutego 2002 r.

w N.. Małżeństwo zostało rozwiązane wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy w dniu 22 grudnia 2011 r., wydanym w sprawie I C 708/11 z winy pozwanego.

W czasie trwania małżeństwa strony nabyły mieszkanie położone

w N.przy ul. (...)składające się dwóch pokoi, kuchni i łazienki o powierzchni 73,10 m ², udział wynoszący (...)we wspólnych częściach budynku i prawa użytkowania wieczystego o wartości 76 tys. zł i prawo użytkowania wieczystego działki gruntu położonej w N. przy ul. (...), zabudowanej domem jednorodzinnym w stanie surowym zamkniętym o wartości 182 tys. zł. Na zakup nieruchomości położonej przy ul. (...)strony zaciągnęły 21 grudnia 2009 r. w Banku (...) S.A.w D.kredyt hipoteczny w wysokości 202 800 zł. Spłata kredytu została zabezpieczona hipoteką oraz wekslem in blanco.

Sygn. akt II Ca 58/14

- 3 -

W skład majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika postępowania

wchodzą także: telewizor S.o wartości 2.500 zł, aparat fotograficzny C.o wartości 2.800 zł, drukarko - kopiarka o wartości 400 zł, żyrandol sufitowy na pilota o wartości 1.000 zł, żyrandol zabytkowy o wartości 800 zł, wiatrak sufitowy o wartości 500 zł, inhalator elektryczny o wartości 400 zł, kamera internetowa o wartości 200 zł, gra komputerowa X. z osprzętem o wartości 2.500 zł, laptop o wartości 2.000 zł, komputer z monitorem i klawiaturą o wartości 500 zł, piła spalinowa o wartości 300 zł, samochód marki M. (...)o wartości 8.000 zł oraz środki pieniężne w kwocie 29.430 zł.

W dniu 22 stycznia 2010 r. wnioskodawczyni wypłaciła kwotę 29.430 zł

z rachunku uczestnika postępowania posiadanego w (...) D.. Pieniądze zostały przeznaczone na pokrycie kosztów utrzymania rodziny oraz spłatę innych zobowiązań. Uczestnik postępowania nie wywiązywał się z obowiązków wobec rodziny i nie łożył na jej utrzymanie. Już w 2008 r wnioskodawczyni zmuszona była wystąpić do sądu o alimenty na rzecz wspólnych dzieci.

W dniu 1 kwietnia 2010 r. uczestnik postępowania zawarł z P. C.

umowę zamiany mebli pokojowych i kuchennych na samochód osobowy M.. Umowa została zawarta bez wiedzy i zgody wnioskodawczyni.

Z roku na rok relacje między małżonkami pogarszały się, uczestnik postępowania nadużywał alkoholu, pod jego wpływem stawał się agresywny, dopuszczał się aktów przemocy wobec wnioskodawczyni. Z powodu naużywania alkoholu często tracił pracę. W związku z tym w 2010 r. wnioskodawczyni wraz z dziećmi wyprowadziła się do swoich rodziców do P.. Wyprowadzając się zabrała z domu rzeczy osobiste swoje oraz dzieci, grę komputerowąX.z osprzętem, laptopa, inhalator elektryczny oraz umeblowanie pokoju dziecinnego.

Strony nie spłacały kredytu zaciągniętego w (...) S.A. więc bank

wystąpił do sądu o nadanie przeciwko M. C. i A. C. klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności i została ona nadana postanowieniem z 19 października 2012 r. wydanym w sprawie I Co 1717/12.

- 4 -

W dniu 14 stycznia 2013 r. komornik, na wniosek (...) wszczął przeciwko stronom postępowanie egzekucyjne i dokonał zajęcia obu nieruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego.

Przy takich ustaleniach faktycznych Sąd Rejonowy wydał postanowienie częściowe obejmujące tylko część majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika postępowania – ruchomości oraz środki zgromadzone w banku. W tym zakresie, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, zostały wyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Ze względu na zajęcie obu nieruchomości przez komornika uznał, że nie mógł postanowieniem objąć tych składników majątku wspólnego stron. Skład i wartość majątku wspólnego Sąd ustalił w zasadzie na podstawie zgodnych zeznań uczestników postępowania.

Jeżeli chodzi o środki pieniężne zgromadzone na rachunku

uczestnika postępowania, to Sąd Rejonowy uznał, że stanowią one składnik majątku wspólnego. Wbrew pierwotnym twierdzeniom wnioskodawczyni nie zostały przeznaczone na spłatę kredytu mieszkaniowego, ale na spłatę innego zobowiązania oraz na utrzymanie rodziny. Jednak wbrew twierdzeniom uczestnika postępowania nie można przyjąć, iż wnioskodawczyni zrobiła to bezprawnie, ograbiając go i jednocześnie składając wniosek o egzekucję alimentów. Uczestnik postępowania nie wywiązywał się z obowiązków wobec rodziny, jego zadłużenie z tytułu alimentów w 2010 r., a więc w chwili, gdy A. C. wyprowadzała się z domu, wynosiło około 30 tys. zł. Wynagrodzenie wnioskodawczyni nie było na tyle wysokie, by mogła utrzymać siebie i dzieci.

Dzieląc majątek w sposób wskazany w postanowieniu Sąd usankcjonował stan faktyczny wytworzony przez strony i przyznał każdemu z małżonków przedmioty majątkowe znajdujące się w jego posiadaniu.

Sąd uwzględnił żądanie wnioskodawczyni zwrotu wydatków z majątku

odrębnego na majątek wspólny i zasądził na jej rzecz kwotę 2.050 zł. tytułem połowy nakładów poniesionych z jej majątku odrębnego na majątek wspólny w postaci spłaty kredytu w kwocie 3.800 zł oraz kwoty 300 zł na rzecz (...)w N., a stanowiącej część zaległych opłat za mieszkanie położone przy ul. (...).

Sygn. akt II Ca 58/14

- 5 -

Apelację od powyższego postanowienie wniosła A. C. zaskarżając go w części tj. co do pkt I, II, III i IV i zarzucając mu:

1)  naruszenie prawa materialnego i procesowego – art.684 kpc stosowanego na podstawie art.46 krio polegającego na ustaleniu w treści zaskarżonego postanowienia, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzą środki pieniężne zgromadzone na rachunku uczestnika postępowania o wartości 29.430 zł i przyznanie ich w wyniku podziału majątku wspólnego jej, pomimo iż Sąd ustalił, że środki te zostały wypłacone 22 stycznia 2010 r. i zużyte przez nią w całości na spłatę wspólnych zobowiązań stron oraz na utrzymanie rodziny jeszcze przed rozwiązaniem małżeństwa przez co nie mogą wchodzić w skład majątku wspólnego i tym samym podlegać podziałowi co spowodowało

2)  naruszenie przepisu art. 325 kpc i art.328 § 2 kpc przez wewnętrzną sprzeczność treści postanowienia z uzasadnieniem, tj. orzeczenie, iż w skład majątku wspólnego wchodzą opisane wyżej środki pieniężne, przy ustaleniach zawartych w uzasadnieniu postanowienia, iż środki te w czasie małżeństwa zostały wypłacone z rachunku bankowego i zużyte przez nią w sposób godziwy.

Wskazując na te zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia

w pkt I-IV przez ustalenie składu i wartości majątku wspólnego stron oraz dokonanie jego podziału, z odpowiednim wyłączeniem składnika w postaci środków pieniężnych o wartości 29.430 zł.

Sąd Okręgowy rozpoznając apelację oparł się na ustaleniach faktycznych Sądu Rejonowego, z wyjątkiem ustalenia, że w skład majątku wspólnego uczestników wchodzą środki pieniężne zgromadzone na rachunku M. C. o wartości 29.430 zł i zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona.

Słusznie zarzuca jej autor sprzeczność istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń Sądu Rejonowego co do składu majątku wspólnego ruchomego uczestników postępowania z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci dowodu wypłaty kwoty 29.430 zł i przesłuchania wnioskodawczyni poprzez

- 6 -

niesłuszne przyjęcie, że powyższa kwota wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków C. podlegającego podziałowi po ustaniu wspólności ustawowej.

Z niekwestionowanych przez uczestników ustaleń co do daty wypłacenia przez A. C. tej kwoty z rachunku oszczędnościowego M. C. w (...)/D. tj. 22 stycznia 2010 r. i ówczesnej sytuacji majątkowej, materialnej i rodzinnej uczestników wynika, że w tym czasie M. C. nie łożył na utrzymanie rodziny mimo wyroku zasądzającego od niego na rzecz dzieci alimenty, nie spłacał też zobowiązań zaciągniętych przez małżonków.

Sąd Rejonowy wprawdzie ustalił, że pieniądze te wnioskodawczyni przeznaczyła na spłatę zobowiązań małżonków wobec osób trzecich oraz na bieżące potrzeby rodziny przed ustaniem wspólności majątkowej małżonków, a więc pieniędzy nie było już w majątku wspólnym w dacie orzekania o rozwodzie, to błędnie zaliczył 29.430 zł do majątku wspólnego i kwotę powyższą przyznał w wyniku podziału wnioskodawczyni, zaliczając ją na jej udział w dorobku małżeńskim.

Przedmiotem podziału majątku wspólnego mogą być jedynie takie

składniki majątkowe, które były objęte tą wspólnością w chwili jej ustania i które nadal znajdują się w majątku małżonków i objęte są ich współuprawnieniem w częściach ułamkowych w chwili dokonywania podziału.

Nie uwzględnia się przy podziale tych składników, które w czasie trwania wspólności lub po jej ustaniu zostały zużyte zgodnie z prawem tj. na zaspokojenie potrzeb rodziny, nawet bez zgody drugiego małżonka nie łożącego na utrzymanie rodziny (vide: postanowienie SN z 15 grudnia 2004 r., IV CK 356/04, Lex nr 750006; postanowienie SN z 19 czerwca 2009 r., V CSK 485/08, Lex nr 537040).

Sąd mógłby przy podziale majątku rozliczyć, ale tylko rachunkowo składniki majątkowe, które zostały zbyte bezprawnie lub roztrwonione przez jedno z małżonków. Takich ustaleń Sąd I instancji nie poczynił, a uczestnik poza gołosłownym stwierdzeniem, że wnioskodawczyni go okradła, nie przedstawił żadnych dowodów na powyższe okoliczności.

Zatem uznając słuszność zarzutów apelacji Sąd Okręgowy z mocy art.386 § 1 kpc zmienił zaskarżone postanowienie w pkt I, II i III w ten sposób, że ze składników majątku wspólnego wyłączył środki pieniężne w kwocie 29.430 zł, a co za tym idzie wartość majątku wspólnego ustalił na 21.900 zł (51.300 zł – 29.430zł).

Sygn. akt II Ca 58/14

- 7 -

Przyznał wnioskodawczyni w wyniku podziału ruchomości inhalator elektryczny, grę komputerowąX.z osprzętem i laptop tj. przedmioty o łącznej wartości 4.900 zł. Natomiast tytułem wyrównania udziałów w majątku wspólnym zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 6.050 zł, przy następującym rozliczeniu (21.900 zł : 2 = 10.950 zł – 4.900 zł = 6.050 zł).

Konsekwencją zmiany zaskarżonego postanowienia odnośnie do wysokości dopłaty było uchylenie orzeczenia w pkt IV, gdyż stało się ono bezprzedmiotowe.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzeknie w postanowieniu końcowym.